Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego 11 stycznia 2008 r.

Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego 11 stycznia 2008 r. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW WIG przełamał linię hossy i jest na najniższym poziomie od marca. EBC pozostawił główną stopę procentową na poziomie 4,0 proc. Bank Anglii także nie zmienił stóp procentowych. RYNEK WALUTOWY kursy NBP kupno sprzedaż USD/PLN 2,4094 2,4580 EUR/PLN 3,5517 3,6235 CHF/PLN 2,1768 2,2208 Tabela obowiązująca od dnia 11.01.2008 r. POLSKI RYNEK Najbardziej na notowaniach złotego zaważyły czwartkowe wypowiedzi szefów banków centralnych. Bynajmniej nie chodzi o traktowanego przez rynek nieco przez palce, prezesa NBP, który utrzymuje, że w II półroczu inflacja spadnie poniżej celu inflacyjnego, a już w I kwartale nie wzrośnie znacząco powyżej 4 proc. (Sławomir Skrzypek był także w I półroczu 2007 zdania, że inflacja w Polsce rosła nie będzie), lecz o prezesów ECB i Fed. Jean Cloude Trichet, powiedział że bank centralny strefy euro jest gotów walczyć z inflacją (czyt. podnosić stopy), nawet w warunkach spowolnienia gospodarczego. Ben Bernanke przeciwnie Fed będzie obniżał stopy by nie dopuścić do recesji. Obydwa banki centralne są w nieciekawej sytuacji, dlatego złoty umocnił się i do dolara (o 0,6 proc.), który spadł do 2,42 PLN i do euro (o 0,6 proc.), które potaniało do 3,579 PLN. Frank utrzymał się na poziomie zbliżonym do 2,20 PLN. ZAGRANICZNE RYNKI Na mocną pozycję franka w Polsce największy wpływ ma siła jena. Ona symbolizuje brak zaufania rynków do ryzykownych inwestycji, co objawia się w braku transakcji carry trade. Co bardziej zapobiegliwi inwestorzy spłacają kredyty zaciągnięte na spekulacyjne inwestycje właśnie w Japonii i Szwajcarii w krajach o najniższych stopach procentowych. Jen co prawda w skali tygodnia spadł do dolara o 0,45 proc. i o 0,7 proc. do euro, ale w środku tygodnia te straty były dwa razy większe. Stąd wciąż można mówić o sile jena, a co za tym idzie także i franka. Wspomniane w polskiej części komentarza wypowiedzi szefów banków centralnych zaowocowały wzrostem euro do 1,478 USD, ale nie był to ruch na tyle silny, by zakończyć trwającą od dwóch tygodni konsolidację tej pary walut. 1

RYNEK OBLIGACJI POLSKI RYNEK Polskie obligacje umacniały się w trakcie tygodnia, by nieco tracić w piątek. Per saldo jednak rentowności są niższe niż w poprzedni piątek. Dwulatki dawały 6,08 proc. zysku wobec 6,13 proc. przed tygodniem, a dziesięciolatki 5,86 proc., wobec 5,91 proc. przed tygodniem. Inwestorzy czekają na dane o inflacji, które GUS opublikuje we wtorek. Według szacunków MF inflacja wzrosła w grudniu do 4,0 proc. Trzymiesięczna stopa WIBOR wzrosła do 5,65 proc. z 5,62 proc. przed tygodniem. ZAGRANICZNE RYNKI Zapowiedź obniżki stóp procentowych w Stanach a tylko tak można było odczytać słowa Bena Bernanke wpłynęła oczywiście na rentowność amerykańskich obligacji, których ceny rosły, a rentowności spadały. Na koniec tygodnia rentowność dwulatek wyniosła 2,65 proc. (wobec 2,7 proc. przed tygodniem), a 10- latek do 3,86 proc. Różnica między krótkim i długim końcem krzywej to już 121 punktów. Inaczej sprawa ma się w Europie, gdzie rynek spodziewa się prędzej podwyżki stóp niż ich obniżenia. Rentowność dwuletnich obligacji gwarantowanych przez niemiecki rząd wzrosła do 3,75 proc. z 3,73 proc. przed tygodniem. RYNKI AKCJI POLSKI RYNEK WIG spadł o 8,1 proc. i był to największy tygodniowy spadek indeksu od października 2000 roku. Jeśli jest jakieś pocieszenie, to tylko takie, że w 2000 roku po tak głębokim spadku, nastąpiło kilkutygodniowe odbicie, zanim doszło do przedłużenia bessy. Wartość obrotów wyniosła 9,4 mld PLN, ponadto indeks przebił linię hossy trwającej od 2003 roku, a także dołki z sierpnia ubiegłego roku. Można powiedzieć, że najgorsze scenariusze rynkowe właśnie się zrealizowały. mwig spadł w skali tygodnia o 14 proc. i jest najniżej od października 2006 roku, swig spadł o 10,4 proc., a WIG20 stracił 5,5 proc. i jest najniżej od marca (po pięciu spadkowych tygodniach z rzędu). W nadchodzącym tygodniu 50 proc. ankietowanych przez GPW analityków spodziewa się wzrostu WIG20, a 17 proc. oczekuje spadku. Niestety nie jest to dobra wróżba na nadchodzące, dni ponieważ większość zwykle nie ma racji na rynku (przed tygodniem wyniki ankiety były podobnie optymistyczne). ZAGRANICZNE RYNKI EUROPA Tydzień na europejskich parkietach zaczął się dosyć spokojnie, a poniedziałkową i wtorkową sesję można uznać za odreagowanie spadków z poprzedniego tygodnia. Zasięg tego odreagowania najlepiej pokazuje jakie są nastroje na rynku indeksy wzrosły o zaledwie kilka dziesiątych procenta. Od środy jednak obóz niedźwiedzi znów zdominował rynek indeksy traciły przez trzy sesje z rzędu kończąc tydzień na ok. dwuprocentowych minusach. Spadki były dyktowane wydarzeniami zza oceanu, które czynią widmo recesji w Stanach coraz bardziej realnym. Znacznie lepiej radził sobie węgierski BUX, który w ujęciu tygodniowym stracił zaledwie 0,7 proc. USA W piątek o godz. 17 amerykańskie indeksy S&P i Dow Jones w ujęciu tygodniowym były na niespełna jednoprocentowych minusach. Biorąc pod uwagę zasięg przecen na parkietach w Azji i Europie oraz fakt, że to negatywne impulsy właśnie ze Stanów są ich główną przyczyną, to dosyć ironiczna sytuacja. Wynika ona z faktu, że giełda amerykańska silnie traciła tydzień wcześniej i w ostatnich sesjach mieliśmy lekkie odreagowanie. Do kupna akcji w środę i czwartek inwestorów przekonały zapowiedź Bena Bernanke wieszcząca obniżkę stóp procentowych na najbliższym posiedzeniu FOMC oraz optymistyczne wypowiedzi prezesów dużych spółek. Są to jednak tylko słowa, bowiem twarde dane nie wróżą nic dobrego - sprzedaż domów na rynku wtórnym spadła, zapasy w hurtowniach wzrosły, Merrill Lynch odpisze dwukrotnie większą stratę z tytułu ryzykownych kredytów, a bank Goldman Sachs opublikował raport, w którym ocenia ryzyko wejścia amerykańskiej gospodarki w fazę recesji na ponad 50 proc. 2

AZJA Giełdy azjatyckie drugi tydzień z rzędu dotknęły silnie spadki. Zaczęły się one już w poniedziałek, kiedy inwestorzy pozbywali się akcji reagując na piątkową przecenę na Wall Street. W środku tygodnia nastroje lekko się poprawiły, głównie dzięki wzrostom cen surowców, taniejącemu jenowi oraz dobrym prognozom wyników finansowych chińskich spółek finansowych. Od czwartku jednak indeksy dalej traciły i kończą tydzień stratą 4 proc. w przypadku Nikkei, 4,4 proc. w przypadku Kospi i 2,4 proc. w przypadku Hang Seng. Silne spadki z końca tygodnia są wynikiem raportu Goldman Sachs, który wróży recesję w Japonii. W piątek na rynek dotarły złe informacje z Merrill Lynch (straty na kredytach subprime w czwartym kwartale były dwukrotnie wyższe od oczekiwań), co utwierdziło rynek w przekonaniu, że jest ona jak najbardziej możliwa. RYNEK SUROWCÓW Niepewność o zasięg spowolnienia światowej