Kompleksowe materiały do wykorzystania na zajęciach z przedmiotu Rachunkowość przedsiębiorstw w klasie III Technikum Ekonomicznego lub w klasie II Policealnego Studium Ekonomicznego. Temat zajęć: Rozrachunki z pracownikami z tyt. wynagrodzeń Rozrachunki z pracownikami obejmują należności i zobowiązania z tytułu wynagrodzeń. Jako wynagrodzenia za pracę traktuje się wszelkie wypłaty pieniężne oraz świadczenia w naturze wynikające ze stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej itp. niezależnie od źródeł ich finansowania. Do wynagrodzeń okresu sprawozdawczego zalicza się wynagrodzenia za pracę wykonaną i zakończoną w tym okresie, rozliczone na podstawie list płac do terminu zamykającego okres sprawozdawczy. Wysokość wynagrodzeń ustala się na podstawie dokumentów źródłowych (kart pracy, list obecności, stawek zarobkowych itp.) i ujmuje się w indywidualnych kartotekach wynagrodzeń pracowników. Wypłata wynagrodzeń następuje na podstawie list płac. Wypłacone przez jednostkę wynagrodzenia są podstawą do naliczenia: Podatku dochodowego od osób fizycznych, Składek ZUS i na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Do ewidencji należności i zobowiązań z tyt. wynagrodzeń za pracę służy konto 230 Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń. Ujmuje się na nim wszelkie wynagrodzenia niezależne od: rodzaju, formy wypłaty, czy źródeł ich finansowania. Wymienione konto obciąża się za wypłaty zaliczek i sum wynagrodzeń netto i innych świadczeń w naturze zaliczanych do wynagrodzeń, potrąceń dokonanych w listach płac, jak też zobowiązań przedawnionych z tyt. wynagrodzeń. Uznaje się je natomiast z tytułu wynagrodzeń brutto wynikających z list płac oraz przedawnionych i umorzonych należności z tyt. wynagrodzeń. Konto Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń może wykazywać dwa salda: - Dt wyrażające stan należności i roszczeń z tyt. wynagrodzeń (np udzielone zaliczki) - Ct - obrazujące stan zobowiązań z tyt. wynagrodzeń za pracę (np. niepojęte płace) EWIDENCJĘ ROZRACHUNKÓW Z TYT. WYNAGRODZEŃ MOŻNA UJĄĆ W FORMIE PONIŻSZEGO SCHEMATU Dt 230 Rozrachunki z tyt. wynagrodzeń Ct 1.Wypłata zaliczki na wynagrodzenia i wynagrodzenia netto (Ct konta Środków pieniężnych) 2. Potrącenia z listy płac: a/ podatek pochodowy od osób fizycznych (Ct konta Rozrachunki z tyt. innych podatków) b/ składki ZUS (Ct konta Rozrachunki z ZUS) c/ pozostałe potrącenia (Ct konta Inne rozrachunki) 3. Odpisanie przedawnionych zobowiązań z tyt. wynagrodzeń (Ct konta Pozostałe koszty operacyjne) 1. wg listy płac: a/ obciążające koszty działalności (Dt konto wynagrodzenia) b/ dot. kosztów inwestycji (Dt konto Środki trwałe w budowie) c/ dot. nagród i premii z zysku (Dt konta Rozliczenie wyniku finansowego) 2. Roszczenia z tyt. nadpłaconych wynagrodzeń skierowane do sądu (Dt konta Roszczenia dochodzone na drodze sądowej) 3. Odpisanie przedawnionych należności z tyt. wynagrodzeń (Dt konta Pozostałe przychody operacyjne) 4. Zasiłki chorobowe, rodzinne, wychowawcze obliczane i wypłacane przez jednostkę ze środków ZUS w wysokości brutto (Dt konta Rozrachunki z ZUS) 1
