Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 6 maja 216 Podbój świata eksportem o niskiej wartości dodanej Temat dnia: Podbój świata eksportem o niskiej wartości dodanej W 215 r. nadwyżka handlowa (towarowa) w Europie Środkowej i Wschodniej wzrosła do 2% PKB (+,3% r/r), a deficyt odnotowano tylko w Rumunii. Rosnąca otwartość gospodarek Europy Środkowej i Wschodniej, mierzona relacją wartości obrotów handlu zagranicznego do PKB, jest skorelowana z napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych do regionu. Zakumulowana wartość BIZ (w ujęciu netto) jest największa w Czechach i na Słowacji, gdzie przekracza 5% PKB, podczas gdy w pozostałych gospodarkach regionu przekracza 4% PKB. Pomimo rosnącej otwartości handlowej, struktura eksportu gospodarek Europy Środkowej i Wschodniej charakteryzuje się wciąż niskim poziomem wartości dodanej w szczególności w Polsce i Rumunii który w ostatnich latach nie wykazuje tendencji wzrostowej. Przegląd wydarzeń gospodarczych: CZE: Zgodnie z oczekiwaniami bank centralny Czech pozostawił stopy procentowe bez zmian (,5%). [Reuters, 216-5-5] POL: W kwietniu zarejestrowano 39828 nowych samochodów osobowych i dostawczych, więcej o 22,3% r/r vs. wzrostu o 16,2% r/r w marcu. (SAMAR) [PAP, 216-5-5] ŚWIAT: Indeks cen żywności na świecie w kwietniu spadł o -9,9% r/r po spadku o -12,% r/r w marcu. (FAO, Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa) [PAP, 216-5-5] POL: MinFin kończy prace nad pakietem rozwiązań dot. ograniczenia zakresu patologii i szarej strefy na rynku paliw płynnych. Potencjalne zwiększenie dochodów z tytułu VAT i akcyzy resort szacuje na nie mniej niż 2,2-2,5 mld zł rocznie. (P. Szałamacha, minister finansów) [PAP, 216-5-4] Dziś w kalendarzu: Posiedzenie RPP (konsensus: 1,5% vs. 1,5% w kwietniu). 14:3 - zatrudnienie poza rolnictwem w USA w kwietniu (konsensus: 2 tys. vs. 215 tys. w marcu). 14:3 - stopa bezrobocia w USA w kwietniu (konsensus: 5,% vs. 5,% w marcu). Główny Ekonomista Radosław Bodys radoslaw.bodys@pkobp.pl tel. 22 521 8 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Piotr Bujak Starszy Ekonomista Kierownik Zespołu tel. 22 521 81 34 Marcin Czaplicki Ekonomista (ceny, zagranica) tel. 22 521 54 5 Michał Rot Ekonomista (sfera realna) tel. 22 58 34 22 Karolina Sędzimir Ekonomista (rynek pracy) tel. 22 521 81 28 215 216 Realny PKB (%) 3,6 3,5 Produkcja przemysł. (%) 4,9 6,1 Stopa bezrobocia (%) 9,8 8,9 Eksport towarów zaawansowanych technologicznie (% eksportu ogółem) 58 % PKB % ogółu eksportu 56 54 52 5 48 46 44 42 4 1 Eksport (L) Eksport towarów zaawansowanych technologicznie (P) 27 28 29 21 211 212 213 214 215 12,5 12, 11,5 11, 1,5 1, 9,5 9, Inflacja CPI (%) -,9 -,4 Inflacja bazowa (%),3,4 Podaż pieniądza M3 (%) 9,1 9,2 Saldo obrotów bieżących (%PKB) -,1-1,1 Deficyt fiskalny (%PKB)* -2,6-2,5 Dług publiczny (%PKB)* 51,3 5,8 Stopa referencyjna (%) 1,5 1,5 EUR-PLN 4,26 4,4 Źródło: GUS, NBP, MF, Prognozy PKO BP (DAE); Prognozy PKO BP (BSR); *ESA21.
Podbój świata eksportem o niskiej wartości dodanej W 215 r. nadwyżka handlowa (towarowa) w Europie Środkowej i Wschodniej wzrosła do 2% PKB (+,3% r/r), a deficyt odnotowano tylko w Rumunii. Rosnąca otwartość gospodarek Europy Środkowej i Wschodniej, mierzona relacją wartości obrotów handlu zagranicznego do PKB, jest skorelowana z napływem bezpośrednich inwestycji zagranicznych do regionu. Zakumulowana wartość BIZ (w ujęciu netto) jest największa w Czechach i na Słowacji, gdzie przekracza 5% PKB, podczas gdy w pozostałych gospodarkach regionu przekracza 4% PKB. Napływ BIZ doprowadził do wzrostu udziału w eksporcie towarów branż maszynowej, elektronicznej i motoryzacyjnej. Udział tych trzech sektorów w eksporcie ogółem przekroczył 4% w Czechach, na Słowacji i Węgrzech vs. ok. 2% w Polsce i Rumunii. Pomimo długotrwałego wzrostu stopnia otwartości gospodarek regionu, prawie nie zmienił się udział zaawansowanych technologicznie towarów w ich eksporcie ogółem. W regionie jest on najwyższy w Czechach i na Węgrzech. Kierunki wymiany handlowej wskazują na rosnącą penetrację eksportową rynków poza strefą euro, co obrazuje rosnący udział rynkowy Chin, Japonii oraz państw Bliskiego Wschodu w porównaniu do Europy. Pomimo rosnącej otwartości gospodarek regionu, struktura ich eksportu charakteryzuje się wciąż niskim poziomem wartości dodanej w szczególności w Polsce i Rumunii który dodatkowo nie wykazuje tendencji wzrostowej w ostatnich latach. W 215 r. nadwyżka handlowa (towarowa) w Europie Środkowej i Wschodniej (EŚiW) wzrosła do 2% PKB (+,3% r/r). Największą poprawę odnotowano w Polsce i na Węgrzech (odpowiednio o 1,5 i,9% PKB więcej w Udział eksportu zaawansowanych technologicznie towarów w eksporcie ogółem krajów EŚiW 58 56 54 52 5 48 46 44 42 4 % PKB % ogółu eksportu 27 28 29 21 211 212 213 214 215 Eksport (L) Eksport towarów zaawansowanych technologicznie (P) 12,5 12, 11,5 11, 1,5 1, 9,5 9, Bilans obrotów towarowych** w państwach EŚiW % PKB Zmiana w 215 EKSPORT 24^ 27* 214 215 1 rok vs. 27 vs. 24 POL 29,5 32,6 4,3 41,8 1,4 9,2 12,3 CZE 57,8 64,8 85,2 87,9 2,8 23,2 3,1 SVK 64,3 76,1 86,1 87,1 1, 11, 22,8 HUN 53,5 68,5 79,9 81,8 1,9 13,3 28,3 ROM 3,8 23,6 34,9 34,2 -,8 1,6 3,3 CEE 42, 45,4 55,6 56,9 1,3 11,5 14,9 % PKB Zmiana w 215 IMPORT 24^ 27* 214 215 1 rok vs. 27 vs. 24 POL 35,2 38,5 41, 4,9 -,1 2,4 5,7 CZE 58,7 62,5 75,1 78,1 3, 15,6 19,4 SVK 69,2 78,9 81,6 84,9 3,3 6,1 15,7 HUN 58,3 68,6 75,8 76,8 1, 8,1 18,5 ROM 42,8 4,9 39, 39,4,4-1,5-3,4 CEE 47,3 5,7 54, 54,9,9 4,2 7,6 % PKB Zmiana w 215 BIL. HANDLOWY 24^ 27* 214 215 1 rok vs. 27 vs. 24 POL -5,7-5,9 -,6,9 1,5 6,8 6,6 CZE -,8 2,3 1,1 9,9 -,2 7,6 1,7 SVK -4,9-2,7 4,5 2,2-2,3 4,9 7,1 HUN -4,8 -,1 4,1 5,,9 5,1 9,8 2 ROM -12, -17,4-4, -5,2-1,2 12,1 6,7 CEE -5,3-5,3 1,6 2,,3 7,3 7,3 ** wszystkie dane o wymianie handlowej przedstawione w tym opracowaniu bazują na unijnej definicji statystyki handlu międzynarodowego publikowanej przez Eurostat, która stanowi jedną z wsadowych do kalkulacji bilansu płatniczego. ^ akcesja Polski, Czech, Słowacji i Węgier do UE, *akcesja Rumunii do UE.
