Przedmiotowe Zasady Oceniania przyroda. 1. Na lekcjach przyrody oceniane są postępy, osiągnięcia i praca uczniów

Podobne dokumenty
Przedmiotowy system oceniania z biologii.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z PRZYRODY

Kryteria oceniania z chemii I

OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE- GEOGRAFIA, WOS, EDB dla wszystkich klas FORMY OCENY UCZNIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

KRYTERIA I ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania w Zespole Szkół przy ul. Grunwaldzkiej 9 w Łowiczu.

Przedmiotowy system oceniania z biologii w szkole podstawowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA

Przedmiotowy system oceniania z przyrody w klasie IV i VI szkoły podstawowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII

KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV - VI

Przedmiotowe Zasady Oceniania z geografii na rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLAS I, II, III GIMNAZJUM NR 1 W LĘBORKU I. WYMAGANIA EDUKACYJNE/ OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA

SZKOŁA PODSTAWOWA W GOSTKOWIE IM. GEN. JÓZEFA WYBICKIEGO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII

WYMAGANIA Z GEOGRAFII DLA KLAS I III GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNE I PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII DLA KLASY 3 GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLASY VI SZKOŁA PODSTAWOWA W SKRZATUSZU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCE IA IA Z PODSTAW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZYRODA. I. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA W czasie lekcji przyrody oceniane są następujące obszary aktywności ucznia:

Przedmiotowy system oceniania biologia gimnazjum Zespół Szkół nr 2 w Konstancinie-Jeziornie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

Przedmiotowy system oceniania z przyrody dla klas IV VI Szkoły Podstawowej w Wólce Hyżneńskiej

Przedmiotowy system oceniania Przyroda ZKPiG 12 Szkoła Podstawowa 48

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

OCENIANIE WEWNĄTRZSZKOLNE Z BIOLOGII W ZESPOLE SZKÓŁ W TUCHOWIE GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI. w Publicznej Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki w Połańcu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z GEOGRAFII GIMNAZJUM 24

Przedmiotowe zasady oceniania biologia

Przedmiotowy system oceniania biologia

Przedmiotowy system oceniania biologia gimnazjum

Przedmiotowy System Oceniania z historii w klasach I III Gimnazjum w Pęperzynie

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA W KLASACH I III

ZASADY I KRYTERIA OCENIANIA GEOGRAFIA KL. 7

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV VI

Przedmiotowy system oceniania biologia. Opracowanie: Małgorzata Chrobak

WYMAGANIA EDUKACYJNE I PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH IV i VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 7 ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W KLASACH IV VI

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA KLASA IV SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM. POLONII W SŁUPSKU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WOS W KLASACH II III

Przedmiotowy system oceniania z biologii

Przedmiotowy system oceniania z fizyki

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY I BIOLOGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 W ŁUKOWIE

Przedmiotowy System Oceniania - biologia jest zgodne z podstawą programową oraz obowiązującymi w szkole Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania (WZO)

Przedmiotowe Ocenianie Biologia -III KLASY gimnazjum

Przedmiotowy system oceniania MATEMATYKA Miejskie Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II

rozszerzonych odpowiedzi, krótkich odpowiedzi, odpowiedzi wielokrotnego wyboru, odpowiedzi prawda fałsz, zgodnie z wymogami danego sprawdzianu.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO

SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI

Przedmiotowy system oceniania z chemii w Szkole Podstawowej nr 12 w Łodzi

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Wojska Polskiego w Przemkowie PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

WYMAGANIA EDUKACYJNE I PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z chemii w kl. 1 LO

Przedmiotowy system oceniania z matematyki

im. Wojska Polskiego w Przemkowie

Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie. Cele oceniania na lekcjach wos. i umiejętności wynikających z programu nauczania.

Przedmiotowe Zasady Oceniania z przyrody klasy IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII W GIMNAZJUM NR 1

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY. w klasach IV i VI Szkoły Podstawowej w Czerniewie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

3. Wypowiedzi ustne: - przynajmniej raz w semestrze, - mogą obejmować materiał co najwyżej z trzech ostatnich lekcji.

Przedmiotowy system oceniania biologia kl. V -VIII

Przedmiotowy system oceniania z biologii. Gimnazjum w Baczynie. Szkoła Podstawowa w Baczynie. Nauczyciel: mgr Elżbieta Marcinkowska

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY Klasy IV VI. CELE NAUCZANIA PRZYRODY Celem nauczania przyrody w szkole podstawowej jest:

to ustne sprawdzenie wiedzy obejmujące zakres materiału nawiązujący do tematyki z poprzednich trzech lekcji.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY w Szkole Podstawowej nr 17 im. Małgorzaty Kozery-Gliszczyńskiej w Pabianicach

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA. Rok szkolny: 2017/2018

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

SZKOŁA PODSTAWOWA W KOWALEWIE POMORSKIM IM. MARII KONOPNICKIEJ PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY DLA KLAS IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH 4 6 SZKOŁY PODTSAWOWEJ W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA GIMNAZJUM

II. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W GIMNAZJUM

Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi nr 83 w Krakowie. Zasady oceniania - Biologia. Dla klas 1-3 gimnazjum. Nauczyciel: mgr Justyna Jankowska-Święch

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII DLA GIMNAZJUM I LICEUM W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. AK W BIELSKU-BIAŁEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH DLA KLAS IV-VI

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki w Zespole Szkół w Pniewach

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASIE IV W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. MARII SKŁODOWSKIEJ CURIE W SOBÓTCE W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

rozszerzonych odpowiedzi, krótkich odpowiedzi, odpowiedzi wielokrotnego wyboru, odpowiedzi prawda fałsz, zgodnie z wymogami danego sprawdzianu.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA. ANGIELSKIEGO w ZS w Mrzezinie

Wymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie w szkole podstawowej i gimnazjum

Przedmiotowy System Oceniania z biologii w Społecznym Gimnazjum nr 32 i Liceum Ogólnokształcącym nr 25 im. Marzenny Okońskiej w Warszawie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZEDMIOT: BIOLOGIA Klasy 5-8

Transkrypt:

Przedmiotowe Zasady Oceniania przyroda 1. Na lekcjach przyrody oceniane są postępy, osiągnięcia i praca uczniów w zakresie: - posługiwania się językiem przedmiotu - nazywania elementów rzeczywistości przyrodniczej - odnotowywania obserwacji - gromadzenia wiedzy służącej do zapisywania zjawisk - opisywania zjawisk - przeprowadzania doświadczeń - posługiwania się przyrządami, mapami, atlasami - dostrzegania związków, zależności i prawidłowości - korzystania z podręcznika i innych źródeł informacji - rozwiązywania zadań problemowych - identyfikacji roślin i zwierząt, form terenu, zjawisk, procesów i substancji - rozpoznawania właściwych i niewłaściwych postaw wobec środowiska przyrodniczego 2. Kontroli i ocenie podlegają: wypowiedzi ustne, testy(sprawdziany), kartkówki, zadania długoterminowe, aktywność ucznia w trakcie realizacji tematu lekcyjnego, praca w grupach, zeszyty przedmiotowe. Ocena jest jawna, jasna i systematycznie dokonywana. a) Wypowiedzi ustne - ocena wypowiedzi ustnych obejmuje ocenę opanowania treści nauczania realizowanych na trzech ostatnich lekcjach - uczeń oceniany jest systematycznie ( przynajmniej dwie oceny w semestrze) - ocena uzależniona jest od tego czy odpowiedź jest jasna, konkretna i na temat - ocenie podlegają umiejętności posługiwania się językiem przyrodniczym, znajomość pojęć i ich rozumienie, umiejętność kojarzenia faktów, sposób myślenia,

wnioskowania i uogólniania - raz w semestrze uczeń może zgłosić fakt nieprzygotowania do lekcji - przy ocenieniu odpowiedzi ustnej dopuszcza się stosowanie oceny z plusem lub minusem b) Zadania domowe - obejmują zadania z podręcznika, zadania zadane przez nauczyciela do napisania w zeszycie przedmiotowym lub samodzielnie przygotowane materiały na podstawie Internetu lub innych źródeł wiedzy (encyklopedie) - sprawdzane są systematycznie - nie każde zadanie musi być ocenione stopniem, - raz w semestrze uczeń może nie mieć zadania ale powinien ten fakt zgłosić nauczycielowi przed lekcją - nauczyciel nie zadaje zadań domowych na ferie i święta c) - Aktywność ucznia obejmuje: - udzielanie prawidłowej odpowiedzi na lekcji - przygotowanie treści merytorycznych do lekcji - przyniesienie eksponatów - uzupełnianie odpowiedzi kolegów - formułowanie odpowiedzi na pytania zawarte w podręczniku

- ocenę wypełnianych kart pracy - ustną prezentację opracowanego zadania - ocenę wykonywanych ćwiczeń - uczestnictwo uczniów w różnorodnych akcjach o charakterze ekologicznym - aktywność na lekcji oceniana jest oceną lub za pomocą plusów ( za 5 plusów uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą) d) Praca w grupie Ocenę za pracę grupie może otrzymać cała grupa lub indywidualni uczniowie Ocenie podlegają umiejętności: - planowania i organizowania pracy grupowej - efektywnego współdziałania - wywiązywania się z powierzonych ról - rozwiązywania problemów w twórczy sposób e) Zadania długoterminowe - prace przykładowe: zielniki, albumy, hodowle, doświadczenia i zapis wyników

- dzienniczek pogody itp. f) kartkówki - obejmują proste i podstawowe wiadomości i umiejętności z trzech ostatnich lekcji - czas trwania 10 15 minut - kartkówkę można organizować co najwyżej raz w tygodniu - uczeń nieobecny na kartkówce nie musi jej pisać po powrocie do szkoły - kartkówka nie musi być zapowiadana g) testy (sprawdziany) - organizowane są po każdym skończonym dziale i poprzedzone lekcją powtórzeniową - informację o terminie sprawdzianu i zakresie treści uczniowie zapisują do zeszytu przedmiotowego - test osiągnięć szkolnych (sprawdzian) zawiera różnego rodzaju zadania: otwarte, które wymagają samodzielnego sformułowania odpowiedzi (np. zadania z luką, zadania krótkiej odpowiedzi) zamknięte, które wymagają dokonania wyboru spośród podanych gotowych odpowiedzi (np. zadania wielokrotnego wyboru, zadania na dobieranie, zadania typu prawda-fałsz) - sprawdzian odbywa się tydzień po lekcji powtórzeniowej - uczeń nieobecny pisze sprawdzian w terminie do 14 dni od powrotu do szkoły - ocenę niedostateczną uczeń poprawia w terminie do 14 dni - raz w semestrze uczeń może poprawić ocenę inną niż niedostateczna na wyższą - nauczyciel sprawdza i ocenia prace pisemne w terminie do 14 dni - oceny ze sprawdzianów wpisywane są do dziennika kolorem czerwonym - oceny ze sprawdzianów nauczyciel wpisuje do zeszytu przedmiotowego a rodzice potwierdzają podpisem

Prace pisemne oceniane są sposobem przeliczonym na procenty. Cała pula punktów za zadania obowiązkowe to 100%. 91% - 100% - bardzo dobry 75% - 90% - dobry 51% - 74% - dostateczny 35% - 50% - dopuszczający 0% - 34% - niedostateczny W przypadku, gdy uczeń osiągnął górną granicę punktów na dana oceną otrzymuje ocenę z plusem, a kiedy dolną granicę, ocenę z minusem. Ocenę celującą ze sprawdzianu otrzymuje uczeń, który uzyskał 100% z zadań obowiązkowych i rozwiązał poprawnie zadanie dodatkowe oznaczone na sprawdzianie gwiazdką. h) Zeszyty - przy ocenie zeszytów uwzględnia się kompletność notatek, poprawność merytoryczną, poprawność ortograficzną, estetykę. Uczeń ma obowiązek uzupełnić notatki za czas nieobecności. Zeszyty przedmiotowe oceniane są raz w semestrze. i) Ćwiczenia praktyczne - oceny ćwiczeń praktycznych ucznia nauczyciel dokonuje podczas zajęć praktycznych realizowanych w klasie, na lekcji w terenie lub na wycieczce przedmiotowej - przedmiotem oceny może być np. posługiwanie się przyrządami: lupą, kompasem, lornetką mikroskopem, przeprowadzanie doświadczeń, dokumentowanie i prezentowanie ich wyników j) Konkursy - za udział w I etapie konkursu z przyrody organizowanego przez Podkarpackie Kuratorium Oświaty i lokatę w pierwszej piątce uczeń otrzymuje ocenę cząstkową celującą, za dalsze miejsca bardzo dobrą

