Projekt rozporządze dzeń pakietu legislacyjnego polityki spójno jności 2014-2020 2020 Departament Koordynacji i WdraŜania ania Programów w Regionalnych 1.
Proponowany budŝet na lata 2014-2020 Wieloletnie ramy finansowe przewidują kwotę 376 mld euro na lata 2014-2020 Regiony słabiej rozwinięte: 162,6 mld euro Regiony w okresie przejściowym: 38,9 Regiony lepiej rozwinięte: 53,1 Współpraca terytorialna: 11,7 Fundusz Spójności: 68,7 Dodatkowe środki dla regionów najbardziej oddalonych i słabo zaludnionych: 0,926 Instrument Łącząc Europę na rzecz transportu, energii i technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK): 40 mld euro (dodatkowe 10 mld euro w ramach Funduszu Spójności 2 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Pakiet legislacyjny polityki spójności 2014-2020 W dn. 6.10.2011 KE opublikowała propozycję pakietu rozporządzeń polityki spójności na lata 2014-2020, zawierającego: Rozporządzenie ogólne uchylające rozporządzenie1083/2006 wspólne przepisy dotyczące EFRR. EFS, FS, EFRROW oraz EFMR objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS i FS Rozporządzenia szczegółowe dla poszczególnych funduszy przepisy szczegółowe dla EFRR oraz celu Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia przepisy szczegółowe dotyczące EFRR w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna przepisy szczegółowe dla EFS przepisy szczegółowe dla FS przepisy dotyczące europejskiego ugrupowania współpracy terytorialne (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania Rozporządzenie w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji Obecnie zapisy ww. dokumentów są przedmiotem negocjacji. 3 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Główne kierunki wprowadzanych zmian Harmonizacja - rozporządzenie stanowi wspólny zestaw podstawowych zasad dla EFRR, EFS, FS, EFRROW i EFMR (nowy fundusz), np. w zakresie programowania, kwalifikowalności, trwałości, systemów zarządzania i kontroli oraz monitorowania. Koncentracja tematyczna wsparcie moŝliwe tylko w ramach priorytetów powiązanych z celami strategii Europa 2020. Rygorystyczne podejście do skuteczności polityki spójności warunkowość ex ante (warunki do spełnienia przed przyjęciem PO) i ex post (ocena i rezerwa wykonania), makroekonomiczna, europejska rezerwa wykonania dla Państwa Członkowskiego (5% budŝetu odpowiednich funduszy), zawieszenie/anulowanie środków. 4 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Geograficzny zakres wsparcia Regiony słabiej rozwinięte - PKB per capita wynosi mniej niŝ 75% średniego poziomu PKB w UE 27 Regiony w okresie przejściowym (nowa kategoria, wprowadzona zamiast systemu phasing-out/phasing-in) - PKB per capita wynosi 75% - 90% średniego poziomu PKB w UE 27 Regiony lepiej rozwinięte - PKB per capita wynosi powyŝej 90 % średniego poziomu PKB w UE - 27 5 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
6 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Koncentracja tematyczna KaŜdy fundusz wspiera następujące cele tematyczne: 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno komunikacyjnych; 3. Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolnego (w odniesieniu do EFRROW) oraz sektora rybołówstwa i akwakultury (w odniesieniu do EFMR); 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; 5. Promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem; 7 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Koncentracja tematyczna 6) Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystywania zasobów; 7) Promowanie zrównowaŝonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najwaŝniejszych infrastruktur sieciowych; 8) Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników; 9) Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem; 10) Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe Ŝycie; 11) Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej. Cele tematyczne przekładane są na priorytety specyficzne dla kaŝdego funduszu objętego WRS 8 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Programowanie Wspólne Ramy Strategiczne (WRS) KE Umowa partnerska KE Państwo Członkowskie Programy operacyjne Państwo Członkowskie 9 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Wspólne ramy strategiczne Dokument przekładający cele Europa 2020 na działania funduszy objętych zakresem WRS, w celu wskazania kierunku strategicznego dla procesu programowania na poziomie państw członkowskich i regionów WRS określa: - Kluczowe działania dla kaŝdego celu tematycznego - Wyzwania terytorialne - Horyzontalne zasady i cele polityczne wdraŝania funduszy - Priorytetowe obszary działań w zakresie współpracy - Mechanizmy koordynacji między funduszami WRS oraz stosownymi politykami i instrumentami UE - Mechanizmy zapewniające spójność i zgodność programowania z zaleceniami dla poszczególnych PC Na postawie WRS kaŝde państwo członkowskie, we współpracy z KE i partnerami, przygotowuje umowę partnerską. 10 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Umowa partnerska Zawierana pomiędzy KE i kaŝdym z państw członkowskich przekłada elementy wyszczególnione w WRS na kontekst krajowy oraz ustanawia zobowiązanie do osiągania celów Unii poprzez programowe funduszy. Obejmuje całe wsparcie z funduszy objętych zakresie WRS w danym państwie członkowskim Sporządzona przez państwo członkowskie we współpracy z partnerami w dialogu z KE na okres 1.01.2014 r. 31.12.2020 r. Przekazanie do KE w ciągu 3 miesięcy od przyjęcia wspólnych ram strategicznych. KE dokonuje oceny pod kątem zgodności z rozporządzeniem, WRS i zaleceniami dla poszczególnych krajów, biorąc pod uwagę ocenę spełnienia warunków ex-ante i zatwierdza (po ew. uwagach i poprawkach) max w ciągu 6 miesięcy od przedłoŝenia przez państwo członkowskie. 11 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Umowa partnerska W szczególności umowa partnerska zawiera: analizę potrzeb rozwojowych w odniesieniu do celów tematycznych i kluczowych działań z WRS, straszenie: ewaluacji ex ante programów operacyjnych uzasadniających wybór celów tematycznych i alokacji środków; głównych rezultatów spodziewanych do osiągnięcia dla kaŝdego z celów; oceny wypełnienia warunków ex ante, indykatywną alokację na poziomie programów na cele tematyczne, krajowym, funduszy i lista programów operacyjnych w ramach EFRR, EFS i Funduszu Spójności oraz programów EFRROW i EFMR wraz z alokacją, lista kamieni milowych oraz celów w odniesieniu do rezerwy wykonania, mechanizmy koordynacji oraz efektywnego wdraŝania funduszy. Mogą być wprowadzane poprawki: z inicjatywy KE lub PC 12 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Program Operacyjny Programy przedkładane są KE razem z umową partnerską. Uwagi KE w ciągu 3 miesięcy. Zatwierdzenie programu w ciągu max 6 miesięcy od jego przedłoŝenia, nie wcześniej niŝ 01.01.2014 r. lub przed zatwierdzeniem umowy partnerskiej. Program operacyjny składa się z osi priorytetowych. Oś priorytetowa dotyczy jednego funduszu dla kategorii regionu oraz odpowiada celowi tematycznemu i obejmuje jeden lub więcej priorytetów inwestycyjnych tego celu tematycznego zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych funduszy. Program definiuje priorytety w połączeniu z celami szczegółowymi, określa alokację z UE oraz środki krajowe, wskaźniki, działania na rzecz równouprawnienia kobiet i męŝczyzn, niedyskryminacji, zrównowaŝonego rozwoju oraz zmian klimatu. 13 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Treść PO obejmuje m.in.: Program Operacyjny strategię dot. wkładu programu w realizację strategii na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączaniu społecznemu: - potrzeby określające wyzwania właściwie dla poszczególnych państw, - uzasadnienie celów tematycznych, priorytetów inwestycyjnych (w odniesieniu do umowy partnerskiej i oceny ex ante), priorytety w połączeniu z celami szczegółowymi i priorytetami inwestycyjnymi, wskaźniki produktu i wskaźniki rezultatu oraz wartość bazową i wartość podstawy wykonania, opis działań zaplanowanych w celu osiągnięcia uwarunkowań ex ante, wykaz duŝych projektów, plan finansowy. 14 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Ring-fencing (EFRR) Regiony lepiej rozwinięte i przejściowe co najmniej 80% środków EFRR na szczeblu krajowym na cele tematyczne 1), 3) i 4) oraz co najmniej 20% na cel tematyczny 4). Odstępstwo: w regionach, których PKB na mieszkańca w latach 2007-2013 był niŝszy niŝ 75 % średniego PKB UE-25 w okresie odniesienia, ale które kwalifikują się do wsparcia w kategorii regionów w okresie przejściowym lub regionów lepiej rozwiniętych w okresie 2014-20, co najmniej 60% na cele 1), 3) i 4). Regiony słabiej rozwinięte co najmniej 50% środków EFRR na szczeblu krajowym na cele tematyczne 1), 3) i 4) oraz co najmniej 6% na cel tematyczny 4) Dodatkowo co najmniej 5% EFRR zarezerwowane na zintegrowane działania dotyczące zrównowaŝonego rozwoju miast. 15 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Uwarunkowania ex - ante Określane dla kaŝdego funduszu, dotyczą warunków (przede wszystkim o charakterze prawnym i instytucjonalnym), jakie muszą zostać spełnione w celu zagwarantowania skuteczności wdraŝania polityki spójności w ramach celów tematycznych. Gdy nie są spełnione w momencie składania umowy partnerskiej, zarówno w umowie jak i w programach zawarte zostają działania oraz harmonogram ich realizacji w celu spełnienia uwarunkowań, nie później niŝ 2 lata po przyjęciu umowy lub do 31.12. 2016 r. Zatwierdzając program KE moŝe zawiesić wszystkie lub część płatności okresowych na rzecz danego programu do czasu spełnienia uwarunkowań. Nieprzeprowadzenie zaplanowanych działań w terminie stanowi podstawę dla KE do zawieszenia płatności. 16 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Rezerwa na wykonanie 5% środków przydzielonych kaŝdemu funduszowi oraz państwu członkowskiemu stanowi rezerwę na wykonanie Ocena wykonania programów - 2017 r. i 2019 r. Na podstawie pozytywnej oceny średniookresowej w 2019 r., państwom członkowskim które osiągnęły odpowiednie wskaźniki pośrednie (milestones) zostaje przydzielona przez KE rezerwa na wykonanie. Wskaźniki pośrednie mają być określane dla kaŝdego PO na poziomie osi priorytetowej. Państwo członkowskie samodzielnie zaproponuje wskaźniki, które chce wykorzystać jako mierniki wskaźników pośrednich i w projekcie PO zaproponuje ich wartości docelowe na lata 2016, 2018 i 2022 Negatywna ocena: zawieszenie płatności okresowych, korekty finansowe w odniesieniu do priorytetów. PowaŜne braki w osiąganiu celów programu anulowanie przyznanych środków. 17 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Uwarunkowania makroekonomiczne Celem jest zmotywowanie PCz do prowadzenia stabilnej polityki makrogospodarczej. Komisja moŝe zwrócić się do państwa członkowskiego o dokonanie przeglądu oraz zaproponowanie zmian do umowy partnerskiej i odpowiednich PO, np. w celu wsparcia wykonania zaleceń Rady oraz wsparcia wpływu funduszy na wzrost gospodarczy. JeŜeli PCz nie odpowie na wezwanie KE, moŝe ona podjąć decyzję zawieszającą w całości lub w części płatności w odniesieniu do danych programów. Na wniosek PCz mającego tymczasowe trudności budŝetowe płatności mogą zostać zwiększone o 10 pp powyŝej stopy współfinansowania), zmniejszając tym samym wkład wymagany z budŝetów krajowych. 18 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Kwalifikowalność wydatków Brak moŝliwości sfinansowania projektów zrealizowanych (ukończonych) przed złoŝeniem wniosku o dofinansowanie. VAT niekwalifikowalny, chyba Ŝe nie istnieje moŝliwość odzyskania oraz pod warunkiem, Ŝe taka kwota VAT nie jest ponoszona w związku z zapewnieniem infrastruktury. MoŜliwość sfinansowania operacji z więcej niŝ jednego funduszu WRS lub innego instrumentu UE (dotyczy operacji, a nie wydatków). MoŜliwość realizowania operacji poza obszarem objętym programem, na terytorium UE, o ile zostaną spełnione określone warunki. 19 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Projekty generujące dochód Operacje przynoszące dochód (dla projektów pow. 1 mln EUR, z wył. EFS, pomocy publicznej i instrumentów finansowych) moŝliwość stosowania zryczałtowanej stawki procentowej dochodów dla danego typu operacji, zamiast konieczności obliczania luki finansowej i monitorowania dochodów w projekcie na etapie realizacji i eksploatacji. 20 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Instrumenty finansowe Wspólne zasady wykorzystania instrumentów finansowych (IF) dla wszystkich funduszy objętych WRS. Rozszerzenie moŝliwości wykorzystania IF do wszystkich rodzajów inwestycji i beneficjentów. MoŜliwość utworzenia IF na poziomie UE (zarządzanych centralnie, posiadających specjalne przepisy oraz system zarządzania i kontroli) lub na poziomie krajowym, regionalnym, transnarodowym lub transgranicznym w ramach odgórnie określonego przez KE modelu i standardowych warunków lub istniejącego / nowoutworzonego przez państwo członkowskie. 21 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Instrumenty wsparcia zintegrowanego Zintegrowane inwestycje terytorialne (obligatoryjne) realizowane w ramach więcej niŝ jednej osi, jednego lub kilku PO. Wyszczególnione w PO wraz z przeznaczoną na nie alokacją poszczególnych priorytetów. Rozwój kierowany przez lokalną społeczność - realizowany w ramach jednego lub kilku priorytetów PO w oparciu o zintegrowaną strategię, koncentrujący się na określonym obszarze (sub-region) kierowany przez lokalne grupy działania (np. władze lokalne i partnerzy min. 50% udziału spoza sektora publicznego). Miejska platforma rozwoju celem jest sieciowanie, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie polityki miejskiej. Przeznaczona dla miast wybranych przez KE we współpracy z PCz. Wspólny Plan Działań - operacja obejmująca grupę projektów, niepolegających na udostępnieniu infrastruktury, w ramach jednego lub kilku PO, wdraŝanych i rozliczanych na podstawie rezultatów i produktów. 22 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Społeczny Minimalny udział EFS dla kaŝdej kategorii regionów: 25% środków funduszy strukturalnych dla regionów słabiej rozwiniętych 40% dla regionów okresu przejściowego 52% dla regionów lepiej rozwiniętych MoŜliwość wsparcia infrastruktury oraz zakupu sprzętu z EFS Cross-financing: Fundusze mogą wspólnie dostarczać wsparcie dla programów operacyjnych. EFRR i EFS mogą finansować, w komplementarny sposób do wysokości 5 % unijnego finansowania w odniesieniu do kaŝdej osi priorytetowej programu. 23 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Fundusz Spójności Państwa członkowskie, których DNB per capita jest niŝszy niŝ 90% średniego poziomu w UE 27 Inwestycje w sieci transportowe TEN T (równieŝ transport niskoemisyjny oraz miejski) i środowisko (równieŝ OZE i efektywność energetyczna) 10 mld euro na sieci transportowe (instrument Łącząc Europę - Connecting Europe Facility: transport, energia, ICT, zarządzany na poziomie europejskim) 24 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
NajwaŜniejsze zagadnienia Wprowadzenie nowej kategorii regionów przejściowych w przypadku PL prawdopodobnie będzie to woj. mazowieckie mniejszy poziom dofinansowania oraz konieczność alokowania większych środków na określone cele tematyczne. Wprowadzenie umowy partnerskiej pomiędzy KE i PCz. Warunkowość ex ante + obowiązkowa rezerwa wykonania warunki niezbędne do spełnienia zarówno na poziomie krajowym jak i regionalnym (zagroŝenie zamroŝenia środków przez KE). Koncentracja tematyczna + ring-fencing konieczność alokowania środków na cele związane z realizacją strategii Europa 2020. Wprowadzenie instrumentów wsparcia zintegrowanego. Instrument Łącząc Europę dla projektów transeuropejskich wyłączenie części środków z FS w ramach alokacji narodowej (zagroŝenie utraty części środków FS w przypadku braku właściwego i terminowego przygotowania określonych projektów). 25 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
26 Dziękuj kujęza uwagę