RZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 174823 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 306627 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 29.12.1994 Rzeczypospolitej Polskiej (51)IntCl6: B23B 39/02 B23B 39/16 (54) Półautomat wiertarski (43) Zgłoszenie ogłoszono: 08.07.1996 BUP 14/96 (73) Uprawniony z patentu: "HEYE" Fabryka Form Szklarskich Spółka z o.o., Pieńsk, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.09.1998 WUP 09/98 (72) Twórca wynalazku: Jerzy Kaufeld, Zgorzelec, PL PL 174823 B1 (57) 1. Półautomat wiertarski wyposażony w przekładnię ślimakową oraz krzyż maltański, który osadzony jest na wałku pośrednim wspólnie z kołem wymiennej przekładni zębatej, a także korbowy mechanizm obrotu krzyża maltańskiego, znamienny tym, że przekładnia ślimakowa (5) ma podwójny ślimak (6) współpracujący z ślimacznicą poziomą (9) i ślimacznicą pionową (7), przy czym ślimacznica pozioma (9), osadzona na osi pionowej (10), poprzez korbę (17) z korbową blokadą (18), która zazębia się z wrębem blokowania (27) krzyża maltańskiego (19), wespół z krzyżem maltańskim (19), który ma wręby podziałowe (25) rozdzielone wrębami blokowania (27) i parą kół zębatych (2 1, 2 2), jest sprzęgnięta z wrzecionem (23), a ślimacznica pionowa (7), osadzona na osi poziomej (8), poprzez walcową krzywkę wodzącą (11) i cięgno (13), z wózkiem narzędziowym (14). fig. 1
Półautomat wiertarski Zastrzeżenia patentowe 1. Półautomat wiertarski wyposażony w przekładnię ślimakową oraz krzyż maltański, który osadzony jest na wałku pośrednim wspólnie z kołem wymiennej przekładni zębatej, a także korbowy mechanizm obrotu krzyża maltańskiego, znamienny tym, że przekładnia ślimakowa (5) ma podwójny ślimak (6) współpracujący z ślimacznicą poziomą (9) i ślimacznicą pionową (7), przy czym ślimacznica pozioma (9), osadzona na osi pionowej (10), poprzez korbę (17) z korbową blokadą (18), która zazębia się z wrębem blokowania (27) krzyża maltańskiego (19), wespół z krzyżem maltańskim (19), który ma wręby podziałowe (25) rozdzielone wrębami blokowania (27) i parą kół zębatych (21, 22), jest sprzęgnięta z wrzecionem (23), a ślimacznica pionowa (7), osadzona na osi poziomej (8), poprzez walcową krzywkę wodzącą (11) i cięgno (13), z wózkiem narzędziowym (14). 2. Półautomat według zastrz. 1, znamienny tym, że krążkowa blokada (18) ma promieniowe wycięcie (28) od strony korby (17). 3. Półautomat według zastrz. 1, znamienny tym, że ma zsynchronizowany ruch podziałowy wrzeciona (23) z ruchem roboczym wózka narzędziowego (14), a na jeden obrót walcowej krzywki (11), wodzącej ruchem posuwisto-zwrotnym wózka narzędziowego (14), przypada jeden obrót korby (17) krzyża maltańskiego (19). * * * Przedmiotem wynalazku jest półautomat wiertarski, mający zastosowanie do wiercenia otworów rozmieszczonych na obwodzie przedmiotu wierconego. Znana, z polskiego opisu patentowego Nr 136 827, głowica rewolwerowa wyposażona jest w krzyż maltański i jarzmowy mechanizm obrotu krzyża maltańskiego. Z innego polskiego opisu patentowego Nr 106 111 znany jest mechanizm obrotu głowicy rewolwerowej, który ma krzyż maltański osadzony obrotowo na wałku pośrednim razem ze złączonym z nim kołem zębatym, które współpracuje z kołem zębatym osadzonym na wałku głowicy rewolwerowej. Przy przełożeniu kół zębatych w stosunku 1:1, obrót o jeden podział krzyża maltańskiego powoduje obrót głowicy rewolwerowej o jeden podział otworów narzędziowych, natomiast przy przełożeniach całkowitych wielokrotnych, powoduje obrót głowicy rewolwerowej o wielokrotną ilość podziałów. Znana jest, z polskiego opisu patentowego Nr 116 622, wytaczarka otworów naczepiana zawierająca przekładnię zębatą i dwie przekładnie ślimakowe, z których jedna związana jest z napędem głównym, a druga z posuwem wrzeciona narzędziowego. Istotą rozwiązania według wynalazku jest to, że półautomat wiertarski ma przekładnię ślimakową z podwójnym ślimakiem, który współpracuje z ślimacznicą poziomą i ślimacznicą pionową, przy czym ślimacznica pozioma osadzona na osi pionowej, poprzez korbę z krążkową blokadą, która zazębia się z wrębem blokowania krzyża maltańskiego, wespół z krzyżem maltańskim, który ma wręby podziałowe rozdzielone wrębami blokowania i parą kół zębatych, jest sprzęgnięta z wrzecionem, a ślimacznica pionowa, osadzona na osi poziomej, poprzez walcową krzywkę wodzącą i cięgno, z wózkiem narzędziowym. Półautomat ma blokadę w kształcie krążka, który jest wycięty promieniowo od strony korby krzyża maltańskiego. Ruch roboczy wózka narzędziowego jest zsynchronizowany z ruchem podziałowym wrzeciona tak, że na jeden obrót walcowej krzywki wodzącej ruchem posuwisto-zwrotnym wózka narzędziowego przypada jeden obrót korby krzyża maltańskiego.
