Wsparcie prac nad RPO WŁ w ramach ewaluacji ex-ante. Julian Zawistowski

Transkrypt

1 Wsparcie prac nad RPO WŁ w ramach ewaluacji ex-ante Julian Zawistowski

2 Wsparcie prac nad RPO WŁ Możliwości Dylematy Rozwiązania

3 Możliwości

4 Możliwości Środki europejskie: Europa 2020 Cele tematyczne i Priorytety inwestycyjne Ringfencing Polityki krajowe: Strategie (strategie?) Umowa partnerstwa Demarkacja i PO krajowe

5 Europa 2020 Wzrost zatrudnienia - 75% osób w wieku powinno mieć pracę (dla PL 71%) Badania i rozwój - Przeznaczanie na B+R 3% PKB (dla PL 1,7%) Zmiany klimatu i zrównoważone wykorzystanie energii - Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20%, udział OZE 20%, wzrost efektywności energetycznej o 20% (dla PL odpowiednio 14%, 15,48%, 14%) Edukacja - Ograniczenie liczby osób przedwcześnie kończących naukę poniżej 10% (dla PL 4,5%); co najmniej 50% w wieku powinno mieć wykształcenie wyższe (dla PL 45%) Walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym - Zmniejszenie liczby zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem o 20 mln (dla PL 1,5 mln)

6 Cele tematyczne 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości wdziałaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej

7 Priorytety inwestycyjne W pewnym sensie własny PO Komisji Europejskiej Wszystkie PO muszą się wpisywać w priorytety inwestycyjne PI mają bardzo pojemne i niewiele mówiące nazwy Priorytet inwestycyjny 5.1 wspieranie wyspecjalizowanych inwestycji służących dostosowaniu do zmiany klimatu i 5.2 promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi nikt nie wie czym się różnią Czym ma być 3.1? promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz wspieranie tworzenia nowych firm, z uwzględnieniem inkubatorów przedsiębiorczości Czym w praktyce różni się 3.1 od 3.2. opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu internacjonalizacji, czy od 3.4 wspieranie zdolności MŚP w zaangażowanie się w proces wzrostu ekonomicznego i innowacji

8 Ringfencing Ring-fencing konieczność przeznaczenia określonej (minimalnej) puli środków na obszary tematyczne związane z celami EU 2020, uzależniona od stopnia rozwoju poszczególnych regionów (im lepiej rozwinięty tym wyższe pułapy na wybrane obszary tematyczne). Konsekwencje ograniczona elastyczność w wyborze obszarów wsparcia.

9 Strategie krajowe KSRR, SRK bardzo pojemne, mało przesądzające, nieco inaczej rozkładające akcenty, ale w efekcie niezbyt pomocne dla ukierunkowania interwencji. Strategie zintegrowane mniej dokumentów, ale nadal szerokie zapisy i brak realnego wsparcia dla koncentracji tematycznej.

10 Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego SRWŁ nacisk na wzrost konkurencyjności i spójności -wskazuje pożądane kierunki rozwoju, ale tak jak większość dokumentów strategicznych jest dosyć szeroka, z silnie zarysowanym wymiarem terytorialnym. Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego LORIS 2030 punkt odniesienia dla koncentracji w CT1-3

11 Umowa Partnerstwa Umowa Partnerstwa - jest w niej wszystko, niewiele przesądza, nie wskazuje obszarów koncentracji. Linia demarkacyjna (niestety) główny punkt odniesienia dla programów operacyjnych, niektóre jej zapisy są kontrowersyjne i trudne w interpretacji

12 Dylematy

13 Wybór biurokratyczny Wskaźniki, wskaźniki, wskaźniki Szablony, templatyi formularze Priorytety inwestycyjne i demarkacja

14 Wskaźniki Programowanie programowaniem, ale wszystko i tak zależy od wskaźników (commonindicatorsi ramy wykonania) - problem dla wszystkich PO. Część wskaźników narzucona i nie do końca odpowiadająca potrzebom regionu i planowanej interwencji. Ramy wykonania konieczność trafienia w punkt lub ryzyko utraty środków. Jak szacować bezpiecznie i jednocześnie wyznaczać ambitne cele?

