Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia A. Informacje ogólne Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii studia drugiego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne przedmiot obowiązkowy, moduł specjalnościowy Student powinien posiadać wiedzę ogólnobiologiczną na poziomie podstawowym studiów I stopnia. wykład 15 godzin laboratorium 15 godzin zajęcia terenowe 16 godzin Celem jest zapoznanie studenta z podstawowymi terminami i zagadnieniami dotyczącymi ekosystemów wodnych. W ramach zajęć student poznaje biotyczne i abiotyczne składowe ekosystemów wodnych oraz ich wzajemne oddziaływanie. Student poznaje przykładowe organizmy roślinne i zwierzęce oraz potrafi zaszeregować je do formacji ekologicznych, które tworzą w środowisku wodnym. Student potrafi wskazać liczne adaptacje organizmów do życia w wodzie. Zajęcia terenowe zapoznają studenta z metodami poboru, utrwalania i identyfikacji organizmów wodnych. Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, wykonywanie ćwiczeń według instrukcji podczas zajęć laboratoryjnych i terenowych, analiza wyników, sprawozdania Formy zaliczenia : zaliczenie laboratorium i zajęć terenowych na ocenę, pisemny egzamin z wykładów Efekty kształcenia i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia 1. Student posiada wiedzę na temat funkcjonowanie ekosystemów wodnych. K_W01, K_U018, K_K10 2. Student potrafi określić i wyjaśnić rolę czynników środowiskowych w rozwoju organizmów wodnych. 3. Student rozpoznaje podstawowe organizmy wodne. Nabywa umiejętność korzystania z kluczy do oznaczania organizmów i sprzętu optycznego. 4. Student na podstawie otrzymanych wyników laboratoryjnych dotyczących parametrów fizyko-chemicznych wody oraz struktury organizmów wodnych potrafi ocenić stan środowiska wodnego. 5. Student charakteryzuje podstawowe metody stosowane w badaniach hydrobiologicznych, prawidłowo dobiera metody poboru i konserwacji próbek środowiskowych. K_W01, K_U07, K_K05 K_U01, K_U13, K_K01, K_K02 K_W12, K_U05, K_U16, K_U18 K_U01, K_U13, K_K01, K_K02 6. Szanuje pracę własną i innych członków zespołu. K_U01, K_U15, K_U016, K_K07, Punkty ECTS 3 Bilans nakładu pracy studenta ii Ogólny nakład pracy studenta: 75 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.; udział w zajęciach pozawykładowych: 31 godz..; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń, egzaminów: 23,3 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 5,8 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS Wskaźniki ilościowe wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 51,8 2,1 o charakterze praktycznym 60,0 2,4 Data opracowania: 30.06.2014 Koordynator : dr inż. Magdalena Grabowska
Rok studiów/semestr B. Informacje szczegółowe 15 godzin wykładu 1. Zasoby wód słodkich. 2. Typy ekosystemów wodnych. Strefowość jezior i jej konsekwencje dla organizmów. 3. Dynamika sezonowa parametrów wody na przykładzie termiki wód i warunków tlenowych. 4. Warunki życia organizmów w wodach. Adaptacje w sposobie rozmnażania, oddychania i odżywiania. 5. Główne ugrupowania organizmów wodnych. Wskaźniki różnorodności. 6. Trofia wód i wskaźniki ją opisujące. Przyczyny i skutki eutrofizacji wód. 7. Sposoby wykorzystania wód w gospodarce człowieka. Antropopresja a jakość wód. 8. Rekultywacja i renaturyzacja wód. 1. Student charakteryzuje różne typy ekosystemów wodnych i wyjaśnia zasady ich funkcjonowania. 2. Student potrafi wyjaśnić wzajemne relacje pomiędzy abiotycznymi i biotycznymi składowymi środowiska wodnego. 3. Student opisuje trofię wód za pomocą wskaźników bazujących na parametrach biologicznych i fizykochemicznych wody. 4. Student wskazuje cechy wód zdegradowanych. Sposoby : Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot. Przedmiotu 1. Pozytywna ocena egzaminu. 2. Pozytywna ocena zaliczenia laboratorium i zajęć terenowych. 1. Lampert W., Sommer U. 1996. Ekologia wód śródlądowych. PWN, 2. Kajak Z. 1998. Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych, PWN, 3. Allan J. D. Ekologia wód płynących. 1998. PWN, 4. Starmach K.,Wróbel S., Pasternak K. 1978. Hydrobiologia. Limnologia. PWN, 1. Żmudziński L.(red), 2002. Słownik Hydrobiologiczny. PWN, 2. Lewandowski K.B. 1992. Krainy jezior w Polsce. WRiL,
Rok studiów/ semestr C. Informacje szczegółowe 15 godzin laboratorium 1. Termika sezonowa i warunki tlenowe w jeziorach strefy umiarkowanej. 2. Oznaczanie organizmów wodnym. Praca z przewodnikami i kluczami. 3. Adaptacje organizmów do środowiska życia. 4. Strefowość jezior i jej konsekwencje dla organizmów 5. Ocena skuteczności zabiegów rekultywacyjnych. 1. Student posiada umiejętność rozpoznania podstawowych hydrobiontów. 2. Student wskazuje adaptacje organizmów do życia w środowisku wodnym. 3. Student potrafi wskazać cechy środowiska wodnego zdegradowanego. 4. Szanuje pracę własną i innych członków zespołu. Sposoby : 1. Sprawdzian pisemny w formie kolokwium. 2. Zaliczenie sprawozdań. 3. Bieżąca ocena pracy indywidualnej i zespołowej podczas zajęć. 1. Obecność na zajęciach oraz pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć. 2. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów (pozytywna ocena z kolokwium). 1. Burchard L. (red.) 2010. Klucz do oznaczania gatunków fitoplanktonu jezior i rzek. UAM Poznań 2. Kołodziejczyk A., Koperski P. 2000. Bezkręgowce słodkowodne Polski. WUW. 3. Stańczykowska A. 1979. Zwierzęta bezkręgowe naszych wód. WSiP, 4. Kawecka B., Eloranta P., 1994. Zarys ekologii glonów wód słodkich i środowisk lądowych. Warszawa, PWN. 1. Hindak F. 2008. Colour atlas of Cyanophytes. Bratysława 2. Wołowski K., Hindák F. 2005. Atlas of Euglenophytes, VEDA Bratysława 3. Bąk M., Witkowski A., Żelazna-Wieczorek J., Wojtal A.Z., Szczepocka E., Szulc K., Szulc B. 2012. Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. BMŚ, 4. Żmudziński L.(red), 2002. Słownik Hydrobiologiczny. PWN,
Rok studiów/ semestr D. Informacje szczegółowe 16 godzin zajęcia terenowe 1. Rodzaje sprzętu hydrobiologicznego i techniki poboru prób. 2. Metody konserwacji prób. 3. Identyfikacja organizmów. 4. Przybliżona ocena jakości wody w oparciu wyniki badań terenowych. 1. Student potrafi dobrać odpowiedni sprzęt do poboru prób hydrobiologicznych i odpowiednio zabezpieczyć pobrany materiał. 2. Student posiada umiejętność rozpoznania podstawowych organizmów wodnych. Rozpoznanie organizmów do rodzaju lub gatunku wykonuje w oparciu o literaturę fachową. 3. Student w oparciu o zgromadzony materiał potrafi określić jakość wody ekosystemu wodnego. 4. Szanuje pracę własną i innych członków zespołu. Sposoby : 1. Wykonanie pisemnego sprawozdania z zajęć. 2. Bieżąca ocena pracy indywidualnej i zespołowej podczas zajęć. 1. Obecność na zajęciach oraz pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć. 2. Pozytywna ocena sprawozdania z zajęć terenowych. 1. Burchard L. (red.) 2010. Klucz do oznaczania gatunków fitoplanktonu jezior i rzek. UAM Poznań. 2. Kołodziejczyk A., Koperski P. 2000. Bezkręgowce słodkowodne Polski. WUW. 3. Stańczykowska A. 1979. Zwierzęta bezkręgowe naszych wód. WSiP, 4. Engelhardt W. 1998. Przewodnik Flora i fauna wód śródlądowych. Multico. 1. Hindak F. 2008. Colour atlas of Cyanophytes. Bratysława 2. Bąk M., Witkowski A., Żelazna-Wieczorek J., Wojtal A.Z., Szczepocka E., Szulc K., Szulc B. 2012. Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. BMŚ, 3. Żmudziński L. (red.). 2002. Słownik Hydrobiologiczny. PWN,. podpis osoby składającej sylabus i zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.