Issy-les-Moulineaux, 8 lipca 2019 INFORMACJA PRASOWA SEKTOR COWORKINGU W EUROPIE W 2018: RYNEK ROŚNIE W DOBIE POWSZECHNEGO WZROSTU GOSPODARCZEGO Szybki wzrost sektora odnotowany w całej Europie. Wzrost jest w największym stopniu napędzany przez silnych globalnych graczy. Londyn, Paryż i Warszawa to rynki o największym popycie ze strony operatorów przestrzeni współdzielonych. Europejski rynek coworkingowy nabiera kształtu tak wynika z raportu działu badań BNP Paribas Real Estate, który przygotowany został na podstawie analizy wielkości popytu na powierzchnię biurową zrealizowanego przez operatorów sektora coworking w 2018 roku. Pozwalający na dużą elastyczność i możliwość szybkiego dopasowania do aktualnych potrzeb firm, segment elastycznych powierzchni biurowych staje się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem. Zaowocowało to w 2018 r. znaczącym wzrostem w głównych miastach europejskich wolumenu umów najmu obejmujących przestrzenie współdzielone. W oparciu o oczekiwania społeczności lokalnych i z myślą o nowych usługach i udogodnieniach, miejsce pracy zostało zdefiniowane na nowo. W efekcie strategie na rynku nieruchomości muszą dostosować się do szerokiej gamy współczesnych możliwości. Warszawa w europejskim TOP 3 W ubiegłym roku sektory przestrzeni współdzielonych, napędzane przez silne zainteresowanie dużych globalnych graczy, najbardziej urosły w Londynie, Paryżu i Warszawie. W 2018 r. Londyn mógł pochwalić się powstaniem 70 nowych lokalizacji, głównie na terenie City i West Endu, uznanych dzielnic biznesowych brytyjskiej stolicy. W Paryżu w 2018 r. zawarto 28 umów najmu na łączną powierzchnię 117 866 mkw. (+19% w porównaniu z 2017 r.), prawie wyłącznie w obszarze centralnym w granicach centralnej dzielnicy biznesowej. Na uwagę zasługuje wysoka pozycja rynku biur elastycznych w Warszawie. Grono operatorów elastycznych przestrzeni biurowych w Warszawie składa się zarówno z uznanych międzynarodowych
graczy, jak i podmiotów lokalnych oraz marek własnych prowadzonych przez deweloperów biurowych. Po fali silnego popytu ze strony marek coworkingowych w 2017 roku, rynek warszawski wzmacniał swoją pozycję także w 2018 r., a 32% całkowita wielkość umów najmu zawartych przez operatorów elastycznych powierzchni biurowych osiągnęła ok. 110 tys. mkw. Większość konceptów coworkingowych lokowała się w wiodących klastrach biurowych. Na Centralny Obszar Biznesu przypadło 32% umów najmu podpisanych w 2018 r. (licząc w mkw.), na strefę Centrum 45%, zaś 9% na podstrefę Mokotów Służewiec. W Warszawie większość lokalizacji coworkingowych powstała w budynkach klasy A. Oznacza to, że szybka ekspansja idzie w parze z poprawą jakości oferowanych powierzchni. Umowy najmu na poszczególnych rynkach (mkw.) 46% 9% 14% Wolumen umów najmu podpisanych przez operatorów elastycznych powierzchni biurowych w Europie w 2018 r. (w tys. mkw.) Dynamiczny rozwój rynku europejskiego w 2018 r. W ubiegłym roku wzrosła ilość lokalizacji coworkingowych w Europie i ich średnia wielkość. Dzięki zwiększeniu podaży o ponad 180 000 mkw. nowej powierzchni coworkingowej (+13% w stosunku do 2017 r.), Londyn pozostaje kluczową europejską lokalizacją. Spośród 18 analizowanych miast europejskich, Wiedeń, Mediolan, Kolonia i Dublin odnotowały szczególnie szybkie tempo rozwoju tego sektora. W Wiedniu i Mediolanie zanotowano rekordowe wzrosty wolumenu powierzchni
coworkingowej, odpowiednio o 30 365 mkw. oraz 38 211 mkw. nowej powierzchni współdzielonej, co oznacza przyrost o 449% i 294% w porównaniu z 2017 rokiem. W 2018 r. w Kolonii zawarto sześć umów na łączną powierzchnię 29 200 mkw. (+161% w stosunku do 2017 r.). Wreszcie, 8 umów najmu o łącznej powierzchni 43 338 mkw. (+122% w porównaniu do 2017 r.) wzmocniło rynek dubliński, na którym średnia wielkość podpisanej umowy wyniosła 5 417 mkw. Rośnie średnia wielkość lokalizacji biur elastycznych W 2018 r. zaobserwować można było tendencję do wynajmowania większych lokali z przeznaczeniem na sektor coworking, szczególnie w Wiedniu, gdzie średnia umowa najmu dotyczyła lokalizacji o wielkości ok. 5 000 mkw. (+83% w stosunku do 2017 r.). Wynikało to w dużej mierze z pojawienia się na rynku dużych globalnych graczy, którzy czują się komfortowo w przestronnych lokalizacjach. W Amsterdamie transakcje w 2018 r. dotyczyły powierzchni wynoszącej średnio 3500 mkw. (+ 29% w porównaniu z 2017 r.). Tymczasem w Madrycie wielkość przeciętnej umowy najmu lokalizacji z przeznaczeniem na coworking wyniosła 2701 mkw., co stanowi wzrost o 10% w stosunku do 2017 roku. Po obserwowanym w ostatnich latach gwałtownym wzroście liczby lokalizacji powierzchni współdzielonych z około 1000 na całym świecie do ponad 18 000, rynek powinien się ustabilizować a nawet może nastąpić jego konsolidacjach w niektórych miejscach. Biorąc pod uwagę fakt, że w 2018 r. jedna czwarta przestrzeni coworkingowych na całym świecie była jeszcze nieopłacalna, sektor musi przemyśleć model działania i ewoluować w nadchodzących latach. O ile użytkownicy współdzielonych powierzchni biurowych korzystają z oferowanej przez nie elastyczności, o tyle marki coworkingowe podpisują umowy najmu powierzchni bez klauzuli typu break option dającej prawo do wypowiedzenia umowy najmu przed zakończeniem okresu jej obowiązywania. Jednocześnie natomiast muszą zapewnić rentowność swoich modeli w dłuższej perspektywie czasowej. Ponadto, niezależni gracze nieposiadający środków wystarczających do stawania w szranki z dużymi, globalnymi markami są zmuszeni do pozycjonowania swojej oferty w specyficznych, ograniczonych segmentach użytkowników. Jednakże trend w kierunku nowych form pracy i coworkingu jest obecnie stałym elementem rynku usług. wyjaśnia Richard Malle, Global Head of Research, BNP Paribas Real Estate. Kierunek Londyn i Paryż Londyn Wolumen umów najmu podpisanych przez operatorów elastycznych przestrzeni biurowych w Londynie (mkw.) W ostatnich latach sektor przestrzeni współdzielonej i biur serwisowanych znacznie się rozwinął w centrum Londynu. W 2018 r. operatorom biur coworkingowych i serwisowanych wynajęto około 183 tys. mkw. (+13% w porównaniu z 2017 r.). W podziale na poszczególne rynki wewnątrz samego Londynu, największym popytem cieszyły się City (40% wolumenu podpisanych w 2018 r. umów najmu dotyczących elastycznej powierzchni biurowej), West End (28%) i Midtown (17%). Popyt generowany jest przez najemców poszukujących miejsc pracy, które oferują elastyczność w wynajmie przy jednoczesnej oszczędności kosztów.
Biorąc pod uwagę fakt, iż do pewnego stopnia zarówno mniejsi, jak i więksi użytkownicy powierzchni rozważają mniej tradycyjne formy najmu, inwestorzy będą musieli zmienić sposób, w jaki ich budynki i powierzchnie są wprowadzane na rynek. Może to obejmować zmiany takie jak skrócenie okresu najmu, zwiększenie zachęt lub działanie jako usługodawca a nie dostawca powierzchni. Wynajmujący, którzy chcą nadążać za tym trendem, obecnie w mniejszym stopniu postrzegają wynajem powierzchni operatorom biur serwisowanych jako "ostatnią deskę ratunku", a coraz bardziej jako dodatkowe udogodnienie dla większych najemców już znajdujących się w budynku. Paryż Wolumen umów najmu podpisanych przez operatorów elastycznych przestrzeni biurowych w Paryżu (mkw.) Tylko powierzchnie coworkingowe We Francji w początkowej fazie rozwoju sektor powierzchni coworkingowych zanotował spadek, lecz niedługo po tym okazał się być realnym wzmocnieniem dla rynku nieruchomości biurowych. W 2018 r. zawartych zostało 28 umów najmu o łącznym wolumenie ok. 118 tys. mkw. (+19% w stosunku do 2017 r.). Na rynku paryskim pojawiło się już wielu graczy krajowych i międzynarodowych. Niemniej jednak podaż pozostaje bardzo skoncentrowana. Na paryski Centralny Obszar Biznesu przypadło w 2018 r. ponad 53% umów najmu zawartych na powierzchnie współdzielone, 40% na centralny obszar miasta poza COB i 2,5% na dzielnicę biznesową La Défense. Sektor coworkingowy cały czas ewoluuje i staje się coraz bardziej profesjonalny. Operatorzy powierzchni elastycznych wynajmują coraz większe lokalizacje i swoje usługi kierują zarówno do osób samozatrudnionych, jak i do większych użytkowników. O BNP Paribas Real Estate BNP Paribas Real Estate to wiodąca, międzynarodowa firma doradcza będąca liderem na wielu rynkach nieruchomości Europy Zachodniej, oferująca kompleksową ofertę, która obejmuje cały cykl życia nieruchomości w zakresie developmentu, transakcji, doradztwa, wycen, zarządzania nieruchomościami i zarządzania procesem inwestycyjnym. Na terenie Europy Środkowo-Wschodniej BNP Paribas Real Estate świadczy usługi w zakresie: Rynki Kapitałowe, Zarządzanie Nieruchomościami, Wynajem Powierzchni Komercyjnych, Wyceny i Transakcje. Wszystkie linie biznesowe wspierane są przez Dział Analiz Rynkowych i Doradztwa, który dostarcza informacji ułatwiając klientom BNP Paribas Real Estate podejmowanie najlepszych długoterminowych decyzji biznesowych. Eksperci BNP Paribas Real Estate posiadają doskonałą znajomość lokalnych rynków. Firma świadczy najwyższej jakości usługi poprzez sieć 180 biur zlokalizowanych na terenie 36 krajów (w tym 16 krajów partnerskich). BNP Paribas Real Estate jest częścią Grupy BNP Paribas. Śledź nas na Więcej informacji:www.realestate.bnpparibas.pl Twitter: @BNPPRE_PL Real Estate for a changing world Kontakt dla mediów : JUSTYNA MAGRZYK-FLEMMING - Tel: +48 22 653 44 00 Mobile : +48 511 155 274 - justyna.magrzyk-flemming@realestate.bnpparibas