174 823 3 Półautomat według wynalazku jest bliżej objaśniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia półautomat w widoku z przodu, fig. 2 - w widoku z góry, a fig. 3 - krzyż maltański z korbą i krążkową blokadą. Półautomat wiertarski zbudowany jest na płycie podstawy 1 wspartej na nogach 2. Po lewej stronie płyty podstawy 1 zainstalowany jest silnik elektryczny 3 napędu głównego z przekładnią pasową 4, która przenosi napęd z silnika 3 na przekładnię ślimakową 5, zamocowaną równolegle do osi silnika 3. Przekładnia ślimakowa 5 wyposażona jest w podwójny ślimak 6 współpracujący z ślimacznicą pionową 7 osadzoną na osi poziomej 8 i z ślimacznicą poziomą 9 osadzoną na osi pionowej 10. Na przedłużeniu osi poziomej 8 zamocowana jest walcowa krzywka 11 z kanałkiem 12 wodząca poprzez cięgno 13 wózkiem narzędziowym 14, na którym osadzony jest silnik elektryczny 15 napędzający uchwyt wiertarski 16. Oś pionowa 10, ślimacznicy 9, zakończona jest korbą 17 z krążkową blokadą 18 krzyża maltańskiego 19 zamocowanego na osi pośredniej 20 wspólnie z kołem zębatym 21 współpracującym z kołem zębatym 22, zamocowanym na końcu wrzeciona 23, którego drugi koniec zaopatrzono w uchwyt tokarski 24. Krzyż maltański 19 ma wręby podziałowe 25, w które wchodzi sworzeń 26 korby 17 i wręby blokowania 27, z którymi zazębia się krążkowa blokada 18 z promieniowym wycięciem od strony korby 17 krzyża maltańskiego 19. Zasada działania półautomatu wiertarskiego polega na tym, że po ręcznym zamocowaniu wierconego przedmiotu w uchwycie tokarskim 24 włącza się zasilanie, które uruchamia silnik 3 napędu głównego i silnik 15 napędu uchwytu wiertarskiego 16. Napęd z silnika 3 przekazywany jest poprzez przekładnię pasową 4 na oś podwójnego ślimaka 6. Obracający się ślimak 6 uruchamia równocześnie ślimacznicę pionową 7 i ślimacznicę poziomą 9. Ślimacznica pionowa 7 osadzona na osi poziomej 8 obracając się napędza walcową krzywkę 11 z kanałkiem 12, który poprzez cięgno 13 wodzi wózkiem narzędziowym 14, na którym osadzony jest silnik 15 napędzający uchwyt wiertarski 16. Ślimacznica pozioma 9, osadzona na osi pionowej 10, na końcu której osadzona jest korba 17 z krążkową blokadą 18, powoduje obrót korby 17, której sworzeń 26 wchodzi we wrąb podziałowy 25 krzyża maltańskiego 19 obracając go o jedną podziałkę. Obrót korby 17 powoduje jednoczesne wyzębianie się krążkowej blokady 18 z wrębu blokowania 27 krzyża maltańskiego 19, co umożliwia promieniowe wycięcie 28 od strony korby 17. Po obrocie krzyża maltańskiego 19 o jedną podziałkę, ruch obrotowy korby 17 trwa nadal, a krążkowa blokada 18 unieruchamia krzyż maltański 19 przed obrotem. W czasie ruchu podziałowego krzyża maltańskiego 19 para kół zębatych 21, 22 - z których koło 21 zamocowane jest łącznie z krzyżem maltańskim 19 na wspólnej osi 20 a koło 22 na końcu wrzeciona 23 - obraca wrzeciono 23. Ruch podziałowy wrzeciona 23 jest zsynchronizowany z ruchami wózka narzędziowego 14 w ten sposób, że na jeden obrót walcowej krzywki 11 wodzącej ruchem posuwisto-zwrotnym wózka narzędziowego 14 przypada jeden obrót korby 17 krzyża maltańskiego 19 o jedną podziałkę - w przykładzie wykonania o kąt 60, zaś wrzeciona 23 o kąt wynikający ze stosunku przełożenia pary kół zębatych 21, 22. Po wykonaniu pełnego obrotu przez krzyż maltański 19 półautomat wyłącza się samoczynnie, następuje wymiana przedmiotu wierconego, po czym cykl pracy powtarza się.
174 823 fig. 2
174 823 fig. 3
174 823 fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł