Wykaz skrótów Bibliografia XIII XVII Wprowadzenie 1 Rozdział I Odpowiedzialność dłużnika za naruszenie zobowiązania 5 1 Uwagi wprowadzające 5 2 Pojęcie i konstrukcja odpowiedzialności na gruncie prawa zobowiązań 5 I Przedstawienie poglądów dotyczących pojęcia odpowiedzialności 5 II Analiza stanowisk w przedmiocie pojęcia odpowiedzialności 12 III Próba syntezy spostrzeżeń w przedmiocie pojmowania odpowiedzialności 19 3 Rodzaje odpowiedzialności na gruncie prawa zobowiązań 30 I Uwagi wprowadzające 30 II Rodzaje odpowiedzialności 30 1 Odpowiedzialność osobista i rzeczowa 30 2 Odpowiedzialność ograniczona i nieograniczona 31 3 Odpowiedzialność ze względu na zasadę odpowiedzialności 31 4 Odpowiedzialność ze względu na rodzaj zdarzenia uzasadniającego odpowiedzialność 31 5 Rodzaje odpowiedzialności ze względu na kryterium charakteru powodowanych konsekwencji 32 6 Rodzaje odpowiedzialności ze względu na kryterium przesłanek jej powstania 32 7 Rodzaje odpowiedzialności ze względu na kryterium możliwości zwolnienia się z niej 35 8 Rodzaje odpowiedzialności ze względu na kryteria podmiotowe 37 4 Pojęcie i konstrukcja odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania na gruncie Kodeksu cywilnego 38 I Pojęcie odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania 38 VII
VIII II Konstrukcja odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania w Kodeksie cywilnym 40 1 Zdarzenie w ramach odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania 40 A Uwagi wprowadzające 40 B Niewykonanie zobowiązania a wykonanie nienależyte 41 C Szczególne postaci naruszenia zobowiązania 45 2 Konsekwencje z tytułu naruszenia zobowiązania i ich przesłanki 50 A Ogólne przedstawienie konsekwencji 50 B Przymusowa realizacja świadczenia (zobowiązania) 52 C Konsekwencje odszkodowawcze 62 D Inne konsekwencje 72 a Uwagi wprowadzające 72 b Konsekwencje w przypadku niemożliwości świadczenia spowodowanej okolicznościami, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi 73 c Konsekwencje w przypadku niemożliwości świadczenia spowodowanej okolicznościami, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność 74 d Konsekwencje w przypadku opóźnienia dłużnika 75 e Konsekwencje w przypadku zwłoki dłużnika 76 f Konsekwencje w przypadku wadliwości przedmiotu świadczenia 80 g Relacje pomiędzy poszczególnymi konsekwencjami 82 3 Odpowiedzialność za naruszenie zobowiązania sfera podmiotowa 88 Rozdział II Dopuszczalność, kryteria i sposób umownego kształtowania odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania 91 1 Uwagi wprowadzające 91 2 Dopuszczalność umownego kształtowania odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania Podstawa dopuszczalności 91 3 Kryteria umownego kształtowania odpowiedzialności 93 I Problematyka dopuszczalności stosowania art 353 1 KC 93 II Kryteria delimitujące swobodę umów 97 1 Ustawa 97 2 Właściwość (natura) stosunku zobowiązaniowego 101 3 Zasady współżycia społecznego 112 4 Sposób i czas kształtowania odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania 118 5 Sfery i kierunki umownego kształtowania odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania 120
Rozdział III Umowne kształtowanie odpowiedzialności w sferze przymusowej realizacji świadczenia 123 1 Uwagi wprowadzające 123 2 Umowne kształtowanie zaskarżalności roszczeń 123 I Umowne wyłączanie i ograniczanie zaskarżalności roszczeń 123 1 Przegląd stanowisk w doktrynie i orzecznictwie 123 2 Ocena przedstawionych poglądów i stanowisko własne 130 II Umowne rozszerzanie zaskarżalności roszczeń 151 3 Niedopuszczalność umownego kształtowania sposobu przymusowej realizacji świadczenia 152 4 Umowne kształtowanie zakresu majątku służącego przymusowej realizacji świadczeń 153 Rozdział IV Umowne kształtowanie odpowiedzialności dłużnika w sferze konsekwencji odszkodowawczych 161 1 Uwagi wprowadzające 161 2 Rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika 162 I Uwagi wprowadzające 162 II Umowne kształtowanie sfery obejmującej postaci naruszenia zobowiązania 162 III Umowne rozszerzanie zakresu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność 167 1 Uwagi wprowadzające 167 2 Oznaczanie okoliczności, za które dłużnik przyjmuje odpowiedzialność 170 3 Kategorie okoliczności 181 4 Ograniczona dopuszczalność umownego kształtowania okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność 187 A Rozważania ogólne 187 B Rozszerzanie odpowiedzialności dłużnika na okoliczności siły wyższej 194 C Rozszerzanie odpowiedzialności dłużnika na okoliczności, na które dłużnik nie ma wpływu 200 D Rozszerzanie odpowiedzialności dłużnika na okoliczności dotyczące wierzyciela 202 5 Konsekwencje rozszerzenia sfery okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi dłużnik 209 IV Niedopuszczalność umownego rozszerzania zakresu związku przyczynowego 210 V Umowne rozszerzanie rozmiaru szkody i świadczenia odszkodowawczego 213 1 Uwaga wstępna 213 2 Umowne rozszerzanie rozmiaru szkody 213 3 Umowne rozszerzanie rozmiaru świadczenia odszkodowawczego 218 IX
X 3 Niedopuszczalność wyłączenia odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika za naruszenie zobowiązania 223 4 Ograniczanie odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika 227 I Uwagi wprowadzające 227 II Umowne zawężanie przesłanki naruszenia zobowiązania Wprowadzanie dodatkowych przesłanek 227 1 Umowne zawężanie przesłanki naruszenia zobowiązania 227 2 Umowne wprowadzenie dodatkowych przesłanek 230 III Umowne ograniczanie zakresu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność 231 IV Dopuszczalność umownego ograniczania zakresu związku przyczynowego 237 V Umowne ograniczanie zakresu szkody i świadczenia odszkodowawczego 239 1 Umowne ograniczanie zakresu szkody 239 2 Umowne ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego 242 VI Niedopuszczalność umownego kształtowania ciężaru dowodowego 244 5 Umowne rozszerzanie i ograniczanie odpowiedzialności odszkodowawczej a kara umowna i zastrzeżenie gwarancyjne 247 I Kara umowna 247 II Zastrzeżenie gwarancyjne i inne świadczenia odszkodowawcze 257 Rozdział V Umowne kształtowanie odpowiedzialności dłużnika w sferze konsekwencji nieodszkodowawczych 261 1 Uwagi wprowadzające 261 2 Kształtowanie konsekwencji nieodszkodowawczych wyodrębnionych w Kodeksie cywilnym 262 I Wyłączanie, ograniczanie i rozszerzanie odpowiedzialności dłużnika w zakresie konsekwencji polegającej na ukształtowaniu sytuacji prawnej dłużnika w wyniku odmowy przyjęcia świadczenia przez wierzyciela 262 1 Niedopuszczalność wyłączania konsekwencji w postaci ukształtowania sytuacji dłużnika przez wierzyciela w wyniku odmowy przyjęcia świadczenia 262 2 Rozszerzanie lub ograniczanie odpowiedzialności w zakresie konsekwencji w postaci ukształtowania sytuacji dłużnika przez wierzyciela w wyniku odmowy przyjęcia świadczenia 264 II Wyłączanie, ograniczanie i rozszerzanie konsekwencji związanej z odstąpieniem od umowy 267 III Umowne kształtowanie konsekwencji w zakresie wypowiedzenia stosunku zobowiązaniowego 278 IV Wyłączanie, ograniczenie i rozszerzanie konsekwencji w zakresie wykonania zastępczego i nabycia zastępczego 279
V Wyłączanie, rozszerzanie i ograniczanie konsekwencji wywoływanych przez powstrzymanie się ze spełnieniem świadczenia oraz wykonanie prawa zatrzymania 286 1 Uwagi wprowadzające 286 2 Wyłączenie konsekwencji wywoływanej wykonaniem uprawnienia do powstrzymania się ze świadczeniem 288 3 Rozszerzanie i ograniczanie konsekwencji wywołanej wykonaniem uprawnienia do powstrzymania się ze świadczeniem 289 A Rozszerzanie konsekwencji 289 B Ograniczanie konsekwencji 294 4 Wyłączanie, ograniczanie i rozszerzanie konsekwencji wywołanej wykonaniem prawa zatrzymania 295 VI Wyłączanie, rozszerzanie i ograniczanie konsekwencji w zakresie odsetek 297 VII Umowne modyfikacje w odniesieniu do surogatów 300 VIII Umowne modyfikacje konsekwencji w zakresie rękojmi 301 3 Zastrzeganie (kształtowanie) nowych konsekwencji nieodszkodowawczych 305 I Uwagi wprowadzające 305 II Konsekwencje w postaci dodatkowych świadczeń o charakterze nieodszkodowawczym 306 III Konsekwencje w postaci modyfikacji treści istniejącego zobowiązania 313 Rozdział VI Umowne kształtowanie odpowiedzialności dłużnika za naruszenie zobowiązania w zakresie sfery podmiotowej 317 1 Uwagi wprowadzające 317 2 Umowne kształtowanie odpowiedzialności dłużnika za osoby trzecie 318 3 Umowne kształtowanie odpowiedzialności dłużnika przy występowaniu w zobowiązaniu strony wielopodmiotowej 323 I Uwagi ogólne 323 II Solidarność bierna 325 III Solidarność czynna 334 IV Umowne kształtowanie odpowiedzialności osób trzecich 337 Podsumowanie 341 Indeks rzeczowy 359 XI