IMPORTER: educarium spółka z o.o. ul. Grunwaldzka 207, 85-451 Bydgoszcz tel. (52) 320-06-40, 322-48-13 fax (52) 321-02-51 e-mail: info@educarium.pl portal edukacyjny: www.educarium.pl sklep internetowy: www.sklep.educarium.pl 400-3190 Za pomocą Dmuchanego modelu układu pokarmowego nauczymy się, jak działa ten układ. Model posiada usta, przełyk, Ŝołądek, wątrobę, trzustkę, pęcherzyk Ŝółciowy, jelito cienkie, jelito grube, wyrostek robaczkowy oraz odbytnicę. Wypełnij układ roztworem płynnym i obserwuj, jak przemieszcza się przez kaŝdy organ w układzie pokarmowym zanim zostanie wydalony (dół modelu). UŜyj załączonego schematu układu pokarmowego do opisania organów. Kiedy model nie jest uŝywany, wypuść z niego powietrze, aby wygodniej było go przechować. Organy w modelu nie są proporcjonalne do rzeczywistych organów człowieka. Rozmiar organu jest wyolbrzymiony dla łatwiejszego zrozumienia budowy organów wchodzących w skład przewodu pokarmowego. Demonstracja procesu trawienia W celu demonstracji procesu trawienia wypełnij model roztworem wody z kolorowym jedzeniem. Dodanie kolorowego jedzenia do roztworu zwiększy widoczność przemieszczania się płynu przez drogę trawienną. Nie uzupełniaj modelu innymi rodzajami płynów. Do wlania płynu do układu zastosuj dołączoną zlewkę. Umieść ją przy otwartych ustach i wciśnij płyn do modelu. Zapobiegając wydaleniu roztworu płynnego na dole modelu, zamknij dolny zawór. UŜyj pompki noŝnej do popchnięcia płynu przez system trawienny. W celu demonstracji, jak wydalane jest strawione jedzenie z organizmu, otwórz zawór na dole modelu. Otwórz zawór nad zlewem lub wiaderkiem, aby uniknąć rozlania go na podłogę. Aby zapobiec pleśnieniu mogącemu pojawić się w środku modelu, naleŝy przedmuchać powietrzem cały układ przed złoŝeniem go. Jeśli pojawi się pleśń, przelej przez układ słaby roztwór wody i wybielacza. Kolejność organów w układzie pokarmowym Kiedy połkniemy jedzenie, wędruje ono przez rurę zwaną przełykiem. Mięśnie wokół przełyku pomagają przecisnąć i przepchnąć jedzenie do Ŝołądka. śołądek jest workiem, gdzie dociera jedzenie z przełyku. śołądek produkuje soki trawienne (kwasy i enzymy), które pomagają przerobić pokarm w gęsty płyn lub pastę. Taka substancja zwana jest miazgą pokarmową. Po opuszczeniu Ŝołądka, jedzenie trafia do jelita cienkiego, gdzie ma miejsce najwaŝniejsza część procesu trawienia. Kiedy gęsta miazga pokarmowa przechodzi przez jelito cienkie, składniki odŝywcze (witaminy, minerały, białka, węglowodany i tłuszcze) zostają wchłonięte przez miliony maleńkich podobnych do palca wypustek, nazywanych kosmkami jelitowymi. Następnie składniki odŝywcze zostają wysłane do krwioobiegu, skąd są dostarczane do kaŝdej komórki ciała. Niestrawiony pokarm zostaje przekazany do jelita grubego jako płynna pasta. W jelicie grubym z pasty tej zostaje usunięta woda, zamieniając resztki w stały odpad. Odpad zbiera się w odbytnicy na końcu jelita grubego i w końcu opuszcza organizm przez odbyt.
