Programowanie wykorzystania środków finansowych z perspektywy

Transkrypt

1 Programowanie wykorzystania środków finansowych z perspektywy Izabela Ziątek Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, 9 maja 2013 r.

2 Negocjacje pakietu legislacyjnego polityki spójności Ostateczne przyjęcie rozporządzeń dla polityki spójności będzie możliwe jesienią 2013, o ile Parlament Europejski zaakceptuje pakiet w I czytaniu; Wariant mniej optymistyczny - przyjęcie przez Radę rozporządzeń na koniec 2013 r., po II czytaniu w PE; Na poziomie roboczym równolegle prowadzony jest nieformalny dialog z Komisją Europejską dotyczący programowania perspektywy finansowej UE na lata ;

3 Umowa Partnerstwa w systemie dokumentów strategicznych Europa 2020 Zalecenia Rady UE dla Polski Pakiet rozporządzeń UE na lata Krajowy Program Reform Strategia Rozwoju Kraju 2020 Strategie Zintegrowane w tym KSRR KPZK ZAŁOŻENIA UMOWY PARTNERSTWA przyjęte przez RM 15 stycznia 2013 r.

4 Dokumenty strategiczne na lata Projekt Umowy Partnerstwa, zaprezentowany zostanie w dniu 5 czerwca na poziomie Zespołu Międzyresortowego do spraw Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Zatwierdzenie Umowy Partnerstwa przez Komisję Europejską planowane jest na koniec 2013 roku. Zatwierdzenie programów operacyjnych przez KE zgodnie z rekomendacją planowane jest na połowę 2014 roku 4

5 Umowa Partnerstwa Określi m.in.: Cele i kierunki interwencji funduszy objętych Europejskimi Funduszami Strukturalnymi i Inwestycyjnymi (EFSiI); Strukturę programów operacyjnych na poziomie krajowym i regionalnym; Mechanizmy działania instrumentów terytorialnych; Zarys systemu finansowania środkami europejskimi; Zarys systemu wdrażania Umowy Partnerstwa. 5

6 Główne uwarunkowania europejskie Zintegrowane podejście objęcie EFSiI polityki spójności, wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa; Koncentracja tematyczna ukierunkowanie wsparcia z EFSiI na celach wskazanych w Strategii Europa Ukierunkowanie na rezultaty KE z państwami członkowskimi dokona przeglądu postępów programów w 2019 r. oraz osiągnięcia zakładanych celów w 2022 r. Wyniki oceny będą stanowiły podstawę do podziału rezerwy wykonania. Wprowadzenie warunków ex-ante - od ich spełnienia KE uzależniać będzie korzystanie przez państwo członkowskie z funduszy EFSiI; Uwzględnienie wymiaru terytorialnego lepsze wykorzystanie potencjałów poszczególnych terytoriów. 6

7 Cele tematyczne Zasady nowego okresu programowania, w szczególności koncentracja tematyczna wsparcia wokół 11 celów tematycznych, wymusza zmianę dotychczasowego podejścia do finansowania do zagadnień związanych z obszarem turystyki i kultury. Cele tematyczne: 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych; 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury; 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach; 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem; 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów; 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu; najważniejszych infrastruktur sieciowych; 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników; 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem; 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie; 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej; 7

8 Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne jako narzędzie realizacji celów rozwojowych kraju EFSiI będą realizowały cele rozwojowe określone w Strategii Rozwoju Kraju w ramach 3 obszarów: Zwiększanie konkurencyjności gospodarki Poprawa spójności społecznej i terytorialnej Podnoszenie sprawności i efektywności państwa przez wszystkie 11 celów tematycznych wskazanych w projektach rozporządzeń UE 8