15 Przejmować się czy nie? Miało być łatwiej, a narzuca się: Cele tematyczne i priorytety Ring-fencingi Formę pisania PO (w układzie priorytetów inwestycyjnych) Jednocześnie wymagając logiki interwencji, uzasadnienia dla wyboru (?) publicznego i koncentracji tematycznej/ Dla ułatwienia są OSI, ZIT, RLKS, kontrakt terytorialny Najlepiej napisać tak aby spełnić wymogi, ale realizować swoje cele i odpowiadać na rzeczywiste potrzeby

16 Wybór publiczny Kluczowe decyzje w postaci alokacji są podejmowane w RPO; RPO zawiera zobowiązania chociażby w formie wskaźników; Skoro RPO zawiera zobowiązania, więc musi dokonywać rozstrzygnięć!

17 73 mld euro=300 mld zł czyli ile? ok. 68 mld euro do swobodnego rozdysponowania większa niż obecnie decentralizacja funduszy strukturalnych programy na poziomie krajowym zbliżona struktura do obecnego okresu programowania Pomoc Techniczna 0,57 27% Polska Cyfrowa 1,95 31% 69% Polska Wschodnia 2,00 42% Wiedza, Edukacja, Rozwój 3,20 Inteligentny Rozwój 7,62 Fundusz Spójności fundusze strukturalne (EFRR i EFS) -poziom krajowy fundusze strukturalne (EFRR i EFS) - poziom regionalny Infrastruktura i Środowisko 24, alokacja mld euro

18 73 mld euro=300 mld zł czyli ile? nowość w perspektywie finansowej : dwufunduszowe regionalne programy operacyjne (połączenie interwencji EFS i EFRR) 3,5 3,1 alokacja programu w mld euro* 3 2,6 2,5 2,2 2,0 2,0 2,0 1,9 1,9 2 1,7 1,7 1,5 1,4 1,5 1,2 1,1 1 0, ,8 0, alokacja na jednego mieszkańca w euro* *łącznie z rezerwą programową

19 Wybór przez alokację OP1 Innowacyjność OP2 Konkurencyjność OP3 Transport OP4 Gospodarka niskoemisyjna OP5 Ochrona środowiska OP6 Rewitalizacja OP7 Usługi dla społeczeństwa OP8 Zatrudnienie 10,6% 15,0% 16,2% 23,0% 18,6% 26,4% 6,1% 8,6% 3,5% 5,0% 5,9% 8,3% 7,5% 10,7% 15,9% RPO EFS EFRR 54,0% OP9 Kompetencja i adaptacyjność Pomoc techniczna 3,3% 4,0% 3,0% 12,4% 42,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

20 Rozwiązania

21 Założenia ewaluacji ex-ante ewaluator twórca polityki kluczowa współpraca z twórcami dokumentu metody wychodzące poza analizę tekstu specyfika (nieprzewidywalność) procesu programowania uwzględniona w założeniach ewaluacji lepsze uwzględnienie systemu realizacji osadzenie koncepcji badania w teorii ewaluacji

22 Jak pomagamy? Model logiczny interwencji RPO wyzwania/ potrzeby działania produkty rezultaty bezpośrednie rezultaty strategiczne czynniki zewnętrzne

23 usystematyzowanie wyzwań rozwojowych (przykład z POIŚ) konieczność zobowiązań pakietu energetycznoklimatycznego niewystarczające bezpieczeństwo energetyczne brak odpowiedniego otoczenia instytucjonalnego zbyt niska efektywność energetyczna niewykorzystany potencjał OZE brak bezpieczeństwa gazowego zawodność sieci energetycznych brak wystarczającej mocy w sektorze elektroenergetycznym pole interwencji polityki spójności kontekst innych polityk publicznych

24 przykład modelu logicznego (przykład z POIŚ) zmniejszenie energochłonności gospodarki wzrost efektywności energetycznej na poziomie produkcji wzrost efektywności energetycznej na poziomie dystrybucji wzrost efektywności energetycznej na poziomie zużycia wzrost efektywności produkcji energii cieplnej w miastach (4.5) zwiększenie efektywności wykorzystania ciepła użytkowego (4.7) zmniejszenie strat w przesyle energii cieplnej (4.5) wzrost inteligentnego wykorzystania energii elektrycznej (4.4) wzrost świadomości energetyczne j (X) wzrost efektywności zużycia w sektorze przedsiębiorst w (4.2) wzrost efektywności zużycia w sektorze budownictwa (4.3)

25 Wsparcie wyboru publicznego Warsztaty: wypracowanie wspólnego rozwiązania uwzgledniającego potrzeby i doświadczenia regionu oraz kraju, Ekspertyzy i opracowania wskazanie rozwiązań skutecznych i nieskutecznych oraz kwestii, które mogą być decydujące dla powodzenia