Nr 26 (373)/2017 03.07-07.07.2017 Tygodniowy Informator Ekonomiczny 2 Wydarzenia ubiegłego tygodnia 3 Ważne w tym tygodniu 4 Zadłużenie zagraniczne na koniec I kw. 2017r. 6 Obroty bieżące w I kwartale 2017r. 8 11 Bezrobocie rejestrowane w maju 2017r. Notowania i prognozy
WYDARZENIA UBIEGŁEGO TYGODNIA W końcu piątego miesiąca roku liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wyniosła 1.202,1 tys. osób i była o 50,6 tys. osób niższa niż przed miesiącem. W ujęciu rocznym spadła o 254,8 tys. osób. Stopa bezrobocia wyniosła 7,4% i była o 0,3 pkt. proc niższa niż miesiąc wcześniej i jednocześnie o 1,7 pkt. proc. niższa niż w analogicznym miesiącu roku poprzedniego. Główny Urząd Statystyczny opublikował komunikat o wysokości bezrobocia rejestrowanego w maju 2017r. W końcu piątego miesiąca roku liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wyniosła 1.202,1 tys. osób i była o 50,6 tys. osób niższa niż przed miesiącem. W ujęciu rocznym spadła o 254,8 tys. osób. Stopa bezrobocia wyniosła 7,4% i była o 0,3 pkt. proc niższa niż miesiąc wcześniej i jednocześnie o 1,7 pkt. proc. niższa niż w analogicznym miesiącu roku poprzedniego. Na koniec maja urzędy mogły zaoferować około 120,3 tysięcy miejsc pracy, wobec 99,9 tysięcy w kwietniu 2017r. i 96,7 tysięcy przed rokiem. Nowe zamówienia w przemyśle wzrosły w maju w skali roku o 8,8%, po wzroście o 1,0% rdr miesiąc wcześniej, podał Główny Urząd Statystyczny. W ujęciu miesięcznym odnotowano wzrost o 2,1%, wobec spadku o 25,8% miesiąc wcześniej. Zamówienia na eksport i wywóz zwiększyły się w maju br. o 4,5% rdr, jednocześnie były mniejsze o 2,4% w ujęciu miesięcznym. Nowe zamówienia w przemyśle wzrosły w maju w skali roku o 8,8% Zamówienia na eksport i wywóz zwiększyły się w maju br. o 4,5% rdr Narodowy Bank Polski poinformował w komunikacie, iż nadwyżka w obrotach bieżących w I kwartale 2016 r. wyniosła 1.244 mln EUR. W czwartym kwartale ubiegłego roku też mieliśmy do czynienia z nadwyżką, jednak zdecydowanie mniejszych rozmiarów (46 mln EUR). GUS: wstępny szacunek inflacji konsumenckiej w czerwcu 2017; zmniejszenie w ciągu miesiąca o 0,2% Główny Urząd Statystyczny podał wstępny szacunek inflacji konsumenckiej w czerwcu bieżącego roku, która w ciągu miesiąca uległa zmniejszeniu o 0,2%. W porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku ceny wzrosły o 1,5%. Zgodnie z konsensusem rynkowym analitycy prognozowali poziom rocznego wskaźnika inflacji równy 1,7%. Należy pamiętać, że dane mają charakter wstępny, a ich ostateczną wersję poznamy 11 lipca. Urząd statystyczny Wielkiej Brytanii, Office for National Statistics (ONS), podał finalne dane dotyczące tamtejszego wzrostu gospodarczego. Jak poinformowano, PKB Wielkiej Brytanii w I kwartale bieżącego roku wzrosło w ujęciu kwartalnym o 0,2%. W ujęciu rocznym, Tygodniowy Informator Ekonomiczny 2
PKB zwiększył się o 2,0%. Dane okazały się zgodne z oczekiwaniami analityków. Ostateczne dane dotyczące wzrostu gospodarczego opublikował także Departament Handlu USA. PKB Stanów Zjednoczonych wzrósł w pierwszym kwartale 2017r. o 1,4% kdk. Dane okazały się nieznacznie lepsze od prognozowanych w rynkowym konsensusie, który zakładał wzrost o 1,2% w ujęciu kwartalnym. WAŻNE W TYM TYGODNIU PKB USA w I kw. 2017 +1,4% kdk Unijny urząd statystyczny, Eurostat, zaprezentował wstępne dane dotyczące zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych (inflacji HICP) w strefie euro. Według szacunków, w czerwcu poziom cen wzrósł w ujęciu rocznym o 1,3%, wobec 1,4% miesiąc wcześniej. Ostateczne dane z szósty miesiąc roku poznamy w drugiej połowie lipca. Bieżący tydzień, w skali krajowej, zapowiada się raczej spokojnie. We wtorek rozpocznie się dwudniowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, które oczywiście zostanie zwieńczone podjęciem decyzji odnośnie wysokości stóp procentowych w Polsce. Choć decyzja niewątpliwie ważna to raczej nie wzbudza większych emocji na rynku, panuje bowiem przekonanie, że poziom stóp pozostanie niezmieniony. Narodowy Bank Polski opublikuje dane o wysokości aktywów rezerwowych w piątym miesiącu obecnego roku. W maju odnotowano zmniejszenie rezerw walutowych w ujęciu miesięcznym, co gorsze przestaliśmy być świadkami dynamicznych wzrostów w ujęciu rocznym. Warto przypomnieć, że w piątym miesiącu 2017r. wartość rezerw ukształtowała się na poziomie wynosiły 98.204,2 mln EUR (wzrost o 1,2% rdr). Sprzedaż detaliczna w Niemczech w maju wzrosła o 0,5% mdm w ujęciu realnym i o 0,3% mdm w ujęciu nominalnym. W ujęciu rocznym odnotowano wzrost o 4,8% w ujęciu realnym i 6,3% w ujęciu nominalnym. W ciągu ostatniego tygodnia czerwca średnia cena benzyny 95 spadła o 2 grosze (4,35 zł) - wynika z danych Polskiej Izby Paliw Płynnych. Średnia cena oleju napędowego w tym okresie zmniejszyła o 2 grosze (4,14 zł/l), natomiast gazu LPG o 3 grosze (1,86 zł/l). PB95 4,35 zł -0,02 zł ON 4,14 zł/l -0,02 zł LPG 1,86 zł/l -0,03 zł Tygodniowy Informator Ekonomiczny 3
ZADŁUŻENIE ZAGRANICZNE NA KONIEC I KW. 2017R. W ubiegłym tygodniu Narodowy Bank Polski opublikował dane dotyczące zadłużenie zagranicznego Polski. W końcu I kw. 2017 roku zadłużenie zagraniczne wyniosło 321,3 mld EUR. Z kwoty tej na zadłużenie długoterminowe przypadło 196,8 mld EUR, na krótkoterminowe 45,4 mld EUR, zaś na instrumenty dłużne w inwestycjach bezpośrednich 79,1 mld EUR. W porównaniu z końcem czwartego kwartału 2016r. zadłużenie zwiększyło się o 1,0%, tj. o 3,1 mld EUR. W końcu I kw. 2017 roku zadłużenie zagraniczne wyniosło 321,3 mld EUR. Z kwoty tej na zadłużenie długoterminowe przypadło 196,8 mld EUR, na krótkoterminowe 45,4 mld EUR, zaś na instrumenty dłużne w inwestycjach bezpośrednich 79,1 mld EUR. Zmiana ta była podyktowana wzrostem zadłużenia w dwóch spośród trzech kategorii. W przypadku zadłużenia długoterminowego był to wzrost o 2,9%, tj. o 5,5 mld EUR, z kolei w przypadku instrumentów dłużnych w inwestycjach bezpośrednich wzrost rzędu 1,6%, tj. 1.263 mld EUR. Wzrost długu został spłycony przez spadek zadłużenia krótkoterminowego. Spadek w tej pozycji wyniósł około 3,6 mld EUR, czyli 7,3%. Wzrost zadłużenia nigdy nie jest zjawiskiem miłym, choć większość analityków przewidywała taki obrót spraw. Warto jednak zauważyć, że opisywany wzrost w ujęciu kwartalnym należał do raczej niewielkich. Rynkowi obserwatorzy i analitycy preferujący dane podawane w amerykańskich dolarach również nie mają wielu powodów do radości. Jak pokazują statystyki, zadłużenie zagraniczne w USD w porównaniu do kwartału IV wzrosło o 6,8 mld, tj. o 2,0%. Zadłużenie zagraniczne w końcu pierwszego kwartału okazało się o 6,8% większe niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, podczas gdy w końcu grudnia 2016r. zadłużenie było wyższe niż rok wcześniej o 5,3% rdr, a w końcu września ubiegłego roku poziom długu był wyższy niż przed dwunastu miesiącami o 3,1%. Zadłużenie długoterminowe w końcu I kw. 2017 roku było o 4,4% wyższe niż przed rokiem (poprzednio spadek o 1,9%). Zadłużenie krótkoterminowe okazało się o 20,8% wyższe niż przed rokiem (po czwartym kwartale wzrost wynosił 45,7%). Wartość instrumentów dłużnych w inwestycjach bezpośrednich okazała się w końcu pierwszego kwartału o 5,9% wyższa niż w analogicznym okresie roku ubiegłego (po czwartym kwartale wzrost o 6,0%). Wzrost zadłużenie odnotowano w czterech pozycjach (spośród pięciu). Największy wzrost, który był równocześnie jednym z głównych winowajców zwiększenia całości zadłużenia odnotowano w pozycji Sektor rządowy. Zadłużenie we wzmiankowanym sektorze wzrosło o 4,3 mld EUR, tj. o 3,6% i ukształtowało się na poziomie 125,0 mld EUR. Drugi największy wzrost, choć znacznie niższy niż wspomniany wcześniej, miał miejsce w instytucjach finansowych z wyłączeniem NBP. Poziom zadłużenia w tej kategorii wzrósł o 1,3 mld EUR, tj. o 2,7%. Wartość instrumentów dłużnych w inwestycjach bezpośrednich okazała się w końcu pierwszego kwartału o 1,2 mld EUR (2,1%) wyższa niż kwartał wcześniej i po tej zmianie wynosiła 79,1 mld EUR. Wzrost najmniejszych rozmiarów miał miejsce w pozycji Pozostałe sektory, gdzie poziom zadłużenia ukształtował się na poziomie 51,7 mld EUR, tj. zwiększył się o 1,1 mld EUR (2,1%). Jedyny spadek zadłużenia odnotowano w kategorii Narodowy Bank Polski. Jest to informacja, o której zdecydowanie warto wspomnieć, bowiem od IV kwartału 2015r. zadłużenie NBP nieprzerwanie rosło. W I kwartale 2017r. zadłużenie Pokrycie zadłużenia zagranicznego rezerwami walutowymi 340% 300% 260% 220% 180% 140% 100% I kw 05 Od II kw. 2017 prognoza KUKE III kw 05 I kw 06 III kw 06 I kw 07 III kw 07 I kw 08 III kw 08 I kw 09 III kw 09 I kw 10 III kw 10 I kw 11 III kw 11 I kw 12 III kw 12 Zadłużenie krótkoterminowe (l.s) I kw 13 III kw 13 I kw 14 III kw 14 I kw 15 III kw 15 I kw 16 III kw 16 I kw 17 III kw 17 I kw 18 Zadłużenie ogółem (p.s) III kw 18 I kw 19 III kw 19 37,0% 35,0% 33,0% 31,0% 29,0% 27,0% 25,0% Tygodniowy Informator Ekonomiczny 4
natomiast zmniejszyło się o 4,9 mld EUR, tj. o 24,0% i ukształtowało na poziomie 15,4 mld EUR. Co oczywiste, gorzej prezentują się zmiany stosunku zadłużenia zagranicznego do PKB. W pierwszym kwartale 2017r. wyniósł on 71,3% PKB, wobec 69,9% PKB z analogicznego kwartału rok wcześniej. W porównaniu do czwartego kwartału 2016r. poziom zadłużenia zagranicznego poprawił się (71,3%, wobec 72,8% PKB). Zazwyczaj przyjmuje się, że utrzymywanie wzmiankowanego wskaźnika na poziomie nie wyższym niż 50% jest pozytywne. Za mocno niepokojące przyjmuje się natomiast przekroczenie poziomu 100%. Po przekroczeniu go kraj praktycznie nie ma możliwości wyjścia ze spirali zadłużenia. Nieznacznej poprawie uległ w pierwszym kwartale stosunek długu do eksportu. Po marcu 2017r. dług przewyższał eksport towarów o 178,4%, po grudniu 2016r. zaś o 180,0%. Zazwyczaj przyjmuje się, że utrzymywanie wzmiankowanego W końcu pierwszego kwartału stosunek rezerw do zadłużenia banków wynosił 208,7% wskaźnika na poziomie nie wyższym niż 150% jest pozytywne. W zależności od oceny struktury gospodarki tolerowalny poziom zadłużenia może dochodzić do około 250%. Kraje w których zadłużenie sięga około 500% eksportu należy uznać za trwale niewypłacalne. W naszym więc przypadku wynik wciąż okazuje się istotnie lepszy od ostrzegawczego. 210% 190% 170% 150% 130% Stosunek zadłużenia zagranicznego do PKB i eksportu I kw 05 III kw 05 I kw 06 III kw 06 I kw 07 III kw 07 I kw 08 III kw 08 I kw 09 III kw 09 I kw 10 III kw 10 I kw 11 III kw 11 Zadłużenie do eksportu (l.s) Nadal dobrze prezentują się poziom wskaźników pokrycia zadłużenia zagranicznego rezerwami, chociaż na przełomie pierwszego kwartału br. i czwartego 2016r. uległy pogorszeniu. W przypadku pokrycia rezerwami całości zadłużenia zanotowano spadek wskaźnika z 34,0% do 32,6%. Za niepokojący niski przyjmuje się wskaźnik spadający poniżej 20%. Powyżej progu 40% można mówić o wysokim pokryciu długu rezerwami. Wskaźnik pokrycia zadłużenia krótkoterminowego też prezentował się bardzo dobrze, w dodatku znacznie lepiej niż przed kwartałem. W miejsce notowanego poprzednio poziomu 220,7% odnotowano 230,8%. Za niepokojąco niski przyjmuje się wskaźnik spadający poniżej 75%. Powyżej progu 125% można mówić o wysokim pokryciu zadłużenia krótkoterminowego rezerwami. W dobie silnego uzależnienia części systemów bankowych od zasilania środkami z zewnątrz, zasadne stało się też monitorowanie poziomu zadłużenia sektora bankowego. Skoro zaś w przypadku ewentualnego wycofywania środków pierwszą zaporą stabilizującą byłyby rezerwy walutowe, warto analizować stosunek ich do zadłużenia sektora bankowego. W końcu pierwszego kwartału stosunek rezerw do zadłużenia banków wynosił 208,7%, podczas gdy kwartał wcześniej 220,9%. Za niepokojąco niski przyjmuje się wskaźnik spadający poniżej 60%. Powyżej progu 120% można mówić o wysokim pokryciu zadłużenia zagranicznego banków rezerwami. I kw 12 III kw 12 I kw 13 III kw 13 I kw 14 III kw 14 Od II kw. 2017 prognoza KUKE I kw 15 III kw 15 I kw 16 III kw 16 I kw 17 III kw 17 I kw 18 Zadłużenie do PKB (p.s) III kw 18 I kw 19 III kw 19 80% 70% 60% 50% 40% Między kwartałami czwartym 2016r. i pierwszym 2017r. zmniejszył się udział zadłużenia krótkoterminowego w całości długu. W końcu grudnia jego poziom sięgał 14,1% (wobec 15,4% kwartał wcześniej) i nadal jest to poziom niewygórowany. Zazwyczaj przyjmuje się, że utrzymywanie wzmiankowanego wskaźnika na poziomie nie wyższym niż 20% jest pozytywne. W zależności od oceny struktury gospodarki tolerowalny poziom zadłużenia krótkoterminowego może dochodzić do około 30%. Każdorazowo dyskutując aktualny poziom wskaźników bezpieczeństwa zadłużenia w Polsce należy mieć na uwadze dwie sprawy. Po pierwsze, progi referencyjne stosuje się głównie do analizowania sytuacji krajów z grupy rynków wznoszących się, a Polska jako kraj UE traktowana jest raczej łagodniej. Po drugie, wskaźniki referencyjne tworzono przy założeniu, że większość długu to dług publiczny. W Polsce natomiast sytuacja jest odmienna. Warto też pamiętać, że znaczna część zadłużenia prywatnego, to środki kierowane przez inwestorów zagranicznych na finansowanie działalności ich podmiotów zależnych, zlokalizowanych na terenie Polski (około 24% całości zadłużenia zagranicznego). Zadłużenie zagraniczne w pierwszym kwartale bieżącego roku wzrosło, co nigdy nie jest zjawiskiem dobrym. Nadal jednak poziom większości wskaźników ostrzegania przed kryzysem walutowym na wartościach zadłużenia okazuje się lepszy od wartości referencyjnych, a trzeba mieć także na uwadze, że Polska traktowana jest łagodniej od znacznej części gospodarek wznoszących się. Tygodniowy Informator Ekonomiczny 5
OBROTY BIEŻĄCE W I KWARTALE 2017R. 1.244 mln EUR Nadwyżka w obrotach bieżących w I kwartale 2017r. Na koniec IV kw. 2016 roku deficyt w obrotach bieżących w skali roku wynosił -870 mln EUR. Rok temu w analogicznym okresie roku ubiegłego odnotowano deficyt w wysokości -3.281 mln EUR. W ubiegłym tygodniu Narodowy Bank Polski opublikował dane dotyczące bilansu płatniczego za I kwartał 2017r. Jest to zestawienie wszystkich transakcji dokonywanych przez tzw. krajowych rezydentów z zagranicą. Nadwyżka w obrotach bieżących w I kwartale 2017r. wyniosła 1.244 mln EUR, wobec nadwyżki na poziomie 46 mln EUR z IV kwartału ubiegłego roku oraz -186 mln EUR deficytu przed rokiem. W ujęciu rocznym kroczącym osiągnęliśmy nadwyżkę w obrotach bieżących i wyniósł 560 mln EUR. Na koniec IV kw. 2016 roku deficyt w obrotach bieżących w skali roku wynosił -870 mln EUR. Rok temu w analogicznym okresie roku ubiegłego odnotowano deficyt w wysokości -3.281 mln EUR. Ciekawie prezentują się te wartości odniesione do wielkości produktu krajowego brutto. Po pierwszym kwartale odnotowano nadwyżkę porównywalną do -0,13% całości PKB, jest to poprawa względem końca czwartego kwartału (-0,4%), jak również sytuacji sprzed roku (-0,8%). Trzeba też podkreślić że już od dłuższego czasu poruszamy się w okolicach wartości zdecydowanie poniżej progów ostrzegawczych dla stosunku deficytu do PKB. Do lat 90 przeważały opinie, iż deficyt powinien być niższy od 3% PKB, aby można było go uznawać za bezpieczny. Stopniowo tolerancja rosła tu do nawet około 5%. Poprawa wyniku rachunku bieżącego w I kwartale 2017r. była spowodowany m.in. polepszeniem w saldzie obrotów towarowych, gdzie w miejsce nadwyżki na poziomie 94 mln EUR odnotowano nadwyżkę wynoszącą 188 mln EUR. Zwiększyła się także nadwyżka w saldzie usług, z 3.653 mln EUR do 3.783 mln EUR. Poprawie uległ deficyt w saldzie dochodów pierwotnych, gdzie w miejsce deficytu na poziomie -352 mln EUR odnotowano dodatni wynik w wysokości +165 mln EUR. Również w saldzie dochodów wtórnych wynik uległ polepszeniu. Notowany bowiem w trzecim kwartale deficyt -3.349 mln uległ spłyceniu w kwartale pierwszym do -2.892 mln EUR. Zazwyczaj sporo uwagi koncentrują statystyki obrotów towarowych. W pierwszym kwartale 2017r. eksport wyniósł 48.151 mln EUR, wobec 46.080 mln EUR w kwartale czwartym i 43.114 w analogicznym okresie roku ubiegłego. Import, wynosząc w I kwartale 47.963 mln EUR, okazał się o 1.977 mln EUR wyższy niż w kwartale czwartym, a jednocześnie o 5.825 mln EUR większy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. O wzroście importu w ujęciu rocznym zadecydowała głównie zwiększona wartość zakupionych towarów przemysłu motoryzacyjnego, żywności, surowców a także paliw. Z kolei wzrost eksportu w ujęciu rocznym był możliwy dzięki zwiększonej sprzedaży za granicę żywności, mebli, paliw, surowców oraz samochodów i części samochodowych. Gorzej niż przed kwartałem prezentowały się dane o napływie kapitałów bezpośrednich. W miejsce bowiem notowanego w trzecim kwartale napływu środków na poziomie 4.186 mln EUR obserwowano nadwyżkę rzędu 2.050 mln EUR. W analogicznym okresie roku ubiegłego w pozycji tej zanotowano napływ wynoszący 4.791 mln EUR. Z kolei w przypadku inwestycji portfelowych odnotowano nadwyżkę wynoszącą 2.645 mln EUR, wobec odpływu środków w wysokości -1.536 mln EUR z kwartału czwartego i -5.764 mln EUR Tygodniowy Informator Ekonomiczny 6
odpływu w analogicznym okresie roku poprzedniego. Gorzej niż przed kwartałem prezentowały się także statystyki dotyczące napływu kapitałów bezpośrednich w ujęciu rocznym kroczącym. W końcu I kwartału saldo tak liczonych inwestycji bezpośrednich wynosiło 10.415 mln EUR, wobec 13.156 mln EUR w końcu czwartego kwartału ubiegłego roku i nadwyżki na poziomie 12.551 mln EUR notowanej rok wcześniej. W przypadku inwestycji portfelowych dodatnie saldo roczne kroczące wynoszące po grudniu -1.916 mln EUR uległo zamianie na nadwyżkę wynoszącą 6.493 mln EUR. Rok temu notowany był tu deficyt sięgający -836 mln EUR. Nadwyżce obrotów bieżących, w ujęciu rocznym kroczącym, wynoszący w końcu pierwszego kwartału 560 mln EUR towarzyszył napływ kapitału w wysokości 16.908 mln EUR. Są to wartości zdecydowanie lepsze od przyjmowanych jako bezpieczne. Zazwyczaj można się było spotkać z dwoma podejściami do progu referencyjnego. W pierwszym mówiło się, że suma kapitałów (bezpośredniego i portfelowego) powinna pokrywać w przynajmniej 75% deficytu obrotów bieżących (a w napływającym kapitale powinien mieć przewagę kapitał bezpośredni). W drugim podejściu, progiem minimalnym było 50%, lecz odnoszone tylko do kapitału bezpośredniego. Warto przypomnieć, że dopiero obecnie zaprezentowane dane mają status oficjalnych, w przeciwieństwie do wcześniej podawanych za poszczególne miesiące danych wstępnych. Zazwyczaj informacje ostateczne różnią się od poprzednich, czasem nawet dość poważnie. Tak było i tym razem. Ostateczna nadwyżka w obrotach bieżących w wysokości 1.224 mln EUR w kwartale pierwszym była o 211 mln EUR wyższa niż prezentowano wcześniej. Lepsze niż w danych wstępnych było saldo obrotów towarowych (w miejsce ujemnych -508 mln EUR pojawiło się dodatnie 188 mln EUR), zwiększyła się także nadwyżka w usługach (ze 3.486 mln EUR na 3.783 mln EUR). W saldzie dochodów wtórnych zmniejszeniu uległa notowana tam nadwyżka (z 197 mln EUR do 165 mln EUR). W saldzie dochodów pierwotnych, deficyt uległ pogłębieniu o z -2.162 mln EUR do -2.892 mln EUR). Nadwyżka z pierwszego kwartału 2017 prezentowała się bardzo dobrze. Niższy od oczekiwanego i jednocześnie niższy od prezentowanego w danych wstępnych, był też wyraźnie mniejszy od notowanego przed rokiem. Dzięki temu roczne ujemne kroczące saldo wyszło na plus i osiągnęło 560 mln EUR odpowiadających ledwie +0,13% PKB. Nadwyżka z pierwszego kwartału 2017 prezentowała się bardzo dobrze. Niższy od oczekiwanego i jednocześnie niższy od prezentowanego w danych wstępnych, był też wyraźnie mniejszy od notowanego przed rokiem. Dzięki temu roczne ujemne kroczące saldo wyszło na plus i osiągnęło 560 mln EUR odpowiadających ledwie +0,13% PKB. Napływ kapitału zagranicznego stanowił pokaźną rezerwę ponad nadwyżkę na rachunku bieżącym. Bardzo dobrze w tym kontekście brzmi wyjątkowo eufemistycznie. Bilans obrotów bieżących i jego składowe (wielkości roczne) 20 000 mln EUR 16 000 12 000 8 000 4 000 0-4 000-8 000-12 000-16 000-20 000-24 000-28 000 lata 2017-2021 prognoza KUKE 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Saldo dochodów wtórnych Saldo dochodów pierwotnych Saldo usług Saldo obrotów towarowych Saldo obrotów bieżących Tygodniowy Informator Ekonomiczny 7
BEZROBOCIE REJESTROWANE W MAJU Według oficjalnych danych GUS w końcu maju 2017r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 1202,1 tys. bezrobotnych osób. Liczba ta okazała się o 50,6 tys. niższa w porównaniu z poprzednim miesiącem i jednocześnie była o 254,8 tys. osób niższa niż na koniec maja 2016 r. Stopa bezrobocia wyniosła 7,4% i była o 0,3 pkt. proc. niższa niż miesiąc wcześniej i o 1,7 pkt. proc. mniejsza niż w maju 2016r. Według oficjalnych danych GUS w końcu maju 2017r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 1202,1 tys. bezrobotnych osób. Liczba ta okazała się o 50,6 tys. niższa w porównaniu z poprzednim miesiącem i jednocześnie była o 254,8 tys. osób niższa niż na koniec maja 2016 r. Stopa bezrobocia wyniosła 7,4% i była o 0,3 pkt. proc. niższa niż miesiąc wcześniej i o 1,7 pkt. proc. mniejsza niż w maju 2016r. Spadek stopy bezrobocia w piątym miesiącu roku jest zjawiskiem typowym i szeroko oczekiwanym przez rynkowych analityków. W maju w najlepsze trwa sezon wiosenny, a co za tym idzie, wznowienie oraz rozpoczęcia nowych prac w rolnictwie i budownictwie. Jednakże najważniejszym czynnikiem spadającej stopy bezrobocia, obserwowanym już od wielu miesięcy, wydaje się być stabilna sytuacji finansowa przedsiębiorstw oraz pozytywna koniunktura, co sprzyja zatrudnianiu nowych pracowników. Do zmniejszenia się stopy bezrobocia przyczynia się również wzrost liczby osób aktywnych zawodowo na polskim rynku. Ten fakt świadczy z kolei o tym, że pracujący nie przechodzą do szarej strefy ze względu na wzrost płacy minimalnej. Można także stwierdzić, że program 500+ nie spowodował masowego przechodzenia do stanu bierności zawodowej. Na podstawie prezentowanych danych o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych i stopie bezrobocia można szacować przyjmowany przez Główny Urząd Statystyczny poziom populacji pracujących i aktywnych zawodowo. Przy spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych, sięgającym w maju 50,6 tys. osób, liczba pracujących uległa zwiększeniu o 26,4 tys. osób. Populacja aktywnych zawodowo zmniejszyła się więc w ujęciu miesięcznym o 24,2 tys. osób. W ujęciu zmian rocznych w maju bezrobotnych było mniej niż przed dwunastoma miesiącami o 254,8 tys. osób, tj. o 17,5%. Jednocześnie liczba pracujących Bezrobocie rejestrowane % 14 13 Od czerwca 2017 prognoza KUKE tys. 2 300 2 150 7,4% Stopa bezrobocia rejestrowanego w maju 2017 r. była o 0,3 pkt. proc. niższa niż miesiąc wcześniej i o 1,7 pkt. proc. mniejsza niż w maju 2016r. 12 11 10 9 8 7 6 01.14 03.14 05.14 07.14 09.14 11.14 01.15 03.15 05.15 07.15 09.15 11.15 01.16 03.16 05.16 07.16 09.16 11.16 01.17 03.17 05.17 07.17 09.17 11.17 01.18 03.18 05.18 07.18 09.18 11.18 Liczba bezrobotnych (prawa skala) Stopa bezrobocia (lewa skala) 2 000 1 850 1 700 1 550 1 400 1 250 1 100 Tygodniowy Informator Ekonomiczny 8
Stan w końcu miesiąca V 2017 IV 2017 V 2016 Bezrobotni zarejestrowani (tys.) 1 202,1 1 252,7 1 456,9 Pracujący (tys.) (szacunki KUKE) 15 042,5 15 016,1 14 553,0 Aktywni zawodowo (tys.) (szacunki KUKE) 16 244,6 16 268,8 16 009,9 Stopa bezrobocia 7,4% 7,7% 9,1% Bezrobotni nowo zarejestrowani (tys.) 143,1 134,4 154,4 Osoby wyłączone z ewidencji (tys.) 193,7 206,0 219,4 wzrosła w tym czasie o 489,5 tys. osób. Populacja aktywnych zawodowo zwiększyła się więc na przestrzeni ostatniego roku o 234,7 tys. osób. Oglądając więc statystyki roczne i znaczący spadek bezrobocia rejestrowanego można jednoznacznie stwierdzić, że sytuacja na rodzimym rynku pracy jest bardzo dobra. Jak prezentowała się stopa bezrobocia w poszczególnych województwach? Naj- wyższy poziom stopy bezrobocia wciąż utrzymuje się w województwie warmińsko-mazurskim (12,7%). Istotnie wyższe od średniej krajowej bezrobocie utrzymywało się w województwach: kujawsko-pomorskim (10,9%), podkarpackim (10,3%), zachodniopomorskim (9,8%) świętokrzyskim (9,5%), podlaskim (9,4%) i lubelskim (9,3%). Bezrobocie w okolicach średniej krajowej utrzymywało się w województwach opolskim (8,2%), łódzkim (7,8%), lubuskim (7,6%). Najniższe stopy bezrobocia notowane były W ujęciu zmian rocznych w maju bezrobotnych było mniej niż przed dwunastoma miesiącami o 254,8 tys. osób, tj. o 17,5%. Jednocześnie liczba pracujących wzrosła w tym czasie o 489,5 tys. osób. Populacja aktywnych zawodowo zwiększyła się więc na przestrzeni ostatniego roku o 234,7 tys. osób. Stopa bezrobocia w poszczególnych województwach Zachodniopomorskie 9,8% Pomorskie 6,3% Warmińsko - mazurskie 12,7% Lubuskie 7,6% Wielkopolskie 4,4% Kujawsko -Pomorskie 10,9% Mazowieckie 6,6% Podlaskie 9,4% Najniższy poziom bezrobocia odnotowano w Poznaniu Dolnośląskie 6,6% Opolskie 8,2% Śląskie 5,9% Łódzkie 7,8% Świętokrzyskie 9,5% Małopolskie 6,0% Lubelskie 9,3% Podkarpackie 10,3% 1,8% Warszawie 2,6% Katowicach 2,5% Wrocławiu 2,7% Krakowie 3,3% Gdańsku 3,5% Tygodniowy Informator Ekonomiczny 9
Aktywni zawodowo tys. 16500 16000 15500 15000 14500 tys. 3500 3000 2500 2000 1500 Michał Kolasa analityk Od wielu lat zajmuje się analizą sytuacji makroekonomicznej w Polsce i na świecie. Prywatnie pasjonat piłki nożnej, aktywnych form wypoczynku oraz literatury fantastycznonaukowej. 14000 13500 Od czerwca 2017 prognoza KUKE 1000 500 01.2014 03.2014 05.2014 07.2014 09.2014 11.2014 01.2015 03.2015 05.2015 07.2015 09.2015 11.2015 01.2016 03.2016 05.2016 07.2016 09.2016 11.2016 01.2017 03.2017 05.2017 07.2017 09.2017 11.2017 01.2018 03.2018 05.2018 07.2018 09.2018 11.2018 Aktywni zawodowo (lewa skala) Bezrobotni (prawa skala) w województwach: dolnośląskim (6,6%), mazowieckim (6,6%), pomorskim (6,3%), małopolskim (6,0%), śląskim (5,9%) i wielkopolskim (4,4%). Jak z kolei wyglądało bezrobocie w miastach wojewódzkich Polski? Jedynym miastem wojewódzkim, w którym bezrobocie jest wyższe od średniej krajowej jest Białystok, w którym stopa bezrobocia wynosi 8,4%. Relatywnie wyższe niż w innych miastach wojewódzkich bezrobocie utrzymuje się w Łodzi (7,5%), Kielcach (6,8%), Lublinie (7,0%) i Rzeszowie (6,4%). Najniższy poziom bezrobocia odnotowano w Poznaniu (1,8%), zaraz po nim w Warszawie (2,6%) i Katowicach (po 2,5%) Wrocławiu (2,7%), Krakowie (3,3%) i Gdańsku (3,5%). Najwyższe bezrobocie w miastach na prawach powiatu w Polsce utrzymywało się w Radomiu (15,2%), Włocławku (14,3%), Bytomiu (14,2%) i Przemyślu (13,4%). Pracujący (lewa skala) Po majowych wynikach odzwierciedlających sytuację na rynku pracy można śmiało stwierdzić, że sytuacja jest zdecydowanie pozytywna. Bardzo dobre wrażenie wywierają również dane dotyczące zmian rocznych. Typowo wzrost gospodarczy sięgający 3% powinien w Polsce przekładać się na spadek stopy bezrobocia wynoszący nie więcej niż 0,5 0,6% w skali dwunastu miesięcy (porównując wybrany okres z analogicznym w roku poprzednim). Spadek o 1,7% w ujęciu maj do maja należy więc uznać za bardzo dobry. Według naszych prognoz stopa bezrobocia w czerwcu po raz kolejny ulegnie zmniejszeniu i wyniesie około 7,1%. Zgodnie z naszymi prognozami resztę bieżącego roku charakteryzować będzie spadek bezrobocia. W grudniu 2017r. prognozowana liczba bezrobotnych ukształtuje się na poziomie około 1,15 mln osób, a stop bezrobocia 7,1%. Piotr Soroczyński Główny Ekonomista KUKE S.A., dwadzieścia lat praktyki w zespołach analitycznych: KUKE, Banku Handlowego i Banku Ochrony Środowiska. Doświadczenie w zakresie oceny gospodarczej i politycznej krajów, kondycji finansowej banków oraz podmiotów niefinansowych. Najbardziej ceni ciekawość świata (jak wyglądał kiedyś i jak działa dziś) oraz wyobraźnię. Czyta bardzo różne książki ale muzyki słucha raczej ciężkiej. Andrzej Kochman Główny Specjalista w biurze Głównego Ekonomisty, zajmuje się analizą sytuacji makroekonomicznej w Polsce i na świecie oraz badaniem kondycji branż w Polsce. Posiadający przeszło dziesięcioletnie doświadczenie pracy w KUKE. Prywatnie pasjonuje się historią. Według naszych prognoz stopa bezrobocia w czerwcu po raz kolejny ulegnie zmniejszeniu i wyniesie około 7,1%. Zgodnie z naszymi prognozami resztę bieżącego roku charakteryzować będzie spadek bezrobocia. Tygodniowy Informator Ekonomiczny 10
KURSY PROGNOZY MAKROEKONOMICZNE Fixing NBP 23.06 22.06 21.06 20.06 ost. 30 ost. 100 MIESIĘCZNE IV 17 V 17 VI 17 VII 17 VIII 17 PLN/USD 3,7824 3,8002 3,8090 3,7862 3,7615 3,7529 3,9214 Rezerwy walutowe, mln EUR 100 404 98 204 98 695 100 472 101 677 PLN/EUR 4,2255 4,2442 4,2442 4,2248 4,2112 4,1990 4,2505 Inflacja (CPI), r/r 2,0% 1,9% 1,8% 1,8% 1,7% PLN/CHF 3,8977 3,9050 3,9104 3,8865 3,8865 3,8585 3,9472 Produkcja przemysłowa, r/r -0,6% 9,1% 2,7% 9,0% 5,0% Ceny prod. przem. (PPI), r/r 4,2% 2,5% 2,6% 2,8% 3,4% Londyn 23.06 22.06 21.06 20.06 ost. 30 ost. 100 USD/EUR 1,1171 1,1168 1,1143 1,1158 1,1196 1,1189 1,0847 USD/GBP 1,2730 1,2664 1,2609 1,2695 1,2805 1,2847 1,2621 CHF/USD 0,9704 0,9732 0,9741 0,9742 0,9717 0,9726 0,9932 JPY/USD 111,20 111,07 111,18 111,59 111,03 111,04 111,91 Złoty na fixingu 4,20 4,15 4,10 4,05 4,00 3,95 3,90 3,85 3,80 3,75 3,70 3,65 3,60 PLN/USD PLN/EUR 4,50 4,45 4,40 4,35 4,30 4,25 4,20 4,15 4,10 4,05 4,00 USD/EUR 1,14 1,12 1,10 1,08 1,06 1,04 1,02 Stopa bezrobocia 7,7% 7,4% 7,1% 6,9% 7,0% Bilans obr. bieżących mln EUR -275 186-513 -566-850 Eksport towarów, mln EUR 15 176 15 733 16 382 15 552 15 195 Import towarów, mln EUR 15 090 15 779 16 087 15 849 15 719 ROCZNE 2014 2015 2016 2017 2018 PKB - wzrost realny 3,4% 3,6% 2,7% 4,2% 4,0% CPI XII/XII -1,0% -0,5% 0,8% 1,4% 1,7% CPI średniorocznie 0,0% -0,9% -0,6% 1,8% 1,7% Eksport r/r (EUR) 6,4% 8,4% 2,3% 9,5% 8,5% Import r/r (EUR) 8,3% 4,9% 0,9% 11,5% 7,2% Bilans obr. bież / PKB -2,1% -0,6% -0,5% -0,6% -0,5% Depozyty XII/XII 8,1% 8,9% 8,6% 3,3% 7,5% 4,20 4,15 4,10 4,05 4,00 3,95 3,90 3,85 3,80 3,75 3,70 3,65 3,60 1,80 3-02 17-02 3-03 3-02 17-02 3-03 17-03 31-03 7-04 21-04 5-05 28-05 9-06 23-06 3-02 17-02 3-03 17-03 31-03 7-04 21-04 5-05 28-05 9-06 23-06 Należności XII/XII 7,3% 7,0% 4,5% 17,2% 8,2% 1,60 DEPOZYTY MIĘDZYBANKOWE WIBOR 23.06 22.06 21.06 20.06 ost. 30 ost. 100 GIEŁDY POLSKA 23.06 22.06 21.06 20.06 ost. 30 ost. 100 1,40 1,20 T/N 1,57 1,57 1,57 1,58 1,60 1,61 1,61 WIG 60 982 60 987 61 162 60 842 61 048 60 689 59 705 1,00 1 tyg. 1,46 1,59 1,59 1,59 1,59 1,60 1,60 WIG 20 2 304 2 308 2 319 2 303 2 334 2 311 2 269 2-02 16-02 2-03 1 mies. 1,53 1,66 1,66 1,66 1,59 1,66 1,66 4,20 4,50 1,14 4,15 3 mies. 1,61 1,73 1,73 4,45 1,73 1,73 1,73 1,73 4,10 4,40 1,12 4,05 6 mies. 1,30 1,81 1,81 1,81 4,00 4,35 1,10 1,81 1,81 1,61 3,95 4,30 3,90 4,25 1,08 3,85 LIBOR 23.06 22.06 21.06 4,20 20.06 ost. 30 ost. 100 3,80 4,15 1,06 3,75 USD 3M PLN/USD 1,27 1,27 1,27 3,70 4,10 1,27 1,27 1,22 1,15 1,04 PLN/EUR 3,65 4,05 3,60 EUR 3M -0,37-0,37-0,37 4,00-0,37-0,37-0,37-0,36 1,02 3-02 17-02 3-03 17-03 31-03 7-04 21-04 5-05 28-05 9-06 23-06 CHF 3M -0,73-0,73-0,73-0,73-0,73-0,73 0,33 3-02 17-02 3-03 17-03 31-03 7-04 21-04 5-05 28-05 9-06 23-06 ŚWIAT 23.06 22.06 21.06 20.06 ost. 30 ost. 100 Dow Jones 21 395 21 397 21 410 21 467 21 529 21 195 20 850 NASDAQ 6 265 6 237 6 234 6 188 6 239 6 202 5 981 FTSE 100 7 424 7 439 7 448 7 473 7 524 7 504 7 357 DAX 12 733 12 794 12 774 12 815 12 889 12 702 12 284 Nikkei 225 20 133 20 111 20 139 20 230 20 068 19 886 19 396 Hang Seng 25 670 25 675 25 695 25 843 25 925 25 692 24 604 T 6 500 6 250 6 000 5 750 5 500 5 250 5 000 27 000 26 000 25 000 24 000 6 500 23 000 6 250 22 000 6 000 21 000 5 750 5 500 WIBOR 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 2-02 16-02 2-03 16-03 30-03 6-04 20-04 4-05 27-05 8-06 T/N W 1 m 22-06 LIBOR 1,50 1,25 1,00 0,75 0,50 0,25 0,00-0,25-0,50-0,75-1,00 STOPY PODSTAWOWE I OBLIGACJE 2.02 2.03 30.03 USD 3M EUR 3M CHF 3M Stopy procentowe Podstawowa Rent 2Y Rent 5Y Polska 1,50 2,01 2,62 USA 1,25 1,35 1,76 Japonia -0,10-0,10-0,07 UK 0,25 0,24 0,52 Niemcy 0,00-0,62-0,38 Francja 0,00-0,54-0,20 Włochy 0,00-0,16 0,70 Kanada 0,50 0,90 1,12 Szwajcaria -0,75-0,87-0,61 27.04 25.05 Polska 64 000 62 000 60 000 58 000 56 000 54 000 52 000 50 000 48 000 Europa 7 800 7 600 7 400 7 200 7 000 6 800 6 600 6.02 13.02 20.02 27.02 6.03 13.03 20.03 27.03 3.04 10.04 17.04 24.04 1.05 2 500 2 400 2 300 2 200 2 100 2 000 1 900 1 800 1 700 22 500 21 750 21 000 20 250 19 500 18 750 18 000 6.02 13.02 20.02 27.02 6.03 13.03 20.03 27.03 3.04 10.04 17.04 24.04 1.05 WIG WIG 20 Dow Jones NASDAQ 6.02 13.02 20.02 27.02 6.03 13.03 20.03 27.03 3.04 10.04 17.04 24.04 1.05 13 000 12 500 12 000 11 500 11 000 10 500 10 000 USA Daleki Wschód 22 000 21 000 20 000 19 000 18 000 17 000 16 000 6.02 13.02 20.02 27.02 6.03 13.03 20.03 27.03 3.04 10.04 17.04 24.04 1.05 FTSE 100 DAX Nikkei 225 Hang Seng 6 500 6 250 6 000 5 750 5 500 5 250 5 000 27 000 26 000 25 000 24 000 23 000 22 000 21 000 5 250 1.05 NASDAQ 5 000 W przygotowaniu informatora wykorzystano dane: GUS, NBP, PAP, Eurostatu, Rzeczpospolitej, Parkietu, money.pl, bankier.pl, ISBNews. Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym. KUKE S.A. nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w przedstawionym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych w całości lub części wyłącznie pod warunkiem powołania się na źródło. 27 000 26 000 25 000 Tygodniowy Informator Ekonomiczny 11