Badanie MISMaP podsumowanie wszystkich edycji 1. Podstawowe informacje o badaniu. Badania studentów Kolegium MISMaP obejmowały łącznie 7 edycji; pierwsza edycja rozpoczęła się w marcu 2009 roku, ostatnia zakończyła się w listopadzie 2015 roku. Każda z nich opierała się na kwestionariuszu on-line dostępnym w systemie Uniwersytetu Warszawskiego dla wszystkich studentów Kolegium (początkowo był to system USOS, a następnie Ankieter). Kwestionariusz ten ulegał licznym zmianom w kolejnych edycjach. Dodatkowo, przez pierwsze 3 edycje badanie obejmowało również część jakościową, na którą składały się pogłębione wywiady indywidualne przeprowadzane ze studentami. W tym podsumowaniu zostaną przedstawione przede wszystkim wyniki ilościowe edycji z lat 2010 2014. Wynika to z faktu, że wiele pytań pozostało bez zmian w tym przedziale czasowym, co stworzyło możliwość porównania częstości odpowiedzi pomiędzy poszczególnymi edycjami. Natomiast edycje przeprowadzone w latach 2009 oraz 2015 w dużym stopniu odbiegały od pozostałych. Zasadniczo, kwestionariusze w tych edycjach były krótsze niż w latach 2010 2014, a co za tym idzie zawierały znacznie mniejszą liczbę pytań. Z tego powodu często nie było możliwości, aby zaprezentować wyniki uzyskane podczas tych badań w porównaniu do pozostałych edycji. Niemniej jednak, w niektórych przypadkach również one zostały zaprezentowane. Warto tu dodać, że wyniki badań przedstawione w tym opracowaniu nie są reprezentatywne dla ogółu studentów Kolegium MISMaP. Dotyczą one tylko tych, którzy wypełnili kwestionariusz online. Pomimo corocznych starań dyrekcji Kolegium zmierzających do zachęcenia jak największej liczby studentów do udziału w badaniu, nigdy nie udało się zebrać danych dla większości studentów. Odsetek respondentów nigdy nie przekroczył 25% ogółu studentów. W ten sposób uzyskano wyniki opisujące nie tyle studentów Kolegium, co raczej wyniki opisujące studentów chętnych do wypełnienia ankiety. Należy mieć świadomość, że analogiczne badanie przeprowadzone na wszystkich studentach bądź też na próbie dobranej w sposób losowy spośród ich wszystkich przyniosłoby prawdopodobnie inne wyniki. 2. Kolegium MISMaP według respondentów. Najważniejsze powody, które skłoniły respondentów do studiów na MISMaP-ie: Możliwość kreowania indywidualnego programu studiów Możliwość uzyskania więcej niż jednego dyplomu Chęć zdobywania wiedzy z pogranicza kilku dyscyplin naukowych
Widać tutaj, że decyzja o wyborze Kolegium MISMaP była podyktowana możliwością stworzenia własnej ścieżki edukacyjnej, w ramach której można zdobyć wiedzę wykraczającą poza zakres jednej dziedziny nauki. Ważna była tu również perspektywa uzyskania więcej niż jednego dyplomu. Do najczęściej wymienianych zalet studiów w Kolegium MISMaP należały: Kreowanie indywidualnego programu studiów Interdyscyplinarność Możliwość jednoczesnego studiowania dwóch kierunków Oznacza to, że główne oczekiwania respondentów wobec studiów międzywydziałowych (czyli ustalanie własnego programu studiów oraz zdobycie wiedzy z pogranicza różnych dyscyplin naukowych) znalazły potwierdzenie w rzeczywistości. Do najczęściej wymienianych wad studiów w Kolegium MISMaP należały: Ułożenie spójnego godzinowo planu zdecydowanie najczęściej wymieniana wada studiów MISMaP (ok. 80% wskazań podczas każdej edycji, w której wystąpiło pytanie o wady) Mała ilość miejsc przy zapisywaniu się na zajęcia na Wydziałach Trudności związane z dostępem do informacji na poszczególnych jednostkach Warto tu zauważyć, że najczęściej wymieniane wady studiów w Kolegium MISMaP dotyczą typowych problemów związanych z kształceniem się na studiach międzywydziałowych. Można uznać, że są one powiązane z możliwościami, jakie daje MISMaP czyli znacznej swobody w ustalaniu własnego, indywidualnego planu studiów. Program studiów w Kolegium MISMaP pod względem zainteresowań został oceniony pozytywnie przez zdecydowaną większość respondentów. Podczas edycji 2010 2014 taką ocenę wystawiło od 85,3% do 90,1% wszystkich respondentów, z czego ocenę zdecydowanie pozytywną - od 28,9% do 43,2%. Należy tu pamiętać, że studenci mają duży wypływ na ułożenie własnego programu studiów i dzięki temu mogą go dopasować do swoich indywidualnych potrzeb i zainteresowań. Nieco inaczej został oceniony program studiów pod względem przydatności w przyszłej pracy zawodowej. Ponownie, większość badanych osób przyznała programowi studiów ocenę pozytywną (od 49,0% do 64,7%, z czego ocenę zdecydowanie pozytywną wystawiło od 12,5% do 23,5%), aczkolwiek jest ich mniej niż w przypadku oceny programu studiów ze względu na zainteresowania respondenta. Od 36,2% do 51,5 % ogółu respondentów biorących udział w edycjach 2010 2014 pozytywnie oceniło klarowność zasad studiowania w Kolegium MISMaP (z czego zdecydowanie pozytywnie od 1,1% do 12,7%). Znaczny odsetek respondentów ocenił ten aspekt negatywnie (od 21,3% do 27,6%, z czego zdecydowanie negatywnie od 3,3% do 9,8%).Sugestie poprawy obiegu informacji dotyczących studiów w Kolegium MISMaP pojawiały się także w dodatkowych uwagach respondentów ( Zależałoby mi na lepszym przepływie informacji i informowaniu studentów Kolegiów o zmianach w
regulaminach. ). Sugerowano również opracowanie ujednoliconych procedur postępowania w pewnych powtarzających się przypadkach w ten sposób, by wszyscy studenci byli traktowani tak samo ( Niestety w Kolegium takie same problemy studentów są rozwiązywane na zupełnie różne sposoby. Brakuje ujednoliconych procedur postępowania w niektórych przypadkach. ). Zdecydowana większość respondentów biorących udział w edycjach 2010 2015 wystawiła Kolegium MISMaP ogólną ocenę pozytywną w zależności od edycji było to od 86,4% do 95,1% badanych (z czego ocenę zdecydowanie pozytywną wystawiło od 38,8% do 54,7% respondentów). Powyższe wyniki pokazują, że w oczach respondentów badania zalety Kolegium MISMaP zdecydowanie przeważają nad jego wadami. 3. Profil respondenta badań. Respondenci wszystkich edycji byli w zdecydowanej większości osobami fascynującymi się odkrywaniem świata i przyrody. Większość z nich lubiła też zastanawiać się nad problemami naukowymi oraz stwierdzała, że nauka jest dla nich źródłem przyjemności. Tylko nieliczne osoby uczestniczące w badaniu przyznawały, że nie interesują się specjalnie nauką, ale jej studiowanie może przynieść im wymierne korzyści. Wynika z tego, że badani studenci w większości byli osobami zafascynowanymi nauką, a studia w Kolegium MISMaP były dla nich źródłem przyjemności, a nie obowiązkiem. Na podstawie analizy odpowiedzi na pytania dotyczące samooceny możemy uznać, że wśród badanych studentów MISMaP przeważali optymiści i osoby o dużym poczuciu własnej wartości. Ponad połowa respondentów była zdecydowanie przekonana o tym, że jest osobą wartościową w takim samym stopniu, co inni. Około 40% badanych uważało, że posiada wiele pozytywnych cech oraz, że nie są oni gorsi w robieniu różnych rzeczy od innych. Wśród negatywnych stwierdzeń na temat własnej osoby najczęściej wskazywane były te związane z tymczasową utratą wiary w siebie ( Czasami czuję się bezużyteczny(a) lub Niekiedy uważam, że jestem do niczego ). Warto jednak podkreślić, że z pesymistycznym wizerunkiem zdecydowanie zgadzało się nie więcej niż 11% studentów MISMaP. Na podstawie analizy profilów Shaloma Schwartza przeprowadzonej podczas edycji badania w 2014 roku, wyłania się obraz studenta MISMaP jako osoby kreatywnej i szukającej nowych rozwiązań. Zdecydowanie bardziej niż życie w bezpiecznym otoczeniu i przestrzeganie tradycji, ceni on sobie ryzyko, przygodę oraz posiadanie ciekawego życia. Jednak nie zapomina on przy tym o innych wśród jego nadrzędnych wartości znajduje się pomaganie ludziom wokół oraz szanowanie środowiska naturalnego. Bardziej niż wartościom materialnym (pieniądze, drogie przedmioty) student MISMaP hołduje osiągnięciu sukcesu rozumianego jako sława i uznanie jego dorobku przez innych ludzi.