gospodarki w najbliższych kwartałach, które przełoży się na niższy popyt na surowce spowodowała silne wahania na tym rynku. Zaczęło się od dynamicznej ofensywy głównych surowców we wtorek, kiedy to ropa i miedź drożały w obawie o spadek jej zapasów, a złoto zyskiwało na prognozach wysokiej inflacji (inwestorzy traktują kontrakty na złoto jako zabezpieczenie przed spadkiem wartości pieniądza). Od tego momentu wykresy wspomnianych surowców udały się w trzech kierunkach. W przypadku ropy kierunek zmian do końca tygodnia był już tylko spadkowy. Inwestorów zaskoczył silny wzrost jej zapasów w środę, co w powiązaniu z coraz bardziej pesymistycznymi informacjami z największych światowych gospodarek pociągnęło cenę w dół. W ujęciu tygodniowym cena londyńskiej baryłki brent spadła pierwszy raz od pięciu tygodni taniejąc o ponad 5 proc. do poziomu 91,50 USD. W przeciwnym kierunku poruszało się złoto, które drożało dzięki osłabieniu dolara po wypowiedziach Bena Bernanke sugerujących obniżkę stóp procentowych na najbliższym posiedzeniu. Popyt na złoto przy takich decyzjach FOMC rośnie przez trzy czynniki: rosnącą inflację, taniejącego dolara oraz malejącą rentowność obligacji amerykańskich. Nic więc dziwnego, że złoto od wtorku codziennie ustanawiało nowe rekordy drożejąc w piątek do 896 USD za uncję. W ujęciu tygodniowym wzrosło o 3,5 proc. Miedź z kolei od wtorkowych wzrostów zachowywała się spokojnie i zakończyła tydzień 3,7 proc. na plusie. Znacznie lepsze zachowanie jej wykresu niż wykresu ropy wynika z faktu, że w ostatnich miesiącach była silnie wyprzedawana i spowolnienie (czy nawet recesja) jest już uwzględnione w jej cenie. surowiec zmiana miedź +3,9% ropa naftowa -5,2% złoto +4,3% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 11.01.2008 r. (godz. 17.00) POLSKI RYNEK FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH WYDARZENIA Skarbiec TFI otrzymało zgodę na utworzenie zamkniętego funduszu Skarbiec-Rynku Nieruchomości II FIZ, adresowanego do finansowych inwestorów instytucjonalnych. 3

Pioneer Pekao TFI wprowadził do swojej oferty subfundusz Pioneer Akcji Europy Wschodniej, działający pod parasolem Pioneer Funduszy Globalnych SFIO. Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła notyfikacji dla funduszu Schroder International Selection Fund, zarządzanego przez Schroder Investment Managemenet (Luxemburg). Zgodę na dystrybucję otrzymała rekordowa liczba 101 subfunduszy. Liczba dostępnych w Polsce funduszy zagranicznych przekracza teraz 540. Sejm przesłał do Komisji Finansów Publicznych projekt nowelizacji ustawy o funduszach inwestycyjnych. Dzięki niej skróceniu do jednego miesiąca ulegnie czas, jaki KNF ma na wydanie zgody na utworzenie funduszu. Ponadto porządkuje zakres informacji zawartych w statutach i prospektach funduszy, tak aby były one bardziej przejrzyste, oraz wprowadza możliwość sprzedaży nowych typów funduszy zagranicznych na polskim rynku. WYNIKI tygodniowe wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 09.01.2008 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji UniFundusze FIO subf. UniMaxAkcje -3,30% obligacji SKOK FIO Obligacji 0,97% rynku pieniężnego ING FIO Gotówkowy 0,19% stabilnego wzrostu DWS Polska FIO Bezpiecznego Wzrostu Plus -0,34% zrównoważone PZU FIO Optymalnej Alokacji -0,36% akcji zagranicznych Arka BZ WBK Funduszy Akcji Zagr. 0,55% obligacji zagranicznych Arka Obligacji Europejskich FIO 0,28% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 7 dni roczne wyniki rynku funduszy inwestycyjnych, 09.01.2008 r. rodzaj funduszy najlepszy fundusz* wynik akcji Noble Funds FIO subf. Noble Fund Akcji 26,20% obligacji AIG FIO Obligacji 4,64% rynku pieniężnego AIG FIO Rynku Pieniężnego 3,95% stabilnego wzrostu Idea Stabilnego Wzrostu FIO 9,84% zrównoważone Noble Funds FIO subf. Noble Fund Mieszany 15,28% akcji zagranicznych PKO/Credit Suisse Akcji Nowa Europa FIO 11,30% obligacji zagranicznych Arka Obligacji Europejskich FIO -3,53% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, 12 miesięcy 4

FINANSE OSOBISTE ROK 2008 POWINIEN BYĆ DOBRY DLA NASZYCH PORTFELI Wraz z początkiem roku wiele słyszymy o wchodzących w życie podwyżkach. Oczywiście to wszystko prawda, i za wiele towarów i usług będziemy musieli zapłacić więcej. Trzeba jednak pamiętać również o tym, że większe powinny być również nasze dochody. To z jednej strony efekt zmian w podatkach. Wynika to z podniesienia pierwszego progu podatkowego, zwiększenia pracowniczych kosztów uzyskania przychodów i kwoty wolnej od podatku w 2008 r. w porównaniu z 2007 r. wyjaśnia Marcin Rogalski, doradca podatkowy ze spółki doradztwa podatkowego MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy. Do tego w przypadku rodzin trzeba jeszcze doliczyć ulgę na dzieci w wysokości 1145 PLN na jedną pociechę, odpisywaną od podatku. A to oznacza, że o taką kwotę lub jej wielokrotność mogą dodatkowo wzrosnąć roczne dochody. Do tego wszyscy ekonomiści spodziewają się dalszych podwyżek wynagrodzeń, i za rok przeciętna płaca znów może być wyższa nawet o 8-10 proc. Z drugiej strony jak już wspomniano nękać będą nasz domowy budżet podwyżki, chociażby cen żywności, czy energii. Z kolei podnoszenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej może spowodować dalszy wzrost oprocentowania kredytów w złotych. Jeśli sprawdzą się czarne scenariusze mówiące o jeszcze czterech podwyżkach po 25 punktów bazowych, to oprocentowanie kredytu w rodzimej walucie dojdzie do 7 proc. Wyobrażenie o tym, co będzie się działo z naszymi domowymi budżetami, może dać symulacja, w której weźmiemy pod uwagę tzw. singla i rodzinę 2+1. Załóżmy, że singiel zarabia 3500 PLN netto i ma kredyt mieszkaniowy we frankach szwajcarskich na kwotę 250 tys. PLN. Spójrzmy, co stanie się z jego dochodem po wprowadzonych w tym roku podatkowych zmianach. 2007 2008 grudzień cały rok styczeńlistopad styczeńlistopad grudzień cały rok płaca brutto 5 105,35 5 105,35 61 264,20 5 105,35 5 105,35 61 264,20 suma składek pracownika 802,05 802,05 9 624,60 699,94 699,94 8 399,28 koszty uzyskania 108,50 108,50 1 302,00 111,25 111,25 1 335,00 ulga podatkowa 47,71 47,71 572,52 48,90 48,90 586,80 podatek 19% 30% - 19% 30% - DO WYPŁATY 3 500,00 3 039,00 41 539,00 3 582,92 3 110,92 42 523,04 źródło: MDDP Widać, że jego miesięczny dochód powiększy się o kilkadziesiąt złotych, a roczny o prawie 1 tys. PLN. A jak podatkowe zmiany odczuje rodzina z jednym dzieckiem, gdzie mąż zarabia 3,2 tys. PLN, a żona 2,2 tys. PLN? 5

mąż żona rodzina 2007 2008 2007 2008 2007 2008 wspólny roczny dochód wspólny roczny dochód płaca brutto 4 659,48 4 659,48 3 170,63 3 170,63 suma składek pracownika 732,01 638,82 498,10 434,69 koszty uzyskania 108,50 111,25 108,50 111,25 ulga podatkowa 47,71 48,90 47,71 48,90 podatek 19% 19% 19% 19% ulga na dzieci 1 145,08 DO WYPŁATY 3 200,00 3 276,80 2 200,00 2 251,71 64 800,00 67 487,20 źródło: MDDP Miesięczny dochód tego gospodarstwa domowego będzie większy o 128,51 PLN, roczny zaś o ponad 1,5 tys. PLN, do czego dodać trzeba jeszcze zwrot 1145 PLN z tytułu ulgi na dziecko, co razem daje 2687 PLN w skali roku. Jeśli chodzi o wydatki, to w przypadku kredytów nie ma najlepszych informacji. Nieoczekiwany wzrost inflacji w Szwajcarii znów zwiększył ryzyko podniesienia stóp przez tamtejszy bank centralny, co oznacza, że posiadacz kredytu we frankach szwajcarskich może zapłacić więcej o 74 PLN miesięcznie. Z kolei rodzina, która zdecydowała się na kredyt w złotych, też nie ma najlepszych perspektyw. Jeśli jego oprocentowanie dojdzie do 7 proc., to ich miesięczna rata wzrośnie o prawie 100 PLN. Na szczęście poniższa symulacja zakłada czarny scenariusz, czyli 2 podwyżki stóp w Szwajcarii i brak umocnienia złotego w tym roku, oraz 4 podwyżki przez RPP. Można więc stwierdzić, że o tyle maksymalnie wzrosną miesięczne raty przykładowych kredytów. SINGIEL KREDYT W CHF (na 250 tys. PLN) RODZINA KREDYT W PLN (na 350 tys. PLN) XII 2007 XII 2008 XII 2007 XII 2008 oprocentowanie 4,3 4,8 6,6 7 RATA 1 237,18 1 311,66 2 554,64 2 661,21 kurs 2,2 2,2 - - źródło: Open Finance 6

Oczywiście wzrosną też wydatki na konsumpcję. Zgodnie z prognozami Banku Zachodniego WBK na koniec roku inflacja może wynieść 2,65 proc., z czego najbardziej wzrosną ceny nośników energii (4,6 proc.) i żywności (4,2 proc.). To spowoduje, że miesięczne wydatki obu przykładowych gospodarstw domowych pójdą w górę. Jeśli jednak zestawimy dodatkowe przychody z nowymi wydatkami, to okazuje się, że ich sytuacja materialna się poprawi. wydatki konsumpcyjne ogółem kredyt suma wydatków dochód po uwzględnieniu zmian w podatkach, ale bez podwyżek wynik bez podwyżek dochód z podwyżkami wynik z podwyżkami SINGIEL RODZINA 2007 2089,61 1237,18 3326,79 3500* 173,21 3500,00 173,21 2008 2134,64 1311,66 3446,30 3582,92 136,62 3876,72 430,42 2007 3113,61 2235,31 5348,92 5400,00 51,08 5400,00 51,08 2008 3181,69 2328,56 5510,25 5628,00 117,75 6089,50 579,25 źródło: Open Finance na podstawie danych GUS (Budżety gospodarstw domowych w 2006 r.) i prognoz makroekonomicznych BZWBK* w symulacji przyjęto dochód osiągany przez singla przez 11 miesięcy w roku; w grudniu ze względu na przekroczenie progu podatkowego dochód jest mniejszy W przypadku singla jego wydatki na konsumpcję i na kredyt wzrosną ok. 120 PLN, podczas gdy jego dochód po uwzględnieniu zmian podatkowych i przewidywanej podwyżki będzie większy o 376 PLN, to zaś oznacza, że w tym roku zostanie mu aż 430 PLN oszczędności. Nasza rodzina też nie będzie w złej sytuacji, głównie dzięki uldze na dziecko, bo miesięczne dochody powiększą się z tego tytułu o 95 PLN. Jeśli jeszcze uda się im dostać podwyżkę, to też w ich domowym budżecie zostanie dość spora nadwyżka, sięgająca 580 PLN. Nasze przykładowe gospodarstwa domowe będą więc w stanie więcej oszczędzać, a podwyżki, które dotkną kupowane przez nas towary i usługi, a także wyższe koszty obsługi kredytu, zostaną z nawiązką zrekompensowane przez wyższe wynagrodzenia i korzystne zmiany podatkowe. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO Wydarzenia, rynki walut, rynki obligacji, polski rynek akcji: Emil Szweda, Open Finance Zagraniczne rynki akcji, rynek surowców: Łukasz Mickiewicz, Open Finance Finanse osobiste: Mateusz Ostrowski, Open Finance Rynek funduszy inwestycyjnych: Bernard Waszczyk, Open Finance. Wyniki na podstawie danych Analizy Online. 7