Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie"

Transkrypt

1 Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, r. Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

2 Dlaczego klimat jest istotny?

3 Ocieplenie, a może ochłodzenie? Argumenty dla sceptyków (a) Obserwowane zmiany temperatury powierzchni Ziemi i wyniki modelowania z uwzględnieniem czynników antropogenicznych (Źródło: IPCC 2007) (b) Obserwowane zmiany temperatury powierzchni Ziemi i wyniki modelowania bez uwzględnienia czynników antropogenicznych (czynniki słoneczne i wulkaniczne)

4 Niepokojące doniesienia

5 12 najcieplejszych lat od 1850 roku ± ±0.018 (Źródło: IPCC 2007)

6 Zasięg lodu na biegunie północnym (średnia z 10 lat)

7 Zasięg lodu na biegunie północnym (średnia z 10 lat)

8 Podstawowe pojęcia (1) Klimat jest to charakterystyczny dla danego obszaru zespół zjawisk atmosferycznych, kształtujących się pod wpływem właściwości fizycznych i geograficznych tego obszaru, określony na podstawie wyników wieloletnich obserwacji. (Źródło: Polski Słownik Meteorologiczny, 2003)

9 Podstawowe pojęcia (2) Efekt cieplarniany, nazywany również efektem szklarniowym, to zjawisko podwyższenia temperatury Ziemi powodowane obecnością gazów cieplarnianych w atmosferze. (Źródło: IPCC 2007)

10 Efekt cieplarniany Ziemi (Źródło: IPCC 2007) Źródłem energii dla Ziemi jest Słońce 50% energii słonecznej jest odbijana przez atmosferę i powierzchnię Ziemi Część promieniowania podczerwonego Ziemi jest wypromieniowywane a część pochłaniana w atmosferze. 50% energii słonecznej jest absorbowane przez powierzchnię Ziemi Ziemia emituje promieniowanie podczerwone ogrzewające atmosferę Gdyby Ziemia nie miała atmosfery średnia temperatura jej powierzchni wynosiłaby 23 o C, zamiast obserwowanych+15 o C

11 Antropogeniczny efekt cieplarniany Człowiek poprzez swoją działalność spowodował,że dwutlenek węgla zmagazynowany przez miliony lat w surowcach naturalnych, takich jak: węgiel kopalny czy ropa naftowa, ale również zgromadzony w glebie w postaci próchnicy, znalazł się w krótkim czasie (wraz z rozwojem naszej cywilizacji) w atmosferze.

12 Zmiany zawartości gazów cieplarnianych w atmosferze wg badań paleoklimatycznych

13 Źródła emisji gazów cieplarnianych Do głównych gazów cieplarnianych dostarczanych do atmosfery w wyniku działalności człowieka zalicza się dwutlenek węgla (CO 2 ), metan (CH 4 ), podtlenek azotu (N 2 O) oraz grupę związków chemicznych zawierającą fluorki, chlorki i bromki. (Źródło: IPCC 2007) IPCC 2007

14 Uwaga na cyrkulację!!!!! (Źródło: IPCC 2007) Wyższe od normalnego ciśnienie atmosferyczne nad Centralnym Atlantykiem, powoduje wzmocnienie cyrkulacji zachodniej, która powoduje napływ nad Północną Europę gorącego i wilgotnego powietrza. Cieplej niż normalnie Chłodniej niż normalnie Bardziej sucho Wilgotniej

15 Obserwowane zmiany (Źródło: IPCC 2007) Średnia temperatura powierzchni Ziemi Średni poziom oceanów Powierzchnia pokrywy śnieżnej na Półkuli Północnej Gdyby Ziemia nie miała atmosfery średnia temperatura jej powierzchni wynosiłaby 23 o C, zamiast obserwowanych+15 o C

16 Trendy temperatury (Źródło: IPCC 2007)

17 Prognozy ocieplenia (1) Ocieplenie powierzchni Ziemi w stosunku do temperatury z lat lata (Źródło: IPCC 2007) FAR Pierwszy Raport IPCC Observed dane pomiarowe SAR Drugi Raport IPCC B1, A1B, A2 scenariusze ocieplenia SRES TAR Trzeci Raport IPCC Commitment scenariusz ocieplenia SRES Czwarty Raport IPCC po wprowadzeniu w życie Protokołu z Kioto

18 Prognozy ocieplenia (2) (Źródło: IPCC 2007)

19 Prognoza sum opadu atmosferycznego na lata w stosunku do lat Zmiany średniej rocznej sumy opadu atmosferycznego Żródło: GREEN PAPER... Adapting to climate change in Europe options for EU action. Scenariusz zmian na lata w stosunku do średnich wielolecia IPCC SRES scenariusz A2. Scenariusze klimatyczne DMI/PRUDENCE ( opracowane JRC w projekcie PESETA (

20 Obserwowane tendencje w Polsce (1) 1 Różnica od średniej temperatury w latach ( o C) Anomalie- Globalne Anomalie- Stacja Puławy Serie3

21 Obserwowane tendencje w Polsce (2) 25 o C I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

22 Obserwowane tendencje w Polsce (3) Klimatyczny bilans wodny (mm) Klimatyczny Bilans Wodny (KBW) od maja do czerwca w Polsce w latach , obliczony na podstawie danych z 30 stacji meteorologicznych położonych poniżej 500 m n.p.m. w Polsce.

23 Konsekwencje zmian klimatu (1)

24 Konsekwencje zmian klimatu (2)

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje dla polskiego rolnictwa

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje dla polskiego rolnictwa Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje dla polskiego IX Małopolska Konferencja Odnawialne źródła energii na obszarach wiejskich MODR Karniowice, 17.03.2010 r. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy NawoŜenia i Gleboznawstwa

Bardziej szczegółowo

Zmiany agroklimatu w Polsce

Zmiany agroklimatu w Polsce Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Zmiany agroklimatu w Polsce Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut

Bardziej szczegółowo

Lokalną Grupę Działania. Debata realizowana w ramach projektu. wdrażanego przez

Lokalną Grupę Działania. Debata realizowana w ramach projektu. wdrażanego przez Odchylenie od normy (1961-1990; o C) 2016-09-12 Debata realizowana w ramach projektu wdrażanego przez Lokalną Grupę Działania a finansowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa ze środków

Bardziej szczegółowo

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 2016 Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Elżbieta Niemierka Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej 2016-01-07 1. SPIS TREŚCI 2. Gaz cieplarniany - definicja...

Bardziej szczegółowo

Zmiana klimatu konsekwencje dla rolnictwa. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Zmiana klimatu konsekwencje dla rolnictwa. Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach SZKOLENIE CENTRALNE Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Gospodarowanie wodą w rolnictwie w obliczu ekstremalnych zjawisk pogodowych Zmiana klimatu konsekwencje dla

Bardziej szczegółowo

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1 Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1 prof. dr hab. Szymon Malinowski Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski malina@igf.fuw.edu.pl dr hab. Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział

Bardziej szczegółowo

Zmiany w środowisku naturalnym

Zmiany w środowisku naturalnym Zmiany w środowisku naturalnym Plan gospodarki niskoemisyjnej jedną z form dążenia do czystszego środowiska naturalnego Opracował: Romuald Meyer PGK SA Czym jest efekt cieplarniany? Ziemia posiada atmosferę

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz

prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz KONFERENCJA Wyzwania polityki klimatycznej połączona z posiedzeniem sejmowej Komisji OŚZNiL Warszawa, 21 października 2008 Scenariusze zmian klimatu i ich prawdopodobieństwa w świetle najnowszych badań

Bardziej szczegółowo

Diagnoza klimatu oraz scenariusze zmian klimatu w zlewni Nysy Łużyckiej i jej otoczeniu

Diagnoza klimatu oraz scenariusze zmian klimatu w zlewni Nysy Łużyckiej i jej otoczeniu Konferencja końcowa projektu Neymo Diagnoza klimatu oraz scenariusze zmian klimatu w zlewni Nysy Łużyckiej i jej otoczeniu Irena Otop, Bartłomiej Miszuk, Marzenna Strońska Goerlitz, 17.11.2014 PLAN PREZENTACJI

Bardziej szczegółowo

Początki początków - maj br.

Początki początków - maj br. Dotychczasowe doświadczenia w zakresie egzekwowania i ujmowania zagadnień klimatycznych w składanych dokumentach na etapie ooś w województwie kujawsko - pomorskim Rdoś Bydgoszcz Początki początków - maj

Bardziej szczegółowo

Odczarujmy mity II: Kto naprawdę zmienia ziemski klimat i dlaczego akurat Słooce?

Odczarujmy mity II: Kto naprawdę zmienia ziemski klimat i dlaczego akurat Słooce? Odczarujmy mity II: Kto naprawdę zmienia ziemski klimat i dlaczego akurat Słooce? Kilka pytao na początek Czy obecnie obserwujemy zmiany klimatu? Co, poza działaniem człowieka, może wpływad na zmiany klimatu?

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów

Bardziej szczegółowo

7. EFEKT CIEPLARNIANY

7. EFEKT CIEPLARNIANY 7. EFEKT CIEPLARNIANY 7.01. Efekt cieplarniany-wprowadzenie 7.02. Widmo promieniowania docierającego do powierzchni Ziemi i emitowanego z powierzchni Ziemi 7.03. Temperatura efektywna Ziemi 7.04. Termiczny

Bardziej szczegółowo

Naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu

Naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu Zmiany klimatu Naturalne i antropogeniczne zmiany klimatu Duża zmienność w przeszłości Problem z odzieleniem wpływów naturalnych i antropogenicznych Mechanizm sprzężeń zwrotnych Badania naukowe Scenariusze

Bardziej szczegółowo

Układ klimatyczny. kriosfera. atmosfera. biosfera. geosfera. hydrosfera

Układ klimatyczny. kriosfera. atmosfera. biosfera. geosfera. hydrosfera Układ klimatyczny kriosfera atmosfera biosfera geosfera hydrosfera 1 Klimat, bilans energetyczny 30% 66% T=15oC Bez efektu cieplarnianego T=-18oC 2 Przyczyny zmian klimatycznych Przyczyny zewnętrzne: Zmiana

Bardziej szczegółowo

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY

Prezentacja grupy A ZAPRASZAMY Prezentacja grupy A Pojecie kluczowe: Globalne i lokalne problemy środowiska. Temat: Jaki wpływ mają nasze działania na globalne ocieplenie? Problem badawczy: Jaki wpływ ma zużycie wody na globalne ocieplenie?

Bardziej szczegółowo

EFEKT CIEPLARNIANY. Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone).

EFEKT CIEPLARNIANY. Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone). Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone). Promieniowanie termiczne emitowane z powierzchni planety nie może wydostać się bezpośrednio

Bardziej szczegółowo

Zbigniew W. Kundzewicz

Zbigniew W. Kundzewicz 109. Sesja Zgromadzenia Ogólnego PAN Warszawa, 13 grudnia 2007 Konsekwencje globalnych zmian klimatu Zbigniew W. Kundzewicz Komitet Badań nad ZagroŜeniami przy Prezydium PAN Komitet Gospodarki Wodnej PAN

Bardziej szczegółowo

Warunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke

Warunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke Warunki meteorologiczne w Bydgoszczy oraz prognozowane zmiany dr inż. Wiesława Kasperska Wołowicz, dr inż. Ewa Kanecka-Geszke XI KLIMATYCZNE FORUM METROPOLITALNE Adaptacja do zmian klimatu: rozwiązania

Bardziej szczegółowo

Bez względu na powód zmian jest cieplej

Bez względu na powód zmian jest cieplej -170-430 C 350 C 20 C -140-20 C ~ -150 C ~ -180 C ~ -250 C ~ -210 C 2013-01-21 Bez względu na powód zmian jest cieplej Jean Baptiste Joseph Fourier (ur. 21 marca 1768 w Auxerre - zm. 16 maja 1830 r. w

Bardziej szczegółowo

Co mówią wieloletnie serie obserwacji meteorologicznych na temat zmian klimatu w Europie?

Co mówią wieloletnie serie obserwacji meteorologicznych na temat zmian klimatu w Europie? Co mówią wieloletnie serie obserwacji meteorologicznych na temat zmian klimatu w Europie? Robert TWARDOSZ Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński Współczesny monitoring klimatu

Bardziej szczegółowo

Jest jedną z podstawowych w termodynamice wielkości fizycznych będąca miarą stopnia nagrzania ciał, jest wielkością reprezentującą wspólną własność

Jest jedną z podstawowych w termodynamice wielkości fizycznych będąca miarą stopnia nagrzania ciał, jest wielkością reprezentującą wspólną własność TEMPERATURA Jest jedną z podstawowych w termodynamice wielkości fizycznych będąca miarą stopnia nagrzania ciał, jest wielkością reprezentującą wspólną własność dwóch układów pozostających w równowadze

Bardziej szczegółowo

Zmiany klimatu a rolnictwo

Zmiany klimatu a rolnictwo Zmiany klimatu a rolnictwo Jerzy Kozyra IUNG-PIB Bratoszewice, 07.06.2013 Referat opracowano w ramach Programu Wieloletniego IUNG-PIB Zadanie 1.1. System informacji o wpływie zmian klimatycznych na rolnictwo

Bardziej szczegółowo

Meteorologia i Klimatologia

Meteorologia i Klimatologia Meteorologia i Klimatologia Ćwiczenie I Poznań, 17.10.2008 mgr Bartosz Czernecki pok. 356 Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego (Zakład Klimatologii) Wydział Nauk Geograficznych

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Koordynator Dr Eligiusz Brzeźniak Zespół dydaktyczny Dr Eligiusz Brzeźniak

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Koordynator Dr Eligiusz Brzeźniak Zespół dydaktyczny Dr Eligiusz Brzeźniak Ochrona środowiska II stopnia studia stacjonarne KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Globalne zmiany klimatu Global change of climate Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Eligiusz Brzeźniak Zespół dydaktyczny

Bardziej szczegółowo

ZMIENIAJCIE POLITYKĘ A NIE KLIMAT!

ZMIENIAJCIE POLITYKĘ A NIE KLIMAT! ZMIENIAJCIE POLITYKĘ A NIE KLIMAT! IPCC Sprawozdania Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (The Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC) to jak dotąd najbardziej kompleksowe globalne spojrzenie

Bardziej szczegółowo

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia

Bardziej szczegółowo

Zmiany klimatu ATMOTERM S.A. Gdański Obszar Metropolitalny 2015. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska

Zmiany klimatu ATMOTERM S.A. Gdański Obszar Metropolitalny 2015. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Zmiany klimatu Gdański Obszar Metropolitalny 2015 Projekt "Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego

Bardziej szczegółowo

Pojęcie klimatu jest różnie definiowane. Najczęściej jest on rozumiany jako zjawiska i procesy w atmosferze, charakterystyczne dla danego obszaru,

Pojęcie klimatu jest różnie definiowane. Najczęściej jest on rozumiany jako zjawiska i procesy w atmosferze, charakterystyczne dla danego obszaru, 1 2 Pojęcie klimatu jest różnie definiowane. Najczęściej jest on rozumiany jako zjawiska i procesy w atmosferze, charakterystyczne dla danego obszaru, kształtowane pod wpływem czynników fizycznych i geograficznych

Bardziej szczegółowo

Klimat na planetach. Szkoła Podstawowa Klasy VII-VIII Gimnazjum Klasa III Doświadczenie konkursowe 2

Klimat na planetach. Szkoła Podstawowa Klasy VII-VIII Gimnazjum Klasa III Doświadczenie konkursowe 2 Szkoła Podstawowa Klasy VII-VIII Gimnazjum Klasa III Doświadczenie konkursowe Rok 019 1. Wstęp teoretyczny Podstawowym źródłem ciepła na powierzchni planet Układu Słonecznego, w tym Ziemi, jest dochodzące

Bardziej szczegółowo

Globalne ocieplenie okiem fizyka

Globalne ocieplenie okiem fizyka Globalne ocieplenie okiem fizyka Szymon Malinowski Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz naukaoklimacie.pl 29 września 2016 Zmiany średniej temperatury powierzchni Ziemi (GISTEMP) Zmiany rozkładu

Bardziej szczegółowo

Klimat i pogoda poznaj różnice!

Klimat i pogoda poznaj różnice! Klimat i pogoda poznaj różnice! Pogoda to ogół zjawisk atmosferycznych Klimat to przebieg pogody występujących w ciągu roku w danym miejscu i czasie na danym obszarze, określony na podstawie wieloletnich

Bardziej szczegółowo

Prognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku. Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki

Prognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku. Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki Prognoza temperatury i opadów w rejonie Bydgoszczy do połowy XXI wieku Bogdan Bąk, Leszek Łabędzki Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy www.itp.edu.pl Aktualne

Bardziej szczegółowo

Projekt LCAgri Wsparcie dla rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu obecnie oraz w perspektywie lat 2030 i 2050

Projekt LCAgri Wsparcie dla rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu obecnie oraz w perspektywie lat 2030 i 2050 Projekt LCAgri Wsparcie dla rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu obecnie oraz w perspektywie lat 2030 i 2050 Projekt LCAgri realizowany jest przez konsorcjum, które tworzą:

Bardziej szczegółowo

Dlaczego klimat się zmienia?

Dlaczego klimat się zmienia? Dlaczego klimat się zmienia? WSTĘP Pogoda i klimat są nierozerwalnie związane ze wszystkimi procesami zachodzącymi w atmosferze, których siłą napędową jest energia słoneczna. Ziemia zachowuje równowagę

Bardziej szczegółowo

Globalne ocieplenie okiem fizyka

Globalne ocieplenie okiem fizyka Globalne ocieplenie okiem fizyka Szymon Malinowski Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz naukaoklimacie.pl 29 września 2016 Zmiany średniej temperatury powierzchni Ziemi (GISTEMP) Zmiany rozkładu

Bardziej szczegółowo

scenariusz dla Polski Zbigniew W. Kundzewicz

scenariusz dla Polski Zbigniew W. Kundzewicz Seminarium Bioróżnorodność a zmiany klimatyczne zagrożenia, szanse, kierunki działań, Warszawa, Ministerstwo Środowiska, 25 listopada 2010 Prognozowane kierunki zmian klimatycznych scenariusz dla Polski

Bardziej szczegółowo

Dwutlenek węgla a zmiany klimatyczne

Dwutlenek węgla a zmiany klimatyczne Ryszard Wilk Sławomir Sładek Politechnika Śląska Dwutlenek węgla a zmiany klimatyczne Streszczenie W referacie przedstawiono w skrócie główne kierunki polityki energetycznej Unii Europejskiej. Ukierunkowanie

Bardziej szczegółowo

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Największe zagrożenia dla naszej cywilizacji: 1) Deficyt energii (elektrycznej) 2) Brak czystej wody 3) Brak żywności 4) Jakość

Bardziej szczegółowo

Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri)

Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri) Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri) Werbkowice, 23.06.2016 Robert Borek, Jerzy Kozyra, Wiesław Oleszek,

Bardziej szczegółowo

KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015

KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015 KRAJOWY RAPORT INWENTARYZACYJNY 2015 Inwentaryzacja gazów cieplarnianych w Polsce dla lat 1988-2013 Raport wykonany na potrzeby Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Atmosfera struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Składniki stałe Ziemia Mars Wenus Nitrogen (N2) Oxygen (O2) Argon (Ar) Neon, Helium, Krypton 78.08% 20.95% 0.93%

Bardziej szczegółowo

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi

Atmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Atmosfera struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Składniki stałe Ziemia Mars Wenus Nitrogen (N2) Oxygen (O2) Argon (Ar) Neon, Helium, Krypton 78.08% 20.95% 0.93%

Bardziej szczegółowo

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne. Czy współczesne ocieplenie globalne jest faktem? Mit Fakt

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne. Czy współczesne ocieplenie globalne jest faktem? Mit Fakt Ocieplenie globalne Ocieplenie gobalne fakty, mity, interpretacje... Mit Fakt przyczyny naturalne skutek działalności człowieka nic nie moŝemy zrobić moŝemy zaradzić moŝemy przewidywać moŝemy regulować

Bardziej szczegółowo

KONKURS GEOGRAFICZNY

KONKURS GEOGRAFICZNY KOD UCZNIA KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW I ETAP SZKOLNY 22 października 2012 Ważne informacje: 1. Masz 60 minut na rozwiązanie wszystkich 21 zadań. 2. Zapisuj szczegółowe obliczenia i komentarze

Bardziej szczegółowo

Zmiany klimatu i ich wpływ na wybrane sektory w Polsce

Zmiany klimatu i ich wpływ na wybrane sektory w Polsce Zmiany klimatu i ich wpływ na wybrane sektory w Polsce Redaktorzy: Zbigniew W. Kundzewicz Øystein Hov Tomasz Okruszko Poznań 2017 Autorzy Konsultacje językowe: Marta Kijańska-Bednarz Redakcja techniczna:

Bardziej szczegółowo

ZMIANY KLIMATU W POLSCE OWIE XX WIEKU

ZMIANY KLIMATU W POLSCE OWIE XX WIEKU ZMIANY KLIMATU W POLSCE W DRUGIEJ POŁOWIE OWIE XX WIEKU prof. dr hab. inŝ.. Marian Rojek Instytut Kształtowania towania i Ochrony Środowiska Zakład ad Agro- i Hydrometeorologii Uniwersytet Przyrodniczy

Bardziej szczegółowo

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE GLOBAL BIOGEOCHEMICAL CYCLES Trąba powietrzna pod Częstochową, VII 2007 Wyjątkowe zjawiska meteorologiczne w ostatnich latach Źródło: Munich Re 2002 stuletnia powódź na Łabie

Bardziej szczegółowo

Cechy klimatu Polski. Cechy klimatu Polski. Wstęp

Cechy klimatu Polski. Cechy klimatu Polski. Wstęp Cechy klimatu Polski Cechy klimatu Polski Wstęp Klimat to przeciętne, powtarzające się corocznie stany atmosfery występujące na danym obszarze, określone na podstawie wieloletnich obserwacji i pomiarów

Bardziej szczegółowo

Menu. Badania temperatury i wilgotności atmosfery

Menu. Badania temperatury i wilgotności atmosfery Menu Badania temperatury i wilgotności atmosfery Wilgotność W powietrzu atmosferycznym podstawową rolę odgrywa woda w postaci pary wodnej. Przedostaje się ona do atmosfery w wyniku parowania z powieszchni

Bardziej szczegółowo

2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006

2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006 Powietrze 17 2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006 Charakterystykę warunków meteorologicznych województwa małopolskiego w roku 2006 przedstawiono na podstawie

Bardziej szczegółowo

KLIMAT POLSKI I JEGO ZMIANY. SYLABUS A. Informacje ogólne

KLIMAT POLSKI I JEGO ZMIANY. SYLABUS A. Informacje ogólne KLIMAT POLSKI I JEGO ZMIANY SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język

Bardziej szczegółowo

Efekt cieplarniany i warstwa ozonowa

Efekt cieplarniany i warstwa ozonowa Efekt cieplarniany i warstwa ozonowa Promieniowanie ciała doskonale czarnego Ciało doskonale czarne ciało pochłaniające całkowicie każde promieniowanie, które padnie na jego powierzchnię, niezależnie od

Bardziej szczegółowo

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Wprowadzenie do zagadnień ochrony. klimatu i gospodarki niskoemisyjnej Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla miasta Józefowa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Zmiany klimatu W ostatnich latach termin

Bardziej szczegółowo

Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri)

Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri) Geneza i założenia projektu Wsparcie rolnictwa niskoemisyjnego zdolnego do adaptacji do zmian klimatu w perspektywie lat 2030, 2050 (LCAgri) Topola, 30.03.2016 Jerzy Kozyra (IUNG-PIB), Mariusz Matyka (IUNG-PIB),

Bardziej szczegółowo

More Baltic Biogas Bus Project 2013 2014. www.balticbiogasbus.eu 1

More Baltic Biogas Bus Project 2013 2014. www.balticbiogasbus.eu 1 More Baltic Biogas Bus Project 2013 2014 1 Autobusy napędzane biometanem i eco-driving dr inż. Wojciech Gis, ITS mgr Mikołaj Krupiński, ITS Jonas Forsberg, Biogas Öst dr inż. Jerzy Waśkiewicz, ITS dr inż.

Bardziej szczegółowo

Klimaty kuli ziemskiej Klimaty kuli ziemskiej

Klimaty kuli ziemskiej Klimaty kuli ziemskiej Klimaty kuli ziemskiej 1 Zadanie Rysunki przedstawiają roczny rozkład temperatury i opadów w wybranych stacjach klimatycznych świata. Podpisz rysunki właściwymi dla nich nazwami klimatów, wybranymi spośród

Bardziej szczegółowo

Menu. Pomiar bilansu promieniowania Ziemi

Menu. Pomiar bilansu promieniowania Ziemi Menu Pomiar bilansu promieniowania Ziemi Uśredniając globalnie, Ziemia jest 0.75 C cieplejsza niż była w 1860. Jedenaście z ostatnich 12 lat jest w 12 najcieplejszych lat od czasu 1850. Ocieplenie jest

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI KSIĄŻKI NAUKA O KLIMACIE

SPIS TREŚCI KSIĄŻKI NAUKA O KLIMACIE SPIS TREŚCI KSIĄŻKI NAUKA O KLIMACIE 1. WPROWADZENIE.. 9 1.1. Klimatyczne kontrowersje i metoda naukowa..10 Stanowisko nauki odnośnie obecnej zmiany klimatu i jej przyczyn. Metoda naukowa, literatura recenzowana

Bardziej szczegółowo

ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY

ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY ZMIANY KLIMATU PRAWDY I MITY Jacek Leśny Katedra Meteorologii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Projekt realizowany przy wsparciu finansowym instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz Narodowego

Bardziej szczegółowo

METEOROLOGIA LOTNICZA ćwiczenie 1

METEOROLOGIA LOTNICZA ćwiczenie 1 METEOROLOGIA LOTNICZA ćwiczenie 1 Wstęp Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw Zaliczenie Dwie kartkówki punktowane: 1. W połowie zajęć. 2. Ostatnie zajęcia.

Bardziej szczegółowo

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce Raport III (21.IV - 20.VI.2015) Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia

Bardziej szczegółowo

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni

Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Projekt Zintegrowana Strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni finansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie polowych praktyk rolniczych dla rolnictwa niskoemisyjnego w projekcie LCAgri Jerzy Kozyra Puławy,

Wdrażanie polowych praktyk rolniczych dla rolnictwa niskoemisyjnego w projekcie LCAgri Jerzy Kozyra Puławy, Irma Wdrażanie polowych praktyk rolniczych dla rolnictwa niskoemisyjnego w projekcie LCAgri Jerzy Kozyra Puławy, 29.09.2017 Prezentacja wykonana w ramach projektu nr BIOSTRATEG1/271322/3/NCBR/2015 współfinansowanego

Bardziej szczegółowo

Część I Zmiany klimatu

Część I Zmiany klimatu Część I Zmiany klimatu 1. Nazwij kontynenty i oceany 2. Najciemniejsze kraje są najbardziej rozwinięte, nowoczesne 3. Najjaśniejsze najmniej rozwinięte czyli najbiedniejsze, 2014_UN_Human_Development_Report

Bardziej szczegółowo

Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy

Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy Anna Degórska Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Przykład wykorzystania narzędzi opracowanych

Bardziej szczegółowo

HABIT-CHANGE. Projekt współfinansowany w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach progamu Europa Środkowa.

HABIT-CHANGE. Projekt współfinansowany w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach progamu Europa Środkowa. Wszystkie elementy przyrody mokradeł Doliny Biebrzy są uzależnione od pogody i klimatu. Rozwój i obumieranie roślinności, sezonowe migracje ptaków i ssaków oraz cykle życiowe ryb i owadów są uwarunkowane

Bardziej szczegółowo

DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995)

DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995) Słupskie Prace Geograficzne 2 2005 Dariusz Baranowski Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Koordynator Dr Joanna Jędruszkiewicz Zespół dydaktyczny Dr Joanna Jędruszkiewicz

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Koordynator Dr Joanna Jędruszkiewicz Zespół dydaktyczny Dr Joanna Jędruszkiewicz Aktualizacja 2015/2016 Geografia II stopnia studia niestacjonarne KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Globalne zmiany atmosfery Global change of atmosphere Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Joanna Jędruszkiewicz

Bardziej szczegółowo

Cechy klimatu Polski Wschodniej na tle klimatu Polski, prognozy zmian klimatycznych

Cechy klimatu Polski Wschodniej na tle klimatu Polski, prognozy zmian klimatycznych Cechy klimatu Polski Wschodniej na tle klimatu Polski, prognozy zmian klimatycznych Bogusław M. Kaszewski Zakład Meteorologii i Klimatologii Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS Pogoda-

Bardziej szczegółowo

Zmiana klimatu w Polsce?

Zmiana klimatu w Polsce? Zmiana klimatu w Polsce? Tomasz Olechwir Instytut Nauk o Morzu, Wydział Nauk o Ziemi UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI Źródła: IV RAPORT IPCC SYNTETYCZNY http://www.ipcc.ch PROGRAM KLIMAT= http://www.klimat.org.pl

Bardziej szczegółowo

ŚLAD WĘGLOWY

ŚLAD WĘGLOWY ŚLAD WĘGLOWY 17.05.2019 ŚLAD WĘGLOWY Ślad węglowy (ang. carbon footprint) całkowita suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie lub

Bardziej szczegółowo

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje...

Ocieplenie gobalne. fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie gobalne fakty, mity, interpretacje... Ocieplenie globalne Mit Fakt przyczyny naturalne skutek działalności człowieka nic nie moŝemy zrobić moŝemy zaradzić moŝemy przewidywać moŝemy regulować

Bardziej szczegółowo

API pomiaru radiacji słonecznej i czynników zależnych

API pomiaru radiacji słonecznej i czynników zależnych API pomiaru radiacji słonecznej i czynników zależnych z wykorzystaniem systemu Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) Źródła energii Źródła energii pozostające do dyspozycji człowieka możemy podzielić

Bardziej szczegółowo

EFEKT CIEPLARNIANY A OSŁABIENIE WARSTWY OZONOWEJ XX ROCZNICA PROTOKOŁU MONTREALSKIEGO W SPRAWIE SUBSTANCJI ZUBOŻAJĄCYCH WARSTWĘ OZONOWĄ

EFEKT CIEPLARNIANY A OSŁABIENIE WARSTWY OZONOWEJ XX ROCZNICA PROTOKOŁU MONTREALSKIEGO W SPRAWIE SUBSTANCJI ZUBOŻAJĄCYCH WARSTWĘ OZONOWĄ EFEKT CIEPLARNIANY A OSŁABIENIE WARSTWY OZONOWEJ XX ROCZNICA PROTOKOŁU MONTREALSKIEGO W SPRAWIE SUBSTANCJI ZUBOŻAJĄCYCH WARSTWĘ OZONOWĄ Ryszard Purski Program prezentacji 1. Protokół montrealski ochrona

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia klimatyczne dla rolnictwa w Polsce i metody adaptacji wobec zmian klimatu

Zagrożenia klimatyczne dla rolnictwa w Polsce i metody adaptacji wobec zmian klimatu Zagrożenia klimatyczne dla rolnictwa w Polsce i metody adaptacji wobec zmian klimatu Jerzy Kozyra, Aleksandra Król, Robert Borek Bydgoszcz, 07.11.2017 Wykonano w ramach Zadania 1.7 Program Wieloletni IUNG-PIB

Bardziej szczegółowo

PIĄTY RAPORT IPCC KAZIMIERZ RÓŻAŃSKI

PIĄTY RAPORT IPCC KAZIMIERZ RÓŻAŃSKI PIĄTY RAPORT IPCC KAZIMIERZ RÓŻAŃSKI PLAN PREZENTACJI JAK POWSTAJĄ RAPORTY IPCC? RAPORT PIERWSZEJ GRUPY ROBOCZEJ IPCC "Climate Change 2013: The Physical Science Basis" PODSUMOWANIE CO TO JEST IPCC? IPCC

Bardziej szczegółowo

Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich

Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich Barbara Toczko Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 15 listopada 2012 r. Wyniki

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach

Modelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach Modelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach rocznych ocen jakości powietrza Informacje o modelu CALMET/CALPUFF

Bardziej szczegółowo

Co najbardziej przyczyniło się do ich zmniejszenia?

Co najbardziej przyczyniło się do ich zmniejszenia? EMISJE GAZÓW CIEPLARNIANYCH: Co najbardziej przyczyniło się do ich zmniejszenia? Zmiana klimatu Zaprzestanie stosowania gazów typu CFC (chlorofluorometanów)! Bardzo istotną rolę odegrały w tym gazy typu

Bardziej szczegółowo

Powietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic?

Powietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic? Powietrze życiodajna mieszanina gazów czy trucizna, która nie zna granic? Projekt realizuje: Zanieczyszczenia powietrza Projekt realizuje: Definicja Rodzaje zanieczyszczeń Przyczyny Skutki (dla człowieka,

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Stanisław Krasowicz Wiesław Oleszek Wykonano w ramach zad. 2.6 PW IUNG-PIB Puławy, 2017

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw METEOROLOGIA LOTNICZA. Wstęp.

Wstęp. Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw METEOROLOGIA LOTNICZA. Wstęp. Wstęp METEOROLOGIA LOTNICZA Wstęp Ćwiczenie 1 Regulamin przedmiotu Efekty kształcenia Materiały na stronie www2.wt.pw.edu.pl/~akw 1 Zaliczenie Dwie kartkówki punktowane: 1. W połowie zajęć. 2. Ostatnie

Bardziej szczegółowo

ZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX ( )

ZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX ( ) ZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX (1982-2006) Marta CEBULSKA Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechnika Krakowska Cel: określenie

Bardziej szczegółowo

Baza wiedzy o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków oraz kanałów jej upowszechniania w kontekście zwiększenia odporności gospodarki, środowiska

Baza wiedzy o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków oraz kanałów jej upowszechniania w kontekście zwiększenia odporności gospodarki, środowiska Baza wiedzy o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków oraz kanałów jej upowszechniania w kontekście zwiększenia odporności gospodarki, środowiska i społeczeństwa na zmiany klimatu oraz przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas)

Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas) Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas) Cechy systemu wczesnego ostrzegania i monitoringu Zbieranie i analiza danych w czasie rzeczywistym Systemy przewidywania zjawisk Rozmieszczenie czujników

Bardziej szczegółowo

Klimat polityka -praktyka

Klimat polityka -praktyka Klimat polityka -praktyka CZAS UCIEKA! MUSIMY ZACZĄĆ DZIAŁAĆ ŻEBY OCALIĆ NASZ KLIMAT ALE DLACZEGO? CO SIĘ STAŁO Z NASZYM KLIMATEM? JAK GO MOŻEMY OCALIĆ I PRZED KIM? Źródło: WMO 2001-2010 najcieplejsza

Bardziej szczegółowo

Moduł meteorologiczny w serwisie CRIS

Moduł meteorologiczny w serwisie CRIS Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Moduł meteorologiczny w serwisie CRIS Czesław Kliś Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Projekt finansowany ze środków funduszy

Bardziej szczegółowo

Klimat w Polsce w 21. wieku

Klimat w Polsce w 21. wieku Klimat w Polsce w 21. wieku na podstawie numerycznych symulacji regionalnych Małgorzata Liszewska Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UNIWERSYTET WARSZAWSKI 1/42 POGODA

Bardziej szczegółowo

Prognoza ograniczenia emisji amoniaku z mineralnych nawozów azotowych na lata 2020 i 2030

Prognoza ograniczenia emisji amoniaku z mineralnych nawozów azotowych na lata 2020 i 2030 Prognoza ograniczenia emisji amoniaku z mineralnych nawozów azotowych na lata 2020 i 2030 Zuzanna Jarosz KONFERENCJA NAUKOWA Możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych, amoniaku i azotanów z rolnictwa

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII W SZKOLE ŚREDNIEJ. Opracowała: Elżbieta Paluchowska

SCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII W SZKOLE ŚREDNIEJ. Opracowała: Elżbieta Paluchowska SCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII W SZKOLE ŚREDNIEJ Opracowała: Elżbieta Paluchowska Temat: Charakterystyka klimatu Polski. Cele lekcji: uczeń zna czynniki kształtujące klimat w Polsce, potrafi podzielić je

Bardziej szczegółowo

1 Zmiany emisji gazów cieplarnianych w Polsce w latach na tle zmian emisji w krajach UE

1 Zmiany emisji gazów cieplarnianych w Polsce w latach na tle zmian emisji w krajach UE 1 Zmiany emisji gazów cieplarnianych w Polsce w latach 1990-2005 na tle zmian emisji w krajach UE Skali emisji gazów cieplarnianych i zmian, jakie dokonały się na przestrzeni ostatnich lat w mieście Poznaniu

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU. Fizyka w chmurach

SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU. Fizyka w chmurach SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU Fizyka w chmurach I. WPROWADZENIE Ciekawa lekcja to taka, która prowokuje ucznia do zadawania pytań. Dlatego tak ważne jest odejście od tradycyjnej formy

Bardziej szczegółowo

Baza danych do oceny emisji gazów cieplarnianych podczas uprawy roślin na biopaliwa. Magdalena Borzęcka-Walker

Baza danych do oceny emisji gazów cieplarnianych podczas uprawy roślin na biopaliwa. Magdalena Borzęcka-Walker Baza danych do oceny emisji gazów cieplarnianych podczas uprawy roślin na biopaliwa Magdalena Borzęcka-Walker Polska, podobnie jak każdy inny kraj UE, zobowiązana jest do redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Bardziej szczegółowo

Rysunek 2.5. Zmiany temperatury na Ziemi

Rysunek 2.5. Zmiany temperatury na Ziemi Globalne ocieplenie Klimat na Ziemi zawsze ulegał zmianom. Zaledwie 20 tysięcy lat temu, większość obszaru Europy Północnej była pokryta lądolodem, którego grubość przekraczała trzy kilometry. Analiza

Bardziej szczegółowo

Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP)

Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP) Zintegrowany System Informacji o Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej (ZSIRPP) GIS w rolnictwie Starachowice, 25-27 listopada 2015 r. Jan Jadczyszyn Rafał Pudełko Andrzej Doroszewski Artur Łopatka 150 lat

Bardziej szczegółowo

Obszary wiejskie. a ochrona klimatu

Obszary wiejskie. a ochrona klimatu Obszary wiejskie a ochrona klimatu 1 OBSZARY WIEJSKIE I ICH FUNKCJE Obszary wiejskie są bardzo zróżnicowane, co wynika z ich charakteru, położenia i historii społeczno-gospodarczej. Lasy oraz zadrzewienia

Bardziej szczegółowo

Straty w plonach różnych gatunków roślin powodowane niedoborem lub nadmiarem opadów w Polsce

Straty w plonach różnych gatunków roślin powodowane niedoborem lub nadmiarem opadów w Polsce Straty w plonach różnych gatunków roślin powodowane niedoborem lub nadmiarem opadów w Polsce Katarzyna Mizak, Anna Nieróbca, Jerzy Kozyra, Andrzej Doroszewski WODA Dostępność wody jest warunkiem podtrzymania

Bardziej szczegółowo

Temat: Co można zrobić, aby zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery?

Temat: Co można zrobić, aby zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery? Autor: Bożena Sienkiewicz Dla kogo: gimnazjum, klasy I-III Temat: Co można zrobić, aby zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery? Cele lekcji: Uświadamianie zagrożeń ekologicznych związanych ze wzrostem

Bardziej szczegółowo

MoŜliwe scenariusze rozwoju rolnictwa w Polsce oraz ich skutki dla produkcji biomasy stałej na cele energetyczne

MoŜliwe scenariusze rozwoju rolnictwa w Polsce oraz ich skutki dla produkcji biomasy stałej na cele energetyczne MoŜliwe scenariusze rozwoju rolnictwa w Polsce oraz ich skutki dla produkcji biomasy stałej na cele energetyczne Autor: Prof. dr hab. Antoni Faber doradca naukowy firmy Bio-Energia Sp. z o.o. Rolnik, który

Bardziej szczegółowo