PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS IV - IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ I DOKUMENTY PRAWNE STANOWIĄCE PODSTAWĘ PSO: Przedmiotowy system oceniania opracowany został po przeprowadzonej analizie i uwzględnieniu następujących dokumentów: Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, z późn. zm.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z późn. zm.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 2001 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (Dz. U. Nr 92, poz. 1020, z późn. zm.). Statutu Szkoły. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. II CELE OCENIANIA Do najważniejszych celów oceniania przedmiotowego z języka polskiego należą: rozpoznawanie poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości oraz umiejętności w stosunku do wymagań programowych; bieżące, okresowe i roczne informowanie ucznia i jego rodziców o poziomie osiągnięć edukacyjnych, postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach oraz o skuteczności procesu nauczania; motywowanie ucznia do dalszej pracy; wspieranie ucznia w rozwoju; diagnozowanie osiągnięć uczniów; umożliwienie dokonania samooceny ucznia. 1
III WYMAGANIA PROGRAMOWE - podstawowe i ponadpodstawowe Na początku roku szkolnego nauczyciel zapoznaje uczniów z wymaganiami programowymi na poszczególne oceny. Informuje także o sposobie oceniania testów i prac klasowych. Plany wynikowe do poszczególnych działów programowych są dostępne u nauczyciela. Na ocenę celującą wymagania rozszerzone. IV OCENIE PODLEGAJĄ: wiedza opanowanie podstawowych pojęć polonistycznych i poprawne stosowanie terminów, przyswojenie wiedzy z zakresu historii literatury polskiej i światowej, opanowanie wiadomości o budowie i funkcjonowaniu języka jako narzędzia porozumiewania się i literatury, kształcenie motywacji do rozwijania wrażliwości humanistycznej i zdolności przeżywania, wzbogacenie wiedzy o człowieku, życiu i świecie z perspektywy współczesności, dbałość o tradycję narodowe i regionalne; umiejętności pogłębianie umiejętności wyniesionych z kształcenia polonistycznego poprzedniej edukacji, doskonalenie umiejętności rozumienia słowa mówionego i pisanego, przygotowanie do udziału w kulturze, wprowadzenie w tradycję narodu i języka ojczystego, analizowanie i wnioskowanie na podstawie materiału źródłowego wykorzystanie wiedzy w praktyce, korzystanie z różnych źródeł wiedzy; postawa aktywność podczas zajęć dydaktycznych, współpraca w zespole, autoprezentacja, samodzielność, kreatywność w pracy, efektywność komunikowania się z grupą. V SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Uczeń otrzymuje ocenę celującą, gdy: jego wiadomości znacznie wykraczają poza podstawy programowe, wiąże je logicznie i potrafi łączyć wiedzę z różnych dziedzin; samodzielnie i sprawnie posługuje się wiedzą; proponuje oryginalny sposób rozwiązania problemów; dokonuje prezentacji swoich umiejętności na forum szkoły, miasta, województwa stosuje poprawnie język i styl wypowiedzi, swobodnie operuje w mowie i piśmie terminami charakterystycznymi dla danej dziedziny wiedzy, jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, uczeń cechuje się dojrzałością myślenia, bezbłędnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi, wykorzystując różnorodne środki językowe ( leksykalne, składniowe) oraz bogaty zasób słownictwa, potrafi dokonać dojrzałej interpretacji utworu; podejmuje dyskusje na temat problematyki utworu, uzasadnia motywy działań i zachowań; dodatkowo: 1. Zaplanuje wspólnie z nauczycielem plan własnego rozwoju. 2. Będzie uczestniczyć systematycznie w zajęciach dodatkowych dla uczniów zdolnych. 3. Wykona samodzielnie zadania dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności. 4. Poprowadzi fragmenty lekcji pełniąc w ten sposób rolę asystenta nauczyciela 2