9 Zakres interwencji EFSiI dla realizacji celów rozwojowych kraju ZWIĘKSZENIE KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARKI Zakres wsparcia (przykłady) Wzrost innowacyjności i powiązań pomiędzy sferą B+R i przedsiębiorstwami; Rozwój cyfrowy (zapewnienie dostępu do szybkiego i bardzo szybkiego Internetu szerokopasmowego, rozwój e-gospodarki, rozwój cyfrowych kompetencji); Wsparcie konkurencyjności przedsiębiorstw w wybranych dziedzinach; Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego; Wzrost jakości kluczowych powiązań transportowych; Rozwój kapitału ludzkiego (głównie poprzez uczenie się przez całe życie a także podnoszenie jakości i konkurencyjności szkolnictwa wyższego); Pełniejsze wykorzystanie potencjału największych miast i ich obszarów funkcjonalnych w procesach rozwojowych kraju i regionów. 9

10 Zakres interwencji EFSiI dla realizacji celów rozwojowych kraju POPRAWA SPÓJNOŚCI SPOŁECZNEJ I TERYTORIALNEJ Zakres wsparcia (przykłady) Zwiększenie dostępności i jakości edukacji na różnych poziomach; Zwiększenie poziomu zatrudnienia; Zmniejszenie poziomu zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym; Poprawa dostępności i jakości podstawowych usług i dóbr (edukacja, zdrowie, kultura, transport); Promowanie rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich poprzez ułatwianie podejmowania działalności pozarolniczej i tworzenie oraz zwiększenie mobilności zawodowej mieszkańców wsi; Poprawa jakości środowiska naturalnego; Zwiększenie dostępności transportowej poprzez łączenie węzłów komunikacyjnych z infrastrukturą TEN-T; Rewitalizacja i przeciwdziałanie degradacji społeczno-gospodarczej na obszarach niektórych miast i wybranych dzielnic; Włączenie cyfrowe (e-integracja). 10

11 Zakres interwencji EFSiI dla realizacji celów rozwojowych kraju PODNOSZENIE SPRAWNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI PAŃSTWA Podnoszenie jakości stanowionego prawa; Zakres wsparcia (przykłady) Wsparcie procesu zmian instytucjonalnych i prawnych w kluczowych dla funkcjonowania gospodarki obszarach; Promowanie wzrostu jakości funkcjonowania administracji publicznej na wszystkich poziomach zarządzania; Opracowanie nowych wzorców i szerokie wdrażanie zasady partnerstwa podmiotów publicznych, społecznych i prywatnych; Dalsze działania wspierające rozwój i wzmacniające rolę społeczeństwa obywatelskiego (w tym wspieranie dialogu społecznego); Otwieranie zasobów publicznych, w tym: dostępu do informacji publicznej, wsparcie digitalizacji wspólnego dziedzictwa kulturowego, naukowego i edukacyjnego, stworzenie systemu instytucji i narzędzi zapewniających jego archiwizację, zapewnienie powszechnego dostępu do zasobów dziedzictwa kulturowego w postaci cyfrowej; Rozwój e-usług publicznych. 11

12 Zarys programów operacyjnych Program Fundusz Instytucja zarządzająca Polityka Spójności Program dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw (PO Innowacyjny Rozwój); Program dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego (PO Infrastruktura dla Zrównoważonego Rozwoju); EFRR EFRR, FS 3. Program dotyczący rozwoju cyfrowego (PO Polska Cyfrowa); EFRR 4. Program pomocy technicznej; EFRR Program dotyczący Polski Wschodniej program ponadregionalny (PO Rozwój Polski Wschodniej); Program dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności oraz dobrego rządzenia (PO Wiedza Edukacja Rozwój); EFRR 7. Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej; EFRR EFS Ministerstwo Rozwoju Regionalnego 8. Regionalne Programy Operacyjne; EFRR, EFS Zarządy województw WPR i WPRyb 1. Program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich; EFRROW 2. Program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich. EFMR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 12

13 Decentralizacja zarządzania funduszami Wzrośnie udział środków funduszy strukturalnych zarządzanych na poziomie regionalnym. W przypadku Europejskiego Funduszu Społecznego wyniesie on 75%. Oznacza to większą odpowiedzialność województwa za realizację polityki rozwoju, w tym np. koniecznością wypełnienia warunków ex-ante. kwota wynikająca z podziału alokacji na RPO + kwota z podziału rezerwy programowej+ kwota z podziału rezerwy wykonania = środki zarządzane w regionie Wzrost udziału środków funduszy strukturalnych (EFS i EFRR) zarządzanych na poziomie regionalnym EFS i EFRR 13

