POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA OPIS PATENTOWY PATENTU TYMCZASOWEGO 132438 ' 'isl M\C Patent tymczasowy dodatkowy do patentu tymczasowego nr 121 706 Zgłoszono: 81 05 18 (P. 231227) Int. C1.5B23Q 3/00 B23Q 7/02 B23G U/00 Pierwszeństwo URZĄD PATENTOWY PRL Zgłoszenie ogłoszono: 82 03 15 Opis patentowy opublikowano: 1985 12 30 Twórcawynalazku: Jan Jackiewicz Uprawniony zpatentu tymczasowego: Fabryka Pras Specjalnych i Tłoczników Ponar-Hydomat", Warszawa (Polska) Tarcza uchwytowa do mocowania nakrętek z wieńcem w wielowrzecionowych automatach do wiercenia lub gwintowania Przedmiotem wynalazkujest tarcza uchwytowa do mocowania nakrętek z wieńcem, w wielow rzecionowych automatach do wiercenia lub gwintowania według patentu nr 121 706. Tarczata jest dostosowana, zwłaszcza do automatycznych obrabiarek wyposażonych w głowice wielowrzecionowe, których zarówno oś obrotu głowicy jak i osie obrotu wrzecion, usytuowane są pozimo, i przenaczona do mocowania nakrętek z wieńcem, o średnicy większej od wymiarów wyznaczonych przez płyszczyzny pod klucz. Znana z opisu patentowego nr 121 706 tarcza uchwytowa przeznaczona do mocowania nakrę tek, których płaszczyzny pod klucz wyznaczają największe wymiary. Na obwodzie tej tarczy, w prostokątnych wycięciach, są osadzone suwliwie w kierunku promieniowym, mocujące wkładki, zaopatrzone w gniazda do osadzania w nich nakrętek i zabezpieczone przed wypadnięciem rozmie szczonymi na obwodzie tarczy, płaskimi sprężynami. Przy czym kształt gniazd w mocujących wkładkach jest zbliżony do prostokąta, tak że tylko dwie płaszczyzny prostopadłe do promienia tarczy, stykają się z płaszczyznami nakrętki, przeznaczonymi pod klucz. Położenie mocujących wkładek w kierunku osiowym, jest ustalone od strony wrzecion roboczych, pierścieniem zaopa trzonym we współosiowe z prostokątnymi wycięciami, wybrania, natomiast od strony przeciwleg łej do wrzecion roboczych, uchylnymi, oporowymi płytkami. Ponadto w pierścieniu od strony wrzecion, są zamocowane sworznie i kołki, stanowiące parami prowadnice, dla osadzonych na nich bramkowych suwaków z tulejami, do przemieszczania nakrętek z wybrania w pierścieniu, do gniazda w mocującej wkładce, dociskania ich do uchylnych, oporowych płytek oraz, wyrzucania po obróbce na skutek działania osadzonej na sworzniu sprężyny. Niedogodnością w stosowaniu tego rodzaju tarczy do mocowania nakrętek z wieńcem, o średnicy większej od wymiarów wyznaczonych przez płaszczyzny pod klucz, jest konieczność przemieszczenia nakrętki, poprzez gniazdo w mocującej wkładce. Gniazdo to wzdłuż promienia tarczy, ma wymiar rozwartości klucza do obrabianych nakrętek, co jest jednym z warunków właściwegi funkcjonowania tarczy. Nakrętka z wieńcem przez to gniazdo przepchnięta być nie może, z uwagi na wymiary wieńca. Celem niniejszego wynalazku, jest ulepszenie tarczy według patentu nr 121 706, przez skons truowanie tarczy, w której po zamocowaniu nakrętki, w trakcie wykonywania operacji wiercenia
2 132 438 lub gwintowania, następuje samoczynne naprowadzenie na oś narzędzia, osi otworu tej nakrętki z wieńcem, którego średnica jest większa od wymiarów nakrętki, wyznaczonych przez płaszczyzny pod klucz, przy jednoczesnym jej zabezpieczeniu, przed wycofaniem podczas gwintowania oraz do wyrzucania nakrętek po obróbce. Cel ten zrealizowano przez skonstruowanie tarczy, która na swym obwodzie ma dwustop niowe wycięcia zaopatrzone w wybrania pod wieńce nakrętek, od strony przeciwległej do wrzecion roboczych, ponadto w bramkowych suwakach, współosiowo do wrzecion roboczych, ma osadzone suwliwie w kierunku promieniowym, tulejki z gniazdami do osadzania nakrętek. Płytszy stopień wycięcia służy do przekantowania wspomianej nakrętki z wieńcem do stopnia głębszego, w którym mieści się wspomiana tulejka z gniazdem, mająca czołowy występ do podtrzymania kształtowej części nakrętki przed jej osadzeniem w gnieździe. Ta tulejka z gniazdem, jest utrzymywana w centralnym położeniu, w fasolkowym otworze bramkowego suwaka i zabezpieczona przed wysu nięciem z tego otworu, korzystnie pierścieniową sprężyną. Tulejka ta jest również zabezpieczona przed obrotem wywoływanym momentem skrętnym podczas obróbki, korzystnie przez osadzenie w wybraniach suwaka, usytuowanych wzdłuż promienia tarczy, dwu wypustów na zewnętrznej powierzchni tuleki. Gniazdo w tulejce do osadzania kształtowej części nakrętek, ma wymiar rozwartości klucza do osadzonych nakrętek, wzdłuż promienia tarczy, natomiast w kierunku prostopadłym wymiar jest powiększony co najmniej o dwukrotną wielkość tolerancji wykonania otworu względem zarysu zewnętrznego nakrętek, tak że umieszczona w tym gnieździe nakrętka ma możliwość przemieszczania w kierunku prostopadłym do promienia tarczy. W trakcie kantowania nakrętki ze stopnia płytszego wybrania, do stopnia głębszego, oraz podczas jej dociskania do uchylnych płytek oporowych, wieniec nakrętki jest podtrzymywany kołkiem na płytkach oporo wych. Przy czym nakrętka jest dociskana do płytek oporowych kołnierzem tulejki osadzonej wewnątrz tulejki z kształtowym gniazdem. Osadzona na zewnętrznej powierzchni tulejki kołnierzo wej sprężyna, utrzymuje tę tulejkę w przednim położeniu, przy czym tulejka ta jest zabezpieczona przed wysunięciem z tulejki z kształtowym gniazdem, korzystnie sprężystym pierściem. Podczas dociskania nakrętki z wieńcem do oporowych płytek, sprężyna działająca na tulejkę kołnierzową, ulega zaciskaniu aż do oparcia kołnierza tej tulejki o czołową płaszczyznę wewnętrznego stopnia tulejki z gniazdem kształtowym. Dzięki ulepszeniu znanej z patentu nr 121 706 tarczy do mocowania nakrętek, przez zastoso wanie osadzonych w suwakach, suwliwie w kierunku promieniowym, tulejek z gniazdami, mają cymi płaszczyzny prostopadłe do promienia tarczy, stało się możliwe mocowanie nakrętek z wieńcem, o średnicy większej od wymiarów wyznaczonych przez płaszczy pod klucz. Przy czym nakrętki te po zamocowaniu, zachowują dwa stopnie swobody w granicach określonych tolerancją wykonania otworu, co umożliwia naprowadzanie osi otworu w nakrętce na oś narzędzia. Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 ukazuje fragment tarczy w widoku od strony przeciwległej do roboczych wrzecion obrabiarki, fig. 2 ukazuje połowę osiowego przekroju tarczy, jedno ze współpracujących z nią wrzecion oraz fragment przekroju urządzenia doprowadzającego nakrętki, fig. 3 przedstawia fragment tarczy w widoku z boku z ukazaniem przekroju bramkowego suwaka, a fig. 4 fragment tarczy w widoku po odjęciu uchylnych oporowych płytek ukazujący jedno z dwustopniowych wycięć. Budowa tarczy uchwytowej według wynalazku jest następująca. Osadzona na wale obrotowej głowicy tarcza 1 ma na swym obwodzie dwustopniowe wycięcia, z których każde, od strony wrzecion roboczych 4, jest zaopatrzone w bramkowy suwak 15 a od strony przeciwległej do tych wrzecion ma uchylne, oporowe płytki 5 i 6. Każdy płytszy stopień 3 wycięcia ma od strony przeciwległej do wrzecion roboczych 4, wybranie 7 pod wieniec nakrętek 9. Natomiast w głębszym stopniu 2 wycięcia, mieści się tulejka 8 z gniazdem 11 do osadzania kształtowych części nakrętek 9 oraz z czołowym występem 18 do podtrzymania nakrętek 9 po ich przekantowaniu z płytszego stopnia 3 do głębszego stopnia 2 wycięcia na obwodzie tarczy 1. Gniazdo 11 w tulejce 8, do osadzania kształtowej części nakrętek 9 ma wymiar rozwartości klucza do osadzonych nakrętek, wzdłuż promienia tarczy 1, natomiast w kierunku prostopadłym do promienia, wymiar gniazda 11 jest powiększony co najmniej o dwukrotną wielkość tolerancji wykonania otworu względem zarysu zewnętrznego nakrętek 9.