5. Wykona zadania dodatkowe ( w tym także pomoce dydaktyczne dla kolegów). 6. Weźmie udział i osiągnie sukcesy w konkursach i olimpiadach. 7. Pod kierunkiem nauczyciela napisze pracę na wybrany temat i przedstawi ją przed komisją. Uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, gdy: Doskonale potrafi się posługiwać poznanymi w klasie IV formami wypowiedzi; Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistyczno-językowym; W wypowiedziach pisemnych stosuje akapity; Ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie się nim posługuje; Wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu; Sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym; W utworze poetyckim wskazuje osobę mówiącą, epitety, rymy, wersy, porównania. Aktywnie uczestniczy w zajęciach. Rozróżnia części mowy poznane w klasie IV. Poprawnie stosuje formy liczby, osoby i czasu. Wyróżnia podmiot i orzeczenie. Rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone. Odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski. Określa spółgłoski. Uczeń otrzymuje ocenę dobrą, gdy: Czyta poprawnie. Wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać nieliczne błędy stylistyczno-językowe, ortograficzne i logiczne. Potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym. Potrafi wskazać porównanie, epitet, rymy, wersy i strofy. Formułuje ogólne wnioski o utworach. Próbuje ocenić zachowanie bohaterów literackich. Rozróżnia części mowy poznane w klasie IV. Układa zdania pojedyncze i złożone. Umie wskazać podmiot i orzeczenie. Potrafi oddzielić temat od końcówki. Poprawnie dzieli wyrazy na sylaby. Określa spółgłoski. Uczeń otrzymuje ocenę dostateczną, gdy: Przy małej pomocy nauczyciela wypowiada się w szkolnych formach pisemnych. Stara się przestrzegać zasad poprawnościowych w zakresie budowy zadń, stosowania poznanego słownictwa i ortografii. Wymienia elementy świata przedstawionego w utworze. Odróżnia postacie i wydarzenia realistyczne od fantastycznych. Wskazuje epitety, porównania, wersy, rymy strofy. Zna alfabet. 3
Dzieli wyrazy na sylaby. Rozróżnia głoski i litery. Określa spółgłoski. Rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i czasownik w roli orzeczenia. Zna przypadki rzeczownika. Umie odmienić czasownik przez osoby i liczby. Wskazuje zdania pojedyncze i złożone. Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą, gdy: Technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. Zna podstawowe zasady ortograficzne. Wyróżnia głoski, litery i sylaby. Przy pomocy nauczyciela wskazuje podmiot i orzeczenie. Przy pomocy nauczyciela wskazuje części mowy. Błędy popełnione w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie. Odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy. Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, gdy: Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnień o elementarnym stopniu trudności. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania. Nie opanował elementarnych wiadomości w zakresie redagowania form wypowiedzi, fleksji, składni i ortografii. Nie czyta lektur. Zachęcany i motywowany przez nauczyciela nie bierze udziału w lekcji. 4
