Pani Ewa Michalska Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Konstancinie Jeziornie

Transkrypt

1 Warszawa, 29 grudnia 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VIII BT Pani Ewa Michalska Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Konstancinie Jeziornie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197 b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 697 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Beata Trzcińska starszy inspektor wojewódzki i Ewa Łubianka starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach listopada 2017 roku kontrolę kompleksową w Ośrodku Pomocy Społecznej w Konstancinie Jeziornej z siedzibą w Konstancinie Jeziornie, ul. Rycerska 13, zwanym dalej Ośrodkiem. Zakres kontroli obejmował: zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wsparcia i pomocy asystenta rodziny, w okresie od 1 stycznia 2016 roku do dnia kontroli. Na podstawie art. 197 d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U., poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Wojewoda Mazowiecki pozytywnie pomimo uchybień ocenił sposób organizacji i realizacji przez Ośrodek zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w tym:

2 1. Zapewnienie warunków organizacyjno-kadrowych do realizacji zadania z zakresu wspierania rodziny; 2. Rzetelność sporządzanej sprawozdawczości; 3. Prawidłowość, adekwatność i skuteczność udzielanej pomocy i wsparcia rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez działania prowadzone w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka. Uchwałą Nr 426/V/35/2009 Rady Miejskiej Konstancin Jeziorna z dnia 16 listopada 2009 roku przyjęto Statut Ośrodka Pomocy Społecznej w Konstancinie Jeziornie, do którego wprowadzono zmiany Uchwałą Nr 174/VI/2012 z dnia 1 lutego 2012 roku oraz Uchwałą Nr 258/VII/19/20165 z dnia 13 kwietnia r. W 1 pkt 7 b wskazano, że Ośrodek działa między innymi na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zgodnie z 10 Statutu, szczegółowe zadania oraz organizację wewnętrzną Ośrodka określa kierownik Ośrodka w regulaminie organizacyjnym. Zarządzeniem Nr 11 kierownika Ośrodka z dnia 10 września 2012 roku wprowadzono regulamin organizacyjny, zmieniony Zarządzeniem Nr OPS z dnia 1 kwietnia 2016 r. oraz Zarządzeniem Nr OPS z dnia 31 maja 2017 r. Zgodnie z 12 Regulaminu w skład Ośrodka wchodzą 4 wydziały. Stanowisko asystenta rodziny przypisane jest do Wydziału Systemu Pomocy Społecznej, którym kieruje zastępca kierownika. Stanowisko kierownika Ośrodka w Konstancinie Jeziornie objęła pani z dniem 1 kwietnia 2009 r., zastępcą kierownika jest pani Jolanta Leśniewska. (akta kontroli- str ) Zgodnie z art. 28 a ustawy, wójt sprawuje kontrolę nad podmiotami organizującymi pracę z rodziną oraz placówkami wsparcia dziennego. W Ośrodku nie przeprowadzano kontroli w tym zakresie. Do zadań własnych gminy zgodnie z art. 176 pkt 1 należy opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny. Gmina uchwałą Nr 576/VI/44/2014 Rady Miejskiej Konstancin Jeziorna z dnia 21 maja 2014 r. przyjęła program na lata Wykonanie uchwały powierzono Burmistrzowi Gminy Konstancin Jeziorna. Za sporządzenie sprawozdania realizacji programu odpowiadał Ośrodek, który następnie przedstawił je Burmistrzowi i Radzie 2

3 Miejskiej wraz z rocznym sprawozdaniem z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny. Wyjaśniła pani, że nie sporządzono sprawozdania z programu, ponieważ wszystkie informacje zostały zawarte w sprawozdaniu opisowym z działalności Ośrodka. Ustalono, że nie prowadzono monitoringu i ewaluacji programu, co uniemożliwiło ocenę postępów prowadzonych działań w tym zakresie. Należy zauważyć, że mając na względzie cel główny programu, tj. wspieranie rodzin i dzieci w gminie Konstancin Jeziorna, zaspakajanie potrzeb, zapewnianie im bezpieczeństwa oraz możliwości rozwoju w środowisku lokalnym, jak również określone w ustawie zasady i formy 1 wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, opracowując program należałoby skupić się w szczególności na mechanizmach i elementach, które posłużą zwiększeniu skuteczności działań prowadzonych w tym zakresie. W przedstawionym programie brak harmonogramu przyjętych do realizacji zadań uniemożliwia dokonanie oceny podjętych działań, jak również sporządzanie rzetelnej sprawozdawczości. Program opracowywany jest na okres 3 lat i po jego upływie powinien zostać oceniony. W 2017 roku gmina nie posiadała programu wspierania rodziny. Wyjaśniła pani, że 31 października 2017 r. zawarła pani umowę z firmą zewnętrzną, dotyczącą opracowania programu wspierania rodziny dla gminy Konstancin Jeziorna, a program zostanie wdrożony w pierwszym półroczu 2018 roku. (akta kontroli- str ) Z art. 179 ustawy wynika obowiązek składania przez burmistrza do 31 marca każdego roku radzie gminy rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawienia potrzeb w tym zakresie. Całość materiału przedkładanego radzie gminy przygotowywana jest przez podmiot, który faktycznie odpowiada za realizację tego zadania w gminie, a zatem przez Ośrodek. Przedstawiono sprawozdanie OPS z dnia 7 marca 2017 roku, w którym w dziale V zawarto informację pn. Realizacja zadań w odniesieniu do ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz wydatki w rozdziale Art. 10 ust. 3. Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie: 1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego; 2) terapii i mediacji; 3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych; 4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego; 5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej grupami wsparcia lub grupami samopomocowymi. Art. 10 ust. 4. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną. 3

4 1. Zapewnienie warunków organizacyjno-kadrowych do realizacji zadania z zakresu wspierania rodziny Okazała pani stosowne upoważnienie z 24 listopada 2017 r. do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu wspierania rodziny oraz upoważnienie do prowadzenia postępowań i wydawania decyzji w sprawach dotyczących realizacji zadań wynikających z ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem. (akta kontroli- str ) Zastępca kierownika zgodnie z zakresem czynności sprawuje między innymi, nadzór nad pracą asystenta rodziny. (akta kontroli- str ) Art. 10 ust. 2 ustawy stanowi, iż w przypadku gdy podmiotem wyznaczonym do pracy z rodziną jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej. W Ośrodku nie utworzono zespołu. W okresie objętym kontrolą Ośrodek utworzył dwa stanowiska asystentów rodziny w ramach umowy o pracę w systemie zadaniowego czasu pracy. Asystenci rodziny posiadali kwalifikacje określone w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, spełniali wymogi zawarte w art. 12 ust. 1. pkt 2, 3 i 4 oraz art. 17 ust. 3 i 4 ustawy, jak również posiadali zakresy obowiązków wykonywanych na tym stanowisku, które należałoby uaktualnić do obowiązujących przepisów ustawy. (akta kontroli- str ) Asystenci nie prowadzili kart pracy z rodziną, nie odnotowywali wizyt oraz wykonywanych czynności. 2. Rzetelność sporządzanej sprawozdawczości Ośrodek terminowo wypełnił obowiązek wynikający z 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej (Dz. U. poz. 213) i przekazał sprawozdania za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 r., od 1 lipca do 31 grudnia 2016 r. oraz od 1 stycznia do 30 czerwca 2017 r. 4

5 Biorąc pod uwagę przedstawioną w trakcie kontroli dokumentację prowadzonych spraw oraz sporządzane sprawozdania z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej stwierdzono brak zgodności w danych dotyczących liczby dzieci w rodzinach objętych opieką asystenta rodziny w 2016 roku. W sprawozdaniu z programu wykazano 58 dzieci, natomiast z analizy prowadzonych spraw wynika, że w rodzinach tych wychowywano 55 dzieci. (akta kontroli- str ) 3. Prawidłowość, adekwatność i skuteczność udzielanej pomocy i wsparcia rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez działania prowadzone w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji. Definicja wskazuje, że nie chodzi o jedno działanie, ale o ich zespół, i do tego zaplanowany. Dlatego też konieczne jest zdiagnozowanie problemu występującego w danej rodzinie stanowiącego przyczynę trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Na gminie spoczywa nie tylko obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, ale też prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności. W celu realizacji tego zadania istotne jest dokonywanie analizy i oceny zjawisk mających wpływ na sytuację osób wymagających wsparcia w środowisku lokalnym, wykazanie aktywności przy identyfikowaniu i monitorowaniu osób i rodzin wymagających pomocy, w szczególności: ustalenie zasad postępowania odnośnie wymiany informacji dotyczącej rodzin z problemami; stosowanie procedur weryfikowania własnych informacji i ustalenia wspólnych działań; wykorzystanie innych możliwości odnośnie dotarcia do wszystkich osób potrzebujących pomocy i wsparcia. W Ośrodku nie ustalono zasad postępowania odnośnie wymiany informacji dotyczących rodzin z problemami, ani procedur weryfikowania własnych informacji i ustalenia wspólnych działań. 5

6 W programie 2 wskazano podmioty odpowiedzialne za realizację działań oraz przypisano partnerów do ich realizacji, nie określono jednak zasad współpracy i sposobu wymiany informacji pomiędzy nimi, jak również mechanizmów służących zwiększeniu skuteczności prowadzonych oddziaływań w tym zakresie. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy, w celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego 3. Ustalono, że na terenie gminy Konstancin Jeziorna funkcjonują dwie placówki wsparcia dziennego, prowadzone przez gminę w formie opiekuńczej, tj. świetlica środowiskowa przy ul. Sobieskiego 6 A oraz świetlica środowiskowa przy ul. Jaworskiego 24. Placówki działały w dni powszednie w godzinach popołudniowych, po 5 godzin dziennie. Zgodnie ze sprawozdaniem rzeczowo-finansowym z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w 2016 roku liczba miejsc w placówkach wynosiła 60, natomiast przeciętna liczba umieszczonych dzieci 31. Zastępca kierownika wyjaśnił, że do świetlic uczęszczało ośmioro dzieci z rodzin objętych wsparciem asystentów rodziny. Ośrodek nie uczestniczył w kierowaniu dzieci do placówek wsparcia dziennego. (akta kontroli- str. 217) Gmina nie wspierała rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych pomocą rodzin wspierających 4. Praca z rodziną 5 jest jedną z form wspierania rodziny. Artykuł 10 ust. 3 ustawy przewiduje jednak dodatkowy podział pracy z rodziną, wymieniony w pkt 1-5. Poinformowała pani, że rodziny mogły 2 Program Wspierania Rodziny w gminie Konstancin Jeziorna na lata Art. 18 ust 2. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190, lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta. 4 Art. 29 ust. 1. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej. 2. Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w: 1) opiece i wychowaniu dziecka; 2) prowadzeniu gospodarstwa domowego; 3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych. 5 Art. 8 ust. 2 Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie 1) pracy z rodziną; 2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka 6

7 korzystać z konsultacji i poradnictwa specjalistycznego (psychologicznego, prawnego) świadczonego przez Gminny Punkt Konsultacyjny Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Uzależnień w Konstancinie Jeziornie, Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Górze Kalwarii oraz Punkt bezpłatnej pomocy prawnej w Górze Kalwarii. Ponadto w placówkach oświatowych na terenie gminy zatrudnieni byli pedagodzy szkolni. Ośrodek nie prowadził pracy z rodziną w formie: terapii i mediacji, usług dla rodzin z dziećmi, spotkań dla rodzin mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych grupami wsparcia. Poinformowała pani, że Ośrodek organizował grupę wsparcia dla osób dotkniętych przemocą. W okresie od 01 stycznia 2016 r. do 28 listopada 2017 r. wsparciem asystenta rodziny objęto łącznie 31 rodzin 6, z tego: 21 rodzin, w których pozostaje 43 dzieci (9 dzieci w wieku do 5 roku życia, 34 od 6 do 18 r. ż.), 9 rodzin, z których umieszczono 17 dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej; jedną rodzinę, z której 2 dzieci umieszczono w rodzinnej pieczy zastępczej. Pracę zakończono z 9 rodzinami i z 9 rozpoczęto. Pracę w dniu kontroli kontynuowano z 22 rodzinami. (akta kontroli- str ) Zgodnie z zaświadczeniem z dnia 18 grudnia 2014 roku, dane osobowe dotyczące wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zostały zarejestrowane przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. (akta kontroli- str. 223) Zweryfikowano dokumentację 11 rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny. Dla każdej rodziny dokumentacja gromadzona była w indywidualnej teczce i obejmowała między innymi: rodzinny wywiad środowiskowy wraz z wnioskiem pracownika socjalnego i akceptacją kierownika, zgodę rodziny na współpracę z asystentem, miesięczne sprawozdania z pracy z rodziną, plan pracy z rodziną, oceny funkcjonowania rodziny. 6 Analiza działań prowadzonych przez asystentów rodziny od 01 stycznia 2016 r. do 28 listopada 2017 r., sporządzona na potrzeby kontroli. 7

8 Zarządzeniem Nr OPS z dnia 30 września 2015 r. kierownik Ośrodka wprowadził procedury realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej. Określono sposób zatrudniania asystenta rodziny, zadania asystenta rodziny i pracownika socjalnego w pracy z rodziną, przyczyny zakończenia pracy z rodziną, sporządzanie dokumentów pracy z rodziną i ich przechowywanie, nadzór i kontrolę. Wykonanie zarządzenia powierzono zastępcy kierownika. Zarządzenie nie definiuje wzorów dokumentów, procedur określających i planujących czas pracy z rodziną (zaplanowanie okresu pracy, biorąc pod uwagę potrzeby rodziny, w tym cele długoterminowe i krótkoterminowe) oraz wykonywanego zakresu zadań (czasu poświęconego na bezpośrednią pracę z rodziną i pracę z dzieckiem, działań pośrednich realizowanych na rzecz dziecka i rodziny, organizacji własnego warsztatu pracy). Zarządzenie przewiduje zakończenie pracy z rodziną w przypadku: osiągnięcia założonych indywidualnie dla rodziny celów, zakończenia czasookresu trwania usługi, rezygnacji rodziny z usług asystenta, istotnej sytuacji losowej/szczególnej uniemożliwiającej realizację dalszej pracy asystenta, braku współpracy rodziny z asystentem/braku zaangażowania ze strony rodziny w realizację planu pracy. (akta kontroli- str ) Asystenci rodziny dokumentowali podejmowane działania i przewidywane efekty na drukach wytworzonych we własnym zakresie, w konsultacji z bezpośrednim przełożonym. Nie wystąpiły okoliczności przydzielenia asystenta rodziny w przypadkach, o których mowa w art. 11 ust. 1 a ustawy 7. Przydzielenie asystenta rodziny następowało po uzyskaniu akceptacji kierownika Ośrodka na rodzinnym wywiadzie środowiskowym sporządzanym przez pracownika socjalnego 8, ponadto do rodziny wysyłano pismo informujące o przydzieleniu asystenta rodziny. 7 Art. 11 ust. 1 a. W przypadku, gdy rodzicem wychowującym dziecko jest małoletni opuszczający młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii, schronisko dla nieletnich lub zakład poprawczy, pracownik socjalny przeprowadza u tego rodzica wywiad, o którym mowa w ust. 1, a następnie kierownik ośrodka pomocy społecznej przydziela temu rodzicowi asystenta rodziny 8 Art. 11 ust. 2. Po przeprowadzeniu wywiadu, o którym mowa w ust. 1 pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny. Art. 11 ust. 3. Jeżeli z analizy, o której mowa w ust. 2, wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnioskiem o jego przydzielenie. 8

9 Brak przyjętych do stosowania standardów pracy asystenta rodziny uniemożliwił dokonanie rzetelnej i obiektywnej oceny podjętych działań, w tym skuteczności udzielanego wsparcia przez asystenta rodziny oraz chwili jej zakończenia (przerwania lub zawieszenia) przez asystenta rodziny. Asystent przydzielany był rodzinie zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy, na wniosek pracownika socjalnego sporządzony w arkuszu rodzinnego wywiadu środowiskowego. We wszystkich prowadzonych sprawach, rodziny wyraziły zgodę na współpracę z asystentem rodziny. Asystent, przydzielany był także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną. Dla 5 rodzin 9 nie sporządzono planów pracy. W trakcie kontroli wyjaśniono, że sytuacja taka spowodowana była dużą rotacją asystentów rodziny. Zauważyć należy, że w przypadku rodzin, których akta prowadzone były pod numerami: a asystenci prowadzili pracę od czerwca 2016 r a asystenci prowadzili pracę od grudnia 2015 r. do r.; a i a asystenci prowadzili pracę od maja 2017 r., do dnia kontroli nie sporządzono planów pracy z rodziną. Spośród sprawdzonej dokumentacji, dla 7 rodzin sporządzone były plany pracy zawierające: cel główny, cele szczegółowe długoterminowe i krótkoterminowe, efekty oraz opis działań wraz z terminem i osobami odpowiedzialnymi za ich wykonanie. W sporządzanej dokumentacji nie określono daty planowanego okresu pracy z rodziną, ani przewidywanego terminu usamodzielnienia rodziny, zakończenia z nią pracy. W planie pomocy - teczka nr a stwierdzono brak daty sporządzenia, a w planie pomocy - teczka nr a brak podpisu rodziny. Ustalono, że spośród skontrolowanych spraw, w dwóch przypadkach prowadzona była praca z rodzinami zastępczymi. Plany pracy z rodziną w przypadku umieszczenia dziecka poza rodziną nie były skoordynowane z planami pomocy dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej i sporządzane 9 Teczka rodziny C.Z. Nr a , teczka rodziny L.B. Nr a , teczka rodziny K.M. Nr a , teczka rodziny K.K. Nr a , teczka rodziny S.M. Nr a (źródło: Analiza działań prowadzonych przez asystentów rodziny od 01 stycznia 2016 r. do 28 listopada 2017 r.) 9

10 były bez udziału koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej. Asystent nie zapoznał się z planami pomocy dzieciom. Nie ustalono przewidywanego czasu wsparcia rodziny. Asystent był zapraszany na posiedzenia zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, jednak nie brał w nich udziału. Na potrzeby zespołu sporządzał i przekazywał opinie pisemne. Stwierdzono, że nie monitorowano funkcjonowania rodziny po zakończeniu z nią pracy. Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 16 do zadań asystenta rodziny należy monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną. Asystent dokonywał okresowej oceny sytuacji rodziny, jednak ocena nie odnosiła się do planu pomocy rodzinie, zawierała opis rodziny, warunki mieszkaniowe, sytuację finansową, ocenę funkcjonowania rodziny w sferze wychowawczej, edukacyjnej, konfliktów, przemocy, uzależnień, struktury rodziny, więzi emocjonalnych, mocnych i słabych stron, szans. Ocena ta nie pozwalała na sprawdzenie efektów prowadzonej pracy. Ocenę sporządzona również w przypadku rodziny (teczka a ), która nie posiadała planu pomocy. Stwierdzono, że oceny sytuacji rodziny nie były sporządzane zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 15 ustawy. Asystenci sporządzali miesięczne sprawozdania z pracy z rodziną wraz z datą i opisem podjętych działań. Tylko niektóre zawierały godzinowy opis podejmowanych czynności. Zgodnie z zarządzeniem kierownika z dnia 30 września 2015 r. w sprawie wprowadzenia procedury realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej nadzór nad wykonywaniem zadań wynikających z realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w Ośrodku sprawuje zastępca kierownika, a działania podejmowane na rzecz rodziny omawiane powinny być na spotkaniach, w których uczestniczy zastępca kierownika, asystent rodziny i pracownik socjalny. Ponadto, kontrola dokumentów powinna odbywać się nie rzadziej jak raz na trzy miesiące. Sprawdzona dokumentacja nie potwierdza prowadzenia powyższych czynności. Brak jest zapisów świadczących o spotkaniach z zastępcą kierownika. Na miesięcznych sprawozdaniach asystentów z pracy z rodziną widniały podpisy zastępcy kierownika, brak było natomiast dat, dlatego też nie można ocenić, czy kontrola odbywała się zgodnie z zarządzeniem. Zastępca kierownika złożył ustne wyjaśnienia w sprawie monitorowania i nadzorowania pracy asystentów rodziny oraz oceny efektów udzielanej przez nich pomocy, z których wynika, że monitorowanie i nadzorowanie pracy asystentów rodziny odbywało się przez kontrolę prowadzonej przez nich dokumentacji. Zastępca kierownika nie odniósł się do oceny efektów świadczonej pomocy. (akta kontroli- str ) 10

11 Kierownik Ośrodka w dniu 31 marca 2017 r. zawarł porozumienie dotyczące zawiązania partnerstwa zadaniowego ze Stowarzyszeniem Penitencjarnym Patronat Oddział w Piasecznie w zakresie pracy środowiskowej z rodzinami zagrożonymi wykluczeniem społecznym. Określono, że praca z rodzinami prowadzona będzie w formie tzw. asysty osób z terenu gminy Konstancin Jeziorna w terminie od 1 kwietnia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. i obejmować między innymi pomoc w rozwiązywaniu problemów socjalnych, trudności wychowawczych, wspieranie rodziny w jej dążeniach, wsparcie w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych i osobistych uczestników, umożliwienie rodzinom udziału w zajęciach grupowych. Na dzień 7 lipca 2017 r. pomocą objęto 5 rodzin, w tym 3 rodziny korzystające ze wsparcia asystenta rodziny. Innych informacji wynikających z zakresu porozumienia, Ośrodek nie posiadał. (akta kontroli- str ) Na podstawie art. 197d ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz.U. poz. 1477) i wobec stwierdzonych uchybień kieruję do pani Kierownik następujące zalecenia pokontrolne: wypracować do stosowania procedury określające standardy pracy asystenta rodziny, które staną się podstawą udoskonalenia stosowanych metod pracy i przyczynią się do podejmowania adekwatnych i zaplanowanych działań, a w efekcie sporządzania rzetelnej sprawozdawczości w tym zakresie, podjąć działania w celu ustalenia procedur monitorowania działań wykonywanych przez asystenta rodziny, w szczególności sporządzania planów pracy z rodziną zgodnie ze wskazaniami określonymi w art. 15 ust. 1 i 3 ustawy, Uwagi i wnioski: Ponadto zwracam uwagę na potrzebę: spełnienia obowiązku wynikającego z art. 176 ustawy, opracowywania i realizacji 3-letniego gminnego programu wspierania rodziny, 11

12 wypracowania mechanizmów identyfikowania wszystkich rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych w celu objęcia ich wsparciem w formie pracy z rodziną lub pomocy w opiece i wychowaniu dziecka, przyjęcia zasad współpracy i sprawnej wymiany informacji pomiędzy ośrodkiem, a poszczególnymi instytucjami i podmiotami zaangażowanymi w udzielanie wsparcia rodzinom, podjęcia działań w celu nawiązania współpracy z rodzinami, które mogłyby stanowić rodzinę wspierającą dla rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, podjęcia współpracy z placówkami wsparcia dziennego w zakresie kierowania dzieci z rodzin przeżywających trudności opiekuńczo-wychowawcze. Pouczenie Zgodnie z art. 197 d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. Zgodnie z art. 197 d ust. 3 ustawy Wojewoda w terminie 14 dni od dnia otrzymania zastrzeżeń przedstawia stanowisko w sprawie uwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji zaleceń kierując pismo na adres: Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Beata Trzcińska STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Ewa Łubianka z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wioletta Kucharska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 12