14 Zakres interwencji w obszarze turystyki Działania w obszarze turystyki (brak celu tematycznego i priorytetów inwestycyjnych dedykowanych bezpośrednio turystyce). Działania dedykowane turystyce będą mogły być realizowane w sposób pośredni w następujących celach tematycznych: Cel tematyczny numer 2 - (2.2. priorytet inwestycyjny) rozwój produktów i usług opartych na TIK, handlu elektronicznego oraz zwiększenie zapotrzebowania na TIK - wsparcie przedsiębiorstw w zakresie produktów i usług opartych na Technologiach Informacyjno-Komunikacyjnych Cel tematyczny numer 3 w całości projekty zwiększające aktywność inwestycyjną MŚP zwiększające zatrudnienie i ich trwały rozwój np. Rozbudowa przedsiębiorstwa prowadząca do wprowadzenia na rynek nowych produktów/usług; Zróżnicowanie produkcji lub świadczenia usług przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów/usług (w tym turystycznych); Wpływ na promocję produktów turystycznych będą miały także projekty dotyczące promocji przedsiębiorstw międzynarodowych; 14

15 Zakres interwencji w obszarze turystyki Cel tematyczny numer 8 - Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników; (Priorytet inwestycyjny 8.2) wsparcie rozwoju przyjaznego dla zatrudnienia poprzez rozwój potencjałów endogenicznych jako elementu strategii terytorialnej dla obszarów ze specyficznymi potrzebami w tym działaniami na rzecz zwiększenia dostępności i rozwoju zasobów naturalnych i kulturowych) Opracowanie strategii regionalnych mające na celu likwidację problemów społecznych projekty związane z turystyką mogą być realizowane jako jeden z elementów strategii działania prozaturdnieniowa; Cel tematyczny numer 9 - Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem (Priorytet inwestycyjny 9.2) wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczeństw obszarów wiejskich i miejskich, lokalne strategie rozwoju realizowane przez społeczność realizowane na poziomie regionalnym opracowanie Lokalnych Planów Rewitalizacji, których elementem mogą być projekty realizowane w obszarze turystyki. 15

16 Zakres interwencji w obszarze kultury Cel tematyczny numer 6 (priorytet inwestycyjny 6.3) - ochrona promocja i rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego; Ochrona, zachowanie i zabezpieczenie obiektów dziedzictwa kulturowego i obiektów zabytkowych, zakup trwałego wyposażenia oraz konserwację muzealiów, wsparcie i rozwój centrów informacji kulturalnej i promocji kultury działania w zakresie promocji kultury. Cel tematyczny numer 2 (priorytet inwestycyjny 2.3) wzmacnianie zastosowania TIK w e- admisnitracji, e-learningu, e-kultury, e zdrowia; wspieranie rozwiązań informatycznych w obszarze kultury np. dygitalizacja zasobów kultury; Na poziomie krajowym zakłada się wspieranie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu krajowym i europejskim. Na poziomie regionalnym będą realizowane działania wynikające z regionalnych i lokalnych strategii rozwoju, przyczyniające się do dywersyfikacji lokalnej gospodarki (turystyka, produkt lokalny) oraz wzmocnienie jej potencjału jak również działania na rzecz ochrony krajobrazu kulturowego na obszarach wiejskich i miejskich. 16

17 Wymiar terytorialny Podejście terytorialne oznacza odejście od postrzegania obszarów przez pryzmat granic administracyjnych na rzecz ich indywidualnych potencjałów, barier i wzajemnych zależności. Pięć wyodrębnionych obszarów strategicznej interwencji państwa (OSI) wybranych na podstawie zapisów KSRR A. Polska Wschodnia B. Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne C. Miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji D. Obszary, w szczególności wiejskie, o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe E. Obszary przygraniczne Wybór 5 OSI nie oznacza ograniczenia wsparcia tylko do nich, możliwe będzie wspieranie innych obszarów o znaczeniu makro lub regionalnym, w zależności od decyzji IZ. 17