VI PROCEDURY BIEŻĄCEGO OCENIANIA 1. Formy pisemne: prace klasowe ( obejmują treści po zakończeniu omawiania każdego działu - są zapowiadane, co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem) testy diagnostyczne - nie są zapowiedziane, ale też nie są oceniane; wyniki podaje się w procentach lub w punktach; przeprowadzane są na początku roku szkolnego. sprawdziany (obejmują treści z najwyżej trzech ostatnich lekcji) są zapowiedziane przynajmniej dwie lekcje wcześniej, kartkówki ( obejmują treści z najwyżej trzech ostatnich lekcji ) nie muszą być zapowiedziane, zadania domowe (uczniowie mogą nie mieć zadania domowego trzykrotnie w semestrze, kolejne nieprzygotowanie skutkuje oceną niedostateczną; wyjątek stanowi zadanie, które nauczyciele zapowiedział na ocenę z kilkudniowym wyprzedzeniem). 2. Formy ustne: a) uczeń może być pytany na każdej lekcji; b) prezentacja ( efektów pracy grupowej, indywidualnej oraz zadania domowego, którego wykonanie jest jednoznaczne z opanowaniem wiedzy i umiejętności z danego zakresu. KRYTERIA OCEN ODPOWIEDZI USTNEJ: wypowiedź wykraczająca poza materiał objęty programem nauczania w danej klasie, bezbłędna, samodzielna ocena celująca, wypowiedź samodzielna, twórcza, bezbłędna, płynna, wyczerpująca - ocena bardzo dobra, wypowiedź w większości poprawna, niewielka pomoc nauczyciela- ocena dobra, wypowiedź odtwórcza, poprawna, pomoc nauczyciela ocena dostateczna, wypowiedź odtwórcza z błędami merytorycznymi, duża pomoc nauczyciela ocena dopuszczająca, wypowiedź niepoprawna lub nieudzielanie w ogóle odpowiedzi ocena niedostateczna SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA PRAC PISEMNYCH: 1. Ortografia A ) Dyktando na bazie materiału wprowadzonego wcześniej i zadanie domowe: 0 bł. bardzo dobry 1 bł. dobry 2 bł. dostateczny 3 bł. dopuszczający 4 bł. niedostateczny B) Ortografia - dyktanda 0-2 bł bdb 3-4 bł db 5-6 bł dst 7-8 bł dop p. 8 bł ndst 5
2. Prace pisemne 1. Zgodność treści z tematem: 0 1 pkt. 2. Zakres podjętej tematyki: 0 2 pkt. 3. Kompozycja pracy: 0 1 pkt. 4. Forma pracy: 0 2 pkt. 5. Poprawność językowo stylistyczna (dopuszczalne 2 błędy): 0 2 pkt. 6. Oryginalność stylu (słownictwo, własne myśli, cytaty): 0 3 pkt. 7. Ortografia (dopuszczalne 2 błędy): 0 1 pkt. 8. Interpunkcja (dopuszczalne 2 błędy): 0 1 pkt. Błędy podstawowe (po poznaniu zasad ortograficznych) Wykroczenie przeciw: - pisowni ó-u, rz-ż, h-ch - nie z różnymi częściami mowy - wielkim i małym literom - ę-ą - pisowni czasowników w czasie przeszłym Błędy drugorzędne: - pisownia wyrażeń przyimkowych - on, om, en, em w wyrazach zapożyczonych Powtarzający się błąd liczymy jako jeden. Punkty: 13 pkt. celujący 12 11 pkt. bardzo dobry 10 9 pkt. dobry 8 7 pkt. dostateczny 6 5 pkt. dopuszczający 4 0 pkt. niedostateczny 3.Sprawdziany i testy 100 91% + zadanie dodatkowe - celujący 100 91% - bardzo dobry 90 71% - dobry 70 51% - dostateczny 50 31% - dopuszczający 30 0% - niedostateczny VIII OCENA UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ Opracowana przez zespoły przedmiotowe dołączone aneksem. 6