Podstawa wymiaru składek odprowadzanych do ZUS oraz ich wysokość w % Tytuł ubezpieczenia Podstawa wymiaru Wymiar składki finansowanej przez: Razem składki Odprowadzane składek pracownika Płatnika do ZUS (pracodawcę) Emerytalne 9,76% 9,76% 19,52% Rentowe Przychód - 6,5% 6,5% 13,0% Chorobowe 2,45% ------- 2,45% Wypadkowe Wynagrodzenie -------- 1,93% 1,93% Fundusz Pracy --------- 2,45% 2,45% Fundusz brutto Gwarantowanych --------- 0,15% 0,15% Świadczeń Pracowniczych R A Z E M 18,71% 20,79% * 39,5% -Składka zdrowotna pobrana -Składka zdrowotna odliczona Wynagrodzenie brutto- składki ubezpieczeń społecznych (ubezpieczonego) 8,25% 7,75% 8,25% 7,75% *składki na ubezpieczenie społeczne (20,79%) obciążające pracodawcę mogą mieć różną wysokość ze względu na ubezpieczenie wypadkowe. W tabeli ubezpieczenie wypadkowe stanowi 1,93% podstawy wymiaru. Składka zdrowotna pobrana 8,25% stanowi zobowiązanie wobec ZUS podlega ewidencji. Składka zdrowotna odliczona 7,75% stanowi odliczenie od potrąconej zaliczki podatku dochodowego nie podlega ewidencji Podstawa obliczenia podatku dochodowego, jego wysokość w % oraz przedziały Tytuł płatności Podatek dochodowy od osób fizycznych Podstawa obliczenia podatku Wynagrodzenie brutto- składki ubezpieczeń społecznych- koszty uzyskania przychodu skali podatkowej Wysokość podatku 19% 30% 40% Przedziały skali podatkowej na 2004r do 37 024,- ponad 37 024,- do 74 048,- ponad 74 048,- Przysługujące podatnikom podatku dochodowego w 2004 roku Koszty uzyskania przychodów z jednej umowy o pracę Kwoty zwolnione ustawowo od podatku tzw. ulgi w podatku dochodowym Miesięcznie Rocznie 102,25 1 227,00 44,17 530,04 2
Przykład dot. obliczania wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na umowie o pracę I ETAP obliczeń : 1 000 Składka ZUS (18,71%) - 187,1 --------------------- podstawa do naliczania F. zdrowia 812, 9 (8,25% i 7,75%) K. zyskania przychodów - 102,25 --------------------- podstawa do opodatkowania należny podatek : 710,65 x 19% (wysokość podatku) 135,02 w tym: Ulga podatkowa 44,17 F. zdrowia (7,75%) 63,00 Zal. na podatek 27,85 II ETAP obliczeń: obliczamy kwotę do wypłaty: 1 000,00 Składka ZUS - 187,10 Zal. na podatek - 27,85 F. zdrowia (8,25%) - 67,06 ---------------------------------------- wynagrodzenie do wypłaty: 717,99 Po dokonaniu wszystkich obliczeń układamy max. ilość operacji związanych z w/w obliczeniami: 1. Lp- sporządzono listę płac brutto. 1 000 2. Lp- potrącenia z Lp: a/ składka ZUS.. 187,1 b/ zaliczka na podatek 27,85 c/ f. zdrowia 67,06 3. Pk- naliczono składkę ZUS obciążającą pracodawcę (20,79%) 207,90 4. Wb/Kp- pobrano gotówkę na wypłatę wynagrodzeń.. 717,99 5. Wb- potwierdzający spłatę wszystkich zobowiązań wynikających z Lp:. a/. b/ c/.. 6. Kw- wypłacono wynagrodzenie 717,99 Ułożone operacje następnie księgujemy na kontach księgowych 3
Dane aktualne w roku 2004 Umowa o pracę ZUS: - pracownik 18,71% - pracodawca 20,41% (20,79%) - Fundusz zdrowia (kasa chorych) 7,75% i 8,25% - Koszty uzyskania przychodów 102,25 - ulga podatkowa 44,17 Przychody brutto - ZUS pracownika - =podstawa do naliczenia kasy chorych(*7,75% i 8,25%) podstawa do naliczenia kasy chorych (F.zdrowia) - koszty uzyskania przychodów - = podstawa do opodatkowania (*19%) = należny podatek - ulga podatkowa - kasa chorych (F. zdrowia) (7,75%) = zaliczka na podatek - ZUS pracownika - Kasa chorych (F.zdrowia) (8,25%) - Zaliczka na podatek = wynagrodzenie netto 4
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE dla umów cywilno prawnych, stawki wg roku 2004 Lp Przypadek w praktyce Emerytalnorentowe (9,76%+6,5%) UBEZPIECZENIE Wypadkowe Chorobowe (1,93%) ZLECENIOBIORCA- UMOWA ZLECENIE 1. Umowa zlecenie jako O-w jedyne zatrudnienie O siedzibie N- poza Tylko gdy* przystapi (2,45%) 2. Umowa zlecenie+ inny zakład umowa o pracę D X O 3. Umowa zlecenie + ten sam zakład umowa o O O O O pracę. ZLECENIOBIORCA UMOWA O DZIEŁO 4. Umowa o dzieło jako jedyny dochód N N N N 5. Umowa o dzieło + zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy O O O O 6. Umowa o dzieło + zatrudnienie w innym zakładzie pracy N N N N D Zdrowotne (8,25% pobrana 7,75% naliczona) O D- ubezpieczenie dobrowolne O- ubezpieczenie obowiązkowe N- nie istnieje X- nie dotyczy * tylko gdy przystąpi oznacza tylko, gdy przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego O w siedzibie, N- poza 5
Umowa o dzieło (ZUS pracodawca 17,88%) - Skł. ZUS = Podstawa do naliczenia kasy chorych - koszty uzyskania przychodów (50%) = podstawa do opodatkowania należny podatek (20%) w tym: kasa chorych (liczona od podst. do nal. kasy chor.7,75%) zaliczka na podatek Do wypłaty: - należny podatek - składki ZUS Umowa zlecenie (ZUS pracodawca 17,88%) * 18,71%=ZUS - ZUS = podstawa do naliczenia kasy chorych (*7,75%) - koszty uzyskania przychodów (20%) = dochód - ZUS = podstawa do opodatkowania (*20%) należny podatek w tym: zaliczka na podatek kasa chorych Do wypłaty: - ZUS - Zaliczka na podatek - Kasa chorych = wynagrodzenie netto 6
Załącznik 1 Zadanie dotyczy listy płac. Sporządź Lp. dla pracowników etatowych i dla pracowników zatrudnionych w tej samej firmie na umowie zlecenie (Lp. jedna dla wszystkich pracowników) przy następujących założeniach: a) wynagrodzenie brutto pracowników etatowych -80.000.zł b) wynagrodzenie brutto umowa zlecenie -15.000. zł c) pracownicy zatrudnieni na umowie zlecenie są pracownikami etatowymi tej samej firmy i wyrazili zgodę na potrącenie składki ZUS oprócz potrąceń obowiązkowych, potrącenia dobrowolne pracowników etatowych są następujące: składka PZU - 1.200 zł składka KZP - 800 zł oraz zasiłki rodzinne wynoszą - 2.000 zł Po dokonaniu właściwych obliczeń, ułóż treść operacji i je zaksięguj. 7
ZAŁĄCZNIK 2 Zadania do wykorzystania na zajęciach Ew. na sprawdzianach ZAD. 1 Sporządź Lp za b.m. dla 4 pracowników. Ich łączne wynagrodzenie 17.500. Wynagrodzenia wypłacono w terminie. Uregulowano wszystkie zobowiązania wynikające z L.p. ZAD. 2 Sporządź L.p. przy założeniu: -wynagrodzenia 5 pracowników są zróżnicowane -2 pracowników dojeżdża do pracy z innej miejscowości (koszt uzyskania przychodu zwiększa się o 25 %) -> 96,26-2 pracowników spłaca pożyczkę w wysokości 220,-(m-nie) - pracownicy są ubezpieczeni w PZU (m-nie 28 zł) - jeden z pracowników został zatrudniony na podstawie umowy-zlecenia na cały m-c (koszt uzyskania przychodu wynosi 20 %), pracownik ten nie wyraził zgody na potrącenie mu składki ZUS ZAD.3 Sporządź listę płac (uwzględniając koszty uzyskania przychodu i podatek dochodowy od osób fizycznych, obowiązujące w danym roku) za styczeń dla następujących pracowników: 1.Kowalska Marta umowa o pracę (miesięcznie) 4.500,- 2.Oleksiński Michał-umowa o dzieło i przeniesienie praw autorskich 1.400,- 3.Grzyb Alina umowa zlecenie 1.700,- 4.Tomczyk Paweł umowa o pracę(miesięcznie) 2.100,- Ustal, w którym miesiącu pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę przekroczą obowiązujące w danym roku progi podatkowe i oblicz wielkość tego podatku. ZAD. 4 Sporządź listę płac(uwzględniając koszy uzyskania przychodu i podatek dochodowy od osób fizycznych, obowiązujące w danym roku) dla następujących pracowników: 1.Kozłowska Marta umowa o pracę (miesięcznie) - 1.850,- dodatek stażowy 15% dodatek funkcyjny - 50,- 2.Olecz Marcin umowa o dzieło i przeniesienie praw autorskich 1.000,- 3.Grzybowska Beata umowa o pracę(miesięcznie) dodatek stażowy 5%, zasiłek rodzinny na troje dzieci 1.300,- 4.Kowalski Michał umowa zlecenie 2.000,- 8