Typologia Siedlisk Leśnych wykład 4

Zakład Urządzania Lasu KULiEL WL SGGW w Warszawie dr inż. Michał Orzechowski 1/77 michal.orzechowski@wl.sggw.pl 22 5938202 Typologia Siedlisk Leśnych wykład 4 Siedlisko leśne i jego klasyfikacja Metody określania siedlisk metoda IBL Charakterystyka typów siedliskowych lasu Regionalizacja przyrodniczo-leśna Prace siedliskowe w Polsce Aktualne problemy typologii siedlisk leśnych

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Przyrodniczo-leśna Fizyczno-geograficzna Klimatyczna Geobotaniczna Zoogeograficzna Rolnicza Zadrzewieniowa. Typologia Siedlisk Leśnych dr inż. Michał Orzechowski ZUL KULiEL WL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zadaniem regionalizacji przyrodniczo-leśnej jest przedstawienie zróżnicowania środowiska przyrodniczego tworzącego warunki wzrostu i rozwoju roślinności. W regionalizacji przyrodniczo-leśnej obowiązującej w gospodarce leśnej Polski, opracowanej przez Tramplera i in. (1990) wyróżniano trzy jednostki hierarchiczne: mezoregion, dzielnicę i krainę (wg Trampler i in. 1990). Obecnie zrezygnowano z dzielnic (Zielony, Kliczkowska 2012) Kryteria różnicujące wymienione jednostki ustalono na podstawie gruntownej i wszechstronnej analizy warunków ekologicznych oraz geograficznego zróżnicowania produkcyjnych i pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Trampler i in. 1990 r. Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych. Zielony, Kliczkowska 2012 Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010 Typologia Siedlisk Leśnych dr inż. Michał Orzechowski ZUL KULiEL WL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski Zlodowacenie bałtyckie Zlodowacenie bałtyckie (północnopolskie) = Vistulian Ostatni lądolód: 20 tys. lat temu faza leszczyńska 40% obecnego obszaru Polski pod lodem 15 tys. lat faza pomorska 13,2 tys. lat temu faza gardzieńska Okres współczesny 1779-1980 ne, Okres historyczny 1000-2000 ne Subatlantycki 2300-1950 Subborealny 5100-2300 Atlantycki 7700-5100 Borealny 9100-7700 Preborealny 10250-9100 Młodszy dryas 10700-10250 Alleröd 11800 10700 Starszy dryas 12000 11800 BÖLLING 123000 12000

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski Po kolejnym interglacjale eemskim (130 115 tys. lat temu) nastąpiło zlodowacenie wisły, zwane północnopolskim bądź vistulian, które trwało około 100 tys. lat (115 10,25 tys. lat temu). Zlodowacenia zlodowacenie warty, trwało około 100 tys. lat (230 130 tys. lat temu) Zlodowacenie odry rozpoczęło się około 310 tys. lat temu Zlodowacenie sanu II, zwane południowopolskim, objęło cały teren kraju, skończyło się ok. 430 tys. lat temu.

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski Typologia Siedlisk Leśnych dr inż. Michał Orzechowski ZUL KULiEL WL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski Rodzaje krajobrazów naturalnych Polski (za Richling, Dąbrowski 1995, zmodyfikowane) Typologia Siedlisk Leśnych dr inż. Michał Orzechowski ZUL KULiEL WL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski Główne jednostki regionalizacji geobotanicznej Polski (Matuszkiewicz 2008a) Typologia Siedlisk Leśnych dr inż. Michał Orzechowski ZUL KULiEL WL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna na tle innych podziałów Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski Regionalizacja zoogeograficzna Polski (za Kostrowicki 1995, zmodyfikowany); Typologia Siedlisk Leśnych dr inż. Michał Orzechowski ZUL KULiEL WL SGGW

Zasięgi gatunków Jodła Świerk Buk

Jodła Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Buk Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Świerk

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Włoczewski 1938 27 dzielnic siedliskowo-leśnych, które scharakteryzował pod względem położenia geograficznego, ukształtowania terenu, klimatu, utworów geologicznych, uzupełniając tę charakterystykę opisem warunków glebowych oraz najczęściej spotykanych gatunków drzew leśnych

