KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap rejonowy rok szkolny 2009/2010 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika konkursu.. Informacje dla uczestnika Konkursu Chemicznego: Test składa się z dwóch części. Część I to zadania zamknięte typu WW w których tylko jedna odpowiedź (A, B, C lub D) jest poprawna. Zaznacz wybraną odpowiedź, a następnie wpisz ją do tabelki znajdującej się pod ostatnim zadaniem tej części testu. Część II to zadania otwarte. Pamiętaj o poprawnym zapisie wzorów chemicznych, równań reakcji. Zamieszczaj wszystkie etapy rozwiązania zadań obliczeniowych. Zwróć uwagę na jednostki. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 120 minut. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać 50 pkt. Aby zostać uczestnikiem etapu wojewódzkiego musisz uzyskać 80% czyli 40 pkt. Staraj się pisać wyraźnie (nie ołówkiem). Możesz korzystać z układu okresowego, tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie oraz kalkulatora. Powodzenia! Tabela zbiorcza wyników ułatwiająca pracę Komisji Konkursowej: Test WW 10 pkt. 1 3 pkt. 2 4 pkt. 3 5 pkt. 4 4 pkt. 5 4 pkt. 6 4 pkt. 7 2 pkt. 8 8 pkt 9 6 pkt RAZEM 50 pkt. Uczeń uzyskał. pkt./50 pkt.
Część I - TEST WW 1. Pierwiastek to zbiór wszystkich atomów o tej samej liczbie: A) elektronów walencyjnych C) neutronów B) Masowej D) protonów w jądrze atomowym 2. Jaki pierwiastek grupy 1 wszedł w reakcję z wodą, jeżeli wiadomo, że w wyniku przereagowania 19,5 g tego pierwiastka otrzymano 5,6 dm 3 wodoru? (gęstość wodoru 0,089 g/dm 3 ) A) Na C) K B) Li D) Rb 3. Wapń i fosfor różnią się właściwościami chemicznymi ponieważ: A) różnią się znacznie masami atomowymi. B) w atomach wapnia jest inna liczba elektronów niż w atomach fosforu. C) leżą w różnych okresach. D) ich atomy mają w zewnętrznej powłoce różne liczby elektronów. 4. Procesem endoenergetycznym jest: A) rozkład wapienia C) spalanie acetylenu B) reakcja wapna palonego z wodą D) powstawanie SO 2 w wyniku spalania siarki 5. W odkrytej zlewce uczeń pozostawił nasycony roztwór soli kuchennej na kilka dni. Które ze stwierdzeń jest prawdziwe? (Zakładamy, że temperatura jest stała) A) Stężenie roztworu nie uległo zmianie. B) Stężenie roztworu wzrosło. C) Stężenie roztworu zmalało. D) Stężenie i rozpuszczalność osiągnęły tę samą wartość. 6. Którego roztworu nie można wykorzystać w celu identyfikacji jonów Al 3+ obecnych w roztworze? A) K 2 S C) K 2 CO 3 B) K 2 SO 4 D) K 3 PO 4 7. W wyniku reakcji roztworu krzemianu sodu z roztworem HCl: A) powstaje osad NaCl. B) strąca się kwas krzemowy, bo jest on słabszy od kwasu solnego. C) strąca się kwas krzemowy, bo jest on mocniejszy od kwasu solnego. D) strąca się kwas krzemowy, bo jest on mniej lotny od kwasu solnego. 8. Który zestaw związków zawiera wyłącznie węglowodory lub ich pochodne o charakterze nienasyconym? A) C 2 H 4, C 3 H 6 Br 2, C 3 H 5 Cl C) C 4 H 7 Br, C 2 H 3 Cl, C 3 H 4 B) C 4 H 6, C 2 H 3 Cl, C 2 H 2 Br 4 D) C 2 H 5 Cl, C 3 H 6 Br 2, C 5 H 12
