KOMENTARZE BECKA Prawo zamówień publicznych
Polecamy nasze publikacje z tej serii: Bogusław Banaszak KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Becka Paweł Smoleń (red.) USTAWA O FINANSACH PUBLICZNYCH. KOMENTARZ, wyd. 1. poprawione Komentarze Becka Marzena Czarnecka, Tomasz Ogłódek PRAWO ENERGETYCZNE. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Becka Piotr Zimmerman PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE. KOMENTARZ, wyd. 2 Komentarze Becka Jerzy Pieróg PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH. KOMENTARZ, wyd. 11 Komentarze Becka Magdalena Pyter (red.) PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM. KOMENTARZ Komentarze Becka www.ksiegarnia.beck.pl
Prawo zamówień publicznych Komentarz Paweł Granecki 3. wydanie WYDAWNICTWO C.H. BECK WARSZAWA 2012
Propozycja cytowania: Granecki, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, 3 wyd., Warszawa 2012 Redaktor: Iwona Duda Redaktor prowadzący: Wioleta Beczek Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-4314-3 ISBN e-book 978-83-255-4315-0
Spis treści Przedmowa........................................ Wykaz skrótów..................................... Prawo zamówień publicznych Dział I. Przepisy ogólne.............................. 3 Rozdział 1. Przedmiot regulacji..................... 3 Art. 1 6a.................................... 3 Rozdział 2. Zasady udzielania zamówień.............. 91 Art. 7 10................................... 91 Rozdział 3. Ogłoszenia............................ 112 Art. 11 13................................... 112 Dział II. Postępowanie o udzielenie zamówienia............ 127 Rozdział 1. Zamawiający i wykonawcy................ 127 Art. 14 28................................... 127 Rozdział 2. Przygotowanie postępowania............... 230 Art. 29 38................................... 230 Rozdział 3. Tryby udzielania zamówień............... 307 Oddział 1. Przetarg nieograniczony............... 307 Art. 39 46................................... 307 Oddział 2. Przetarg ograniczony................. 341 Art. 47 53................................... 341 Oddział 3. Negocjacje z ogłoszeniem............. 355 Art. 54 60................................... 355 Oddział 3a. Dialog konkurencyjny............... 367 Art. 60a 60e................................. 367 Oddział 4. Negocjacje bez ogłoszenia............. 375 Art. 61 65................................... 375 Oddział 5. Zamówienie z wolnej ręki............. 388 Art. 66 68................................... 388 Oddział 6. Zapytanie o cenę.................... 411 Art. 69 73................................... 411 Oddział 7. Licytacja elektroniczna............... 416 Art. 74 81................................... 416 IX XI V
Spis treści Rozdział 4. Wybór najkorzystniejszej oferty............ 425 Art. 82 95................................... 425 Rozdział 5. Dokumentowanie postępowań.............. 530 Art. 96 98................................... 530 Dział III. Przepisy szczególne.......................... 543 Rozdział 1. Umowy ramowe........................ 543 Art. 99 101.................................. 543 Rozdział 2. Dynamiczny system zakupów.............. 549 Art. 102 109................................. 549 Rozdział 3. Konkurs............................. 557 Art. 110 127................................. 557 Rozdział 4. Udzielanie zamówień przez koncesjonariuszy robót budowlanych............................... 574 Art. 128 131................................. 574 Rozdział 5. Zamówienia sektorowe................... 590 Art. 132 138f................................ 590 Dział IV. Umowy w sprawach zamówień publicznych........ 618 Art. 139 151a................................ 618 Dział V. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych............ 679 Rozdział 1. Zakres działania........................ 679 Art. 152 156................................. 679 Rozdział 2. Rada Zamówień Publicznych.............. 690 Art. 157 160................................. 690 Rozdział 3. Kontrola udzielania zamówień............. 694 Oddział 1. Przepisy ogólne..................... 694 Art. 161 164................................. 694 Oddział 2. Kontrola doraźna.................... 698 Art. 165 168a................................ 698 Oddział 3. Kontrola uprzednia zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej............. 702 Art. 169 171a................................ 702 Rozdział 4. Krajowa Izba Odwoławcza................ 706 Art. 172 176a................................ 706 Rozdział 5. (uchylony)........................... 717 Dział VI. Środki ochrony prawnej...................... 718 Rozdział 1. Przepisy wspólne....................... 718 Art. 179.................................... 718 Rozdział 2. Odwołanie............................ 724 Art. 180 198................................. 724 VI
Spis treści Rozdział 3. Skarga do sądu........................ 798 Art. 198a 198g............................... 798 Dział VII. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy. 819 Art. 199 203................................. 819 Dział VIII. Zmiany w przepisach obowiązujących.......... 828 Art. 204 219................................. 828 Dział IX. Przepisy przejściowe i końcowe................. 829 Art. 220 227................................. 829 Wykaz wzorów i umów dostępnych on-line................. 831 Indeks rzeczowy.................................... 833 VII