Ciekawostki o układzie pokarmowym MoŜesz połykać będąc do góry nogami, poniewaŝ mięśnie wokół przełyku są wystarczająco silne, aby przepchnąć pokarm do twojego Ŝołądka. śołądek tworzy nową okładzinę wnętrza ściany co 3 dni. Organizm produkuje około 1 litra śliny dziennie. U zdrowej osoby pokarm zostaje całkowicie strawiony w czasie 24 72 godzin. Ściana Ŝołądka złoŝona jest z trzech warstw mocnych mięśni. Jelito cienkie to rurka o długości ok. 7 metrów, która zwinięta jest w zwoje w podbrzuszu. Wątroba jest największym organem całego organizmu. Pokarm pozostaje w Ŝołądku przez 2 3 godziny. DEFINICJE Wyrostek robaczkowy mały, pełni mało funkcji, kształtem przypomina rurkę początkiem przyczepioną do jelita grubego. Miazga trawienna częściowo przetrawiony pokarm, który przemieszcza się przez układ trawienny. Trawienie przekształcanie pokarmu w formy, które nasz organizm moŝe uŝyć jako paliwo dostarczające energii do pracy, zabawy i wzrostu. Przełyk mięśniowa rurka, przez którą przechodzi pokarm z ust do Ŝołądka. Pęcherzyk Ŝółciowy organ kształtem przypominający gruszkę, który magazynuje Ŝółć z wątroby, dopóki ciało nie potrzebuje jej do trawienia. Jelito grube końcowa część przewodu trawiennego, która przemienia odpady i inne nie przetrawione składniki w kał. Wątroba największy wewnętrzny organ, który trawi kwasami, kontroluje metabolizm i usuwa szkodliwe substancje z krwi. Trzustka część układu dokrewnego, która produkuje insulinę do regulacji ilości cukrów we krwi; wspiera proces trawienia i pomaga kontrolować metabolizm. Odbytnica najniŝej połoŝona część jelita grubego, gdzie zbiera się stolec. Jelito cienkie - część przewodu pokarmowego, która wybiera składniki odŝywcze z pokarmu i dostarcza je do krwioobiegu; najdłuŝszy wewnętrzny organ. śołądek część przewodu pokarmowego, która zawiera kwasy pomagające strawić pokarm, aby umoŝliwić wchłonięcie go do organizmu. Instrukcja pompowania 1. Części dmuchane powinny mieć temperaturę pokojową zanim zaczniesz je nadmuchiwać, aby zapobiec szokowi termicznemu, który mógłby spowodować wady materiału. 2. Najlepiej nadmuchać model za pomocą swoich ust, przykładając je do wentyla. 3. Nie nadmuchuj ponad moŝliwości modelu. Nie próbuj usunąć kaŝdej fałdki z części. Za duŝe wewnętrzne ciśnienie moŝe spowodować pęknięcie linii szwów. 2
4. Jeśli jakaś część podzielona jest na mniejsze, dmuchaj wolno, pozwalając na to, aby powietrze doszło najpierw do najmniejszych części. 5. Po nadmuchaniu zatkaj otwarty wentyl swoim palcem. Zaciśnij palcami dolną część wentyla i włóŝ zatyczkę do niego. Szybko włóŝ zatyczkę dociskając ją dopóki główka zatyczki nie dotknie końca otworu. Wciśnij zatyczkę w model dopóki zatyczka nie utworzy z nim powierzchni płaskiej. UWAGA: nie pompuj powietrzem skompresowanym ani Ŝadną inną wysokociśnieniową pompą. Nie wyciągaj zaworów. NIE JEST TO SPRZĘT RATOWNICZY. Konserwacja i wypuszczanie powietrza 1. Nie ciągnij części po ostrych przedmiotach i powierzchniach. 2. Unikaj kontaktu z gorącymi i ostrymi przedmiotami. 3. W celu umycia wypłucz letnią wodą i osusz powietrzem. 3
Imię i nazwisko: Układ pokarmowy schemat do uzupełnienia Instrukcja: podpisz poprawnie organy układu pokarmowego: wyrostek robaczkowy, przełyk, pęcherzyk Ŝółciowy, jelito grube, wątroba, usta, trzustka, jelito cienkie, odbytnica, Ŝołądek. 4
Klucz odpowiedzi 5