PKPiR W PRAKTYCE 6 9 o d p o w i e d z i n a n a j c z ę s t s z e p y t a n i a
PKPiR W PRAKTYCE 6 9 o d p o w i e d z i n a n a j c z ę s t s z e p y t a n i a
Redaktor: Katarzyna Brzozowska Wydawca: Natalia Gowin Korekta: Zespół DTP: Studio Raster Druk: Miller Druk sp. z o.o. ISBN: 978-83-269-3910-5 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa, tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 Publikacja PKPiR w praktyce chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w niniejszej publikacji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja PKPiR w praktyce została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Informacje o prenumeracie: Tel: 22 518 29 29 e-mail: cok@wip.pl
SPIS TREŚCI Przychody... 7 Wynagrodzenie za świadczenia w naturze należy ująć w kolumnie 8 PKPiR... 7 Środków wolnych od opodatkowania nie wykazuje się w PKPiR... 8 Umorzona pożyczka może być zwolniona z PIT... 10 Działalność w użyczonym lokalu może generować przychód... 11 Prezenty przedsiębiorca powinien zaliczyć do pozostałych przychodów z działalności... 14 Koszty... 16 Odsetki od kredytu mogą zostać zaliczone do kosztów w dacie wystawienia wyciągu bankowego... 16 Faktury za prenumeratę można ująć jednorazowo w koszty... 17 Koszty materiałów zabezpieczających w transporcie ujmuje się w kolumnie 13... 18 Składki ZUS można zaksięgować w miesiącu, za który są należne... 20 Koszty wysyłki stanowią koszty uboczne zakupu... 21 Wydatki związane z usługami podwykonawców w ujmuje się w kolumnie 13 PKPiR... 22 Ewidencjonowanie opłat za usługi doładowania telefonów komórkowych... 23 Wydatki na zakup toreb foliowych obniżą przychód... 24 Opakowania wielokrotnego użytku mogą być traktowane jak towary... 25 Z tytułu kradzieży niezamortyzowanych środków trwałych należy rozliczyć stratę... 26 Ujęcie kosztów zależy od tego czy są bezpośrednio związane ze świadczonymi przez firmę usługami... 27 Opłata za prowadzenie rachunku bankowego powinna być księgowana pod datą wystawienia wyciągu... 28 Moment ujęcia podatku od nieruchomości w PKPiR zależy od daty poniesienia kosztu... 29
PKPiR w praktyce Wydatki na zaległe składek pomniejszą przychód w dacie ich uregulowania... 30 Koszty transportu ewidencjonuje się w kolumnie 13... 32 Samochód... 34 Wykorzystywanie służbowego auta przez pracownika do celów prywatnych podlega opodatkowaniu ryczałtem... 34 Udostępnienie samochodu do celów prywatnych jest oskładkowane ZUS... 35 Używanie auta poniżej roku uprawnia do jednorazowego kosztu... 36 Koszty ubezpieczenia samochodu zalicza się do pośrednich kosztów uzyskania przychodu... 38 Kwota za skup starego auta jest przychodem przedsiębiorcy... 39 Wypłatę z tytułu ubezpieczenia auta nie zawsze ewidencjonuje się w księdze... 42 Zakupione w UE samochody należy ująć w księdze na podstawie faktury... 43 Zakup części do odsprzedawanego samochodu należy ująć w kolumnie 10... 44 Wstępna opłata leasingowa może być ujęta w kosztach jednorazowo... 45 Opłaty poniesione za przejazd drogami mogą być ewidencjonowane na podstawie zestawienia... 46 Pracownicy i przedsiębiorcy... 49 Wartość pracy żony nie stanowi kosztu w firmie męża... 49 Wydatek na zakup okularów korekcyjnych oraz na badania lekarskie jest wydatkiem o charakterze osobistym... 50 Wydatek na studia pracownika to dla przedsiębiorstwa koszt podatkowy... 53 Właściciel firmy zalicza w koszty podatkowe swoje diety z tytułu podróży służbowych... 54 Wynagrodzenie żony wpisane do kolumny 12 PKPiR trzeba skorygować... 55 Wynagrodzenia wypłacane zleceniobiorcom może być różnie ewidencjonowane... 56 4
Spis treści Wydatki na napoje i posiłki dla pracowników mogą obniżyć przychód pracownika... 57 Składka na ubezpieczenie wypadkowe dla pracownika... 58 Środki trwałe i wyposażenie... 60 Roczna stawka amortyzacyjna dla specjalistycznego samochodu ciężarowego wynosi 14%... 60 Towar handlowy można przekwalifikować na wyposażenie... 61 Komputer można wprowadzić do ewidencji środków trwałych w dacie przyjęcia go do używania... 62 Przy likwidacji uszkodzonych narzędzi należy sporządzić protokół ich zniszczenia... 63 Składniki majątku o wartości poniżej 1.500 zł można zaliczyć jednorazowo do kosztów... 63 Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych sfinansowanych dotacją nie stanowią kosztu podatkowego... 64 Korekty... 66 Korekty przychodów należy dokonać w tym miesiącu, w którym miała miejsce sprzedaż... 66 Fakturę korygującą należy ująć w dacie wystawienia faktury pierwotnej... 68 Podatnik ma obowiązek zmniejszenia kosztów podatkowych o kwotę niezapłaconej należności... 70 Błędy poprawia się przez ich skreślenie i wpisanie poprawki... 71 Prowadzenie ewidencji... 73 Zaliczki ewidencjonowane na kasie fiskalnej można ująć w księdze... 73 Na koniec każdego miesiąca nie trzeba ustalać wartości niewykorzystanych w nim materiałów... 74 Leasing, ujmuje się w dacie wystawienia faktury przez leasingodawcę... 76 Faktury za energię elektryczną ujmuje się w PKPiR i ewidencja VAT pod tą samą datą... 78 Obcokrajowiec prowadzący działalność w Polsce może prowadzić PKPiR... 80 5
PKPiR w praktyce Duplikaty faktur w podatkowej księdze przychodów i rozchodów... 81 Przedsiębiorca ma możliwość dokonywania zbiorczych zapisów w jednej pozycji KPiR... 82 Zakup drewna wolno udokumentować dowodem wewnętrznym... 83 Dowód zapłaty podatku może być dowodem księgowym... 84 Sprzedaż bezrachunkowa powinna być udokumentowana w rejestrze sprzedaży... 86 Faktury pro forma nie należy ujmować w PKPiR... 86 Wydatki na towary przekazane w formie darowizny nie obniżą przychodu podatnika... 87 Podstawą do ujęcia wydatków w KPiR może być potwierdzenie nadania przesyłki... 88 W przypadku umowy komisu dostarczany towar ujmowany jest w remanencie końcowym jako towar obcy... 89 Dane z remanentu sporządzanego na koniec roku, można wykorzystać w bilansie otwarcia roku następnego... 90 Udzielenie pożyczki jest neutralne podatkowo... 91 Fakturę dostarczoną po zamknięciu miesiąca należy w pisać do PKPiR w dacie jej otrzymania... 92 Usług sprzedanych za pośrednictwem portalu internetowego nie trzeba odrębnie wykazywać... 93 Dokumenty księgowe przechowuje się do czasu upływu przedawnienia zobowiązania podatkowego... 93 W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki trzeba dokonać spisu z natury... 94 Faktury z Allegro księguje się na zasadach ogólnych... 96 Wydatki na świąteczne upominki dla pracowników ujmuje się w kolumnie 13 PKPiR... 98 Wykaz skrótów: ustawa o PIT ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa o VAT ustawa o podatku od towarów i usług, rozporządzenie PKPiR rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów 6
PRZYCHODY Wynagrodzenie za świadczenia w naturze należy ująć w kolumnie 8 PKPiR Przedsiębiorca prowadzący działalność polegającą na usługach leśnych zawarł z osobą fizyczną umowę zlecenia polegającą na wycięciu samosiewów oraz usunięciu zakrzaczeń, jak również wykonaniu innych prac pielęgnacyjnych na obszarze prywatnego lasu. Wynagrodzeniem za świadczone usługi jest pozyskana biomasa, która stanowi zrębkę. W jaki sposób udokumentować i zaksięgować w PKPiR takie wynagrodzenie, jeśli pozyskana tak biomasa jest następnie sprzedawana. Z tytułu zapłaty otrzymanej za wykonanie umowy zlecenia powstaje przychód w naturze, który należy wykazać w kolumnie 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu, jest niewątpliwie przychodem przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o PIT. Zgodnie z tą ustawą przychodami są otrzymane lub postawione w roku podatkowym do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne, a także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy o PIT). Jak wynika z tego przepisu, przychód może być osiągnięty nie tylko w formie pieniężnej, ale również niepieniężnej. Przy czym wartość otrzymanych świadczeń w naturze ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 11 ust. 2 ustawy o PIT). Z treścią tego przepisu koresponduje brzmienie art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT, w myśl którego przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2 2b (z wyjątkiem świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn). W przypadku zatem podatnika, który w zamian za wycięcie samosiewów oraz usunięcie zakrzaczeń, jak również wykonanie innych prac pielęgnacyjnych na obszarze prywatnego lasu otrzymuje biomasę przychód powstanie w takiej wysokości, na jaką opiewa jej wartość. 7
PKPiR w praktyce Trzeba również nadmienić, że zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów zostały określone w rozporządzeniu ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wartość świadczenia z tytułu otrzymanej biomasy należy ująć w kolumnie 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Pozostałe przychody). Otrzymanie tego świadczenia można udokumentować dokumentem podpisanym przez obydwie strony umowy (np. stosownym protokołem), z którego będzie wynikać m.in., na jakiej podstawie doszło do przekazania biomasy na rzecz zleceniobiorcy. Oczywiście wskazane jest, aby stosowny zapis odnośnie do formy wynagrodzenia za wykonaną usługę znalazł się też w umowie, o której mowa. Podstawa prawna: art. 11 ust. 1 i ust. 2, art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), 12 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1037). Mariusz Olech prawnik, specjalista ds. podatków Środków wolnych od opodatkowania nie wykazuje się w PKPiR Urząd pracy przyznał firmie w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego wdrażanego w poddziałaniu 6.1.3 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki kwotę 17.500 zł na zakup środków obrotowych i środków trwałych. Jak rozliczyć dotację w podatkowej książce przychodów i rozchodów? Ponieważ środki wolne od podatku dochodowego nie tworzą podstawy opodatkowania, to nie należy ich ujmować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Odpisy amortyzacyjne, które nie stanowią kosztu, mogą być ujęte w kolumnie 16 Uwagi. Przychody i koszty, których wysokość nie ma wpływu na podstawę opodatkowania i wysokość należnego podatku, a więc w części objętej zwolnieniem przedmiotowym, nie mogą być ujmowane w PKPiR. Wynika to m.in. także z treści pkt 13 Objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w myśl którego kolumna 13 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów 8
Przychody (poza wymienionymi w kolumnach 10 12), z wyjątkiem kosztów, których zgodnie z art. 23 ustawa o PIT nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z objaśnieniami do PKPiR jedynym miejscem, gdzie fakultatywnie można księgować dochody zwolnione z opodatkowania, jest kolumna 16 (Uwagi), gdzie mogą być ujęte faktycznie otrzymane przez podatnika przychody. Poza tą kolumną ww. dochody oraz wydatki nie powinny być w księdze ewidencjonowane, jako niemające wpływu na ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Przykład Podatnik zakupił maszynę podlegającą amortyzacji. Część jej wartości została sfinansowana ze środków, które zaliczkowo podatnik otrzymał w ramach realizacji projektu unijnego. Podatnik ma obowiązek wprowadzenia maszyny do ewidencji środków trwałych w dacie przyjęcia jej do użytkowania. Przed jej przyjęciem powinien dokonać wyboru metody i stawki amortyzacyjnej. Załóżmy, iż wybrana została metoda liniowa i właściwa stawka amortyzacyjna 20%. Od następnego miesiąca po miesiącu przyjęcia maszyny do użytkowania podatnik będzie zaliczał odpisy amortyzacyjne od części maszyny sfinansowanej ze źródeł własnych do kosztów uzyskania przychodów. Zapis w PKPiR będzie następujący: Kwota amortyzacji zaliczona do KUP 7.500 zł * 20%/12 miesięcy = 175 zł Kwota amortyzacji niestanowiąca kosztów uzyskania przychodów 17.500 zł * 20%/12 miesięcy = 291,67 zł Lp. Data zdarzenia gospodarczego Nr dowodu księgowego Opis zdarzenia gospodarczego Wynagrodzenia w gotówce i w naturze (zł) Wydatki (koszty) Pozostałe wydatki zł Razem wydatki (12+13) (zł) 1 2 3 6 12 13 14 16 Uwagi 12 22-04-2015 0 Amortyzacja maszyny o nr. 1258 175,00 175,00 291,67 NKUP Podstawa prawna: rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1037). Rafał Styczyński 9