Podczas edycji badania w latach 2012 2014 respondenci mieli okazję odpowiedzieć na pytanie o stypendia naukowe. Możemy tu zauważyć tendencję spadkową o ile podczas edycji 2012 23,2% respondentów otrzymywało stypendium za wyniki w nauce, o tyle w latach 2013 i 2014 było to już tylko 17,9% oraz 13,8%. W przypadku każdej edycji stypendia naukowe były częściej deklarowane przez studentów lat IV-V niż przez młodsze roczniki. Kwestia problemów z uzyskaniem stypendium naukowego przez studentów międzywydziałowych była często poruszana w dodatkowych uwagach respondentów. Podkreślano fakt, że na zwykłych kierunkach studiów do otrzymania stypendium naukowego wystarcza mniejsza średnia ocen niż w przypadku Kolegium MISMaP ( Niesprawiedliwe zasady przyznawania stypendiów; przy średniej 4,7 na MISMaP nieprzyznawane jest stypendium podczas gdy na innych wydziałach jest już od 4,0 (a muszę robić więcej). ). Odsetek respondentów biorących udział w projektach badawczych wynosił od 21,3% do 34,9% ogólnej liczby badanych podczas edycji 2010 2014. Zainteresowanie projektami badawczymi było zdecydowanie częstsze wśród studentów lat IV V niż wśród tych z młodszych lat studiów. Wśród tych pierwszych odsetek odpowiedzi twierdzących wynosił od 50,0% do 68,2%; wśród respondentów studiujących na latach I III było to natomiast od 15,1% do 26,4%. Procent respondentów, którzy deklarowali chęć uczestnictwa w projektach badawczych w przyszłości wahał się od 43,8% do 56,6% ogółu badanych. Co ciekawe, począwszy od edycji 2011 możemy zaobserwować tendencję spadkową. Ponadto, podczas edycji 2014 żaden z respondentów ze starszych lat studiów nie zadeklarował takich planów (wcześniej było to przeważnie ok. 50,0% ogółu respondentów studiujących na IV lub V roku w Kolegium MISMaP). Cześć respondentów poszczególnych edycji była w momencie badania członkami kół naukowych. W zależności od edycji, było to od 23,8% do 40,0% ogółu studentów, którzy wypełnili kwestionariusz. Częściej uczestnictwo w tego typu organizacjach deklarowali respondenci starszych lat studiów. Podczas edycji 2010 2013 było to od 40,0% do 59,1% dla studentów lat IV - V wobec 22,8% - 34,2% dla studentów lat I - III ; wyjątkiem pod tym względem jest edycja 2014). Znaczny odsetek respondentów deklarował chęć przystąpienia do kół naukowych. Na przestrzeni edycji przeprowadzonych w latach 2010 2014 było to od 32,6% do 52,5%. Częściej dotyczyło to studentów młodszych lat niż starszych. Warto tu podkreślić, że wraz z upływem lat odsetek respondentów deklarujących takie plany stale wzrastał. Dotyczy to również ostatniej edycji, która charakteryzuje się jednocześnie najmniejszym odsetkiem respondentów będących członkami kół naukowych. Tylko znikomy odsetek respondentów nie słyszał o żadnym programie wymiany studenckiej. Prawie wszyscy respondenci znali chociażby z nazwy program Sokrates-Erasmus (od 97,9% do 100% respondentów podczas edycji w latach 2010 2014). Tylko niewiele mniej (od 81,1% do 90,3%) słyszało o krajowym programie MOST. Znajomość program AIESEC deklarowało od 30,7% do 49,5%
respondentów. Pozostałe nazwy programów rozpoznawane były zdecydowanie rzadziej. Pomimo to, nawet najbardziej znane programy wymiany cieszyły się jednak nikłą popularnością wśród studentów Kolegium MISMaP. Warto tu dodać, że niektórzy respondenci deklarowali chęć skorzystania z programów wymiany studenckiej. Przede wszystkim deklaracje te dotyczyły programu Sokrates Erasmus. Odsetek odpowiedzi twierdzących wynosił od 14,9% do 44,1%, z czego zdecydowaną chęć wyjazdu deklarowało od 4,5% do 19,4% badanych. Zasadniczo, zainteresowanie programem Sokrates-Erasmus rosło wraz z kolejnymi edycjami badania; nie przełożyło się to jednak na wzrost odsetka badanych, którzy faktycznie z niego skorzystali. Prawie połowa respondentów badań MISMaP miała za sobą doświadczenie zawodowe na przestrzeni edycji badania w latach 2010 2014 odsetek ten wahał się pomiędzy 43,3% a 51,2%. Częściej byli to studenci lat IV V (w zależności od edycji, odsetek odpowiedzi twierdzących wynosił tu od 58,1% do 72,7%). W przypadku studentów młodszych lat było to od 36,3% do 46,7%. Interesująco wygląda kwestia, czy praca podejmowana przez respondentów była związana z ich studiami