Załącznik nr 1 Specyfikacja założeń 11.06.2012 str. 1
Spis treści Wstęp... 3 Założenia funkcjonalne... 4 I. Proces optymalizacji... 4 II. Warunki determinujące rozrachunek w częściach... 5 III. Obsługa rozrachunku w częściach... 5 Opis procesu RwC (diagram)... 7 Komunikaty systemu kdpw_stream związane z procesem rozrachunku... 10 IV. Wymiana komunikatów rozrachunkowych... 10 V. Obsługa komunikatów rozrachunkowych w przypadku RwC... 12 1. Zlecenie rozrachunku transakcji... 12 2. Status zlecenia rozrachunku... 12 3. Potwierdzenie rozrachunku zlecenia... 12 3. Komunikat modyfikacji wartości parametru rozrachunku w częściach... 13 4. Komunikat anulowania instrukcji rozrachunku... 13 5. Komunikat wyciąg z konta rozrachunkowego... 13 I. Przykładowy scenariusz cyklu życia zlecenia z rozrachunkiem w częściach... 14 2
Wstęp Automatyczny rozrachunek w częściach jest standardową usługą oferowaną przez izby rozrachunkowe w ramach optymalizacji procesu rozrachunku. Automatyczny rozrachunek zlecenia w częściach jest to rozrachunek transakcji w części wyznaczonej wysokością dostępnego salda na koncie w systemie rozrachunkowym w danym dniu rozrachunku i rozrachunek pozostałej części w kolejnych dniach z uwzględnieniem założonych limitów podziału transakcji. Obsługa zlecenia rozrachunku, na który brakuje papierów wartościowych, czyli dokonanie automatycznego rozrachunku zlecenia w częściach, ma na celu optymalizację rozrachunku oraz redukcję negatywnych skutków zawieszenia rozrachunku w dniu ustalenia praw do pożytków z papierów wartościowych. Ponadto, wprowadzenie automatycznego rozrachunku w częściach będzie szczególnie istotne w związku z planami KDPW_CCP związanymi z projektem nettingu w papierach wartościowych, a co za tym idzie przekazywaniem przez KDPW_CCP do rozrachunku w KDPW zleceń rozrachunku wynikających z wynetowanych pozycji. Niniejszy dokument jest realizacją etapu projektu wprowadzenia automatycznego rozrachunku w częściach związanego z opracowaniem specyfikacji szczegółowych założeń projektu. Opracowanie zostało przygotowane na podstawie konsultowanego z uczestnikami dokumentu - Partial settlement i uwzględnia opinie uczestników zgłoszone w formie odpowiedzi na pytania ankietowe. Istotną przesłanką, w formułowaniu prezentowanych założeń, jest również projekt nettingu w papierach wartościowych w KDPW_CCP, ewentualna perspektywa dostosowywania systemu rozrachunkowego kdpw_stream do platformy T2S oraz standardy wynikające z normy ISO20022. str. 3
Założenia funkcjonalne Funkcjonalność rozrachunku w częściach jest elementem procesu optymalizacji rozrachunku. Poniżej zostaną przedstawione założenia dotyczące realizacji procesu optymalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmu rozrachunku w częściach. I. Proces optymalizacji 1. Rozrachunek w częściach (dalej RwC) będzie elementem procesu optymalizacji rozrachunku transakcji rynku kasowego w trybie sesyjnym. Obecnie proces optymalizacji jest realizowany poprzez funkcje: nettingu technicznego oraz udzielanie automatycznych pożyczek papierów wartościowych. Docelowo system rozrachunkowy w procesie optymalizacji będzie stosował kombinację trzech funkcjonalności: netting techniczny, automatyczne pożyczki oraz rozrachunek w częściach. 2. Proces optymalizacji rozrachunku powinien zapewnić rozrachunek maksymalnej liczby transakcji i maksymalnego wolumenu. Kryteria procesu są zgodne z obecnie obowiązującymi regulacjami KDPW dotyczącymi optymalizacji. 