TYDZIEŃ NA RYNKACH FINANSOWYCH 22 września 2008 r. WaŜne wydarzenia ubiegłego tygodnia Polska GUS poinformował, Ŝe firmy deweloperskie oddały do uŝytku w okresie od stycznia do sierpnia 2008 r. blisko 39,2 tys. mieszkań, czyli o ponad 61% więcej niŝ w analogicznym okresie roku poprzedniego. Polska jak wynika z danych GUS, w pierwszej połowie br. wydano inwestorom indywidualnym 69,2 tys. pozwoleń na budowę. To o 7% więcej niŝ przed rokiem. Stany Zjednoczone bank inwestycyjny Goldman Sachs ogłosił, Ŝe w III kw. zanotował spadek zysków aŝ o 70%. Na czysto wypracował 845 mln USD, co daje 1,81 USD na akcję. Analitycy prognozowali wynik 1,71 USD na akcję. