ZAINTERESOWANIA CZYTELNICZE Badania te przeprowadziłam w Szkole Podstawowej NR 6 w Giżycku w maju 2001roku na próbie 80 uczniów klas IV-VI (41 dziewcząt i 39 chłopców). Jednym z ważnych czynników determinujących zainteresowania czytelnicze jest sposób spędzania czasu wolnego przez dzieci. Czas ten w wielu przypadkach jest wykorzystywany bezplanowo i chaotycznie. Dzieci nie wiedzą dobrze jak go wykorzystać. Tabela 1 - Preferowane formy spędzania czasu wolnego. Formy spędzania Dziewczęta Chłopcy Razem czasu wolnego Liczba % Liczba % Liczba % TV i wideo 15 36,6 14 35,9 29 36,3 Gry komputerowe 5 12,2 7 17,9 12 15,0 Czytanie książek 6 14,6 2 5,1 8 10,0 Słuchanie muzyki 6 14,6 4 10,3 10 12,5 Zabawy na podwórku 9 22,0 12 30,8 21 26,3 Razem 41 100,0 39 100,0 80 100,0 Tabela 1 przedstawia w jaki sposób uczniowie najchętniej spędzają czas wolny. Najchętniej, bo aż 29 badanych, w tym 15 dziewcząt i 14 chłopców czas wolny spędza oglądając program telewizyjny i filmy wideo. Aż 21 uczniów czas ten przeznacza na zabawy na podwórku, zaś 12 uczniów czas spędza przy komputerze. Niepokojąca jest mała ilość dzieci, bo tylko 8 badanych, czas ten poświęca na czytanie książek. Tabela 2 - Częstotliwość wypożyczeń książek w bibliotece szkolnej. Częstotliwość Dziewczęta Chłopcy Razem wypożyczeń liczba % liczba % liczba % Raz w tygodniu i częściej 5 12,2 1 2,6 6 7,5 Dwa razy w miesiącu 14 34,1 8 20,5 22 27,5 Raz w miesiącu 19 46,3 24 61,5 43 53,8 Rzadko 3 7,3 4 10,3 7 8,8 Nigdy 0 0 2 5,1 2 2,5 Razem 41 100 39 100 80 100 Na pytanie o częstotliwość wypożyczania książek z biblioteki szkolnej ponad 50% badanych odpowiedziało, że robi to raz w miesiącu. 22 ankietowanych zadeklarowało wypożyczenia nie rzadziej niż raz w tygodniu. Spośród badanych, z biblioteki szkolnej nie korzysta jedynie 2 uczniów i są to chłopcy, którzy generalnie mniej czytają niż dziewczęta. Największą aktywnością czytelniczą wykazały się dziewczynki, bo aż 14 co stanowi. Brak zainteresowań czytelniczych uwarunkowany jest także niewystarczającym opanowaniem techniki czytania.
26,3% 5,0% 23,8% bardzo często często rzadko nigdy 45,0% Jak przedstawia diagram kołowy tylko 36 osób korzysta z czytelni szkolnej bardzo często, 21 uczniów rzadko, zaś 19 uczniów bardzo często. Jedynie 4 osoby odpowiedziały, że nigdy nie korzystały z czytelni. 10% 1% 16% 19% 54% wypożyczam z biblioteki szkolnej wypożyczam z biblioteki publicznej księgozbiór domowy rówieśnicy księgarnia Najczęstszym sposobem zaopatrywania się uczniów w książki są: biblioteka szkolna 43 badanych, biblioteka publiczna 15 badanych, i księgozbiór domowy 13 badanych. Księgarnię wymieniło jedynie 8 uczniów, zaś od rówieśników pożycza 1 osoba. Tabela 3 - Uczestnictwo uczniów w imprezach organizowanych przez bibliotekę szkolną. Uczestnictwo w imprezach Klasy IV - VI Liczba % Bardzo często 16 20,0 Często 27 33,8 Rzadko 17 21,3 Nigdy 6 7,5 Na obowiązkowych zajęciach z klasą 14 17,5 Razem 80 100 Tabela 3 wskazuje, iż uczniowie klas IV-VI dość chętnie uczestniczą w imprezach organizowanych przez bibliotekę szkolną. Wielu uczniów, bo 27 badanych często uczestniczy w imprezach organizowanych przez bibliotekę szkolną. Natomiast 17 uczniów rzadko bierze udział w imprezach. Niepokojący jest jednak fakt, iż 14 osób bierze udział w imprezach obowiązkowych. Uczniowie ci są bierni na wydarzenia w szkole.
40 30 20 10 0 32 22 16 1 6 4 0 Konkursy Wystawy Inscenizacje teatralne Wieczory przy świecach Apele Audycje nadawane przez radiowęzeł Jak wynika z diagramu z wymienionych form działalności biblioteki największym uznaniem cieszą się konkursy. Taką formę wybrało aż 32 uczniów. Na drugim miejscu ankietowani wymienili inscenizacje teatralne 22 osoby, a 16 uczniów wieczory przy świecach. Badania potwierdzają, że działalność biblioteki na forum szkoły jest dostrzegana przez uczniów. Niepokojący jest jednak fakt, że dzieci mało czasu poświęcają na czytanie książek. Ich wolny czas zdecydowanie wypełnia oglądanie programów telewizyjnych, gry komputerowe, słuchanie muzyki. Dlaczego tak się dzieje? Na rynku wydawniczym jest przecież mnóstwo książek. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy poszukiwać w systemie wartości preferowanych w naszej kulturze. W licznych rodzinach telewizja staje się jedynym komunikatorem treści dla dzieci. Przypisanie bibliotece pozytywnego oddziaływania wychowawczego jest wynikiem jej form pracy: niestosowanie przymusu wobec ucznia, dobrowolność uczestnictwa w pracy biblioteki i w pracy z książką, niestosowanie ocen, działanie nauczyciela bibliotekarza z pozycji partnera. Jak potwierdzają badania, to właśnie głównie w bibliotece dzieci zaopatrują się w książki. Dlatego biblioteka szkolna powinna być zaopatrzona w pełen zestaw lektur oraz literaturę popularnonaukową by rozwijać zainteresowania czytelnicze. Uzyskane wyniki stanowią bardzo bogate źródło poznawcze społeczności szkolnej. Zasadne staje się więc docieranie do odbiorcy dziecięcego różnymi drogami, a także wykorzystanie procesie wychowawczym przez sztukę różnorodnych form ekspresji dziecka. Angażując się w wychowanie przez lekturę wyposażamy dziecko w kapitał, z którego ma szanse skorzystać w przyszłości. Opracowała : Ewa Petiuk
Kwestionariusz ankiety Ankieta jest anonimowa, toteż proszę o szczere wypowiedzi, które pozwolą mi poznać Twoją opinię o pracy biblioteki szkolnej. Odpowiadając na pytania wystarczy podkreślić właściwą odpowiedź. W punktach 1 i 6 możesz podkreślić kilka odpowiedzi. Wypełnioną ankietę proszę wrzuć do skrzynki znajdującej się w czytelni biblioteki szkolnej. Jesteś: chłopcem, dziewczynką, z klasy... 1. Jak najchętniej spędzasz czas wolny? a) oglądam program telewizyjny i filmy video b) gram w gry komputerowe c) czytam książki d) słucham muzyki e) bawię się na podwórku 2. Jak często wypożyczasz książki z biblioteki szkolnej? a) raz w tygodniu i częściej b) dwa razy w miesiącu c) raz w miesiącu d) rzadko e) nigdy 3. Jak często korzystasz z czytelni biblioteki szkolnej? a) bardzo często b) często c) rzadko d) nigdy 3. W jaki sposób zaopatrujesz się w książki? a) wypożyczam w bibliotece szkolnej b) wypożyczam w bibliotece publicznej c) korzystam z księgozbioru domowego d) pożyczam od rówieśników e) kupuję w księgarni 4. Czy często uczestniczysz w imprezach organizowanych przez bibliotekę szkolną? a) bardzo często b) często c) rzadko d) nigdy e) tylko zajęciach z klasą 5. Jakie imprezy czytelnicze podobają Ci się najbardziej? a) konkursy b) wystawy c) inscenizacje teatralne d) wieczory poezji przy świecach e) apele f) audycje radiowe nadawane przez radiowęzeł