3. Usługa RwC będzie miała charakter fakultatywny. Wystawca instrukcji rozrachunku będzie informował o pozwoleniu na dokonanie rozrachunku w częściach, wypełniając odpowiednio wartość określonego pola w instrukcji rozrachunku. Przyjmuje się na podstawie konsultacji z uczestnikami, iż domyślnie rozrachunek w częściach jest niedozwolony, co oznacza, że RwC będzie stosowany wyłącznie do zleceń rozrachunku, dla których wystawca instrukcji wskazał zgodę na rozrachunek w częściach. 4. Proces optymalizacji z wykorzystaniem funkcji RwC będzie realizowany w systemie wielosesyjnym na ostatniej płatnej sesji rozrachunkowej. 5. Na ostatniej płatnej sesji rozrachunkowej, w ramach procesu optymalizacji, w przypadku braku papierów wartościowych, w pierwszej kolejności nastąpi obsługa pożyczek papierów wartościowych w ramach systemu pożyczek automatycznych, następnie nastąpi próba rozrachunku w częściach. 6. Algorytm wyboru transakcji będzie taki sam, jak obecnie obowiązujący w regulacjach KDPW, czyli w pierwszej kolejności zostanie wykonany rozrachunek transakcji objętych systemem gwarantowania rozliczeń. 7. Zakładamy, że wspomaganie procesu optymalizacji rozrachunku poprzez automatyczny rozrachunek w częściach będzie usługą płatną, podobnie, jak w przypadku pożyczek automatycznych. 4
II. Warunki determinujące rozrachunek w częściach RwC będzie miał zastosowanie w przypadku wystąpienia następujących warunków determinujących: 1. Instrukcja rozrachunku, podlega rozrachunkowi w trybie sesyjnym na zasadzie DvP. 2. Instrukcja rozrachunku nie podlega odrzuceniu przez system rozrachunkowy na koniec dnia księgowego, czyli zlecenie rozrachunku może przechodzić do realizacji w kolejnym dniu księgowym. Obecnie stosowane zasady odrzucania/przeterminowania/anulowania instrukcji pozostają bez zmian. 3. Wystawca instrukcji rozrachunku wskazał w odpowiednim polu instrukcji rozrachunku, że wyraża zgodę na RwC. W przypadku zleceń wymagających zestawienia, obie strony muszą zgodnie wskazać, że RwC jest dozwolony (pole to nie będzie stanowiło kryterium zestawiania). W przypadku zleceń wystawianych przez KDPW_CCP, KDPW_CCP będzie wskazywać w instrukcji rozrachunku zgodę na RwC. 4. Wartość rozrachunku wskazana w instrukcji rozrachunku musi być wyższa od określonej wartości progowej dla RwC. 5. Wartość progowa dla RwC (ang. thresholds) wyznacza wartość, poniżej której instrukcja rozrachunku nie podlega podziałowi. W kdpw_stream stosowana będzie progowa wartość pieniężna (Cash): w przypadku akcji 40.000 PLN, w przypadku pozostałych instrumentów, w tym dłużnych: 400.000 PLN. 6. Instrukcja rozrachunku nie jest częścią instrukcji złożonych rynku kasowego typu With, After, Before. 7. RwC nastąpi tylko w przypadku braku papierów wartościowych lub jednoczesnego braku papierów wartościowych i gotówki. III. Obsługa rozrachunku w częściach Procesowi RwC będą podlegać instrukcje rozrachunku spełniające warunki opisane w pkt II. 1. Procedura RwC będzie wykonywana na ostatniej płatnej sesji rozrachunkowej, po udzieleniu pożyczek automatycznych i określeniu transakcji, dla rozrachunku których wystąpił brak w papierach wartościowych. 2. Jeśli w trakcie ww. sesji rozrachunkowej pozostaje niezerowe saldo na koncie uczestnika, na którym jednocześnie występuje brak papierów wartościowych str. 5
niezbędnych do pełnego rozrachunku, czyli ma zawieszone transakcje debetujące to konto, nastąpi rozpoczęcie procedury RwC. 3. Procedurą RwC zostaną objęte transakcje zawieszone z powodu braku papierów wartościowych lub jednocześnie braku papierów wartościowych i gotówki. 4. Dalsze postępowanie w ramach procedury RwC, czyli kryteria wyboru transakcji będą takie same, jak obecnie stosowane w ramach procesu optymalizacji rozrachunku, aby uzyskać efekt w postaci: a/ jak największej liczba zaksięgowanych dokumentów b/ jak największy łączny wolumen zaksięgowanych dokumentów c/ jak największa łączna wartość zaksięgowanych dokumentów. 5. Do każdej instrukcji rozrachunku, która została poddana rozrachunkowi w częściach, w fazie ewidencji zostaną wygenerowane 2 nowe instrukcje rozrachunku powiązane z dokumentem pierwotnym numerem referencyjnym. 6. Pierwsza instrukcja w wyniku podziału w pełni wykorzystuje dostępne saldo konta i podlega rozrachunkowi w bieżącej sesji. Dla instrukcji rozrachowanej zostanie wygenerowany jeden komunikat statusowy potwierdzający rozrachunek. Druga instrukcja zawiera wskazanie liczby papierów wartościowych odpowiadającej niedoborowi na koncie i otrzymuje status oczekującej na rozrachunek w kolejnym dniu księgowym, na zasadach ogólnych. Suma wolumenu i wartości transakcji jest równa wolumenowi i wartości instrukcji pierwotnej (dzielonej). 7. Liczba papierów wartościowych w obu wygenerowanych dokumentach jest wyrażona w pełnych sztukach, a suma wolumenu z obu dokumentów jest równa wolumenowi transakcji pierwotnej przed podziałem. 8. Wartość rozrachunku w obu wygenerowanych dokumentach jest wyrażona wartością zaokrągloną do pełnych groszy, a suma wartości rozrachunku z obu dokumentów jest równa pierwotnej wartości rozrachunku przed podziałem. Przykład: jeśli mamy 3 papiery za 10, to możemy rozrachować 2 papiery za 6,67 i pozostanie 1 papier za 3,33. 9. Potwierdzenie rozrachunku pierwszej z wygenerowanych instrukcji rozrachunku w ramach RwC będzie zawierać informacje o tym, że nastąpił rozrachunek RwC. 10. Druga z instrukcji powstałych w wyniku RwC oczekuje na rozrachunek w kolejnym dniu księgowym i może zostać podzielona na kolejnej sesji z automatycznym RwC, w przypadku spełnienia warunków determinujących RwC. 11. Druga z instrukcji powstałych w wyniku RwC może podlegać procesowi odrzucania/przeterminowania/anulowania oraz mechanizmowi Hold/Release na obecnie obowiązujących zasadach. 6
12. Druga z instrukcji powstałych w wyniku RwC może podlegać modyfikacji w zakresie zgody na RwC wskazanej przez wystawcę instrukcji w odpowiednim polu instrukcji na zasadach obecnie obowiązujących w zakresie modyfikacji instrukcji. Opis procesu RwC (diagram) Diagram procesu RwC Poniższy diagram jest koncepcyjnym modelem procesu, który przedstawia przebieg rozrachunku zleceń z zastosowaniem funkcjonalności RwC. Głównym celem diagramu jest wskazanie sekwencji procesów wspomagających rozrachunek oraz opis potwierdzania rozrachunku w przypadku zastosowania RwC do transakcji. str. 7
Objaśnienie symboli 8
W systemie uczestnika Polecenie rozrachunku zlecenia - Typowy proces; wg. standardowych działań z wyjątkiem opcji wypełnienia wartości dla elementu parametr RwC. Monitorowanie zestawiania - Typowy proces; wg. standardowych działań Zestawione TAK/NIE Jeśli TAK to przejście do monitorowania rozrachunku, NIE aktualizacja statusu zestawiania. Aktualizacja statusu zestawiania - Typowy proces; wg. standardowych działań Monitorowanie rozrachunku W odniesieniu do standardowego rozrachunku w przypadku RwC wymagana będzie dodatkowa obsługa statusu rozrachunku zlecenia część transakcji oczekuje na rozrachunek oraz obsługa potwierdzenia rozrachunku części zlecenia. Opis aktywności W systemie kdpw_stream Przyjęcie kontrola merytoryczna - Typowy proces; wg. Standardowych działań z wyjątkiem rozszerzenia schematu zlecenia o element parametr RwC. Przyjęte TAK/NIE-Jeśli TAK to zlecenie gotowe do dalszego przetwarzania tj. zestawiania (jeśli jest wymóg zestawiania) Aktualizacja statusu przyjęcia - Typowy proces; wg. Standardowych działań, Zestawianie zleceń - Typowy proces; wg. Standardowych działań. W wyniku zestawienia zlecenia dostawy i zlecenia przyjęcia zostanie wygenerowany dokument ewidencyjny (transakcja) z referencjami do zestawionych zleceń. Wypełnienie wartości parametru RwC w dokumencie ewidencyjnym zgodnie z przyjętymi regułami dla RwC zdefiniowanymi powyżej Zestawione TAK/NIE Jeśli TAK to zlecenie gotowe do rozrachunku i aktualizacja statusu zestawiania, jeśli nie to aktualizacja statusu. Aktualizacja statusu zestawiania - Typowy proces; wg. Standardowych działań Rozrachunek transakcji Proces ten obejmuje: neting techniczny i kontrolę dostępnych środków na kontach. Rozrachowane TAK/NIE Jeśli TAK to przejście do analizy Rozrachowane w części TAK/NIE. Aktualizacja statusu rozrachunku; obsługa informacji o zawieszeniu rozrachunku zlecenia albo zlecenia rozrachowanego częściowo. Rozrachowana TAK/NIE - Jeśli NIE, następnym krokiem jest podjęcie próby udzielenia pożyczki oraz aktualizacja statusu rozrachunku. Aktualizacja statusu rozrachunku; przygotowanie i przekazanie informacji o zawieszeniu rozrachunku zlecenia albo zlecenia rozrachowanego częściowo. Pożyczki automatyczne - podjęcie próby udzielenia pożyczki z zachowaniem warunków udzielania pożyczek zgodnie z przyjętymi zasadami w KDPW. Pożyczka udzielona TAK/NIE - Jeśli TAK transakcja kierowana jest do głównego procesu Rozrachunku transakcji. Jeśli NIE to do procesu Przygotowanie do RwC jeśli jest on aktywny. Aktywacja RwC TAK/NIE Jeśli TAK to przejście do procesu Przygotowanie do RwC Przygotowanie do RwC wygenerowanie dwóch transakcji (dokumentów ewidencyjnych cząstkowych) z referencjami do zleceń uczestników; jedna transakcja z uwzględnieniem ilości papierów i wartości transakcji możliwej do rozrachunku na bieżącej sesji rozrachunkowej druga transakcja jest generowana na pozostałą ilość i kwotę str. 9
Rozrachunek częściowy zlecenia - zapis na koncie (status zlecenia rozrachunek otwarty) Rozrachunek zlecenia zapis na koncie i zmiana statusu zlecenia rozrachowane. pozostająca do rozrachunku. Rozrachunek częściowy zlecenia - zapis na kontach, przekazanie informacji stronom rozrachunku oraz przekazanie informacji do procesu głównego Rozrachunek transakcji. Rozrachunek zlecenia zapis na kontach i przekazanie informacji stronom rozrachunku. Potwierdzenie Rozrachunku - wygenerowanie potwierdzenie rozrachunku. Potwierdzenie rozrachunku częściowego zlecenia pierwszej części; zawiera kod PAIN. Potwierdzenie rozrachowania kolejnych części zlecenia zawiera kod PARC. Kod nie jest wypełniany gdy rozrachunek nastąpił bez stosowania RwC. Komunikaty systemu kdpw_stream związane z procesem rozrachunku IV. Wymiana komunikatów rozrachunkowych Poniższy diagram prezentuje wymianę komunikatów pomiędzy systemem wystawcy zlecenia rozrachunku a systemem kdpw_stream realizującym rozrachunek zleceń. Rozrachunek w częściach polega na rozrachunku pojedynczego zlecenia w kilku częściach (co najmniej dwóch), aż zlecenie zostanie w pełni zrealizowane/rozrachowane. Prezentowany jest wariant podstawowy wystawca instrukcji nie korzysta w nim z opcji zmiany wartości parametru rozrachunku w częściach, oraz opcji anulowania nierozrachowanej części zlecenia. W tym przypadku wystawca zlecający przekazuje do systemu rozrachunkowego tylko dokument zlecenia rozrachunku transakcji. Diagram Wymiany komunikatów 10
Opis wymiany komunikatów 1. Uczestnik przekazuje do systemu rozrachunku kdpw_stream instrukcję rozrachunku 2. System kdpw_stream przekazuje opcjonalnie standardowe informacje o statusie przetwarzania zlecenia, 3. System kdpw_stream przekazuje opcjonalnie standardowe informacje o statusie rozrachunku instrukcji, 4. System kdpw_stream przekazuje Potwierdzenie rozrachunku częściowego instrukcji 5. System kdpw_stream przekazuje Informację o statusie rozrachunku pozostałej części instrukcji 6. System kdpw_stream przekazuje Potwierdzenie rozrachunku pozostałej części instrukcji. str. 11
V. Obsługa komunikatów rozrachunkowych w przypadku RwC 1. Zlecenie rozrachunku transakcji W komunikacie instrukcji rozrachunku sese.ins.001.01. dodano w bloku szczegółów rozrachunku <SttlmDtls> pole <PrtlSttlmInd>, w którym wystawca instrukcji wskazuje pozwolenie na RwC. Pole to może przyjmować jedną z wartości: PART rozrachunek w częściach dozwolony, NPAR rozrachunek w częściach niedozwolony. 2. Status zlecenia rozrachunku W komunikacie o statusie instrukcji rozrachunku sese.sts.001.02 dodano podobnie jak w komunikacie instrukcji rozrachunku w bloku szczegółów rozrachunku <SttlmDtls> pole <PrtlSttlmInd>. Proponowane zmiany dotyczą stosowania w polu <StsCd> kodu PEND (kod przyczyny RsnTP LACK, zgodnie z założeniami projektu Hold/Release. Jeśli przewidywany rozrachunek nastąpi w terminie późniejszym, niż oryginalna planowana data rozrachunku, to w polu <StsCd> wystąpi kod PENF (kod przyczyny RsnTp LACK ). 3. Potwierdzenie rozrachunku zlecenia W komunikacie potwierdzającym rozrachunek instrukcji sese.sts.001.02 dodano blok informacji AddtlParams - Uzupełniające parametry trybu rozrachunku zawierający pola: PrtlSttlm Specyfikujący charakter potwierdzenia częściowego. Może on przyjmować jedną z dwu wartości (w polu <StsCd> wystąpi wartość STLD ): "PAIN" - Potwierdzenie częściowego rozrachunku transakcji. Część transakcji pozostaje nie rozrachowana "PARC" - Potwierdzenie ostatniej części rozrachunku, która jeszcze nie została poprzednio potwierdzona. "PrevslySttldQty" - łączna ilość papierów rozrachowana i potwierdzona poprzednio, "PrevslySttldAmt" łączna wartość transakcji rozrachowana i poprzednio potwierdzona, "RmngToBeSttldQty" - ilość papierów oczekująca na rozrachunek, "RmngToBeSttldAmt" - wartość transakcji pozostająca do rozrachunku. 12
Ponadto, pole "ReqdSttlmQty" będzie oznaczać liczbę papierów wartościowych, których dotyczy potwierdzenie rozrachunku, a nie liczbę papierów wartościowych w przekazanej instrukcji rozrachunku. 3. Komunikat modyfikacji wartości parametru rozrachunku w częściach W komunikacie sese.tec.001.01 wprowadzono nowy kod operacji PRTL w polu <OprCd>. Dla kodu operacji PRTL możliwe będzie podanie jednej z dwóch wartości: PART lub NPAR w polu <OprTp>. 4. Komunikat anulowania instrukcji rozrachunku Komunikat sese.stt.001.01 nie ulegnie zmianie. 5. Komunikat wyciąg z konta rozrachunkowego Komunikat semt.smt.001.02 nie ulegnie zmianie. str. 13
I. Przykładowy scenariusz cyklu życia zlecenia z rozrachunkiem w częściach 14