PRACOWNIA ARTHER SYLWIA HLIWIADCZYN ul. Wenecka 1, 14-300 Morąg, NIP 741 202 60 53, REGON 363310831 INWENTARYZACJA ODTWORZENIOWA STOLARKI OKIENNEJ LOKALIZACJA: ul. Jagiellońska 30/17 w Olsztynie AUTOR OPRACOWANIA: mgr Sylwia Hliwiadczyn OLSZTYN, lipiec 2016 r. I N W E N T A R Y Z A C J A C H R O N I O N A P R A W E M A U T O R S K I M
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA: 1. OPIS TECHNICZNY DO INWENTARYZACJI ODTWORZENIOWA ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ zlokalizowanej w kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 30/17 w Olsztynie. I. PODSTAWA OPRACOWANIA II. PRZEDMIOT OPRACOWANIA III. OPIS I CHARAKTERYSTYKA STANU ISTNIEJĄCEGO IV. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA STANU ISTNIEJĄCEGO V. ZAŁOŻENIA VI. INFORMACJE DODATKOWE 2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA: - rys. nr 1 OKNO O1 - Widok od strony zewnętrznej i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 2 OKNO O1 - Widok od strony wewnętrznej i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 3 OKNO O1 - Przekrój pionowy A-A, sk. 1:1 - rys. nr 4 OKNO O1 - Przekrój poziomy B-B, sk. 1:1 - rys. nr 5 - OKNO O2 - Widoki i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 6 OKNO O2 - Przekrój pionowy C-C, sk. 1:1 - rys. nr 7 OKNO O2 - Przekrój poziomy D-D, sk. 1:1 - rys. nr 8 - OKNO O3 - Widoki i przekroje, sk. 1:10 - rys. nr 9 OKNO O3 - Przekrój pionowy E-E, sk. 1:1 - rys. nr 10 OKNO O3 - Przekrój poziomy F-F, sk. 1:1 - rys. nr 11 - OKNO O1, O2, O3 - Detal elementy metalowe, sk. 1:1 3. PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE: UPRAWNIENIA BADACZA ARCHITEKTURY ORAZ ZAŚWIADCZENIE O ODBYCIU PRAKTYK ZAWODOWYCH. 2
OPIS TECHNICZNY do INWENTARYZACJI ODTWORZENIOWA ZABYTKOWEJ STOLARKI OKIENNEJ zlokalizowanej w kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 30/17 w Olsztynie. I. PODSTAWA OPRACOWANIA: 1.1. Zlecenie inwestora tj. Gmina Olsztyn z upoważnienia Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych, ul. Cicha 5 Olsztyn. 1.2. Wytyczne Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dotyczące opracowania dokumentacji stolarki okiennej w budynkach zabytkowych. 1.3. Wizja lokalna. 1.4. Pomiary stanu istniejącego obiektu. II. PRZEDMIOT OPRACOWANIA. Przedmiotem niniejszego opracowania jest inwentaryzacja odtworzeniowa stolarki okiennej kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 30 w lokalu nr 17. Ilość sztuk: 4 Ilość typów stolarek: 3 Olsztyn, ul. Jagiellońska 30, Lokalizacja okna na elewacji frontowej. 3
Olsztyn, ul. Jagiellońska 30, Lokalizacja okien na elewacji tylnej. 4
III. OPIS I CHARAKTERYSTYKA STANU ISTNIEJĄCEGO. TYP O1 LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okno doświetlające mieszkanie w elewacji frontowej, w strefie IV piętra (poddasza)w osi pierwszej budynku. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno mansardowe, weneckie w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z dwunastu skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop przelotowy. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy do drewnianej konstrukcji lukarny. Założenia ogólne Okno trójdzielne, jednopoziomowe, trójkwaterowe. Skrzydła wewnętrzne 3 sztuki jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła zewnętrzne 3 sztuk jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Pierwotny drewniany z rynienką przebiegającą przez całą jego długość, szeroki, zakończony fazą. Okucia System zamykania Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych prostych zakończonych zaokrągleniem. Skrzydła pojedyncze zamykane są parami zamków języczkowych. Skrzydła podwójne na zasównicę domykaną góra - dół. Zamki obsługiwane są klamkami dwuskrzydełkowymi.. DEKORACJA Okno nie posiada dekoracji. Pojawiają się fazy na krawędziach ramiaków oraz w krawędzi parapetu. CECHY STYLOWE Okno bezstylowe. STAN ZACHOWANIA KONSTRUKCJA, PODZIAŁY SKRZYDŁA ZEW. SKRZYDŁA WEW. PARAPET SYSTEMY ZAMYKANIA ZAWIASY KLAMKI ELEMENTY PIERWOTNE - - - - - - - ELEMENTY WTÓRNE TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK PRZEPROWADZONE PRACE ZNISZCZENIA I ICH PRZYCZYNY Wymieniono stolarki w latach 50-tych (?)XX wieku. Okno jest w złym stanie, drewno jest słabej jakości, prawdopodobnie nie było sezonowane co sprawia, że większość elementów jest wypaczona, a skrzydła się nie domykają. Okapniki silnie wypłukane, warstwy malarskie odspajają się od podłoża dużymi płatami, kit szklarski jest spękany i w wielu miejscach wykruszony. BRAKI PODSUMOWANIE Brak skrzydła zewnętrznego pojedynczego. STOLARKA OKIENNA KWALIFIKUJE SIĘ DO WYMIANY 5
TYP O2/1 O2/2 LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okno doświetlające mieszkanie w elewacji tylnej, w strefie IV piętra w osi 5 budynku. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z dwunastu skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop przelotowy. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy osadzone w murze. Założenia ogólne Okno dwudzielne, trójpoziomowe, sześciokwaterowe, dzielone w 2/3 wysokości ślemieniem. Skrzydła nadślemienia 4 sztuki jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła podślemienia 4sztuk jednodzielne, dwupoziomowe, dwukwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Drewniany z rynienką zakończony fazą. Okucia Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych prostych zakończonych zaokrągleniem. System zamykania Wszystkie skrzydła zamykane na zasównicę domykaną góra dół, obsługiwaną klamką równoramienną umieszczoną w centralnym punkcie listwy przytykowej. DEKORACJA Okno nie posiada dekoracji. Pojawiają się fazy na krawędziach ramiaków oraz w krawędzi parapetu. CECHY STYLOWE Okno bezstylowe STAN ZACHOWANIA KONSTRUKCJA, PODZIAŁY SKRZYDŁA ZEW. SKRZYDŁA WEW. PARAPET SYSTEMY ZAMYKANIA ZAWIASY KLAMKI ELEMENTY PIERWOTNE - - - - - ELEMENTY WTÓRNE PRZEPROWADZONE PRACE ZNISZCZENIA I ICH PRZYCZYNY TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK Wymieniono stolarki w latach 50-tych (?)XX wieku. Ościeżnica dokładnie wyczyszczona z warstw malarskich i pomalowana lakierobejcą. Okno jest w złym stanie, drewno jest słabej jakości, prawdopodobnie nie było sezonowane co sprawia, że większość elementów jest wypaczona, a skrzydła się nie domykają. Okapniki silnie wypłukane, warstwy malarskie odspajają się od podłoża dużymi płatami, kit szklarski jest spękany i w wielu miejscach wykruszony. BRAKI PODSUMOWANIE Brak skrzydeł wewnętrznych. STOLARKA OKIENNA KWALIFIKUJE SIĘ DO WYMIANY 6
TYP O3 LOKALIZACJA, ROZWIĄZANIE FUNKCJONALNE Okno doświetlające mieszkanie w elewacji tylnej, w strefie IV piętra w osi 6 budynku. MATERIAŁ, TECHNIKA, KONSTRUKCJA Okno w konstrukcji skrzynkowej, rozwierane do wewnątrz, wykonane z drewna sosnowego, malowane. Składa się z dwunastu skrzydeł. Ramiaki mocowane na czop przelotowy. Łączenia wzmocnione blaszkami kątowymi. Ościeżnica mocowana na stalowe kotwy osadzone w murze. Założenia ogólne Okno jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła zewnętrzne 1 sztuka jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. Skrzydła wewnętrzne 1 sztuk jednodzielne, jednopoziomowe, jednokwaterowe. PARAPET, OKAPNIKI Bez parapetu Okucia Wszystkie skrzydła zawieszone są na dwóch parach zawiasów czopowych prostych zakończonych zaokrągleniem. System zamykania Skrzydła zamykane zamkami języczkowymi w centralnym punkcie ramiaka, obsługiwanymi klamkami jednoramiennymi. DEKORACJA Okno nie posiada dekoracji. Pojawiają się fazy na krawędziach ramiaków oraz w krawędzi parapetu. CECHY STYLOWE Okno bezstylowe STAN ZACHOWANIA KONSTRUKCJA, PODZIAŁY SKRZYDŁA ZEW. SKRZYDŁA WEW. PARAPET SYSTEMY ZAMYKANIA ZAWIASY KLAMKI ELEMENTY PIERWOTNE - - - - - - ELEMENTY WTÓRNE TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK Brak jednej klamki PRZEPROWADZONE PRACE Wymieniono stolarki w latach 50-tych (?)XX wieku. ZNISZCZENIA I ICH PRZYCZYNY Okno jest w złym stanie, drewno jest słabej jakości, prawdopodobnie nie było sezonowane co sprawia, że większość elementów jest wypaczona, skrzydła domykają się z trudem. Stolarka wypaczona. Ościeżnicę i ramiaki pokrywają ekskrementy. BRAKI PODSUMOWANIE STOLARKA OKIENNA KWALIFIKUJE SIĘ DO WYMIANY 7
IV. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA STANU ISTNIEJĄCEGO. Fot. 1. Olsztyn, ul. Jagiellońska 30/17, okno O1. Widok od wewnątrz. Fot. 2. Olsztyn, ul. Jagiellońska 30/17, okno O2/1. Widok od wewnątrz. Brak skrzydeł wewnętrznych. 8
Fot. 3. Olsztyn, ul. Jagiellońska 30/17, okno O2/2. Widok od wewnątrz. Brak skrzydła nadślemienia. Fot.4. Olsztyn, ul. Jagiellońska 30/17, okno O3. Widok od wewnątrz. 9
V. ZAŁOŻENIA. Po wizji lokalnej i wnikliwej analizie stanu zachowania stolarki okiennej, ze względu na zły stan zachowania, liczne ubytki elementów oraz całych skrzydeł, słabą jakość użytych materiałów, nieszczelność oraz wtórny wygląd okna, zaleca się ich wymianę. Okno do wymiany zaznaczone jest na fotografii str. 3 i 4 opracowania. Ze względu na fakt, że okno jest wtórne i nie nosi cech stylowych, zaleca się odtworzyć okno z zachowaniem wymiarów i konstrukcji obecnej ościeżnicy oraz z zachowaniem podziałów i systemu rozwierania skrzydeł. Ze względu na brak pierwotnych stolarek w budynku, odtwarza się detale na wzór zbliżony do zachowanej stolarki drzwiowej: - fazowanie na krawędziach listew przymykowych, - ryflowane ślemię zewnętrzne (okno O2), - ryflowane listwy przymykowe zewnętrzne (okno O1, okno O2) Odtwarza się na wzór form historycznych: - klamki odlewane mosiądzowane. Zezwala się na wprowadzenie zestawu float w skrzydłach wewnętrznych, mocowanego od strony wewnętrznej by zwiększyć parametry termiczne. Nowe stolarki należy wykonać według inwentaryzacji odtworzeniowej stolarki historycznej zawartej w opracowaniu. Okna należy wykonać z wysezonowanego litego drewna sosnowego. Zastosować historyczne połączenia poszczególnych elementów tj. łączenie ramiaków i ościeżnicy na czop, wzmocnienie połączeń ramiaków blachami kątowymi. Poprawne osadzenie szprosów w gniazdach wykonanych w ramiakach (okno O2 i O3). Dokładne odwzorowanie wszystkich profili i detali. Stolarkę przed malowaniem zabezpieczyć preparatem owadobójczym Hylotox firmy Altax bądź równoważnym, po wchłonięciu preparatu, wygładzić mechanicznie powierzchnię drewna drobnym papierem ściernym. Elementy metalowe odtłuścić i pokryć warstwą podkładową antykorozyjną firmy Hammerite bądź taniną w 5% roztworze etanolu. Malować całość dwukrotnie farbą ftalową półmatową firmy Tikkurila bądź równoważną na kolor określony w badaniach konserwatorskich. 10
Oszklić szybą pojedynczą na wzór historycznej wszystkie skrzydła zewnętrzne, szklenie wykonać metodą tradycyjną na kit bądź sylikonem. Kit (sylikon) pomalować w kolorze stolarki. Okna należy osadzić przy pomocy stalowych kotew, stosując ich rozstaw zgodny z normą budowlaną. Po osadzeniu, szczelinę między ościeżnicą, a ścianą wypełnić pianką poliuretanową, która pozwoli na swobodną pracę drewna. Po zakończeniu prac związanych z osadzeniem stolarki, uzupełnić tynki wewnętrzne i zewnętrzne zgodnie z oryginałem. Zamontować uszczelki do ościeżnicy, podnosząc ich parametry termiczne. VI. INFORMACJE DODATKOWE. - Do realizacji ww. prac należy zastosować materiały najwyższej jakości o odpowiednio dobranych parametrach technicznych, co zapewni dobrą współpracę poszczególnych elementów. - Wszystkie prace należy wykonać zgodnie ze sztuką budowlaną, z zachowaniem wszelkich norm i technologią odpowiadającą zabytkowemu charakterowi obiektu. - Rekonstrukcję stolarek należy zlecić osobom posiadającym wymagane kwalifikacje, wiedzę i doświadczenie. - Ze względu na historyczny charakter budynku, wymagany jest nadzór z ramienia Inwestora nad poprawnością wykonania stolarek zgodnie z projektem oraz ich wykończenie warstwą malarską zgodną z badaniami konserwatorskimi. 11
2. CZĘŚĆ RYSUNKOWA 12