Zagrożenia klimatyczne dla rolnictwa w Polsce i metody adaptacji wobec zmian klimatu Jerzy Kozyra, Aleksandra Król, Robert Borek Bydgoszcz, 07.11.2017 Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Celem SPA jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju oraz efektywnego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa w warunkach zmian klimatu.
Indeks temperatury atmosfery nad oceanami i lądami https://climate.nasa.gov/vital-signs/global-temperature/
Zawartość dwutlenku węgla w atmosferze (Mauna Loa, Hawaje) październik 2016 CO 2 : 401 ppm październik 2017 CO 2 : 403 ppm https://www.esrl.noaa.gov/gmd/ccgg/trends/index.html
Automatyczny system pomiarowy emisji podtlenku azotu i dwutlenku węgla z upraw rolniczych (RZD IUNG-PIB, Grabów, woj. mazowieckie)
Automatyczny system pomiarowy emisji podtlenku azotu i dwutlenku węgla z upraw rolniczych (RZD IUNG-PIB, Grabów, woj. mazowieckie)
Na wysepce Fastnet Rock u wybrzeża Irlandii wiatr wieje z prędkością 148 kilometrów na godzinę. https://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje-pogoda/swiat,27/ophelia-przynosiwiatr-o-predkosci-nawet-148-kilometrow-na-godzine,243649,1,0.html
16.10.2017 https://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje-pogoda/swiat,27/ophelia-przynosiwiatr-o-predkosci-nawet-148-kilometrow-na-godzine,243649,1,0.html
Ograniczenia dla procesu adaptacji rolnictwa wobec zmian klimatu 1. Brak odpowiednich informacji o zmianach klimatu 2. Niepewność efektywności proponowanych praktyk adaptacyjnych Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Czynniki decydujące o produkcji w gospodarstwie rolnym Potrzeby rynku Dostawy na rynek Zapotrzebowanie krajowe Eksport Import Klimat Technologie Zasoby rolnicze Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
t/ha t/pln t/m 3 wody t/ghg Czynniki określające produktywność w rolnictwie Plon potencjalny Czynniki determinujące - CO 2 - Promieniowanie słoneczne - Temperatura - Wymagania termiczne rośliny - Właściwości fizjologiczne rośliny - Sposób uprawy Plon osiągalny Czynniki ograniczające - Woda - Zasobność gleb Plon rzeczywisty Czynniki redukujące Dni w roku - Choroby i szkodniki - Chwasty - Zanieczyszczenia - Zjawiska ekstremalne Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Za zatrzymanie trendu wzrostowego plonów pszenicy i jęczmienia w Europie Klimat jest odpowiedzialny w 10%, a w 90% - wprowadzone w UE regulacje związane z ochroną środowiska Moore i Lobell 2015, The fingerprint of climate trends on European crop yields, PNAS Ochrona środowiska = ochrona Życia na Ziemi Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Ochrona środowiska = Ziemia dla przyszłych pokoleń Ochrona atmosfery = ochrona Życia na Ziemi Ochrona gleby = bezpieczeństwo żywnościowe Plon potencjalny Zrównoważona dalsza intensyfikacja produkcji w rolnictwie Plon rzeczywisty Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Liczba dni zimowych w Polsce (T min < 0 o C) 1961-1990 2007-2016 Źródło danych: EOBS - Niestabilne warunki dla zimowania roślin - Większe zagrożenie wymarznięcia upraw Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Liczba dni z temperaturą maksymalną powietrza > 25 o C 1961-1990 2007-2016 Źródło danych: EOBS - Większe parowanie = większe zagrożenie suszą - Więcej pogodowych zjawisk ekstremalnych Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Koniec okresu ze średnią dobową temperaturą powietrza > 5 o C 1961-1990 2007-2016 17.10 07.10 27.09 Źródło danych: EOBS - Gwałtowność przejścia od warunków wegetacji do zimowej przerwy wegetacji Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Zmiany klimatu a zagrożenia dla rolnictwa w Polsce Fot. Anna Nieróbca Większa częstość susz Okolice Puław, wrzesień 2015 Fot. Jerzy Kozyra Susza 2015 Okolice Puław, 13.10.2015 Większa częstość zjawisk ekstremalnych
Potencjalne działania adaptacyjne wobec zmian klimatu w rolnictwie 0 Nie są rozpatrywane 1 Są/jest sugerowane 2 Rozważane przez naukowców 3 Rekomendowane przez doradztwo, politykę rolną 4 Są wdrażane przez Plan Adaptacji 1. Nowe uprawy 2. Zmianowanie konserwujące wodę w glebie 3. Zmianowanie polepszające zasobność gleb 4. Wzrost obszarów nawadnianych 5. Polepszenie systemów nawadniających 6. Nowe regulacje w zakresie nawodnień 8. Zmiany w krajobrazie (np. żywopłoty, strefy buforowe) 9. Nowe regulacje środowiskowe 10. Zmiany w systemie dopłat 11. Zwiększenie zdolności do magazynowania płodów rolnych Fot. dr Anna Nieróbca 25-06-2017 Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
Fot. dr Anna Nieróbca Potencjalne działania adaptacyjne wobec zmian klimatu w gospodarstwie rolnym 1. Zmiana w terminach prac polowych 2. Zmiana praktyk uprawy 3. Zmiana planów nawożenia 4. Zmiana w ochronie roślin 5. Nowe odmiany przystosowane do cieplejszego i suchszego klimatu 6. Nowe odmiany przystosowane do warunków klimatycznych np. choroby 7. Technologie konserwujące wodę w glebie 8. Ochrona gleb przed erozją i ochrona żyzności gleb 9. Monitorowanie suszy, chorób szkodników 11. Wprowadzenie nawodnień 12. Ukierunkowanie rolnictwa w stronę roślin wysokodochodowych 13. Ubezpieczenia upraw 0 Nie są rozpatrywane 1 Są/jest sugerowane 2 Rozważane przez naukowców 3 Rekomendowane przez doradztwo, politykę rolną 4 Są wdrażane przez Plan Adaptacji 25-06-2017 Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020
www.lcagri.iung.pl
RZD Żelisławki ZADANIE 5 RZD IUNG-PIB RZD Osiny RZD Puławy RZD Kępa RZD Wierzbno RZD Grabów RZD Wielichowo RZD Błonie - Topola RZD Borusowa RZD Werbkowice Łącznie ok. 3000 ha UR w tym 2400 ha GO i 600 ha TUZ
Wdrożenia demonstracyjne praktyk niskoemisyjnych Projekt LCAgri LC2 wprowadzenie Systemu NawSald http://www.lcagri.iung.pl/pl/ LC8 uprawa konserwująca LC1 4R Nutient Sterwardship LC6 wprowadzenie roślin motylkowych LC9 wdrożenie elementów rolnictwa precyzyjnego
Osiny Rzepak - uprawa pasowa uprawa uproszczona uprawa orkowa uprawa pasowa Fot. dr Anna Nieróbca 24-11-2016
Osiny Pszenica ozima po rzepaku - uprawa pasowa Fot. dr Anna Nieróbca 21-04-2017
Pokazujemy możliwości zrównoważonej intensyfikacji produkcji Projekt SustainFram http://www.sustainfarm.eu/pl//
Budujemy sieci współpracy na rzecz adaptacji Projekt AFINET http://www.agroforestry.eu/pl/afinet/afinet
Pożądane efekty działań na rzecz adaptacji wobec zmian klimatu w rolnictwie 1. Zrozumienie wymiaru czasowego i efektów zachodzących zmian klimatu 2. Zrozumienie problemu adaptacji wśród osób odpowiedzialnych za politykę rolną, prace badawczo rozwojowe, doradców i rolników 3. Promocja innowacji i adaptacja poprzez nowe technologie Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB na lata 2015-2020