Przedmowa Wydanie trzecie Komentarza zawiera jasne i wyczerpujące omówienie znowelizowanych przepisów Prawa zamówień publicznych obejmujące stan prawny na wrzesień 2012 r. Autor bardzo dobrze wyjaśnia ważne i kontrowersyjne zagadnienia pojawiające się w toku postępowania o zamówienie publiczne. Opracowanie zawiera wzory oświadczeń, dokumentów i umów najczęściej stosowanych przy udzielaniu zamówień publicznych. W publikacji uwzględniono również najnowsze orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej i Sądów Okręgowych. Do książki dołączona jest karta zdrapka, która uprawnia do dostępu do korzystania ze wzorów pism i umów, a także z wersji ujednoliconych takich aktów prawnych jak: Prawo zamówień publicznych oraz wszystkich aktów wykonawczych, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego, ustawa o kosztach sądowych w prawach cywilnych. Niniejszy komentarz przeznaczony jest dla praktyków, stosujących na co dzień Prawo zamówień publicznych, a także dla wszystkich zainteresowanych tematem zamówień publicznych. Warszawa, wrzesień 2012 r. Paweł Granecki IX
Wykaz skrótów 1. Akty prawne CenyU............. ustawa z 5.7.2001 r. o cenach (Dz.U. Nr 97, poz. 1050 ze zm.) DokProjR........... rozp. Min. Infrastruktury z 2.9.2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz. 2072 ze zm.) dyrektywa 2004/17/WE. dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31.3.2004 r. koordynującą procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.Urz. UE L Nr 134, s. 1 ze zm.; dyrektywa sektorowa) dyrektywa 2004/18/WE. dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31.3.2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. UE L Nr 134, s. 114 ze zm.; dyrektywa klasyczna) dyrektywa 89/665/EWG. dyrektywa Rady 89/665/EWG z 21.12.1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane (Dz.Urz. UE L Nr 395, s. 33 ze zm.; dyrektywa odwoławcza) DzUbezpU.......... ustawa z 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 ze zm.) XI
Wykaz skrótów FinPublU............ ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) KC................ ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK................ ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KoncRobBudU....... ustawa z 9.1.2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. Nr 19, poz. 101 ze zm.) Konstytucja RP....... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KosztPostOdwR....... rozp. Prezesa RM z 15.3.2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41, poz. 238) KP................ ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA............... ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) KPC............... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KRO............... ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodziny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 788) KSCU.............. ustawa z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) KSH............... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) KwZamKonR........ rozp. Prezesa RM z 16.12.2011 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 282, poz. 1649) OdpNFPublU......... ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.) OdpPodZbiorU....... ustawa z 28.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. Nr 197, poz. 1661 ze zm.) XII
Wykaz skrótów OKiKU............. ustawa z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) OrdPU............. ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) PrBank............. ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrBud.............. ustawa z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) PrEnerg............ ustawa z 10.4.1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.) PrGeolGórn.......... ustawa z 9.6.2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 163, poz. 981 ze zm.) PromZatrU.......... ustawa z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.) PrPostZamPublR...... rozp. Prezesa RM z 26.10.2010 r. w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz.U. Nr 223, poz. 1458) PrSzkolWyższ........ ustawa z 27.7.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) PrUpN............. ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) PrZamPubl.......... ustawa z 29.1.2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) RegPostOdwR........ rozp. Prezesa RM z 22.3.2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz.U. Nr 48, poz. 280) RodzDokR.......... rozp. Prezesa RM z 30.12.2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. Nr 226, poz. 1817) RTVU.............. ustawa z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226 ze zm.) SłCywU............ ustawa z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) XIII
Wykaz skrótów TFUE.............. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C Nr 83, s. 47 ze zm.) TWE............... Traktat ustanawiający Wspólnoty Europejskie UbSpołRolU......... ustawa z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) VATU.............. ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) WykUsłPrR.......... rozp. Prezesa RM z 28.1.2010 r. w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym (Dz.U. Nr 12, poz. 68) ZamPublU 1994...... ustawa z 9.6.1994 r. o zamówieniach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664 ze zm.) ZasFinNaukU........ ustawa z 30.4.2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. Nr 96, poz. 615 ze zm.) ZbZaopWodU........ ustawa z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.) ZNKU.............. ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) 2. Organy orzekające, organizacje, instytucje ETS............... GKO............... KIO............... NIK............... NSA............... RIO............... RKO............... SA................ SN................ SO................ TK................ TSUE.............. UZP............... Europejski Trybunał Sprawiedliwości Główna Komisja Orzekająca Krajowa Izba Odwoławcza Najwyższa Izba Kontroli Naczelny Sąd Administracyjny Regionalna Izba Odwoławcza Regionalna Komisja Orzekająca Sąd Apelacyjny Sąd Najwyższy Sąd Okręgowy Trybunał Konstytucyjny Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej Urząd Zamówień Publicznych XIV
Wykaz skrótów ZA................ ZUS............... Zespół Arbitrów przy Urzędzie Zamówień Publicznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych 3. Czasopisma, publikatory BSN............... Biuletyn Sądu Najwyższego BZP............... Biuletyn Zamówień Publicznych Urzędu Zamówień Publicznych Dz.U............... Dziennik Ustaw Dz.Urz.............. Dziennik Urzędowy OSA............... Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSN............... Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Cywilnej (w latach 1933 1952), Orzecznictwo Sądu Najwyższego (w latach 1953 1961: Izby Cywilnej i Izby Karnej, w roku 1962: Izby Cywilnej, w latach 1963 1981: Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach 1982 1989: Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach 1990 1994: Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w 1995 roku: Izby Cywilnej) OSP............... Orzecznictwo Sądów Polskich PS................ Przegląd Sądowy Zb. Orz. SN......... Zbiór Orzecznictwa Sądu Najwyższego Zb.Orz.............. Zbiór Orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości 4. Inne skróty BGK............... Bank Gospodarstwa Krajowego CPV............... Wspólny Słownik Zamówień EFTA.............. Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu EOG............... Europejski Obszar Gospodarczy KRK............... Krajowy Rejestr Karny KRS............... Krajowy Rejestr Sądowy KRUS.............. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego NBP............... Narodowy Bank Polski niepubl............. niepublikowana (-a, -y) orz................ orzeczenie post................ postanowienie XV
Wykaz skrótów RM............... Rada Ministrów rozp............... rozporządzenie RP................ Rzeczpospolita Polska siwz............... specyfikacja istotnych warunków zamówienia SKOK.............. spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa tekst jedn........... tekst jednolity tj................. to jest uchw............... uchwała UE................ Unia Europejska w zw............... w związku wyr................ wyrok ze zm.............. ze zmianami XVI
Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz.U. Nr 19, poz. 177) Tekst jednolity z dnia 8 czerwca 2010 r. (Dz.U. Nr 113, poz. 759) 1 (zm.: Dz.U. 2010, Nr 161, poz. 1078, Nr 182, poz. 1228; 2011, Nr 5, poz. 13, Nr 28, poz. 143, Nr 87, poz. 484, Nr 234, poz. 1386, Nr 240, poz. 1429; 2012, poz. 769, poz. 951) 1 Tekst jednolity ogłoszono dnia 25.06.2010 r.
Dział I. Przepisy ogólne Rozdział 1. Przedmiot regulacji Art. 1. [Zakres przedmiotowy] Ustawa określa zasady i tryb udzielania zamówień publicznych, środki ochrony prawnej, kontrolę udzielania zamówień publicznych oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie. 1. Ustawa z 29.1.2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. 1 Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) jest podstawowym aktem prawnym systemu zamówień publicznych. Jednakże nie wolno zapominać, że stosując przepisy Prawa zamówień publicznych, należy wziąć pod uwagę również zasady wydatkowania środków przez jednostki sektora finansów publicznych wynikające z ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.), a także należy zwrócić szczególną uwagę na brzmienie art. 14 PrZamPubl, który to przepis wskazuje na płynne przejście na grunt ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w zakresie czynności podejmowanych przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nieuregulowanych w Prawie zamówień publicznych. Ponadto, w zakresie stosowania przepisów o środkach ochrony prawnej, należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 185 ust. 7 PrZamPubl, z którego wynika, że do postępowania odwoławczego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) o sądzie polubownym, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Podobne znaczenie ma przepis art. 198a ust. 2 PrZamPubl, według którego do postępowania toczącego się wskutek wniesienia skargi stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji, o ile ustawa nie stanowi inaczej. 2. Ustawodawca, określając przedmiot regulacji Prawa zamówień pu- 2 blicznych, wskazał na pełny zakres przepisów objętych prawem zamówień publicznych. W odniesieniu do właściwego sposobu interpretowania przepisów Prawa zamówień publicznych, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na systematykę ustawy z punktu widzenia podziału na działy, 3