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Czubiński Dreszer Kostecki

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Mroczkiewicz 1952 Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Mroczkiewicz 1952 W Regionalizacji przyrodniczo-leśnej 1952 wyróżniono następujące krainy: Bałtycką (I), lasów bukowych i bukowo-mieszanych, Mazursko-Podlaską (II), borów świerkowych i świerkowo-mieszanych, Wielkopolsko-Pomorską (III), lasoborów świeżych z domieszką dębu i buka, Mazowiecko-Podlaską (IV), lasoborów świeżych bez domieszki świerka, buka i jodły, Śląską (V), lasoborów świeżych i wilgotnych z udziałem świerka, buka i jodły, Wyżów Środkowo-Polskich (VI), lasoborów i lasów świeżych i wilgotnych, Sudecką (VII), lasów regla dolnego i borów regla górnego, Karpacką (VIII), lasów regla dolnego i borów regla górnego Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Zasady hodowli lasu (1961) zmodyfikowano definicje podstawowych jednostek Kraina jest to większy obszar o zbliżonych warunkach fizjograficznych, o wyrównanych granicach, opartych przede wszystkim na zasięgach gospodarczo ważnych gatunków drzew oraz na rozmieszczeniu siedliskowych typów lasu, Dzielnice przyrodniczo-leśne są to jednostki o jednolitych warunkach glebowych, geologicznych i rzeźby terenu, różniące się między sobą w zasadzie ilościowym występowaniem siedliskowych typów lasu. Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne W roku 1962 podjęto dalsze prace nad regionalizacją. Zakończyły się one w 1969 r., kiedy to w kolejnym wydaniu Zasad hodowli lasu (1969) została przyjęta jako podstawa planowania hodowlanego w leśnictwie Regionalizacja przyrodniczo-leśna 1969. By ją dostosować do podziału kraju na jednostki administracji Lasów Państwowych, zwiększono liczbę dzielnic do 59, a granice krain i dzielnic prowadzono granicami ówczesnych nadleśnictw. Po dziesięciu latach, z chwilą nowelizacji Zasad (1979, 1980) zrezygnowano z granic dzielnic poprowadzonych po granicach jednostek administracyjnych Lasów Państwowych i wyznaczono je wzorem Mroczkiewicza według kryteriów przyrodniczych. W Regionalizacji przyrodniczoleśnej 1979 pozostawiono 8 krain, a liczbę dzielnic zwiększono do 60 Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne 1979 Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologicznofizjograficznych Trampler i in. 1990. Nowa wersja regionalizacji - trzystopniowy podział kraju, 8 krain, 59 dzielnic 149 mezoregionów przyrodniczo-leśnych Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010 Zielony, Kliczkowska 2012 8 krain, brak dzielnic, liczbę mezoregionów zwiększono do 183 Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Materiały niepublikowane ZUL KULiEL SGGW

Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010 Zielony, Kliczkowska 2012

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Zadanie - przedstawienie zróżnicowania środowiska przyrodniczego, tworzącego warunki wzrostu i rozwoju roślinności leśnej. Trampler i in. (1990) Dotychczczas wyróżniane były trzy jednostki hierarchiczne: Mezoregion Dzielnica Kraina Obecnie wyróżniane dwie jednostki hierarchiczne: Mezoregion i Kraina

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Mezoregion przyrodniczo-leśny jest podstawową jednostką regionalizacji wyróżnianą na podstawie: -dominującego na jego obszarze podłoża geologicznego - typu krajobrazu naturalnego. Charakter przyrodniczy mezoregionów wynika z dominacji określonych typów siedliskowych lasu oraz potencjalnej roślinności naturalnej.

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Mezoregion przyrodniczo-leśny typ krajobrazu naturalnego. podłoże geologiczne

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne Regionalizacja przyrodniczo-leśna Kraina przyrodniczo-leśna przyrodnicze warunki produkcji leśnej są kształtowane przez klimat. Różnica między krainami wyraża się w różnej roli podstawowych gatunków drzew leśnych (buka, jodły, świerka) w budowie drzewostanów i w różnej ich przydatności dla produkcji leśnej.

Zróżnicowanie geograficzno-klimatyczne

Okres wegetacyjny

Regionalizacja zadrzewieniowa