18 ZIT wykorzystane na: Instrumenty Rozwoju Terytorialnego Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) Zwiększanie udziału obszarów zurbanizowanych w zarządzaniu/ wdrażaniu programów operacyjnych; Sprzyjanie rozwoju współpracy i integracji w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych. ZIT realizowane na: Obszarach funkcjonalnych 18 miast wojewódzkich (16 ZIT po jednym na województwo); Dodatkowo na terenie innych miast (ewentualnie ich obszarów funkcjonalnych) o charakterze regionalnym/subregionalnym decyzja w gestii samorządów województw; 18

19 Instrumenty Rozwoju Terytorialnego Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) Wzmacnianie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rangę miejskiego obszaru funkcjonalnego oraz poprawa dostępu i jakości usług publicznych w całym obszarze funkcjonalnym. Projekty powinny wykorzystywać wspólne cechy / potencjał obszaru funkcjonalnego (np. wspólne dziedzictwo kulturowe) i przyczyniać się do umocnienia jego charakteru oraz do dostosowania i rozszerzenia oferty usług w całej przestrzeni funkcjonalnej miasta, które przyczyniają się do usprawnienia jakości życia mieszkańców i przyjezdnych (np. promocja produktu turystycznego wspólnego dla całego obszaru funkcjonalnego, poprawa systemu informacji dla cudzoziemców. (cele tematyczne nr 2, 6, 8, 9). 19

20 Rozwój kierowany przez społeczność lokalną (RKSL) CEL: zwiększenie udziału społeczności lokalnej w programowaniu i zarządzaniu rozwojem danego obszaru, a także lepsze dopasowanie usług do potrzeb mieszkańców, zwiększenie zaangażowania podmiotów niepublicznych w świadczenie usług publicznych, większe upodmiotowienie lokalnych społeczności. Instrument dobrowolny dla polityki spójności i polityki rybackiej, obligatoryjny dla WPR; Zastosowanie RKSL będzie zależało do decyzji IZ danym programem operacyjnym; Wykorzystane zostaną doświadczenia inicjatywy LEADER, realizowanej w ramach PROW ; RKSL obejmie fragment działań na obszarach wiejskich, miejsko-wiejskich, miejskich oraz zależnych od rybactwa. 20

21 Propozycje celów dotyczących RKSL Rozwój kierowany przez społeczność lokalną (RKSL) Odbudowa zdolności do rozwoju poprzez zintegrowaną rewitalizację zdegradowanych społecznie, ekonomicznie i fizycznie obszarów miejskich. Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne angażujące różne władze publiczne i podmioty prywatne mogą przywrócić lub nadać nowe funkcje zdegradowanym dzielnicom miast i obszarom, które utraciły funkcje gospodarcze i społeczne. Kompleksowe działania rewitalizacyjne obejmować mogą szereg powiązanych ze sobą działań, takich jak: rozwój kapitału ludzkiego, zmniejszenie wykluczenia społecznego, poprawa i nadrabianie zaległości w zakresie infrastruktury technicznej, modernizacja i rozwój obiektów użyteczności publicznej, pobudzanie przedsiębiorczości, poprawa stanu środowiska, rozwój dziedzictwa kulturowego; Działania z zakresu rynku pracy oraz stymulacja wewnętrznego potencjału gospodarczego (aktywizacja bezrobotnych, pobudzanie lokalnej przedsiębiorczości, przyciąganie zewnętrznego kapitału, rozwój turystyki); 21

22 Koordynacja działań i wymiana informacji Biuletyn nt. programowania perspektywy finansowej : Cykliczne, miesięczne wydawnictwo, Przekazywane w wersji elektronicznej, Przygotowywane przez MRR, na podstawie informacji z instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie programów operacyjnych, Materiały powinny dotyczyć między innymi: postępu prac nad programami operacyjnymi i innymi dokumentami, efektów spotkań grup roboczych, planów na bieżący miesiąc i innych kwestii. Strona mrr.gov.pl/funduszeeuropejskie /programowanie Skrzynka kontaktowa programowanie @mrr.gov.pl

23 Dziękuję za uwagę