Analiza ze sposobu przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku w 2012 roku 1. Informacje ogólne i organizacja przyjmowania skarg i wniosków Analiza dotyczy skarg i wniosków przyjmowanych i rozpatrywanych w trybie działu VIII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków (Dz. U. Nr 5, poz. 46). Analiza została opracowana na podstawie danych przekazanych do Wydziału Organizacji i Pragmatyki Zawodowej przez wydziały i delegatury Kuratorium Oświaty w Gdańsku. Oceny dokonano w celu zidentyfikowania przyczyn skarg oraz ustalenia czynności zmierzających do ich wyeliminowania. Zgodnie z art. 253 1-2 Kodeksu postępowania administracyjnego w Kuratorium Oświaty w Gdańsku ustalone są stałe dni i godziny przyjmowania interesantów w sprawach skarg i wniosków, w tym również po godzinach pracy. W Kuratorium Oświaty w Gdańsku prowadzony jest centralny rejestr skarg i wniosków w wersji elektronicznej, który umożliwia kontrolę przebiegu załatwiania skarg lub wniosków, jak również ich terminowość. W 2012 roku do Kuratorium Oświaty w Gdańsku wpłynęło łącznie 106 skarg i wniosków, z których 88 (83%) załatwiono bezpośrednio, a 18 (17%) przekazano, zgodnie z art. 231 Kpa, właściwym organom. 36 skarg i wniosków nie zawierało imienia i nazwiska wnoszącego skargę, co stanowi ok. 34 % ogólnej liczby skarg i wniosków. 11 spraw anonimowych pozostała bez rozpatrzenia, zgodnie z 8 rozporządzenia w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków, pozostała część została rozpatrzona, bądź przekazana według właściwości. W 2012 roku do Kuratorium Oświaty w Gdańsku nie wpłynęła żadna skarga od posła czy senatora. Odpowiedzi na skargi i wnioski podpisywał Kurator i Wicekurator w zakresie spraw określonych przez Kuratora oraz dyrektorzy Delegatur i Wydziałów w ramach udzielonego im upoważnienia. Skargi i wnioski rozpatrzone w 2012 roku w Kuratorium Oświaty poddano analizie według następujących kryteriów:
tematyka rozpatrywanych spraw, przyczyny składania skarg i wniosków, terminowość załatwiania spraw. Ogólne zestawienie sposobu załatwiania skarg i wniosków w 2012 roku przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku zostało przedstawione w załączniku nr 1. 2. Tematyka rozpatrywanych skarg i wniosków Skargi i wnioski wpływające w 2012 roku do Kuratorium Oświaty w Gdańsku obejmowały szeroki zakres spraw dotyczących różnorodnych aspektów funkcjonowania szkół oraz metod i spraw wychowawczych. Skargi dotyczyły następujących zagadnień: 1) Przyjęcia do szkół i innych placówek oświatowych 1 skarga, tj. 0,94 % 2) Toku nauczania w szkołach 9 skarg, tj. 8,50% 3) Stypendiów, internatów, żywienia, pomocy materialnej, wypoczynku młodzieży 1 skarga, tj. 0,94% 4) Spraw wychowawczych uczniów metod wychowawczych nauczycieli 7 skarg, tj. 6,60% 5) Stosunków pracy (zatrudnienia, zwolnień, ocen pracy, konkursów) 7 skarg, tj. 6,60% 6) Stosunków międzyludzkich, atmosfery pracy 4 skargi, tj. 3,77% 7) Postawy etycznej nauczycieli 17 skarg, tj. 16,04% 8) Skarg na działalność kuratoriów 2 skargi, tj. 1,89 % 9) Zarządzania oświatą, sieci szkolnej, lokalizacji, dowożenia 7 skarg, tj. 6,60% 10) Nadużycia i nieprawidłowości finansowe 1 skarga, tj. 0,94% 11) BHP i odszkodowania 1 skarga, tj. 0,94% 12) Oceniania, klasyfikowania, ocen zachowania 9 skarg, tj. 8,50% 13) Skarg na dyr. i pracowników pedagogicznych 7 skarg, tj. 6,60% 14) Przemocy w szkole 4 skargi, tj. 3,77% 15) Realizacji obowiązku szkolnego 3 skargi, tj. 2,84% 16) Spraw różnych 26 skarg, tj. 24,53% Skargi i wnioski zakwalifikowano do poszczególnych grup problemowych, które dotyczyły: 1) Przyjęcia do szkół i innych placówek oświatowych:
naruszenia przepisów rekrutacyjnych 2) Toku nauczania w szkołach: zastrzeżeń do rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania, nieprawidłowości w realizacji programu nauczania w liceum, nieprawidłowości w procesie nauczania uczniów niepełnosprawnych, niewłaściwej interpretacji podstawy programowej dla klas pierwszych szkoły podstawowej, niewłaściwego oceniania oraz nieprzestrzegania procedur oceniania, braku działań nauczycieli na rzecz pomocy i wspierania ucznia, zastrzeżeń w sprawie realizacji zajęć rewalidacyjnych. 3) Stypendiów, internatów, żywienia, pomocy materialnej, wypoczynku młodzieży: usunięcia z bursy w czasie roku szkolnego 4) Spraw wychowawczych uczniów: niesamodzielnego pisania sprawdzianu, konfliktów ucznia z rówieśnikami w klasie, sytuacji ucznia w szkole po długotrwałym zwolnieniu lekarskim, zastraszania ucznia mobbing szkolny, złego traktowania ucznia przez nauczyciela. 5) Stosunków pracy (zatrudnienia, zwolnień, ocen pracy, konkursów): stanu organizacji pracy i finansowania w szkole, naruszenia zasad równouprawnienia w zatrudnieniu, fałszowania dokumentacji szkolnej przez dyrektora, organizacji pracy szkoły i sprawowanego nadzoru pedagogicznego, wymiaru czasu pracy nauczyciela. 6) Stosunków międzyludzkich, atmosfery pracy: stosowania mobbingu przez dyrektora szkoły wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły, niewłaściwego zachowania dyrektora szkoły oraz złych relacji i atmosfery panującej w placówce, nieetycznego postępowania pracownika administracyjnego szkoły wobec niepełnosprawnego ucznia. 7) Postawy etycznej nauczycieli:
niestosownego zachowania dyrektora wobec rodziców dziecka ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, niewychowawczego zachowania nauczycielki (faworyzowanie uczniów o ustalonym statusie finansowym, karcenie wobec całej klasy, psychiczne dręczenie ucznia), odstępstwa od zasad etyki, zastraszania dzieci przez nauczyciela, założenia nauczycielce po interwencji Policji Niebieskiej Karty, picia alkoholu przez nauczyciela w miejscu publicznym w obecności małoletniej córki, stosowania niewłaściwych form wychowania dzieci, stosowania obraźliwego słownictwa wobec uczniów. 8) Skarg na działalność kuratoriów: wykonywania zadań przez Kuratorium Oświaty 9) Zarządzania oświatą, sieci szkolnej, lokalizacji, dowożenia: dowozu dzieci do szkoły, niewłaściwej opieki podczas dowozu dzieci, nieprawidłowości w zarządzaniu szkołą. 10) Nadużycia i nieprawidłowości finansowe: opłat za wynajem pomieszczenia w szkole 11) BHP: złych warunków nauki w szkole 12) Oceniania, klasyfikowania, ocen zachowania: nieuzyskania promocji do następnej klasy, zastrzeżenia do rocznych ocen końcowych, wewnątrzszkolnego systemu oceniania, egzaminu poprawkowego z języka angielskiego, przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. 13) Skarg na dyr. i pracowników pedagogicznych: utrudnionego kontaktu z zastępcami dyrektora szkoły, niewłaściwego zachowania dyrektora szkoły, działania dyrektora szkoły względem pracowników, szykanowania uczennicy przez dyrektora szkoły.
14) Przemocy w szkole: uderzenia w twarz przez nauczyciela, psychicznego znęcania się nad uczniem przez kolegów. 15) Realizacji obowiązku szkolnego: niespełniania obowiązku szkolnego przez dzieci, zmiany miejsca realizacji obowiązku szkolnego. 16) Spraw różnych: niewłaściwych działań szkolnych komisji konkursowych, zatłoczonych grup klasowych, wyboru przewodniczącego Rady Rodziców, zmiany dyrektora w szkole, kontynuowania edukacji dzieci przez dotychczasową wychowawczynię, wystawionej opinii wychowawcy o uczniu, wykonywania czynności medycznych przez nauczyciela, kwalifikacji nauczycieli, zapewnienia bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć, uniemożliwienia pełnienia funkcji dyrektora w następnej kadencji. 3. Przyczyny składania skarg i wniosków oraz sposoby ich załatwiania Spośród 106 skarg i wniosków rozpatrzonych w 2012 roku załatwionych we własnym zakresie przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku 34,90% uznano za zasadne, 29,25% za bezzasadne, a 35,85% załatwiono w inny sposób m.in. przekazano według właściwości, przekazano sprawę do komisji dyscyplinarnej, zostawiono bez rozpoznania. Za główne przyczyny składania skarg w 2012 roku uznano: nieznajomość przepisów prawa oświatowego ustawy o systemie oświaty, ustawy Karta Nauczyciela oraz ich niewłaściwa interpretacja i błędne stosowanie w praktyce przez osoby składające skargi, zła komunikacja na linii szkoła rodzic organ prowadzący, brak dyscypliny ze strony pracowników szkoły, nienależyte wykonywanie zadań wobec uczniów i ich rodziców przez nauczycieli i dyrektorów szkół.
Skargi i wnioski wpływające do Kuratorium Oświaty w Gdańsku były rozpatrywane w ramach przeprowadzonych kontroli doraźnych, w uzasadnionych przypadkach dyrektorom szkół wydano zalecenia pokontrolne, a wnioskodawcom udzielono odpowiedzi. W sprawach, które nie należały do kompetencji Kuratorium Oświaty wskazywano instytucje właściwe do rozpatrzenia sprawy. 4. Terminowość udzielania odpowiedzi i wnioski W 2012 roku w Kuratorium Oświaty w Gdańsku załatwiono po upływie przewidzianego terminu 8 skarg, co stanowi ok 7,5 % w stosunku do ogólnej liczby skarg i wniosków. Nie dotrzymano terminu z konieczności wnikliwego zbadania sprawy oraz z uwagi na wielowątkowy charakter skargi. Ogólna liczba skarg i wniosków, które wpłynęły do Kuratorium Oświaty w Gdańsku w 2012 roku zmalała o 68 skarg w stosunku do 2011 roku. Skargi i wnioski wpływające do Kuratorium Oświaty w Gdańsku były rozpatrywane w ramach przeprowadzonych kontroli doraźnych, w uzasadnionych przypadkach dyrektorom szkół wydano zalecenia pokontrolne, a wnioskodawcom udzielono odpowiedzi. W zaleceniach w przypadku oceny działań lub zaniechań jako niezgodnych z prawem wskazano naruszony przepis. Przeprowadzano rozmowy z dyrektorami szkół i przedstawicielami organów prowadzących. W przypadku wydanych zaleceń dyrektor szkoły zgłaszał pisemnie ich realizację i usunięcie uchybień. Wizytator prowadzący sprawę monitoruje na bieżąco realizację zaleceń i wniosków pokontrolnych. Uwagi zgłaszane we wnioskach stały się podstawą do przygotowania wniosków i propozycji w zakresie oferty szkolenia i doskonalenia nauczycieli komunikacji interpersonalnej, prawa oświatowego w odniesieniu do klasyfikowania i promowania uczniów oraz roli i miejsca rodziców w szkole, a także szkoleń dla pracowników Kuratorium Oświaty w Gdańsku uwzględniających powyższe tematy.
Tabela nr 1. Informacje o sposobie załatwiania skarg i wniosków Załatwiono w okresie sprawozdawczym Sposób załatwienia skarg (z rub. 2) Wyszczególnienie Załatwiono we własnym zakresie w tym Przekazano według właściwości Ogółem (2 +3) Pozytywny Negatywny Inny 1 2 3 4 5 6 7 Przyjęcia do szkół i innych placówek oświatowych - egzaminy wstępne Tok nauczania w szkołach (regulamin oceniania) Stypendia, internaty, żywienie, pomoc materialna, wypoczynek młodzieży Sprawy wychowawcze uczniów - metody wychowawcze nauczycieli Stosunki pracy (zatrudnienie, zwolnienie, ocena pracy, konkursy) Stosunki międzyludzkie, atmosfera pracy 1 1 9 9 4 4 1 1 1 6 1 7 4 2 5 2 7 2 3 1 3 4 1 Postawa etyczna nauczycieli 11 6 17 4 7 Skargi na działalność kuratoriów 2 2 1 1 Zarządzanie oświatą, sieć szkolna, lokalizacja, dowożenie Nadużycie i nieprawidłowości finansowo-gospodarcze 6 1 7 4 2 1 1 1 BHP i odszkodowania 1 1 1 Ocenianie, klasyfikowanie, ocena zachowania Skargi na dyr. i pracowników pedagogicznych 9 9 2 2 5 5 2 7 2 3 Przemoc w szkole 4 4 1 1 2 Realizacja obowiązku szkolnego 2 1 3 2 Inne 26 26 11 8 7 Ogółem 88 18 106 37 31 20