procent odpowiedzi twierdzących był tu zróżnicowany i wahał się od 60,3% w edycji 2010 do 29,7% w edycji 2014. Zauważalny jest tu widoczny spadek odsetka respondentów, którzy decydowali się na podjęcie pracy związanej z ich zainteresowaniami naukowymi. Jest to szczególnie dobrze widoczne wśród studentów młodszych lat studiów; respondenci studiujący na latach IV V zdecydowanie częściej podejmowali pracę związaną z ich studiami. Analizując wyżej wspomniane wyniki możemy dojść do wniosku, że aktywność zawodowa respondentów Kolegium MISMaP utrzymuje się na podobnym poziomie wzrasta jednak odsetek studentów młodszych lat, którzy decydują się na podjęcie pracy niezwiązanej ze studiami. Jeżeli chodzi o plany podjęcia pracy zawodowej związanej ze studiami jeszcze w trakcie nauki w Kolegium MISMaP, to najczęściej dotyczyły one studentów lat I III (od 28,9% do 60,0% ogółu badanych). Po uzyskaniu dyplomu, przyszli absolwenci MISMaP najchętniej wybraliby kontynuację kariery naukowej. Analizując dane uzyskane podczas edycji 2010 2014 widać jednak, że coraz chętniej zdecydowaliby się oni na instytut badawczy, a nie karierę na uczelni. Alternatywą dla kontynuacji pracy naukowej jest przede wszystkim praca w sektorze prywatnym. Ponadto, w perspektywie 5 10 lat od ukończenia studiów znaczy odsetek respondentów rozważa rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej (w zależności od edycji odsetek wskazań wynosił tu od 12,5% do 16,5%).Trzeba tu dodać, że część respondentów nie miała w momencie przeprowadzania badania sprecyzowanych planów dotyczących swojej przyszłości (od 8,7% do 14,9% w perspektywie po ukończeniu studiów oraz od 9,4% do 15,7% w perspektywie 5 10 lat po ukończeniu studiów).
4. Podsumowanie. Wyniki badań zrealizowanych w latach 2009-2015 pokazują, że Kolegium MISMaP cieszy się uznaniem wśród respondentów. Zdecydowanie najlepiej ocenianym aspektem tych studiów jest zbieżność programu nauczania z zainteresowaniami studentów. Dzięki możliwości samodzielnego układania planu spośród szerokiej oferty dydaktycznej każdy ze studentów ma szansę na stworzenie unikalnej ścieżki kształcenia. Jak już wiemy, najważniejszą motywacją, która skłaniała absolwentów szkół średnich do podjęcia studiów na MISMaP-ie jest właśnie możliwość układania programu zajęć przez studentów. Jest to jednocześnie najczęściej wymieniana zaleta tego typu studiów. Oczywiście, nie wszystkie działania Kolegium MISMaP zostały równie pozytywnie ocenione przez respondentów. Takie elementy jak ułożenie spójnego godzinowo planu czy dostęp do informacji na poszczególnych Wydziałach uzyskały nieco gorsze wyniki. Trzeba jednak pamiętać, że taki stan rzeczy jest mocno związany ze specyfiką studiów międzywydziałowych. Należy pamiętać, że Kolegium MISMaP kieruje swoją ofertę do specyficznego typu odbiorców. Idealnymi kandydatami na studia w Kolegium MISMaP są osoby o szerokich zainteresowaniach matematyczno - przyrodniczych. Na podstawie wyników kilkuletnich badań widać wyraźnie, że badani studenci są w większości ambitnymi ludźmi zafascynowanymi nauką. Cechują się także kreatywnością oraz skłonnościami do poszukiwania nowych rozwiązań. Takim kandydatom często trudno jest się zdecydować na jeden konkretny kierunek studiów, ponieważ nie daje on im możliwości pełnego rozwoju. Z tego powodu studia międzywydziałowe na Kolegium MISMaP mogą być dla nich interesującą alternatywą, która umożliwi im dogłębne zgłębienie dziedzin leżących w kręgu ich zainteresowań. Podsumowując, Kolegium MISMaP należy uznać za interesującą alternatywę dla normalnych studiów, przeznaczoną dla ambitnych osób o szerokich zainteresowaniach matematyczno przyrodniczych. Studia te zostały dobrze ocenione przez osoby, które wzięły udział w przeprowadzonych badaniach. W przyszłości można spodziewać się kolejnych projektów edukacyjnych dążących do interdyscyplinarnego łączenia różnych dziedzin nauki, gdyż takie działanie jest zgodne z ogólnoświatowymi trendami. Kształcenie interdyscyplinarne jest obecnie dobrze widoczne zarówno w nauce polskiej, jak i globalnej. Łączenie różnych podejść naukowych może zaowocować odkryciem zupełnie nowych zjawisk; nierzadko też dzięki takiej synergii tworzą się zupełnie nowe, samodzielne dyscypliny.