132438 3 Tulejka 8 jest osadzona suwliwie, w kierunku promienia tarczy 1 w fasolkowym otworze 19, bramkowego suwaka 15. Przy czym ta tulejka 8 jest utrzymywana w centralnym położeniu fasolkowego otworu 19 i zabezpieczona przed wysunięciem z tego otworu, korzystnie pierście niową sprężyną 20. Ponadto tulejka 8 jest zabezpieczona również przed obrotem wywoływanym momentem skrętnym podczas obróbkim korzystnie przez osadzenie w wybraniach 34 i 35 w suwaku 15 dwu wypustów 36 i 37 na zewnętrznej powierzchni tej tulejki. Wewnątrz każdej tulejki 8 jest suwliwie osadzona w kierunku osiowym, tulejka kołnierzowa 21. Kołnierz tej tulejki ma kształt gniazda 11 do osadzania nakrętek 9. Na tulejce kołnierzowej 21 jest osadzona sprężyna 32 utrzymująca tę tulejkę w przednim położeniu. Przy czym tulejka kołnierzowa 21 jest zabezpieczona przed wysunięciem z tulejki 8, na skutek działania sprężyny 32, sprężystym pierścieniem 33. Suwaki 15, w których są osadzone tulejki 8 z gniazdami 11 wraz z pozostałymi elementami, osadzone są suwliwie na sworzniach 16 i kołkach 17 stanowiących ich prowadnice. Sworznie 16 i kołki 17 są trwale zamocowane w tarczy 1. Przy czym na sworzniach 16 są osadzone sprężyny 14 dociskające bramkowe suwaki 15 w kierunku tarczy 1. Ponadto na suwakach 15 osadzone są rolki 12 do sterowania położenia tych suwaków od stałej krzywki 13. Uchylne oporowe płytki 5 i 6, które w zwartym położeniu utrzymywanym przez sprężyny 28 osadzone na kołkach 29 i 30 i ograniczonym kołkiem 31, stanowią opór dla mocowanych nakrętek 9, są osadzone na osiach 24 i 27 symetrycznie po obu stronach głębszego stopnia 2 wycięcia, w tarczy 1. Przy czym każda płytka 5 położona względem głębszego stopnia 2, od strony przeciwnej do kierunku obrotu tarczy 1 jest zaopatrzona w występ 22 do odchylania jej przez zderzak 23. Płytka 5 jest również zaopatrzona w ząb 25 zazębiony z zębem 26 drugiej oporowej płytki 6. Ponadto płytki 5 i 6 mają kołki 38 i 39 podpierające wieńce nakrętek 9 w trakcie ich dociskania do tych oporowych płytek. Działanie tarczy uchwytowej według wynalazku jest następujące. Z nie pokazanego na rysunku zasobnika, nakrętki 9 rynną 10 zsuwają się do płytszego stopnia 3 wycięcia tarczy 1. Wskutek obrotu tarczy 1 nakrętka 9 pod działaniem nie pokazanego na rysunku mechanizmu zabezpieczającego przed niekontrolowanym wysuwaniem nakrętek 9 z rynny 10, zsuwa się ze stopnia płytszego 3, wycięcia do stopnia głębszego 2 tego wycięcia w tarczy 1, przy czym w przypadku niewłaściwego ustawienia nakrętki 9 następuje jej przekantowanie. Po przemieszczeniu nakrętki 9 do głębszego stopnia 2, wycięcia w tarczy 1,jej część kształtowa opiera się na występie 18 tulejki 8, natomiast wieniec opiera się o kołki 38 i 39 na oporowych płytkach 5 i 6. W tym czasie, bramkowy suwak 15 z tulejką 8 znajduje się w tylnym położeniu na skutek współdziałania rolki 12 ze stałą krzywką 13, umożliwiającą w ten sposób wprowadzenie nakrętki 9 ze stopnia płytszego 3 do stopnia głębszego 2 wybrania na obwodzie tarczy 1. Dalszy obrót tarczy 1 powoduje zejście rolki 12 z krzywki 13 i pod działaniem sprężyny 14 bramkowy suwak 15 przemieszcza się w kierunku tarczy 1, dociskając za pośrednictwem tulejki 8 z gniazdem 11 oraz tulejki kołnierzowej 21 podpartej osadzoną na niej sprężyną 32, nakrętkę 9 do oporowych płytek 5i 6. Nakrętka 9jest zamocowana w chwili, gdy na skutek działania sprężyny 14 część kształtowa nakrętki wchodzi w gniazdo 11 w tulejce 8 wciskając tulejkę kołnierzową 21 tak, że jej kołnierz opiera się o dno gniazda 11. Jakkolwiek w kierunku osiowym nakrętka 9 po zamocowaniu jest unieruchomiona, to jednak w płaszczyźnie prostopadłej do osi ma ona dwa stopnie swobody: dzięki możliwości przemieszcza nia w kierunku promieniowym, tulejki 8 w fasolkowym otworze 19 w suwaku 15 oraz dzięki możliwości przemieszczania się nakrętki 9 w kierunku prostopadłym do promienia, w gnieździe 11, w tulejce 8. Takie zamocowanie nakrętki 9 umożliwia naprowadzenie osi otworu nakrętki 9 na oś narzę dzia w trakcie wprowadzania części stożkowej tego narzędzia do otworu nakrętki 9. Obróbka otworu nakrętki 9 odbywa się podczas obrotu głowicy obrabiarki wraz z tarczą 1. Po wykonaniu obróbki i wycofaniu narzędzia oporowa płytka 5 z występem 22 zaczepia o zderzak 23 i odchyla się, jednocześnie odchylając za pośrednictwem zębów 25 i 26 drugą płytkę 6 tak, źe pozbawiona oporu nakrętka 9 jest wyrzucana z gniazda 11 na skutek działania sprężyn 32 i 14. Dalszy obrót tarczy 1 doprowadza rolkę 12 do pozycji zetknięcia ze stałą krzywką 13 przez co następuje przesunięcie bramkowego suwaka 15 do tylnego położenia i cykl powtarza się. W przypadku, gdy nakrętka 9 nie zostanie prawidłowo zamocowana na przykład na skutek odbiegających od normy jej gabarytów, ruch tarczy 1jest zatrzymywany na skutek zadziałania urządzenia czujnikowego nie pokazanego na rysunku.
4 132438 Zastrzeżenia patentowe 1. Tarcza uchwytowa do mocowania nakrętek z wieńcem w wielo wrzecionowych automatach do wiercenia lub gwintowania mająca na swym obwodzie wycięcia, zaopatrzone w sterowane stalą krzywką, bramkowe suwaki oraz uchylne, oporowe płytki do unieruchamiania nakrętek w kie runku osiowym według patentu nr 121 706, znamienna tym, że każde wycięcie na obwodzie tarczy (I) ma stopnie (2,3), przy czym współosiowo do głębszego stopnia (2) wycięcia, w suwaku (15)jest osadzona suwliwie w kierunku promieniowym, tulejka (8) z czołowym występem (18) i gniazdem (II) do suwliwego osadzania nakrętek (9) w kierunku prostopadłym do promienia tarczy (1), ponadto wewnątrz tej tulejki (8) jest osadzona suwliwie tulejka kołnierzowa (21) wraz ze sprężyną (32) umieszczoną na zewnętrznej powierzchni, utrzymującą tę tulejkę kołnierzową (21) w przednim położeniu. 2. Tarcza uchwytowa według zastrz. 1, znamienna tym, że każde z dwustopniowych wycięć (2, 3) na obwodzie tarczy (1) ma wybranie (7) od strony przeciwległej do wrzecion roboczych (4), do pomieszczenia wieńca nakrętki (9). 3. Tarczauchwytowa według zastrz. 1 lub 2, znamienna tym, że tulejka (8) osadzona suwliwie w kierunku promienia tarczy w suwaku (15), korzystnie w fasolkowym otworze (19), utrzymywana w centralnym położeniu tego otworu, współosiowo do wrzeciona roboczego (4) i zabezpieczona przed wysunięciem z suwaka, korzystnie za pomocą sprężyny pierścieniowej (33), ma czołowy występ (18) do podtrzymania nakrętki (9) przed jej zamocowaniem, mieszczący się w głębszym stopniu (2) wycięcia na obwodzie tarczy (1), oraz gniazdo (11) do osadzania kształtowej części nakrętki (9), którego wymiar wzdłuż promienia tarczy (1) jest równy wymiarowi nakrętki pod klucz, natomiast w kierunku prostopadłym do promienia tarczy wymiar gniazda (11) jest większy od wymiaru nakrętki, co najmniej o dwukrotną wielkość tolerancji przesunięcia otworu nakrętki względem jej zarysu zewnętrznego, ponadto ta tulejka (8), korzystnie ma dwa wypusty (36, 37) o oporowych płaszczyznach równoległych do promienia tarczy (1), osadzone w wybraniach (34,35) w suwaku (15). 4. Tarczauchwytowa według zastrz. 1, znamienna tym, że tulejka kołnierzowa (21) zabezpie czona przed wysunięciem z tulejki (8), korzystnie za pomocą sprężystego pierścienia (33) ma kołnierz, którego kształt korzystnie odpowiada kształtowi gniazda (11) w tulejce (8).
132438 A-A 20 ffi 37 35 ii 10 ' \ \ ///// */ - ///// / &-- M.91 12 /1 15 4 *yir X -e Fig Z B-B J mm -2/ 1 i M* «na H- li,' I!' \\\rh«w 12 ictzm\ y_ JćC* /-^«OTV^ Mff\ J 7 Ac 4