Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce Stefan Jakimiuk, WWF Polska Grudziądz, 9 maja 2014 r. Fot. Archiwum WWF 13 May 2014-1
Zaangażowanie WWF Polska w działania na rzecz ochrony rysia Głównie w ramach 2 projektów: Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce 2009 2012. Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce 2012 2015.
Występowanie rysi w Polsce Puszcza Piska Źródło: Aktywna ochrona rysia w Polsce K. Schmidt, R.Kowalczyk, T Podgórski ZBS; Białowieża 2006
Projekt WWF : Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce 2007 r. - przygotowanie projektu mającego na celu ochronę dużych drapieżników ( w tym rysia) w Polsce. Przeanalizowanie danych i dokumenty dot. ochrony wilka, rysia i niedźwiedzia oraz przeprowadzenie konsultacje z ekspertami w ZBS i IOP PAN. Listopad 2008 r. przyznanie dofinasowania ze środków Norweskiego Mechanizmy Finansowego i Mechanizmu Finansowego EOG. Projekt Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce rozpoczął się w styczniu 2009 r. i trwał do kwietnia 2012.
Reintrodukcja rysi na Mazurach metoda Born to be free Partnerzy w projekcie Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie 1999 r. Mazurski Park Krajobrazowy 2000 Nadleśnictwo Maskulińskie 2004 r. (RDLP Białystok) WWF Polska od 2007 r. Nadleśnictwo Pisz od 2007 r. (RDLP Białystok) Nadleśnictwo Spychowo 2008 (RDLP Olsztyn)
Reintrodukcja rysi na Mazurach metoda Born to be free Metoda born to be free opracowana przez dr A. Krzywiński (PDzZ w Kadziłowie) Główne założenia rysie rodzą się w niewoli, w wolierze ustawionej w lesie bardzo szybko zyskują wolność po kilku tygodniach kocięta wychodzą do lasu przez mały otwór w wolierze, mogą wracać do matki szybko się usamodzielniają i wkrótce przestają wchodzić do woliery
Reintrodukcja rysi na Mazurach metoda Born to be free Główne założenia c.d. Przez pierwszych 12 miesięcy zostają jeszcze w pewnym kontakcie z matką Małe rysie są dokarmiane, ale uczą się samodzielnego poruszania po terenie i samodzielnego polowania Kontakt z człowiekiem jest ograniczony do absolutnego minimum
W latach 2004-2012 zastosowaniem m.in. tej metody udało się wypuścić do natury 12 rysi.
Efekty działań Wypuszczanie rysi na wolność: Wybudowano 5 wolier rozlokowanych na terenie Puszczy Piskiej Lasach Napiwodzko Ramuckich, w tym 2 przez PDzZ w Kadzidłowie Prowadzono opiekę zootech. i wet. 6 rysi w niewoli oraz rysi wypuszczanych na wolność W latach 2004 2012 wypuszczono łącznie 12 rysi (6 samic i 6 samców), w tym 10 rysi zgodnie z procedurą Born to be free. WWF Polska zaangażowany od 2007, a 2009 r. w ramach projektów.
Efekty działań Rozszerzenie puli genowej rysi w reintrodukcji: - zebrano informacje nt. rysi występujących w ogrodach zoologicznych i prywatnych zwierzyńcach na Litwie, Łotwie i Estonii łącznie 10 zooparków (łącznie ponad 30 rysi) - w 2009 sprowadzono 1 rysia z ZOO w Rydze (po wcześniejszych badaniach genetycznych i uzyskaniu stosownych zezwoleń ) - w 2010 r. pobrano materiały (włosy) do badań genetycznych z 3 zooparków (Estonia) próbki są aktualnie poddane analizie - w 2010 r. uzyskano pozytywne opinie nt. sprowadzenia dzikich rysi z Białorusi i Estonii (konsultacje: dr hab. K. Schmid, prof. V. Sidorowicz, dr P. Manilem
Efekty działań monitoring W 2010 r. rozpoczęto prowadzenie monitoringu genetycznego i telemetrycznego Monitoring genetyczny - najpierw realizowano go z Muzeum i Instytutem Zoologii PAN, obecnie z Instytutem Biologio Uniwersytetu w Białymstoku Monitoring telemetryczny - został rozpoczęty w 2010 r. we współpracy z dr hab. K. Schmidtem z ZBS PAN Inne działania monitoringowe: Odnotowywanie tropów i obserwacje rysi, ofiar rysi i przypadków śmierci rysi Tropienia wilków i rysi: marzec 2010 - tropienia wykazały 8 osobników na trenie 2 największych kompleksów leśnych na Mazurach (10 nadleśnictw)
Akcja Zwolnij zwierzę na drodze
Poprawa migracji Zasięg występowania rysia w Polsce
Poprawa migracji Odcinki korytarzy wymagające zwiększenia lesistości
Poprawa migracji Podział korytarzy na strefy (źródło: Zwierzęta i drogi,
Droga 61 w pobliżu Starych Gut
Krajobraz okolic Popowa. Na pierwszym planie rozległe obszary polne na których należałoby wprowadzić zadrzewienia i nieduże zalesienia. W oddali widoczne samochody ciężarowe na W tym miejscu również należałoby zaprojektować duże przejście górne.
Lokalizacja i parametry przejść dla zwierząt na analizowanym odcinku DK 61
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce Początek projektu: 1 października 2011r. (rozpoczęcie działań 2012) Zakończenie projektu: 30 czerwca 2015r. Główne zadania: 1. Re-introdukcja rysi. 2. Poprawa bazy pokarmowej jeleniowatych. 3. Przygotowanie Programu ochrony tzw. północnego korytarza ekologicznego. 4. Informacja i promocja efektów projektu. POIS.05.01.00-00-341/10 13 May 2014-20
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce Początek projektu: 1 października 2011r. (rozpoczęcie działań 2012) Zakończenie projektu: 30 czerwca 2015r. Główne zadania: 1. Re-introdukcja rysi. 2. Poprawa bazy pokarmowej jeleniowatych. 3. Przygotowanie Programu ochrony tzw. północnego korytarza ekologicznego. 4. Informacja i promocja efektów projektu. POIS.05.01.00-00-341/10 13 May 2014-21
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS.05.01.00-00-341/10 Partnerzy projektu RDLP Olsztyn 5 Nadleśnictw: Spychowo, Strzałowo, Mrągowo, Jedwabno, Nowe Ramuki (zimowe tropienia na terenie 10 nadleśnictw w 2 z RDLP Białystok) Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie Partner z Estonii Eksperci: z Polski IBS (Białowieża), Uniwersytet w Białymstoku, UWM w Olsztynie z zagranicy Fot. A. Adamski 13 May 2014-22
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS.05.01.00-00-341/10 Co udało się do tej pory zrobić? I. Re-introdukcja rysi : Zaplanowano wypuszczenie do środowiska 8 rysi przemieszczenia odłowiono i sprowadzono z Estonii 5 rysie W ramach born to be free 2 młode wypuszczono w kwietniu 2014 r. Fot. A. Adamski
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS.05.01.00-00-341/10 Co udało się do tej pory zrobić? I. Re-introdukcja rysi : Monitoring rysi telemetryczny 7 rysi genetyczny 100 pułapek włosowych i analizy genetyczne zbieranie informacji o obserwacjach rysi, ich tropów i ofiar zimowe tropienia rysi przeprowadzono 2013 inwentaryzacja wykazała 9 rysi na terenie Pojezierza Mazurskiego (w 2011 8 rysi) dodatkowo zimowe tropienia rysi we współpracy RDLP Białystok ok. 40 rysi w Polsce północno-wschodniej Fot. A. Adamski 13 May 2014-24
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS.05.01.00-00-341/10 Co udało się do tej pory zrobić? Poprawa bazy pokarmowej jeleniowatych zimowe dokarmianie zwierząt metodą beskidzką wyłożono - 300 ton karmy z zaplanowanych 400 ton ( na terenie 5 nadleśnictw) rekultywacja łozowisk ok. 20 ha rekultywacja łąk ok. - 20 ha zakładanie poletek drzewiasto krzewiastych - ok. 20 ha odnowienia lasy metoda Sobańskiego 60 ha 13 May 2014-26
Aktywna ochrona populacji nizinnej rysia w Polsce POIS.05.01.00-00-341/10 Co pozostało jeszcze do zrobienia w ramach obecnego projektu? 1. Re-introdukcja rysi wypuszczenie do natury co najmniej 1 rysia do natury prowadzenie monitoringu i przygotowania raportów 2. Poprawa bazy jeleniowatych zimowe dokarmianie jeleniowatych 3. Przygotowanie Programu ochrony północnego korytarza ekologicznego 4. Informacja i promocja efektów projektu przygotowanie i publikacja raportów Fot. A. Adamski 13 May 2014-27
Dziękuję za uwagę!