IX OCENA UCZNIOW REALIZUJĄCYCH PROGRAM DOSTOSOWANY DO ICH MOŻLIWOŚĆI Uczniowie, realizujący program zmodyfikowany i przystosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia, są oceniani indywidualnie na miarę swoich możliwości i umiejętności. X ZASADY OCENIANIA OCENIANIE SEMESTRALNE, ROCZNE ocena semestralna, roczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych ocena semestralna, roczna ustalana na podstawie ocen cząstkowych według następującej hierarchii ważności: prace klasowe, testy, sprawdziany, odpowiedzi ustne, kartkówki, konkursy wojewódzkie, międzyszkolne, praca na lekcji, pozostałe oceny, w ciągu semestru nauczyciel gromadzi dodatkowe informacje o bieżącej, systematycznej pracy uczniów w dzienniku odnotowują w oddzielnych rubrykach: prace klasowe, zadania domowe, wypowiedzi ustne, sprawdziany ortograficzne, recytacje, czytanie, sprawdziany, kartkówki, prace na lekcji (aktywność); CZĘSTOTLIWOŚĆ OCENIANIA: systematycznie (co najmniej jedna ocena w miesiącu) prace klasowe (2-3 w semestrze) ilość kartkówek według uznania nauczyciela zadania domowe przeważnie po każdej lekcji XI POPRAWA UZYSKIWANYCH WYNIKÓW uczeń, który otrzymał z pracy klasowej lub sprawdzianu ocenę niedostateczną, ma prawo do poprawy jeden raz w terminie 2 tygodni od podania wyników. W szczególnych przypadkach uczeń może poprawić ocenę dopuszczającą oraz dostateczną w przypadku nieobecności: 1. nieusprawiedliwionej uczeń zobowiązany jest natychmiast napisać zaległy sprawdzian 2. usprawiedliwionej uczeń jest zobowiązany w terminie dwóch tygodni po powrocie do szkoły napisać zaległą pisemną pracę kontrolną z wyłączeniem kartkówek XII SPOSÓB INFORMOWANIA UCZNIÓW I ICH RODZICÓW O OSIĄGNIĘCIACH EDUKACYJNYCH Bieżące informowanie ucznia o każdej ocenie (zapis w dzienniku, zapis w dzienniczku ucznia, zapis w zeszycie przedmiotowym pod sprawdzonymi pracami ucznia). Informowanie rodziców ucznia przez wychowawcę Inne formy: zebrania z rodzicami, dyżury nauczycielskie w formie drzwi otwartych, spotkania indywidualne, Prace pisemne gromadzone są przez nauczyciela (do końca roku szkolnego) i na wcześniejszą prośbę mogą być udostępnione rodzicom podczas spotkań z nauczycielem 7
XIII INNE UMOWY: Termin oddawania prac pisemnych 2 tygodnie Prace pisemne otrzymuje uczeń do wglądu tak, by mógł zapoznać się z uwagami nauczyciela odnośnie popełnionych błędów Uzasadnienie wystawionej oceny oraz możliwość jej poprawy jest przekazywana pisemnie lub ustnie. Uczeń może zgłosić brak zadania domowego każdorazowo otrzymuje minus (czwarty minus w semestrze skutkuje oceną niedostateczną, następne nieprzygotowanie jest równoznaczne z oceną niedostateczną); wyjątek stanowi zadanie, które nauczyciele zapowiedział na ocenę z co najmniej dwudniowym wyprzedzeniem brak zadania skutkuje oceną niedostateczną; zadania domowe muszą zostać uzupełnione na kolejną lekcję); Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć (np. brak podręcznika, ćwiczeń, zeszytu przedmiotowego) każdorazowo otrzymuje minus (czwarty minus w semestrze skutkuje oceną niedostateczną); uczeń otrzymuje minusy w ramach pracy na lekcji (brak aktywności; brak wiedzy na temat omawianych podczas lekcji zagadnień). Podczas pracy na lekcji uczeń może otrzymać plusa (np. aktywne uczestniczenie w zajęciach, przytaczanie zdobytej wiedzy, poprawne odpowiedzi na pytania do nowego zagadnienia) każdorazowo otrzymuje plusa (czwarty plus w semestrze skutkuje ocena bardzo dobrą); uczeń otrzymuje plusy w ramach pracy na lekcji (aktywność). Za krótkie zadania domowe uczeń może otrzymać plusa bądź minusa (czwarty minus w semestrze skutkuje ocena niedostateczną; czwarty plus w semestrze skutkuje oceną bardzo dobrą). XIV EWALUACJA PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA. PSO podlega ewaluacji. Zmiany w PSO mogą być wprowadzone od nowego roku szkolnego. Przedmiotowy system oceniania jest modyfikowany corocznie, co jest wynikiem ewaluacji, a także zmian w rozporządzeniach Metody przeprowadzenia ewaluacji: ankieta, dyskusje i obserwacje. 8