DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 (2016-2018) Bukówka. Grudzień 2018
Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przewodniczący: mgr inż. Tomasz Kulon z-ca: prof. dr hab. Andrzej Kotecki z-ca: dr inż. Paweł Dopierała sekretarz: mgr inż. Regina Karkoszka Stacja Koordynująca PDO na Dolnym Śląsku COBORU Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Zybiszowie 55-080 Kąty Wrocławskie Dyrektor: mgr inż. Marcin Włodarczyk e-mail sdoo.zybiszow@coboru.pl www.zybiszow.coboru.pl tel. 71 334 20 10 fax 71 334 20 17 Opracował: mgr inż. Tomasz Kulon Rozpowszechnianie danych zawartych w publikacji wyłącznie z podaniem COBORU jako źródła informacji Wydawca: COBORU SDOO Zybiszów
PSZENŻYTO JARE I. WSTĘP W syntezie wykorzystano wyniki 11 doświadczeń z odmianami pszenżyta jarego przeprowadzonych na Dolnym Śląsku w latach 2015-2017. Wiosną 2018 roku założono 4 doświadczenia. Niestety ze względu na występującą suszę co uwidoczniło się szczególnie na ziemiach lekkich 1 doświadczenie zostało zdyskwalifikowane statystycznie. Obecnie w Krajowym Rejestrze znajduje się 13 odmian pszenżyta jarego. W dalszej części publikacji podano charakterystyki badanych 6 odmian. Doświadczenia prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych: a1 przeciętnym, a2 wysokim ( zwalczanie chorób grzybowych, dolistne dokarmianie mikronawozami). II. ANALIZA WYNIKÓW DOŚWIADCZEŃ. W roku 2018 poziom plonowania pszenżyta jarego był najwyższy od trzech lat i wyniósł 75,7 dt/ha na poziomie agrotechnicznym podstawowym a na wysokim 78,8 dt/ha. Przyrost plonów w wyniku intensyfikacji nakładów wyniósł jedynie 3,1 dt/ha. Najwyżej plonowały nowa odmiana Dublet i Hugo na obu poziomach agrotechnicznych. Nie zanotowano septoriozy plew. Niski poziom porażenia i różnice w porażeniu rdzą brunatną i septoriozą liści oraz mączniakiem odmian nie było bardziej zróżnicowane niż w poprzednich latach. III. CHARAKTERYSTYKA ODMIAN BADANYCH W ROKU 2018. MILKARO Plenność dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechnicznym nieco poniżej średniej dla gatunku. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną - duża, na fuzariozę kłosów dość duża, na septoriozę liści i plew oraz choroby podstawy źdźbła - przeciętna, na rynchosporiozę dość mała, na brunatną plamistość liści bardzo mała. Rośliny dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie i gęstość w stanie zsypnym przeciętne. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
DUBLET Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki średni. Odporność na rdzę brunatną duża do bardzo dużej, na rynchosporiozę duża, na septoriozę liści i plew oraz na inne choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka i fuzariozę kłosów - przeciętna. Rośliny średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie przeciętne, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania duża. Zawartość białka w ziarnie dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. MAZUR Odmiana pastewna. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy wysokim poziomie agrotechniki poniżej średniej. Odporność na rdzę brunatną duża, na choroby podstawy źdźbła, septoriozę liści i fuzariozę kłosów dość duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści średnia, na septoriozę plew dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie przeciętne, gęstość w stanie zsypnym bardzo duża. Odporność na porastanie w kłosie i liczba opadania średnia. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. SOPOT Plenność bardzo dobra. Odporność na septoriozę liści i septoriozę plew duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i fuzariozę kłosów dość duża, na mączniaka prawdziwego średnia. Rośliny niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie przeciętne, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość mała. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. MAMUT Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na septoriozę liści duża, na mączniaka prawdziwego, rynchosporiozę i fuzariozę kłosów dość duża, na rdzę brunatną, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści i septoriozę plew średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. HUGO Plenność dobra. Przyrost plonu przy wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na fuzariozę kłosów dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i rynchosporiozę średnia, na rdzę brunatną i septoriozę liści dość mała. Rośliny dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
IV. WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Tabela 1. Pszenżyto jare. Odmiany badane. Rok zbioru: 2018 Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego Rejestru w Polsce 1 DUBLET 2006 2 MAZUR 2014 3 SOPOT 2015 Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmian zagranicznych dodatkowo pełnomocnika w Polsce DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 4 MAMUT 2016 5 MILLKARO 2007 Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. 6 HUGO 2018 Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR
Tabela 2. Pszenżyto jare. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość Krościna Mała Tarnów Tomaszów Jelenia Góra Kompleks gleb 2 1 5 11 Klasa bonitacyjna gleby IIIa IIIa IVb IVa Zasobność gleby P2O5 średnia wysoka wysoka wysoka Zasobność gleby K2O średnia średnia b. wysoka średnia Zasobność gleby Mg średnia średnia wysoka niska ph gleby w KCl 6,6 6,1 5,4 6,3 Przedplon Pszenica ozima Burak cukrowy Rzepak ozimy Gryka Nawożenie N na a1 89 60 120 70 Nawożenie N na a2 89 60 120 70 Nawożenie P2O5 (kg/ha) 60 60 40 60 Nawożenie K2O (kg/ha) 90 90 60 90 Data siewu 26.03 04.04. 04.04 04.04 Obsada nasion na 1m 2 450 450 500 500 Insektycyd 2xFastac Activ 0,2l+0,15l Karate Zeon 0,75l Herbicyd Biathlon 60g +Dash0,5l Chwastox Extra 3l Fungicyd na a2 Artea 0,4l+Amistar 0,6l Tebukonozol 0,5l+Topsin 1,2l Dursban 0,6l Bi 58 0,5l Fastac0,12l Puma1l+Sekator0,1l Biathlon 0,05kg+Dash1,0l Agrostar 3l dojrzewanie Topsin 500sl 1,4l Artea 0,4l +Dobromor 0,6l Osiris 65EC 2,5l Ammo Super 0,1l Chisel Nowy 60g Topsin M 1,4l Falcon 0,6l Innne na a2 OSD zboże 2,0kg Plonvit Zboża 4 Basfoliar 6,0l Basfoliar 12l
Tabela 3. Pszenżyto jare. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość Krościna Mała Tarnów Tomaszów Jelenia Góra Poziom agrotechniczny a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 Termin krzewienia (data) 23.04 02.05 27.04 23.04 Termin kłoszenia (data) 22.05 26.05 26.05 07.06 07.06 30.05 29.05 Termin dojrzałości wosk. (data) 08.07 08.07 02.07 02.07 09.07 09.07 23.07 23.07 Zbiór omłot (data) 01.08. 30,07 08.08 06.08 Wysokość roślin (cm) 104 105 87 86 63 61 105 105 Wyleganie przed zbiorem (sk.9 0 ) 6,6 7,0 7,4 7,1 Septorioza liści (sk.9 0 ) 6,6 9,0 6,5 7,2 Mączniak prawdziwy (sk.9 0 8,7 9 8,6 9 7,8 8,7 ) 3 górne liście Septorioza liści (sk.9 0 ) 6,6 9 6,5 7,2 Rdza brunatna (sk.9 0 ) 7,5 9 8,8 9 Masa 1000 ziaren (g) 43,7 44,9 48,0 48,8 31,6 31,2 45,5 47,7 Plon ziarna dt/ha 85,3 90,2 50,8 52,8 dys dys 91,0 93,5
Tabela 4. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2018. Lp. Odmiana Poziom a1 Poziom a2 Punkt dośw. Tarnów Jelenia Góra Krościna Mała Tarnów Jelenia Góra Krościna Mała Plon średni, dt z ha 50,8 91,0 85,3 52,8 93,5 90,2 1 MAMUT 94 98 101 93 96 101 2 MAZUR 101 98 102 100 100 102 3 SOPOT 95 98 103 95 102 99 4 DUBLET 104 103 103 105 103 100 5 MILKARO 95 100 89 100 93 96 6 HUGO 111 103 103 106 106 102 Wzorzec średnie z odmian badanych w doświadczeniach K
Tabela 5. Plon względny ziarna. Lata zbioru: 2016 2018. Lp. Odmiana Poziom a1 2016 2017 2018 2017-2018 2015-2017 Plon ziarna Poziom a2 2016 2017 2018 wzorzec, dt z ha 63,2 74,1 75,7 74,9 71,0 64,5 76,6 78,8 77,7 73,3 1 MAMUT 106 98 98 98 101 103 95 97 96 98 2 MAZUR 103 104 100 102 102 98 102 101 102 100 3 SOPOT 99 98 99 99 99 101 101 99 100 100 4 DUBLET 102 98 103 101 101 102 101 102 102 102 5 MILKARO 96 104 95 100 98 100 101 96 99 99 6 HUGO - - 105 - - - - 104 - - Liczba doświadczeń 4 4 3 7 11 4 4 3 7 11 2017-2018 2016-2018 wzorzec średnie z odmian badanych w doświadczeniach K
Tabela 6. Pszenżyto jare. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenie od wzorca). Rok zbioru 2018 Lp. Odmiana Mączniak prawdziwy Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 wzorzec, skala 9 0 8,4 9,0 8,5 9,0 6,9 8,6 9 9 1 MAMUT 0,4-0,2 0,1 2 MAZUR 0,1 0,8-0,4 3 SOPOT -0,4-0,5 0,3 4 DUBLET -1-1,2-0,2 5 MILKARO 0,1 0,7-0,9 6 HUGO -0,6-0,5-0,2 Liczba doświadczeń 3 2 2 1 Wyniki wylegania i porażenia przez choroby w tabeli zamieszczono jedynie z tych doświadczeń w których zjawisko to wystąpiło. wzorzec - średnia odmian badanych w doświadczeniach,
Tabela 7. Pszenżyto jare. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Rok zbioru: 2018 Lp. Odmiana Wysokość roślin Wyleganie przed zbiorem Masa 1000 nasion Dojrzałość pełna a1 a2 a1 a2 a1 a2 a1 a2 wzorzec, skala 9 0 98 99 7,0 7,2 44,7 47,0 202 203 1 MAMUT 0 0-0,1 0 0,2-0,4-1 -1 2 MAZUR 6 7-0,8-0,2 1,2 2,2 1 1 3 SOPOT -6-7 0,9 0,2-1,3-1,8 0 1 4 DUBLET 9 11-1,3-1 1,2 1,3-1 -1 5 MILKARO 12 13-4,1-4 0,1 0,8-2 -2 6 HUGO 8 9-1,3-1,2 4,1 4,5 1 0 Liczba doświadczeń 3 2 3 2 Wyniki wylegania i porażenia przez choroby w tabeli zamieszczono jedynie z tych doświadczeń w których zjawisko to wystąpiło. wzorzec - średnia odmian badanych w doświadczeniach