215 r. niż w 214 r.). Bilans handlowy spadł w 215 r. (vs. 214 r.) w Czechach, na Słowacji i w Rumunii (odpowiednio o,2%, 2,3% i 1,2% PKB danego państwa). Za dwie trzecie poprawy bilansu obrotów towarowych odpowiadał wzrost udziału eksportu w PKB. Stosunek eksportu do PKB wzrósł we wszystkich analizowanych gospodarkach z wyjątkiem Rumunii (najwyższy wzrost odnotowano w Czechach: o 2,8% PKB). Równocześnie we wszystkich państwach (z wyjątkiem Polski, pomimo solidnego wzrostu popytu krajowego, patrz: poprzednia strona) wzrósł stosunek importu do PKB. Powyższe stanowi część długotrwałego trendu rozpoczynającego się z momentem włączenia regionu do globalnego łańcucha produkcji po wejściu państw EŚiW do Unii Europejskiej. Rosnąca otwartość handlowa i szybki wzrost relacji eksportu do PKB w nowych państwach członkowskich jest najlepiej widoczny, gdy porównuje się różnicę między państwami przystępującymi do UE w 24 r. (POL, CZE, SVK, HUN) i Rumunią która weszła do UE w 27 r. Największy skumulowany wzrost relacji eksportu do PKB odnotowano w Czechach (+3,1% PKB) i na Węgrzech (+28,3% PKB). Swoją otwartość handlową zwiększyły również Słowacja i Polska (odpowiednio o 22,8% PKB i 12,3% PKB). Natomiast w Rumunii poziom otwartości pozostał niemalże niezmieniony (wzrost o 3,3% PKB). Przypadek Rumunii sugeruje, że jej otwartość ucierpiała najmocniej w latach 24-27, czyli w okresie w którym pozostawała jeszcze poza UE (spadek otwartości z 3,8% do 23,6% PKB). Wzrost otwartości handlowej zbiegł się ze wzrostem napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Wzrost zasobu BIZ (w ujęciu netto) jest najbardziej widoczny w Czechach i na Słowacji, gdzie przekracza on 5% PKB, podczas gdy w pozostałych gospodarkach regionu przekracza 4% PKB. Długoterminowy trend wzrostu otwartości handlowej i napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych doprowadził do zmiany struktury eksportu towarów, objawiającej się wzrostem udziału branż maszynowej, elektronicznej i motoryzacyjnej w eksporcie towarów. Udział tych trzech sektorów w eksporcie ogółem przekroczył 4% w Czechach, na Słowacji i Węgrzech vs. ok. 2% w Wolumen bezpośrednich inwestycji zagranicznych (ujęcie netto) 6 5 4 3 2 1 % PKB CZE SVK ROM HUN POL Stan na koniec 3q215. Zmiana eksportu z państw EŚiW (w rozbiciu na rodzaje towarów, % PKB) % PKB Zmiana w 215 vs. 214 Zmiana w 215 vs. 24 POL CZE SVK HUN ROM POL CZE SVK HUN ROM Rolnictwo,,1,,1 -,1,5,7,5 1,2 1,5 Górnictwo -,1,4, -,1, -,4,6 -,1,2, Przetworzona żywność,1,2 -,1 -,2, 2, 1,4,6 2,,5 Napoje,,,,,,1,1,,1, Tytoń,,1,,,1,4,3,,1,6 Przemysł lekki,2,2 -,1, -,3,3,4 -,8,1-6,1 Ropa i pochodne -,2 -,1 -,7 -,8 -,5,2,3 -,8,4 -,7 Wyroby chemiczne, -,4 -,1 -,1 -,2 1, 1, -,1 2,5 -,6 Wyroby farmaceutyczne,,,,6,,5,9,2 2,9,5 Plastik,1,1,5,2, 1, 1,3 1,8 2,3,9 Produkty mineralne,, -,1,,,2 -,5 -,5,7 -,2 Metale -,1 -,1 -,5 -,2,,7 1,4 -,2 1, -1,3 Elektronika,3,4 -,8 -,6, 2,4 5,3 1,7-1,8,6 Sprzęt elektryczny,2,2,3,6,4 1,1 2,8,6 4,1 1,7 Maszyny,1,3,3,, 1,1 3,2 2,8 3,5 1,2 Motoryzacja,3 1,4 2,5 2,,1,1 9,3 8,7 11,6 4,5 Pozostały sprzęt transp.,2,,,1,,4 -,8 -,4,6, 3 Meble,1,1,,,,1,3,,1 -,1 Pozostałe,2,1 -,1,1 -,1,6 2,1 -,5 1,5 -,4 Pięc największych wzrostów dla danego państwa jest zaznaczonych szaro, pięć największych spadków dla danego państwa jest zaznaczonych na niebiesko.
Polsce i Rumunii (patrz: Tabela na marginesie). Ponadto, w Polsce wzrósł eksport przetworzonej żywności, podczas gdy na Węgrzech wyrobów chemicznych i farmaceutycznych. Pomimo długotrwałego utrzymywania się trendu wzrostowego dla poziomu otwartości handlowej prawie nie zmienił się udział zaawansowanych technologicznie towarów w eksporcie ogółem. W regionie jest on najwyższy w Czechach i na Węgrzech (patrz Wykres). Kierunki wymiany handlowej wskazują na rosnącą penetrację eksportową rynków poza strefą euro, co obrazuje rosnący udział rynkowy Chin, Japonii oraz państw Bliskiego Wschodu w porównaniu do Europy. 1 największych kierunków eksportowych wciąż odpowiada za 55-65% eksportu z regionu. Niemcy wciąż pozostają największym partnerem handlowym dla całego regionu, charakteryzując się najwyższym udziałem eksportu ze wszystkich państw EŚiW, od 19,7% w Rumunii do 32,4% w Czechach. Należy jednak odnotować, że udział państw z pierwszej i drugiej dziesiątki najważniejszych kierunków eksportowych malał w ciągu ostatniej dekady, na korzyść gospodarek klasyfikowanych poniżej dwudziestego miejsca. Wskazuje to na geograficzną dywersyfikację eksportu poza Europę, w tym do Chin (dla Polski), Japonii (Czechy i Węgry), na Bliski Wschód (Czechy, Rumunia), do Meksyku (Słowacja, Węgry) i Australii (Czechy, Słowacja, Węgry). Zmiany w strukturze geograficznej eksportu w 215 r. w porównaniu do 214 r. odzwierciedlają w głównej mierze słabnący popyt ze strony gospodarek wschodzących spoza strefy euro. W rezultacie, w ostatnim roku, udział państw spoza pierwszej dziesiątki kierunków eksportowych malał na korzyść gospodarek z pierwszej dziesiątki. Pomimo rosnącej otwartości handlowej, struktura eksportu gospodarek Europy Środkowej i Wschodniej charakteryzuje się wciąż niskim poziomem wartości dodanej w szczególności w Polsce i Rumunii który dodatkowo nie wykazuje tendencji wzrostowej w ostatnich latach. Udział głównych partnerów w eksporcie państw z EŚiW (% eksportu ogółem) Udział 1 najważniejszych kierunków w ogóle eksportu (%) 4 SVK 3,1 4, 5,6 5, -,6 1, 1,9 HUN 5,5 5,3 5,2 5, -,1 -,3 -,5 24 27 214 215 214 27 24 POL 68,5 67,5 65,6 66,1,6-1,4-2,4 CZE 62,1 59,8 58,3 58,4,1-1,4-3,7 SVK 67,2 68,3 65, 65,4,4-2,8-1,7 HUN 6,9 57,1 54,2 55,2 1, -1,9-5,7 ROM 61,9 59,4 58,2 59,4 1,1, -2,6 Udział kierunków 11-2 w ogóle eksportu z danego pańśtwa (%) 214 27 24 POL 2, 2,2 18,3 18, -,3-2,2-2, CZE 22,5 22,6 22,4 22,3 -,1 -,4 -,2 SVK 18,9 16,2 14,7 14,4 -,4-1,8-4,6 HUN 2,8 21,9 25,7 24,4-1,3 2,5 3,6 ROM 16,2 17,3 15, 14, -1, -3,3-2,3 Udział kierunków 21-3 w ogóle eksportu z danego pańśtwa (%) Zmiana w 215 vs. Zmiana w 215 vs. Zmiana w 215 vs. 214 27 24 POL 4,9 5,5 7,1 6,7 -,4 1,2 1,8 CZE 3,5 4,2 4,8 4,8 -,1,6 1,3 ROM 6,6 6,7 7,3 6,9 -,4,2,3 Udział wybranych sektorów w eksporcie % ogółu POL CZE SVK HUN ROM Sprzęt elektryczny 7,5 9,3 5,6 1,9 9,7 Maszyny 6,7 11,4 8,2 8,4 8,5 Motoryzacja 12,6 21, 29, 23,2 19,1 Eksport towarów zaawansowanych technologicznie (% eksportu ogółem) 25 2 15 1 5 % 27 28 29 21 211 212 213 214 Eksport z EŚiW do Niemiec 35 3 25 2 15 1 5 % ogółu eksportu z danego państwa POL CZE SVK HUN ROM CZE HUN POL SVK ROM Wartość dodana w eksporcie 25 % 2 15 1 5 Wartość dodana w eksporcie IIP!$U$8towarów, % całości wartości dodanej CZE HUN SVK POL ROM Źródło: PKO Bank Polski. Global Macro Paper #2 How reliant are emerging markets on exports? (25 kwietnia 214)
Przegląd wydarzeń gospodarczych CZE: Zgodnie z oczekiwaniami bank centralny Czech pozostawił stopy procentowe bez zmian (,5%). [Reuters, 216-5-5] POL: W kwietniu zarejestrowano 39828 nowych samochodów osobowych i dostawczych, więcej o 22,3% r/r vs. wzrost o 16,2% r/r w marcu. (SAMAR) [PAP, 216-5-5] ŚWIAT: Indeks cen żywności na świecie w kwietniu spadł o -9,9% r/r po spadku o -12,% r/r w marcu. (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, FAO) [PAP, 216-5-5] POL: MinFin kończy prace nad pakietem rozwiązań dot. ograniczenia zakresu patologii i szarej strefy na rynku paliw płynnych. Potencjalne zwiększenie dochodów z tytułu VAT i akcyzy resort szacuje na nie mniej niż 2,2-2,5 mld zł rocznie. (P. Szałamacha, minister finansów) [PAP, 216-5-4] POL: Według ankiety Reuters w maju RPP pozostawi stopy procentowe na niezmienionym poziomie (stopa referencyjna 1,5%) do 3q217, kiedy Rada może zdecydować się na podwyżkę stóp. [Reuters, 216-5-4] POL: Zysk netto sektora bankowego za marzec spadł o -4,3% r/r do 1,5 mld zł, w całym 1q216 obniżył się o -15,7% r/r do 3,5 mld zł. (KNF) [PAP, 216-5-4] POL: Istnieją symptomy wskazujące, że wzrost PKB w 216 r. przekroczy 4%, zaś w 217 r. 5%. (J. Kwieciński, wiceminister rozwoju) [PAP, 216-5-4] POL: Resort skarbu planuje budowę holdingu rolno-spożywczego, aby umożliwić firmom skuteczne konkurowanie z zagranicznymi koncernami, co przyniesie kilkusetmilionowe oszczędności w skali roku na samych zakupach. (D. Jackiewicz, minister skarbu) [PAP, 216-5-4] POL: Zysk NBP za 215 r wyniósł 8,3 mld zł, do budżetu państwa trafi 7,9 mld zł. [PAP, 216-5-4] POL: PKB w Polsce wzrośnie w 216 r. o 3,7%, a w 217 r. o 3,6%, przede wszystkim dzięki rosnącej konsumpcji prywatnej. Deficyt finansów publicznych w 216 r. wyniesie 2,6%, a w 217 r. sięgnie 3,1% - przewiduje Komisja Europejska w wiosennej prognozie. [PAP, 216-5-3] POL: Banki planują na drugi kwartał łagodzenie polityki kredytowej dla firm, szczególnie małych i średnich, oraz dla osób prywatnych w przypadku kredytów konsumpcyjnych. Chcą jednocześnie zaostrzyć warunki przyznawania kredytów mieszkaniowych. Popyt na kredyt ma rosnąć wśród mniejszych firm, a spadać wśród korporacji oraz w segmencie hipotecznym (Ankieta NBP: Sytuacja na rynku kredytowym). [NBP, 216-5-2] USA: Indeks Uniwersytetu Michigan, obrazujący optymizm konsumentów, spadł w kwietniu do 89 pkt. z 91 pkt. w marcu (konsensus: 9 pkt.). [PAP, 216-4-29] POL: Portfel krajowych obligacji skarbowych w posiadaniu inwestorów zagranicznych wzrósł w marcu o 3,6 mld zł, a banków o 6,2 mld zł. Inwestorzy zagraniczni dalej redukowali portfele obligacji krótkoterminowych, zwiększali średnio i długoterminowych. [MF, 216-4-29] 5
Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP Komentarz Piątek, 29 kwietnia Inflacja HICP (kwi., wst.) 11: EMU,% r/r -,1% r/r -,2% r/r Spadek inflacji na skutek obniżenia dynamiki cen usług z 1,4 do 1,% r/r. PKB (1q216., wst.) 11: EMU 1,6% r/r 1,4% r/r 1,6% r/r Inflacja CPI (kwi., wst.) 14: POL -,9% r/r -1,% r/r -1,1% r/r Roczna dynamika PKB pozostała stabilna przy istotnym przyspieszeniu kwartalnego tempa wzrostu do,6% k/k sa z,3% k/k sa w 4q215. Odsezonowany PKB po raz pierwszy przekroczył szczytowy poziom z 1q28. Obniżenie inflacji na skutek wprowadzenia od początku kwietnia nowej, niższej taryfy gazowej. Dochody osobiste (mar.) 14:3 USA,2% m/m,3% m/m,4% m/m Dynamika konsumpcji w USA w 1q spadła z 2,4% k/k sa do 1,9% k/k sa. Wydatki osobiste (mar.) 14:3 USA,2% m/m,2% m/m,1% m/m Inflacja bazowa PCE (mar.) 14:3 USA,2% m/m,1% m/m,1% m/m Roczna inflacja bazowa spadła z 1,7% r/r do 1,6% r/r. Poniedziałek, 2 maja PMI w przemyśle (kwi.) 9: POL 53,8 pkt. 53,1 pkt. 51, pkt. PMI w przemyśle (kwi., ost.) 9:55 GER 5,7 pkt. 51,9 pkt. 51,8 pkt. PMI w przemyśle (kwi., ost.) 1: EMU 51,6 pkt. 51,5 pkt. 51,7 pkt. ISM w przemyśle (kwi.) 16: USA 51,8 pkt. 51,5 pkt. 5,8 pkt. Wtorek, 3 maja PMI w przemyśle (kwi.) 3:45 CHN 49,7 pkt. 49,9 pkt. 49,4 pkt. Czwartek, 5 maja Posiedzenie CNB -- CZE,5%,5%,5% Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych 14:3 USA 257 tys. 26 tys. 274 tys. Piątek, 6 maja Posiedzenie RPP -- POL 1,5% 1,5% 1,5% Zatr. w sektorze pozarolniczym (kwi.) 14:3 USA 215 tys. 2 tys. -- Stopa bezrobocia (kwi.) 14:3 USA 5,% 5,% -- Spadek wszystkich subindeksów. Do najniższego poziomu od sierpnia 214 r. spadł subindeks nowych zamówień. Subindeks zatrudnienia utrzymał się powyżej neutralnego poziomu 5, przez 33. miesiąc z rzędu. Wzrost PMI wynikał ze wzrostu subindeksów zatrudnienie oraz nowych zamówień (Niemcy). W obu przypadkach odnotowano odbicie subkomponentu nowych zamówień z zagranicy, w związku ze stabilizacją sytuacji w Chinach i Azji Południowo- Wschodniej. Spadek indeksu przy obniżeniu subindeksu nowych zamówień z 58,3 pkt. do 55,8 pkt. Na spadek indeksu duży wpływ miała malejąca ilość nowych zamówień z zagranicy. CNB koncentruje się na ograniczaniu aprecjacji korony, co nie wymaga obecnie obniżenia poziomu stóp. Słabszy od oczekiwań odczyt nie zmienia oceny, że sytuacja na amerykańskim rynku pracy jest najlepsza od kilku dekad. Ostatnie wypowiedzi niektórych członków Rady wskazują na stabilizację stóp procentowych w 216 r. i potrzebę podjęcia dyskusji o ew. podwyżkach w dalszej perspektywie czasowej. Środowa publikacja ADP za kwiecień (156 tys. vs. 194 tys. w marcu, konsensus: 196 tys.) może wskazywać na ryzyko negatywnej niespodzianki dla NFP. Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski. 6
Dane i prognozy makroekonomiczne 15-gru 16-sty 16-lut 16-mar 1q15 2q15 3q15 4q15 215 216 Sfera realna PKB (% r/r) x x x x 3,6 3,1 3,4 4,3 3,6 3,5 Popyt krajowy (% r/r) x x x x 2,9 3, 3, 4,5 3,4 4, Spożycie indywidualne (% r/r) x x x x 3,1 3,1 3,1 3, 3,1 4, Inwestycje w środki trwałe (% r/r) x x x x 11,8 5,8 4,4 4,4 5,8 2,9 Sprzedaż krajowa (% r/r)* x x x x 3,9 3,1 2,9 4,4 3,6 3,6 Zapasy (pkt. proc.) x x x x -1, -,1,1,1 -,2,4 Eksport netto (pkt. proc.) x x x x,8,2,4 -,1,3 -,5 Produkcja przemysłowa (% r/r) 6,7 1,4 6,7,5 5,3 3,9 4,3 6,6 4,9 4,3 Produkcja budow.-montażowa (% r/r) -,3-8,6-1,5-15,8 1,4 2,4,5-1,5 2,8 x Sprzedaż detaliczna (% r/r) 4,9,9 3,9,8,6 1,4,3 3,2,9 x PKB (mld PLN) x x x x 413 431 437 58 179 1862 Rynek pracy Stopa bezrobocia rejestrowanego^(%) 9,8 1,3 1,3 1, 11,5 1,2 9,7 9,8 9,8 8,9 Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r) 1,4 2,3 2,5 2,7 1,2 1, 1, 1,2 1,3 2,4 Płace przedsiębiorstwa (% r/r) 3,1 4, 3,9 3,3 3,9 3,1 3,6 3,4 3,5 4,1 Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) -,5 -,9 -,8 -,9-1,5 -,9 -,7 -,6 -,9 -,4 Inflacja bazowa (% r/r),2 -,1 -,1 -,2,4,3,4,2,3,4 15% średnia obcięta (% r/r) -,1 -,6 -,5 -,5 -,3 -,2, -,1 -,1 x Inflacja PPI (% r/r) -,8-1,2-1,4-1,7-2,7-2, -2,4-1,6-2,2 -,1 Agregaty monetarne^ Podaż pieniądza M3 (mld PLN) 1155,4 1151,2 1158,9 1162,6 166,4 178,9 117,5 1155,4 1155,4 1261,2 Podaż pieniądza M3 (% r/r) 9,1 1,2 1,1 9,1 8,8 8,3 8,4 9,1 9,1 9,2 Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) 9,6 1,9 1,9 1, 1,1 9,1 9,2 9,6 9,6 8,6 Kredyty ogółem (mld PLN) 177,3 19,8 182,9 18,4 132,7 153,8 17,2 177,3 177,3 115,5 Kredyty ogółem (% r/r) 7, 6,5 6, 4,6 7,4 7,6 7,4 7, 7, 6,8 Depozyty ogółem (mld PLN) 146,1 154,5 177, 179,5 989,1 989, 126,1 146,1 146,1 1116,6 Depozyty ogółem (% r/r) 7,6 7,8 9,9 9,1 8,9 5,8 7,6 7,6 7,6 6,7 Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (%PKB) -,2, -,1, -1,3 -,5 -,4 -,2 -,2-1,1 Bilans handlowy (% PKB),5,5,4,6 -,2, -,1,5,5 -,1 Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB),7,8,6,8 1,6 1,1,7,7,7 1,6 Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB) x x x x x x x x -2,6-2,6 Dług publiczny (% PKB) x x x x x x x x 51,3 5,7 Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP^ (%) 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 Stopa lombardowa^ (%) 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Stopa depozytowa^ (%),5,5,5,5,5,5,5,5,5,5 WIBOR 3M x^ (%) 1,73 1,7 1,68 1,67 1,65 1,72 1,73 1,73 1,73 1,72 WIBOR 3M x^ realnie (%)** 2,23 2,4 2,38 2,57 3,15 2,62 2,43 2,23 2,23,72 Kursy walutowe^x EUR-PLN 4,26 4,44 4,36 4,27 4,9 4,19 4,24 4,26 4,26 4,4 USD-PLN 3,9 4,7 3,99 3,78 3,81 3,77 3,78 3,9 3,9 4,31 CHF-PLN 3,94 3,99 3,99 3,9 3,91 4,2 3,88 3,94 3,94 4,11 EUR-USD 1,9 1,8 1,9 1,14 1,7 1,12 1,13 1,9 1,9 1,2 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^ wartość na koniec okresu. 7
Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi M. Chrzanowski - Jeżeli mielibyśmy do czynienia z załamaniem koniunktury gospodarczej, z problemem trwałej deflacji, to moglibyśmy redukcję stóp procentowych rozważać ( )"Nie wykluczam, że w jakimś ze scenariuszy obniżenie stóp procentowych może się pojawić, natomiast w chwili obecnej jest to scenariusz tak odległy, że wręcz 'fantastyczny'. Kolejnym ruchem może być raczej podwyżka stóp procentowych, ale nie w krótkiej perspektywie (25.4.216, Reuters) E. Gatnar - Podtrzymuję to, co mówiłem wcześniej, że obecny poziom stóp procentowych jest dla polskiej gospodarki optymalny. ( ) Stabilizacja [stóp procentowych]. A być może, w którymś momencie, zmiana nastawienia w drugim kierunku. Mamy do czynienia z poluzowaniem fiskalnym w postaci programu 5+. Biorąc pod uwagę zasady policy mix, nie możemy równocześnie luzować polityki monetarnej. (27.4.216, PAP) J. Osiatyński - Okres stabilizacji stóp procentowych raczej przedłuża się. To będzie czas bacznego przyglądania się i zwracania uwagi na sygnały ze sfery polityki fiskalnej. Jesteśmy w trybie oczekiwania na zmiany z perspektywą zacieśniania polityki monetarnej aniżeli luzowania. (22.1.216, PAP/Bloomberg) M. Belka - Nie mogę więc powiedzieć, żebyśmy zbliżyli się do obniżki stóp, przede wszystkim patrząc na dynamiczny wzrost gospodarczy w Polsce." (6.4.216, PAP) J. Kropiwnicki - (...) uważam, że do zmian stopy procentowej należy w Polsce podchodzić z najwyższą ostrożnością. Moim generalnym przekonaniem jest, że nie należy poprawiać tego, co działa dobrze. ( ) Przyznam, że jestem sceptyczny, jeśli chodzi o pobudzanie wzrostu gospodarczego (za pomocą polityki pieniężnej). (13.1.216, Reuters) Ł. Hardt - Zachowanie stóp na aktualnym poziomie daje nam przestrzeń w przyszłości do działania. To dla mnie jeden z ważniejszych argumentów na rzecz stabilizacji poziomu stopy procentowej. (12.4.216, Reuters) K. Zubelewicz - Wszelkie prognozy, którymi dysponujemy, pokazują, że inflacja wróci do celu przy obecnym poziomie stóp procentowych. Gdybyśmy więc teraz obniżyli stopy procentowe, moglibyśmy wkrótce być zmuszeni do ich podniesienia. (27.4.216, Rzeczpospolita) G. Ancyparowicz - Obniżka stóp rekordowo niskich jak na polskie warunki mogłaby okazać się konieczna, gdyby silny strumień gorącego pieniądza z krajów, gdzie wprowadzono ujemne stopy, zagroził stabilności systemu finansowego naszego kraju. Wydaje się to jednak mało prawdopodobne. (14.4.216, Rzeczpospolita) E. Łon - Obecnie polskie stopy procentowe są stosunkowo niskie, co wspiera rozwój gospodarczy naszego kraju. Uważam jednak, że w sytuacji uporczywej presji deflacyjnej możliwe jest poparcie przeze mnie jeszcze w tym roku co najmniej jednego wniosku o obniżenie stóp procentowych NBP. (11.4.216, PAP) J. Żyżyński - Ja bym w dół nawet trochę opuścił [stopy NBP - PAP], ale ta przestrzeń jest niewielka. Nawet, jeśli by obniżyć o,5 punktu, to jakieś znaczenie będzie to miało, ale nie tu są rezerwy. Trzeba pobudzać jednocześnie wzrost oszczędności. Trzeba szukać pola do współgrania polityki pieniężnej z polityką rządu. (18.3.216, PAP) *im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków nowej RPP uszeregowanie dokonane na podstawie subiektywnej oceny wypowiedzi członków Rady (od najbardziej do najmniej jastrzębiego). Stopy procentowe prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M Data 5-maj 5-cze 5-lip 5-sie 5-wrz 5-paź 5-lis 5-gru 5-sty 5-lut WIBOR 3M/FRA 1,67 1,65 1,62 1,62 1,58 1,56 1,55 1,52 1,5 1,5 implikowana zmiana (p. b.) -,2 -,5 -,5 -,9 -,11 -,13 -,15 -,17 -,18 Posiedzenie RPP 6-maj 8-cze 6-lip -- 7-wrz 5-paź 9-lis 7-gru 4-sty 8-lut prognoza PKO BP* 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 wycena rynkowa* 1,48 1,45 1,45 1,41 1,39 1,38 1,35 1,33 1,33 WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP. 8
Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 2, 1,75 % oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP 8 6 % 4 1,5 2 1,25 obecnie 3 miesiące temu 1, maj-15 lis-15 maj-16 lis-16 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI -2 WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15 Rynek pieniężny główne stopy procentowe Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) 8 6 % 5 25 % r/r GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa 4 2-25 WIBOR 3M POLONIA st. referencyjna NBP sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15-5 lip-11 lip-12 lip-13 lip-14 lip-15 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 125 4,6 4,5 23-21 = 1 115 4,4 4, 15 4,2 3,5 95 85 REER 5-letnia średnia krocząca aprecjacja 75 sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15 4, EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) 3,8 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 3, 2,5 Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne. 9
Polska w makro-pigułce 1 215 216 Komentarz Sfera realna Wzrost PKB w 216 r. prawdopodobnie pozostanie stabilny, gdyż czynniki pozytywne (rządowa stymulacja fiskalna, wzmocnienie pozytywnych - realny PKB (%) 3,6 3,5 trendów na rynku pracy) zostaną zneutralizowane przez czynniki negatywne (osłabienie globalnego wzrostu, a w kraju słabszy impuls kredytowy i spadek wydatków infrastrukturalnych). Bilans ryzyk dla prognozy jest wg nas lekko asymetryczny w górę. Procesy inflacyjne Oczekujemy, że deflacja utrzyma się co najmniej do końca 3q - inflacja CPI (%) -,9 -,4 (w zależności od momentu wprowadzenia podatku handlowego). Efekty niskiej bazy powinny przyczynić się do powrotu dodatniej stopy inflacji w 4q216 i osiągnięcia dolnego przedziału odchyleń od celu NBP w 1q217. Ryzyka w górę dla naszej prognozy wiążą się z polityką fiskalną i regulacyjną, a ryzyka w dół ze światowymi cenami surowców. Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) 9,1 9,2 Przewidujemy utrzymanie blisko dwucyfrowego wzrostu podaży pieniądza (M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu i stabilnym wzroście depozytów ogółem. Handel zagraniczny - saldo obrotów bieżących (% PKB) -,2-1,1 Mimo kontynuacji części pozytywnych trendów (niższy import ropy, zawężanie deficytu dochodów wskutek niższych płatności odsetkowych, przesunięcia wypłat dywidend i kumulacji płatności z UE) prognozujemy wzrost deficytu CAB ze względu na pogorszenie salda handlowego wobec ożywienia wzrostu importu przy silnym popycie krajowym. Polityka fiskalna Ożywienie na rynku pracy i cykliczna poprawa dochodów w l. 215/216 - deficyt fiskalny (% PKB) -2,6-2,6 istotnie poprawi(ł)a wynik sektora publicznego. Stymulus na szczeblu rządu centralnego w 216 r. (1% PKB) zneutralizuje spadek inwestycji infrastrukturalnych (-,6% PKB). Wzrostu deficytu budżetowego w 216 r. prawdopodobnie nie będzie, gdyż nowe wydatki będą sfinansowane głównie przez jednorazowe dochody (np. aukcja LTE). Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) 1,5 1,5 W bazowym scenariuszu zakładamy, że stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 216 r., ale jeśli pojawi się istotne ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego w Polsce, to nowa RPP może wznowić obniżki stóp procentowych (ok. 25-3% prawdopodobieństwa). Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce USA - realny PKB (%) 2,4 2,4 - inflacja CPI (%),1 1,5 215 216 Komentarz Strefa euro - realny PKB (%) 1,5 1,6 - inflacja HICP (%),,4 Chiny - realny PKB (%) 6,9 6,4 - inflacja CPI (%) 1,4 1,9 Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Wzrost PKB w 1q216 zwolnił do,5% k/k saar (vs. 1,4% k/k saar w 4q215) na skutek wyraźnego spadku dynamiki inwestycji i obniżenia tempa wzrostu konsumpcji. Na grudniowym posiedzeniu FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do,25%-,5%), zapowiadając dalsze stopniowe podwyżki w 216 r. Obniżenie dynamiki PKB na przełomie roku oraz niestabilne otoczenie zewnętrzne wzmocniły gołębie i przyczyniły się do osłabienia oczekiwań na podwyżki stóp Fed w 216 r. (oczekujemy jednej podwyżki). W 1q216 dynamika PKB strefy euro wyniosła,6% k/k sa i 1,6% r/r sa. Na marcowym posiedzeniu EBC istotnie zwiększył stymulus monetarny, obniżając wszystkie trzy główne stopy procentowe, rozszerzając QE do 8 mld EUR i zapowiadając wprowadzenie programu TLTRO II z możliwością ujemnego oprocentowania pożyczek. M. Draghi wskazał jednak, że nie oczekuje dalszych obniżek stóp procentowych. Wzrost PKB w 1q216 pozostał bez większych zmian (6,7% r/r vs. 6,8% r/r w 4q215). Nadal słabnie przemysł, ale pojawiają się oznaki ożywienia w sektorze budowlanym. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach oraz polityka kursowa banku centralnego powinny pozwolić na utrzymanie spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie twardego lądowania. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: 525--77-38 REGON: 16298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł.