Warszawa, 27 września 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VIII.431.1.28.2018.ASO Pani Małgorzata Wierzbicka Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mrozach ul. Armii Krajowej 12, 05-320 Mrozy WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego na rok 2018, zespół w składzie: XXXXXX - starszy inspektor wojewódzki i XXXXXX starszy inspektor wojewódzki Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadził w terminie 27 i 30 kwietnia 2018 r. kontrolę kompleksową w trybie zwykłym w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Mrozach, zwanym dalej Ośrodkiem. Zakres kontroli obejmował: zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wsparcia oraz pomocy asystenta rodziny, w okresie od 1 stycznia 2017 r. do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Rada Gminy Mrozy 24 sierpnia 2012 r. uchwałą nr XX/190/2012 nadała statut Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Mrozach, do którego wprowadzono zmiany uchwałami nr: XXI/201/2012 z 12 października 2012 r.; XXIV/267/2013 z 15 lutego 2013 r.; XXXVII/425/2014 z 6 czerwca 2014 r.; XV/182/2016 z 29 lutego 2016 r.; XIX/225/2016 z 26 sierpnia 2016 r. W 3 statutu określono, że ośrodek działa i realizuje zadania w oparciu o przepisy m. in. ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej. Należy zauważyć, że statut gminnego ośrodka pomocy społecznej nie może w sposób ogólny przewidywać realizacji zadań określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ponieważ część zadań, o których mowa w tej ustawie nie należy do zadań gminy. Stosownie do 12 ust. 2 statutu, szczegółowy zakres działania Ośrodka określał regulamin organizacyjny wprowadzony zarządzeniem nr 1/2013 Kierownika
Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mrozach z 2 stycznia 2013 r, do którego wprowadziła pani zmiany zarządzeniami nr: 3/2013 z 12 kwietnia 2013 r.; 4/2016 z 31 marca 2016 r.; 2/2018 z 28 lutego 2018 r. W podstawie prawnej tych zarządzeń błędnie przywołano 3 pkt 12 i 11 ust. 3 statutu, który nie stanowi delegacji prawnej do przyjmowania dokumentów organizacyjnych Ośrodka 1. W 3 regulaminu uwzględnione zostało stanowisko asystenta rodziny. Istotne jest, żeby regulamin uwzględniał zadania asystenta rodziny. Mając na uwadze wielokrotne wprowadzanie zmian do treści dokumentów organizacyjnych jednostki, należałoby rozważyć przyjęcie ich jednolitych tekstów, porządkując tym samym obecny stan. Stanowisko kierownika Ośrodka objęła pani 1 lutego 2000 r. Na dzień kontroli nie posiadała pani upoważnienia, wydanego na podstawie art. 178 ustawy. Zgodnie z art. 28a ustawy, wójt sprawuje kontrolę nad podmiotami organizującymi pracę z rodziną oraz placówkami wsparcia dziennego. W Ośrodku nie przeprowadzono kontroli w podobnym zakresie. W okresie od 1 stycznia 2017 r. do dnia kontroli gmina Mrozy nie wypełniła nałożonego przez ustawodawcę obowiązku opracowania i realizacji 3-letniego gminnego programu wspierania rodziny. Uchwałą nr XXXVII/427/2014 Rady Miejskiej w Mrozach z 6 czerwca 2014 r. przyjęto Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2014-2016. Program po zakończeniu powinien być poddany ewaluacji, która oceniłaby realizację poszczególnych jego etapów oraz stopień realizacji zakładanych celów. Wnioski staną się wtedy podstawą do opracowania gminnego programu wspierania rodziny na kolejne lata. Należy podkreślić, że program powinien stanowić naturalną kontynuację wcześniej podjętych działań wynikających z oceny potrzeb gminy, jak również zasad i form wspierania rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczej, określonych w art. 8, art. 9 i art. 10 ust. 3 ustawy. Z art. 179 ust.1 ustawy wynika obowiązek składania przez wójta do 31 marca każdego roku radzie gminy rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawienia potrzeb w tym zakresie. Całość materiału przedkładanego radzie gminy przygotowywana jest przez podmiot, który faktycznie odpowiada za realizację tego zadania w gminie, a zatem przez Ośrodek. Przedstawiono sprawozdanie z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mrozach za 2017 r., w którym w ograniczony sposób odniesiono się do realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny, tzn. kosztów współfinansowania pobytu dziecka w rodzinie zastępczej oraz w domu dziecka 2. Podczas kontroli nie przedstawiono innych dokumentów potwierdzających wykonanie tego zadania. 1. Zapewnienie warunków organizacyjno-kadrowych do realizacji zadania z zakresu wspierania rodziny Ustawodawca nałożył na gminę obowiązek tworzenia i stałego rozwijania systemu wspierania rodziny, który zgodnie z art. 8 ustawy, ma na celu w szczególności: wzmocnienie roli i funkcji 1 Akta kontroli s. 43-51. 2 Akta kontroli s. 67-69.
rodziny, rozwijanie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny, podniesienie świadomości w planowaniu oraz funkcjonowaniu rodziny, wzmacnianie integracji rodziny, przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny, dążenie do reintegracji rodziny, dzięki czemu zwiększa się szanse na pozostawienie dziecka w jego naturalnym środowisku. Określono formy prowadzonego wspierania rodziny, którymi są: praca z rodziną, pomoc w opiece i wychowaniu dziecka. Zgodnie z założeniem ustawy pracę z rodziną wykonują asystenci rodziny, których zatrudnienie w gminie stało się obowiązkowe od 1 stycznia 2015 r. Przed wejściem w życie regulacji prawnych ustanawiających stanowisko asystenta rodziny, pracę socjalną świadczyli pracownicy socjalni. Asystent rodziny aktywnie wspiera rodziny wychowujące dzieci, w których występują problemy trudne do pokonania samodzielnie, pomaga również rodzicom ubiegającym się o odzyskanie władzy rodzicielskiej. Jeśli dzieci znajdują się w pieczy zastępczej, rolą asystenta rodziny jest podjęcie działań mających na celu jak najszybszy powrót dzieci do rodziny. Należy zauważyć, że intencją ustawodawcy jest rozwój systemu opieki nad dzieckiem i rodziną, czemu posłużyć może dyspozycja zawarta w art. 10 ust 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która stanowi, że w przypadku, gdy wyznaczonym podmiotem jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej. W okresie od 1 stycznia 2017 r. do dnia kontroli, w kontrolowanej jednostce nie zatrudniono asystenta rodziny jak również nie utworzono zespołu do spraw asysty rodzinnej. 2. Rzetelność sporządzanej sprawozdawczości Gmina wypełniła obowiązek wynikający z art. 176 pkt 6 ustawy, 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 r. 3, poprzez przekazanie sprawozdania rzeczowo-finansowego z wykonywanych zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2017 r. i 1 lipca do 31 grudnia 2017 r. Sprawozdania zawierały wartości zerowe. Wykazały, że gmina nie zatrudniała asystent rodziny, nie obejmowała rodzin wsparciem. 3. Prawidłowość, adekwatność i skuteczność udzielanej pomocy i wsparcia rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez działania prowadzone w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka Zgodnie z art. 9 ustawy rodzina może otrzymać wsparcie poprzez działania: 1) instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny; 2) placówek wsparcia dziennego; 3) rodzin wspierających. Na dzień kontroli w gminie Mrozy nie funkcjonowała placówka wsparcia dziennego oraz nie obejmowano wsparciem rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych pomocą rodzin wspierających. W okresie od 1 stycznia 2017 r. do dnia kontroli, gmina Mrozy nie zapewniała rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych pomocy asystenta rodziny. We wcześniejszym okresie począwszy od 2013 r. gmina zatrudniała po 2 asystentów rocznie, a w 2014-3, obejmując wsparciem od 10 do 20 rodzin. Od 1 lipca 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Ośrodek dysponował 2 asystentami rodziny, którzy wsparciem obejmowali 10 rodzin. 3 Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 r w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. (Dz. U. poz. 213).
Podczas kontroli nie przedłożono dokumentacji potwierdzającej kontynuowanie z tymi rodzinami pracy w zakresie przewidzianym ustawą. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowanych działań, mających na celu przywrócenie rodzinom zdolności do wypełniania tych funkcji, dlatego w pierwszej kolejności konieczne jest rzetelne zdiagnozowanie problemu. Obowiązkiem gminy jest nie tylko udzielanie pomocy rodzinie przeżywającej trudności, ale też prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. W celu realizacji tego zadania istotne jest dokonywanie analizy i oceny zjawisk mających wpływ na sytuację osób wymagających wsparcia w środowisku lokalnym, wykazanie aktywności przy identyfikowaniu i monitorowaniu osób i rodzin wymagających pomocy w szczególności: ustalenie zasad postępowania odnośnie wymiany informacji dotyczących rodzin z problemami, stosowanie procedur weryfikowania własnych informacji i ustalenia wspólnych działań, wykorzystanie innych możliwości, odnośnie dotarcia do wszystkich osób potrzebujących pomocy i wsparcia. W Ośrodku nie przyjęto zasad weryfikowania własnych informacji i ustalania wspólnych działań, jak również nie ustalono zasad postępowania odnośnie wymiany informacji, w celu dotarcia do wszystkich osób potrzebujących wsparcia. Zauważyć należy, że Ośrodek powinien posiadać pełną wiedzę o rodzinach potrzebujących pomocy i wykorzystać wszelkie metody, aby do nich dotrzeć, a rozpoznawanie potrzeb i monitorowanie sytuacji rodzin z dziećmi jest obowiązkowe. Natomiast czytelne przyjęcie zasad współpracy i sprawnej wymiany informacji jest istotne z uwagi na obowiązek określony w art. 7 ust. 3 ustawy: podmioty i osoby realizujące zadania w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji o osobach, do których stosuje się niniejsza ustawa, oraz członkach ich rodzin, w tym informacji o udzielonej tym osobom pomocy i świadczeniach. W okresie objętym kontrolą Ośrodek zatrudniał 3 pracowników socjalnych na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Jeden z pracowników socjalnych był długotrwale nieobecny w pracy. Analizie poddano dokumentację 7 rodzin wcześniej objętych wsparciem asystenta rodziny oraz 2 z rozpoznanym występującym problemem opiekuńczo-wychowawczym (w tym 1 ze stwierdzonym występowaniem przemocy), prowadzoną przez pracowników socjalnych. Ustalono, że pracownik socjalny odwiedzał rodziny nie częściej, niż raz na pół roku, koncentrując się na uzasadnieniu potrzeby przyznania świadczeń z pomocy społecznej lub posiłku w ramach pomocy państwa w zakresie dożywiania 4. We wszystkich powyższych sprawach dokumentacja wskazywała na występujące w rodzinach obszary wymagające wsparcia w zakresie wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej, z uwagi na występujące nadal dysfunkcje spowodowane: problemem alkoholowym rodziców, stosowaniem przemocy, zaniedbywaniem należytego wypełniania obowiązków opiekuńczo-wychowawczych 5. Należy podkreślić, że do Ośrodka kierowane były pisma ze szkoły i ośrodka zdrowia wskazujące na ewidentne 4 Akta kontroli, s. 119-134, 143-158. 5 Akta kontroli s. 104, 118.
zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich. Pracownik socjalny Ośrodka, w swej notatce również wskazał na problem nienależytego sprawowania opieki nad dziećmi 6, przy czym nie wystąpił on do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnioskiem o przydzielenie asystenta rodziny, do czego zobowiązuje art. 11 pkt 3 ustawy. Dwoje dzieci pochodzących z gminy Mrozy na dzień kontroli przebywało w pieczy zastępczej. Nie przedłożono dokumentacji potwierdzającej prowadzenie pracy z rodziną na rzecz powrotu dziecka do rodziny, do czego zobowiązuje art. 10 ust. 4 ustawy 7. Nie stwierdzono przypadku objęcia rodziny pomocą asystenta rodziny na podstawie postanowienia sądu. Asystenci rodziny w swych sprawozdaniach sporządzonych w grudniu 2016 r. wskazywali na konieczność stałego wsparcia asystenta rodziny 8. Należałoby przyjąć, że we wszystkich przypadkach istniała potrzeba udzielenia wsparcia oraz pomocy asystenta rodziny, w zakresie przewidzianym ustawą. Praca z rodziną jest jedną z form wspierania rodziny. Artykuł 10 ust. 3 ustawy przewiduje jednak dodatkowy podział pracy z rodziną, wymieniony w pkt 1-5 9. W gminie Mrozy funkcjonował nieodpłatny punkt pomocy prawnej, z którego mogli korzystać mieszkańcy. Harmonogram przyjęć przez radców prawnych i adwokatów był dostępny na stronie internetowej gminy Mrozy. W okresie objętym kontrolą gmina Mrozy zawarła 2 umowy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Mińsku Mazowieckim regulujące m.in. udzielanie porad przez specjalistów w zakresie doraźnej pomocy psychologicznej i długotrwałych terapii psychologicznych, terapii psychologicznych dla małżeństw, porad prawnych, rozmów wspierających z doradcą ds. rodziny, a także przeprowadzenia szkoleń z zakresu profilaktyki uzależnień. W podstawie prawnej ww. umowy przywołano ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Zgodnie z 5 ww. umowy, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mińsku Mazowieckim składało gminie Mrozy kwartalne sprawozdania z wykonywania zadań 10. Uwagę zwraca merytoryczny aspekt składanych sprawozdań, który ograniczał się do ogólnego wskazania charakteru udzielonych porad (psychologicznych, terapeutycznych, informacyjnych, edukacyjnych, prawnych). Z dokumentów wynikało, że do dnia kontroli z poradnictwa skorzystały 63 osoby z gminy Mrozy. Należałoby rozważyć przyjęcie takich zasad współpracy i mechanizmów sprawnej wymiany informacji pomiędzy Ośrodkiem a poszczególnymi instytucjami i organizacjami zaangażowanymi w udzielanie wsparcia rodzinom przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, które zwiększałyby skuteczność prowadzonych wzajemnych oddziaływań, w dążeniu do rozwiązania problemu rodziny. Podczas kontroli nie przedłożono innej dokumentacji potwierdzającej: 6 Akta kontroli s. 142. 7 Art. 10 ust 4. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną. 8 Akta kontroli s. 76-78, 82-84, 90-92, 99-101, 115-116, 135-137. 9 Art. 10 ust 3 pkt 1-5. Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie: 1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego; 2) terapii i mediacji; 3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych; 4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego; 5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej grupami wsparcia lub grupami samopomocowymi. 10 Akta kontroli s. 64-66.
korzystanie z innych form pomocy przez rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, organizowanie przez Ośrodek innych form pracy z rodziną. Praca asystenta rodziny polega na zindywidualizowanej pracy w rodzinie, z rodziną i dla rodziny, dlatego też zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy, praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca ta jest prowadzona. Jego zadaniem jest aktywne wspieranie rodzin wychowujących dzieci, zagrożonych różnymi dysfunkcjami, w których mają miejsce problemy trudne do pokonania samodzielnie przez daną rodzinę. Należy zwrócić uwagę, że praca asystenta rodziny powinna być zaplanowana, a dla skuteczności udzielanej rodzinom pomocy i wsparcia, istotne znaczenie ma współpraca pomiędzy asystentem, a pracownikiem socjalnym, rzetelna analiza rodziny oraz sporządzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego 11, który będzie zawierał szczegółową diagnozę, a tym samym obszary do pracy z rodziną. Przeprowadzenie wnikliwej diagnozy funkcjonowania rodziny jest niezbędne dla prowadzenia spraw danej rodziny przez asystenta rodziny. Przyjęcie standardów postępowania asystenta rodziny może pomóc w realizacji przez niego zadań oraz przyczynić się do podejmowania adekwatnych i zaplanowanych działań. Na dzień kontroli takich rozwiązań w Ośrodku nie przyjęto. Ponadto, gmina powinna dysponować przygotowanym do pracy asystentem rodziny, aby móc realizować zadania wprowadzone ustawą z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem. Asystent rodziny ma pełnić rolę koordynatora i przewodnika rodzin po systemie oferowanego wsparcia. Rolą asystenta rodziny jest koordynacja poradnictwa w zakresie: przezwyciężania trudności w pielęgnacji i wychowywaniu dziecka, wsparcia psychologicznego, pomocy prawnej, w szczególności w zakresie praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych, dostępu do rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz świadczeń opieki zdrowotnej. Wojewoda Mazowiecki negatywnie ocenił sposób organizacji i realizacji przez gminę zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi pani, jako kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mrozach a ich przyczyną jest brak kontynuowania zatrudnienia asystenta rodziny, a tym samym zapewnienia przydzielania i pomocy asystenta rodziny, rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do pani kierownik następujące zalecenia pokontrolne: 11 Art. 11 ust. 1.W przypadku, gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Art. 11 ust. 2. Po przeprowadzeniu wywiadu, o którym mowa w ust. 1, pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny.
rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych zapewnić wsparcie asystenta rodziny, a tym samym wypełniać obowiązek gminy wynikający z art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i art. 15 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Uwagi i wnioski Ponadto zwracam uwagę na potrzebę: opracowania i realizowania 3-letniego gminnego programu wspierania rodziny, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 176 pkt 1 ustawy, rzetelnego spełniania obowiązku zawartego w art. 179 ust 1 ustawy, wypracowania mechanizmów identyfikowania wszystkich rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych w celu objęcia ich wsparciem w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka, przyjęcia zasad współpracy i sprawnej wymiany informacji pomiędzy poszczególnymi instytucjami i podmiotami zaangażowanymi w udzielanie wsparcia rodzinom, podjęcia działań w celu nawiązania współpracy z rodzinami, które mogłyby stanowić rodzinę wspierającą dla rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi, rozważenia potrzeb gminy w zakresie wspierana rodzin w formie pomocy w opiece i wychowaniu, poprzez prowadzenie przez gminę placówki wsparcia dziennego, uregulowania prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny oraz wydawania w tych sprawach decyzji, w oparciu o art. 178 ustawy. Pouczenie Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, Wydział Polityki Społecznej, plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Starszy Inspektor Wojewódzki XXXXXXX Starszy Inspektor Wojewódzki XXXXXXX Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej