Omówienie wybranych zmian w obowiązujących przepisach.

Omówienie wybranych zmian w obowiązujących przepisach. EWIDENCJA I IDENTYFIKACJA PODATNIKÓW I PŁATNIKÓW Ustawą z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 171, poz. 1016) wprowadzone zostały znaczące zmiany w zakresie rejestracji podatników i płatników. Jedną z głównych i najważniejszych zmian wprowadzonych ww. ustawą jest przyjęcie numeru PESEL za identyfikator podatkowy dla wybranej kategorii podatników. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o NIP", identyfikatorem podatkowym jest: a) numer PESEL w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, b) NIP w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2 ustawy o NIP, w tym dla płatników podatków oraz płatników składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne. Pozostałe zmiany dotyczą m.in: a) nowej procedurę nadawania NIP (art. 8a ustawy), w tym wydawania potwierdzeń nadania NIP (art. 8b ust.1 ustawy). Wydawanie decyzji o odmowie nadania NIP albo 0 unieważnieniu z urzędu nadanego NIP reguluje art. 8c ust. 1 i 2 oraz art. 8d ustawy, b) wprowadzania/aktualizacji danych (art. 14 ust. 3 ustawy), w tym zmianę zakresu podmiotowego wprowadzanych danych (art. 5 ust. 2a i art. 9 ust. 1 ustawy) oraz zmianę zakresu przedmiotowego danych i ich źródeł (w zw. z art. 9 ust. 1d i art. 14 ust. 2 pkt 1 oraz ust. 4-6 i 8 ustawy), c) wydawania zaświadczeń i informacji o nadanym NIP (art. 8d i 13 ust. 3 ustawy), d) udostępniania danych z CRP KEP (art. 15 ust. 3 ustawy), w tym za pośrednictwem epuap lub innych środków komunikacji elektronicznej (art. 13 ust. 3a ustawy), e) zmiany/ujednolicenia terminów dokonywania zgłoszenia identyfikacyjnego 1 aktualizacji danych (art. 6 i 9 ust. 1-2 ustawy), f) zniesienia z dniem 1 stycznia 2012 r. numerów identyfikacji podatkowej podatników - osób fizycznych objętych rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, dla których identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH. 1) Zmiany mające zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych w 2010r.

a) W 2011r. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności mogli korzystać z jednorazowej amortyzacji przy zastosowaniu limitu 50.000 euro. W roku tym nie obowiązywał już limit 100.000 euro wprowadzony ustawą z dnia 5 marca 2009r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 69, poz. 587). b) Ustawą z dnia 15 kwietnia 2011r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 102, poz. 585) zmieniono definicję samochodu osobowego. Z tym, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2012r., ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych jest mowa o samochodzie osobowym - oznacza to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem: pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van, pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu. Dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków, pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu, 2

pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku do niniejszej ustawy. W przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony spełnienie wymagań określonych powyżej w pkt 1-4, pozwalających na niezaliczenie danego pojazdu samochodowego do samochodów osobowych, stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań. c) Ustawą z dnia 10 czerwca 2011r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 134, poz. 781) wprowadzono zmiany dotyczące rozliczania strat podatkowych. Stosownie do nowych rozwiązań, przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się strat instytucji kredytowej związanych z działalnością oddziału tej instytucji, którego składniki majątkowe zostały wniesione do spółki tytułem wkładu niepieniężnego na utworzenie banku na podstawie przepisów ustawy - Prawo bankowe. Analogiczne rozwiązanie ma zastosowanie przy ustalaniu straty -wówczas również nie uwzględnia się strat instytucji kredytowej związanych z działalnością oddziału tej instytucji, którego składniki majątkowe zostały wniesione do spółki tytułem wkładu niepieniężnego na utworzenie banku na podstawie przepisów ustawy - Prawo bankowe. d) Ustawą z dnia 25 marca 2011r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622) wprowadzono zmiany, dotyczące przekształcania przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową. Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi tą ustawą, w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową wartość poszczególnych składników majątku ustala się na podstawie wykazu sporządzonego zgodnie z przepisami o podatku dochodowym od osób fizycznych na dzień przekształcenia. Ponadto w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku, przez spółkę powstałą w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową za koszt uzyskania przychodu uważa się: 3

wartość początkową przyjętą przez spółkę w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ustaloną zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 4b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych - jeżeli rzeczy te lub prawa były zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, wartość poniesionych wydatków na nabycie albo wytworzenie składników majątku, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie - jeżeli rzeczy te lub prawa nie były zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Na podstawie tej ustawy znowelizowano także przepisy dotyczące amortyzacji przez wprowadzenie rozwiązań, na podstawie których w razie przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową, wartością początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych jest: wartość początkowa, od której dokonywane były odpisy amortyzacyjne, wartość poniesionych wydatków na nabycie albo wytworzenie składników majątku, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie - jeżeli rzeczy te lub prawa nie były amortyzowane. Dodatkowo wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową spółkę kapitałową, podatnicy w ewidencji, o której mowa w art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uwzględniają również odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania osoby fizycznej zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi. Ustawa z dnia 25 marca 2011r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, wprowadziła także rozwiązania dotyczące leasingu konsumenckiego, poprzez odpowiednią zmianę przepisów regulujących umowę leasingu. f) Ustawą z dnia 28 lipca 2011r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1202) wprowadzono zwolnienie dla umorzonych należności i wierzytelności 4

przypadających agencjom płatniczym w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, a także należności z tytułu nienależnie lub nadmiernie pobranych płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz w ramach wspierania rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, od ustalenia których odstąpiono. g) Ustawą z dnia 1 lipca 2011r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 178, poz. 1059) zwolniono podmiotowo od podatku Fundusz Rezerwy Demograficznej, o którym mowa w ustawie z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis art. 6 ust. 1 pkt 12a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stosuje się od dnia 1 stycznia 2010r. 2) Zmiany dotyczące dochodów (przychodów) uzyskanych w 2012r. Na podstawie ustawy z dnia 1 lipca 2011r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 178, poz. 1059), od dnia 1 stycznia 2012r. zmieniony zostanie przepis art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dotyczący różnic kursowych. W wyniku tej zmiany, przy obliczaniu różnic kursowych, uwzględniać się będzie kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. Natomiast w pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH. 1) Zmiany mające zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych w 2011r.: a) Ustawą z dnia 25 listopada 2010r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478, z późn. zm.) wprowadzono między innymi przepisy określające skutki podatkowe wniesienia wkładu do spółki niebędącej osobą prawną, a także skutki wystąpienia wspólnika z takiej spółki oraz likwidacji działalności gospodarczej, w tym prowadzonej w formie spółki niebędącej osobą prawną. 5

b) Ustawą z dnia 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1725) do pkt 102 w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodano lit. f, na podstawie której zwolniony z opodatkowania będzie zwrot kosztów otrzymany przez bezrobotnego w związku z przejazdem na egzamin. c) Ustawą z dnia 4 lutego 2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 45, poz. 235) dodano: nowe zwolnienie określone w pkt 67a w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące świadczeń otrzymanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, związanych z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach lub klubach dziecięcych, pkt 6 w art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określający koszty uzyskania przychodu z tytułu umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło w wysokości 20%, ust. 1c - 1f w art. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umożliwiający płacenie przez osoby fizyczne uzyskujące przychody z tytułu umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło, comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. d) Ustawą z dnia 18 marca 2011r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 84, poz. 455) dokonano zmiany brzmienia zwolnień zawartych w pkt 39 i 40 w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczących stypendiów i świadczeń pomocy materialnej dla uczniów i studentów, zmiany nie mają jednak wpływu na ograniczenie zakresu przedmiotowych zwolnień, e) Ustawą z dnia 15 lipca 2011r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 168, poz. 1006) dokonano zmiany brzmienia zwolnienia zawartego w pkt 124 w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczącego kredytów preferencyjnych. Zmiana ta, o charakterze technicznym podyktowana została zmianą tytułu ustawy, 6

f) Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011r. o weteranach działań poza granicami państwa (Dz. U. Nr 205, poz. 1203) wprowadzono nowe zwolnienie określone w pkt 90a w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące świadczeń otrzymanych przez weteranów np. w postaci darmowego munduru galowego, szkoleń, itd. 2) Zmiany mające zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2012r. a) Ustawą z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887) dostosowano brzmienie zwolnienia zawartego w pkt 24 w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co jest konsekwencją uchwalenia przedmiotowej ustawy. Zwolnione z opodatkowania pozostaną świadczenia otrzymywane np. przez rodziny zastępcze oraz osoby usamodzielniane (np. pełnoletnie dzieci opuszczające rodzinę zastępczą), b) Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 197, poz. 1170) dokonano: zmiany brzmienia pkt 4 w art. 32 w ust. 3 oraz lit. d w art. 34 w ust. 4 w pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiany te mają charakter techniczny polegający na zastąpieniu wyrazów: od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych" wyrazami: wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych", zmiany brzmienia pkt 3a w art. 35 w ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiana ta ma charakter techniczny polegający na zastąpieniu wyrazów: biura terenowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych" wyrazami: wojewódzkie urzędy pracy". PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG. Najistotniejsze zmiany wprowadzone w przepisach o podatku od towarów i usług, obejmują: 1. Zmiany w zakresie stawek podatku VAT. Od stycznia 2011r. podwyższone zostały stawki podatku VAT: z 22% do 23% oraz z 7% do 8%. Stawki te podwyższono na okres 3 lat, tj. do 31 grudnia 2013r. Wprowadzono również nową stawkę podatku VAT w wysokości 5%. Ponadto zmieniona została stawka zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników ryczałtowych z 6% do 7% oraz stawka 7

ryczałtu dla podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu z 3% do 4%. W celu umożliwienia podatnikom prawidłowego zastosowania stawki podatku VAT w okresie przejściowym, wprowadzono do ustawy o podatku od towarów i usług przepisy regulujące te kwestie (art. 41 ustawy ust. 14a-14h). W związku ze zmianami stawek podatku od towarów i usług dostosowano również wzory deklaracji dla podatku od towarów i usług, tj. VAT-7(12), VAT-7K(6), VAT-7D(3), VAT-8(4) i VAT-9M(2) oraz nowy wzór deklaracji importowej dla podatku od towarów i usług (VAT-IM(2)). 2. Zmiany dotyczące zwolnień przedmiotowych od podatku. Od 1 stycznia 2011r. uregulowania dotyczące zwolnień zostały przeniesione z załącznika Nr 4 ustawy do art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Przy określaniu nowego zakresu zwolnień, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, ustalając ich zakres z wykorzystaniem treści przepisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów (w szczególności TS - UE). 3. Zmiany w odliczaniu podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodów i paliwa do ich napędu. W okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2012r. ustawą z dnia 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym wprowadzono jednakowy limit w odliczaniu podatku przy nabyciu niektórych pojazdów samochodowych (konstrukcyjnie zbliżonych do samochodów osobowych, popularnie zwanych samochodami z kratką") w wysokości 60% (nie więcej jednak niż 6.000 zł) kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca oraz wprowadzono całkowity zakaz odliczania podatku naliczonego od nabycia paliw wykorzystywanych do napędu ww. samochodów. 4. Zmiany o charakterze upraszczającym. 1) podniesienie limitu obrotu uprawniającego do zwolnienia od podatku ze 100.000 zł (w 2010r.) do 150.000 zł (od 2011r. - kwota docelowa), 2) zmiany w zakresie fakturowania elektronicznego, 3) wystawianie zbiorczych faktur korygujących przy rabatach okresowych", 8

4) rezygnacja z obowiązku składania zabezpieczeń w imporcie towarów wywożonych następnie do innego państwa członkowskiego. 5. Zmiany dostosowujące do przepisów Unii Europejskiej. 1) w zakresie odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nieruchomością wykorzystywaną zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, 2) w zakresie usług: a) miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają, b) miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana. Dotychczas miejscem świadczenia ww. usług niezależnie od tego, czy świadczonych na rzecz podatników, czy podmiotów niebędących podatnikami było miejsce, gdzie usługi były faktycznie świadczone. Od 1 stycznia 2011r. zasada ta została zmodyfikowana w przedstawiony wyżej sposób, 3) dotyczące zwolnienia z VAT: a) importu towarów przez instytucje lub organy WE, posiadające siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium kraju - do celów służbowych tych instytucji i organów, b) importu towarów, których miejscem przeznaczenia jest inne państwo członkowskie Unii Europejskiej w zakresie opodatkowania gazu, energii cieplnej oraz chłodniczej. 6. Zmiany dotyczące miejsca świadczenia usług transportu towarów. Miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika: 1) posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego są świadczone te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium kraju stałe 9

miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, jeżeli transport ten jest wykonywany w całości poza terytorium Unii Europejskiej, jest terytorium znajdujące się poza terytorium Unii Europejskiej, 2) posiadającego na terytorium państwa trzeciego siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego świadczone są te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium państwa trzeciego stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, jeżeli transport ten jest wykonywany w całości na terytorium kraju, jest terytorium kraju. 7. Zmiany w zakresie stosowania stawki 0%. Zmodyfikowano zakres stosowania stawki 0% w odniesieniu do dostawy środków transportu lotniczego, części zamiennych do środków transportu lotniczego oraz wyposażenia pokładowego dla przewoźników lotniczych wykonujących przewozy głównie w transporcie międzynarodowym. Zmianie uległ również zakres tzw. usług portowych, objętych stawką 0%. 8. Zmiany w zakresie kas rejestrujących. Z dniem 1 stycznia 2011r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930). Regulacja ta w znaczny sposób zawęziła - w stosunku do rozwiązań stosowanych w 2010r. - zakres możliwych do wykorzystania przez podatników zwolnień od ewidencjonowania przy zastosowaniu kas. Wprowadzono okres przejściowy, w którym zwolnienia przedmiotowe występujące w 2010r. zachowały moc do 30 kwietnia 2011r. Od 1 maja 2011r. obowiązkiem ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących objęci zostali podatnicy świadczący m.in. usługi: 1) prawnicze, rachunkowo-księgowe, badania rynku i opinii publicznej, doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, za wyjątkiem usług notariuszy prowadzących repertorium A i P, 2) rzeczoznawstwa, rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, detektywistyczne i ochroniarskie, komercyjne pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane - m. in. usługi w zakresie oceny zdolności kredytowej, usługi świadczone przez agencje inkasa, 10

3) sekretarskie i tłumaczenia, 4) w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej, 5) usługi świadczone przez schroniska dla zwierząt, 6) niektóre usługi związane z rekreacją, kulturą i sportem, 7) pogrzebowe i pokrewne, 8) świadczone w gospodarstwach domowych. Szczegółowe omówienie zmian w podatku od towarów i usług, obowiązujących od 1 stycznia 2011r., od 1 kwietnia 2011r. i od 1 lipca 2011r. dostępne jest w internetowej wersji portalu Ministerstwa Finansów pod adresem: www.mf.gov.pl w zakładce: Podatki/System podatkowy/podatek od towarów i usług. ORDYNACJA PODATKOWA. Zmiany w ustawie - Ordynacja podatkowa. 1) Od dnia 7 marca 2012r. organy podatkowe będą zobowiązane zakładać w aktach sprawy metrykę sprawy (w formie pisemnej lub elektronicznej). Obowiązek ten został określony w art. 171a Ordynacji podatkowej, dodanym ustawą z dnia 15 lipca 2011r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy -Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 186, poz. 1100). Wzór i sposób prowadzenia metryki sprawy oraz rodzaje spraw, w których obowiązek prowadzenia metryki sprawy będzie wyłączony, zostaną określone w rozporządzeniach Ministra Finansów. 2) Sprawdzanie przez urzędy skarbowe terminowości wpłacania podatków powinno odbywać się z uwzględnieniem nowych możliwości zapłaty podatku wprowadzonych od dnia 24 października 2011r. ustawą z dnia 19 sierpnia 2011r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175). Znowelizowany art. 60 1 Ordynacji podatkowej przewiduje bowiem dodatkową możliwość zapłaty gotówką podatku w biurze usług płatniczych lub w instytucji płatniczej oraz uregulowania podatku z rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej na podstawie polecenia przelewu. Jednocześnie zwraca się uwagę na nowe kompetencje organów podatkowych związane z wydawaniem decyzji o odpowiedzialności podatkowej dostawcy. W razie niedotrzymania terminu wykonania transakcji płatniczej, o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych oraz wynikającego z przepisu art. 170 3 tej ustawy, w zakresie należności, do których stosuje się przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa, dostawca (np. biuro usług płatniczych) jest obowiązany do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa lub 11

właściwej jednostki samorządu terytorialnego odsetek w wysokości przewidzianej dla odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (art. 55 ust. 2 ustawy o usługach płatniczych). Do odpowiedzialności dostawcy z tytułu niewykonania obowiązku określonego w art. 54 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych, dotyczącego należności, do których stosuje się przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa dotyczące odpowiedzialności podatkowej inkasenta. 3) Przypomnieć należy, że począwszy od dnia 1 lipca 2011r. organy podatkowe mogą orzekać o odpowiedzialności podatkowej jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną. Tego rodzaju odpowiedzialność przewiduje art. 112b Ordynacji podatkowej, dodany ustawą z dnia 25 marca 2011r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622). Przepis ten stanowi, że jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia przekształcenia zaległości podatkowe przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Również od dnia 1 lipca 2011r. obowiązek wskazywania przez organy podatkowe żądające od strony zaświadczeń przepisu prawa wymagającego urzędowego potwierdzenia faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia został rozszerzony na oświadczenia (art. 306d 2 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu nadanym ustawą o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców). 4) Od dnia 1 stycznia 2012r. ulegają rozszerzeniu dotychczasowe kompetencje urzędów skarbowych określone w art. 182 2 i art. 275 3 ustawy - Ordynacja podatkowa. W wyniku nowelizacji tych przepisów, dokonanej ustawą z dnia 25 marca 2011r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 75, poz. 398), organy podatkowe będą mogły żądać od dobrowolnych funduszy emerytalnych: - w postępowaniu podatkowym - informacji dotyczących strony postępowania w zakresie prowadzonych indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego. - w ramach czynności sprawdzających - informacji o zdarzeniach stanowiących podstawę do skorzystania przez podatnika z ulg podatkowych. 12

PODATKI MAJĄTKOWE Szczególną uwagę należy zwrócić na zmiany przepisów, dokonane w 2011r., mające wpływ na stosowanie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. 1) Przepisami ustawy z dnia 18 marca 2011r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 85, poz. 458), w ustawie o podatku od spadków i darowizn zostały wprowadzone zmiany, polegające na uwzględnieniu w przepisach podatkowych odrębnej od zapisu zwykłego formy dysponowania własnością rzeczy lub praw majątkowych na wypadek śmierci, tj. zapisu windykacyjnego. W konsekwencji powyższego, do nowych rozwiązań prawnych zostały dostosowane formularze podatkowe obowiązujące w zakresie podatku od spadków i darowizn. 2) Na podstawie art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 25 marca 2011r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz. U Nr 199, poz. 1175), rozszerzono katalog czynności niepodlegających podatkowi od spadków i darowizn o nabycie w drodze spadku: kwoty składek zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym oraz na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego. 3) Przepisem art. 206 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887) zostało wprowadzone zwolnienie od podatku od spadków i darowizn nabycia w drodze dziedziczenia lub darowizny przez osoby tworzące rodzinę zastępczą lub prowadzące rodzinny dom dziecka, o których mowa w powyższych przepisach, pieniędzy lub innych rzeczy pod warunkiem, że pieniądze te lub rzeczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania zostaną przeznaczone na cele bezpośrednio związane ze sprawowaniem pieczy zastępczej. Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę na zmiany wynikające z ustawy z dnia 29 lipca 2011r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw, w efekcie których identyfikatorem dla podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług jest numer PESEL. Zostały one uwzględnione we wszystkich formularzach 13

podatkowych z zakresu podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych. Wyłączając przypadki dotyczące nabycia tytułem zapisu zwykłego lub windykacyjnego (w których zastosowanie mogą mieć formularze SD-3, SD-3/A lub SD-Z2 wyłącznie według nowego wzoru), do wyczerpania nakładów druków formularzy, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2012r., mogą być stosowane formularze według dotychczasowych wzorów. 14