- za udział w II etapie wyżej wymienionego konkursu uczeń otrzymuje ocenę cząstkową celującą, za tytuł laureata w drugim lub trzecim etapie ocenę celującą na koniec roku szkolnego 3.Ustalanie oceny śródrocznej i rocznej: Uczeń oceniany jest systematycznie. Suma wszystkich ocen stanowi podstawę do końcowej oceny ucznia. Przy formułowaniu oceny za semestr lub na koniec roku obowiązuje następująca hierarchia ważności ocen: testy (sprawdziany), kartkówki, odpowiedzi ustne, aktywność, prace domowe i pozostałe. Przy dokonywaniu oceny nauczyciel bierze pod uwagę predyspozycje ucznia wynikające z jego ewentualnych, specyficznych trudności w uczeniu się. Na podstawie opinii z poradni psychologicznopedagogicznej nauczyciel opracowuje indywidualnie dla każdego dziecka dostosowanie wymagań edukacyjnych i kieruje się nim podczas dokonywania oceny. W przypadku ustalenia oceny niedostatecznej na półrocze lub koniec roku nauczyciel informuje ucznia i poprzez wychowawcę rodziców w terminie zgodnym z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. Poprawa tych ocen odbywa się również zgodnie z WZO. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie Wymagania podstawowe Konieczne (na stopień dopuszczający) Podstawowe (na stopień dostateczny) Najważniejsze w uczeniu się przyrody Łatwe dla ucznia nawet mało zdolnego Często powtarzające się w procesie uczenia Określone programem nauczania na poziomie nie przekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej Prosta, uniwersalne umiejętności, w mniejszym zakresie Wymagania ponadpodstawowe Rozszerzające (na stopień dobry) Dopełniające (na stopień bardzo dobry) Złożone, mniej przystępne niż zaliczone do wymagań podstawowych Wymagające korzystania z różnych źródeł informacji Umożliwiające rozwiązywanie problemów Pośrednio użyteczne w życiu pozaszkolnym Pozwalające łączyć wiedzę z różnych przedmiotów i dziedzin

wiadomości Stopień celujący otrzymuje uczeń otrzymuje uczeń, który opanował treści dopełniające oraz posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przyrody w danej klasie. Potrafi selekcjonować oraz hierarchizować wiadomości oraz z powodzeniem bierze udział w konkursach przedmiotowych. Samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania w tej klasie. Potrafi gromadzić i przetwarzać informacje na dany temat, przewiduje skutki, dowodzi w oparciu o wynik doświadczenia, proponuje własne interpretacje, uzasadnia celowość. Pod okiem nauczyciela prowadzi też własne prace badawcze. Stopień bardzo dobry można wystawić uczniowi, który w wysokim stopniu opanował treści dopełniające, rozszerzone o wiedzę wykraczającą poza materiał nauczania przewidziany w programie. Taki uczeń potrafi samodzielnie interpretować fakty i zjawiska oraz bronić swoich poglądów. W śród ocen otrzymanych ze sprawdzianów i kartkówek przeważają u niego oceny bardzo dobre. Stopień dobry może otrzymać uczeń, który właściwie stosuje terminologię przyrodniczą, aktywnie uczestniczy w zajęciach oraz rozwiązuje typowe problemy z wykorzystaniem poznanych metod. Ponadto samodzielnie pracuje z podręcznikiem oraz z materiałem źródłowym. W śród ocen ze sprawdzianów i kartkówek przeważają oceny dobre. Na stopień dostateczny uczeń potrafi z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązać typowe problemy. Analizuje również podstawowe zależności, próbuje porównywać, wnioskować, i zajmować określone stanowisko. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w ograniczonym zakresie opanował wiadomości i umiejętności, a braki nie przekreślają możliwości uzupełnienia przez niego podstawowej wiedzy z przedmiotu w ciągu dalszej nauki szkolnej. Rozwiązuje przy pomocy nauczyciela zadania typowe o niewielkim stopniu trudności. Przyswojenie przez ucznia treści koniecznych pozwala na wystawienie mu stopnia dopuszczającego. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który ma braki w podstawowych umiejętnościach i nawet z pomocą nauczyciela nie potrafi ich nadrobić. Nie opanował wiadomości i umiejętności przewidzianych w podstawie programowej na ocenę dopuszczającą. 4.Warunki ubiegania się o ocenę wyższą od proponowanej.

Uczeń może ubiegać się o ocenę wyższą od proponowanej jeśli: 1. Połowa ocen z prac pisemnych nie jest niższa niż ocena, o którą się ubiega 2. Pozostałe oceny z prac pisemnych nie są niższe od oceny, o którą się ubiega o więcej niż o jeden stopień 3. Uczeń nie ma ani jednej oceny niedostatecznej z pracy domowej 2. Ocena może być podwyższona tylko o jeden stopień Wiesława Bożek