9. Którego roztworu użyjesz w celu identyfikacji głównego produktu całkowitego spalania węglowodorów? A) wodorotlenku sodu C) bromku potasu B) wodorotlenku wapnia D) azotanu(v) sodu 10. W jakim stosunku molowym reaguje propan z tlenem w reakcji całkowitego spalania? A) 1 : 3 C) 1 : 5 B) 2 : 3 D) 2 : 7 Wpisz do tabeli wybrane przez Ciebie odpowiedzi: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Część II ZADANIA OTWARTE ZADANIE 1 (3 pkt.) W temperaturze 293 K do 200 g wody wsypano 220 g NaNO 3. Jaka masa tej substancji rozpuści się, a jaka pozostanie nie rozpuszczona, jeżeli stężenie nasyconego roztworu w tej temperaturze wynosi 47%? Obliczenia: Odpowiedź: Rozpuści się. Pozostanie nie rozpuszczona masa. ZADANIE 2 (4 pkt.) Bakterie roślin motylkowych przyswajają rocznie 48 m 3 azotu z powietrza na 1 ha upraw. Gdyby na skutek katastrofy ekologicznej zabrakło azotu w powietrzu, to ile kg saletry amonowej (NH 4 NO 3 ) należałoby rozsiać na 3 ha upraw, aby dostarczyć roślinom niezbędną ilość azotu? Zakładamy, że rośliny motylkowe są w stanie pochłonąć 70% azotu zawartego w saletrze. Gęstość azotu w war. norm. wynosi 1,25 g/dm 3. Obliczenia: Odpowiedź:
ZADANIE 3 (5 pkt.) Mając do dyspozycji: N 2, H 2, S, O 2 napisz równania kolejnych reakcji, w których wyniku otrzymasz (NH 4 ) 2 SO 3....... ZADANIE 4 (4 pkt.) Spośród związków: BaCl 2, MgCl 2, K 2 SO 4, Na 2 CO 3, H 2 SO 4, HCl wybierz trzy odpowiadające związkom A, B, C, które spełniają warunki: a) Po zmieszaniu roztworów substancji A i B powstaje osad. b) Po dodaniu do roztworu substancji A roztworu C powstaje osad. c) Po dodaniu roztworu B do substancji C wydziela się niepalny gaz. Napisz odpowiednie równania reakcji. substancja A substancja B substancja C Równania reakcji: a) b) c) ZADANIE 5 (4 pkt.) Monobromopochodna pewnego alkenu zawiera 59,26 % masowych bromu. Wyprowadź wzór sumaryczny tego związku. Zapisz wzór strukturalny lub półstrukturalny. Zapisz obliczenia. Obliczenia: Odpowiedź: wzór sumaryczny: wzór strukturalny lub półstrukturalny:
ZADANIE 6 (4 pkt.) Ewa bardzo polubiła zajęcia laboratoryjne w ramach koła chemicznego. Postanowiła otrzymać suchy siarczan(vi) baru. Dysponowała w pracowni 10-procentowym roztworem kwasu siarkowego(vi). Do zlewki zawierającej nadmiar azotanu(v) baru wlała 50g roztworu tego kwasu. Wytrącony osad odsączyła, przemyła wodą i wysuszyła na szklanej płytce. Ile gramów siarczanu(vi) baru Ewa otrzymała zakładając, że podczas czynności laboratoryjnych zgubiła 10 procent wytrąconej soli? Podaj wynik z dokładnością do części setnych. Obliczenia: Odpowiedź: ZADANIE 7 (2 pkt.) Zaproponuj doświadczenie pozwalające stwierdzić, że w cylindrze oznaczonym I znajduje się propan, a w cylindrze oznaczonym II propyn. Uzupełnij schematyczny rysunek wpisując odczynnik, który proponujesz dodać, aby rozróżnić zawartość cylindrów. Zapisz obserwacje... I II Propan Propyn Obserwacje: probówka I... probówka II
ZADANIE 8 (8 pkt.) Uzupełnij równania reakcji. Podaj symbole i wzory substancji oznaczonych literami. Dobierz współczynniki. C 3 H 6 + A C 3 H 8 C 3 H 6 +. C 3 H 8 C 3 H 8 + B C + CO C 3 H 8 +..... + CO B + CO D.. + CO. CaC 2 + C E + C 2 H 2 CaC 2 + + C 2 H 2 C 4 H 10 + B D + C C 4 H 10 +... +. D + E CaCO 3 + C. +.. CaCO 3 +.. C 3 H 4 + Br 2 F C 3 H 4 + Br 2.. F + A G.. +.. ZADANIE 9 (6 pkt.) W pierwszej kolumnie tabeli podano właściwości tlenków, w drugiej wzory przykładowych tlenków. Spośród tlenków wymienionych w drugiej kolumnie wybierz ten, który spełnia podany warunek i umieść jego wzór i nazwę w trzeciej kolumnie tabeli. l.p. Właściwość tlenku Przykłady tlenków 1 Tlenek o charakterze SO 3, CO, Na 2 O kwasowym 2 Tlenek, który reaguje z MgO, CO 2, Li 2 O NaOH 3 Tlenek, który reaguje z HCl Al 2 O 3, NO 2, SO 2 wzór Wybrany tlenek Nazwa 4 Tlenek produkt prażenia wapienia 5 Tlenek, który w warunkach normalnych jest gazem 6 Tlenek, który nie reaguje z wodą CO, MgO, CaO P 4 O 10, Na 2 O, NO SiO 2, CaO, Li 2 O
BRUDNOPIS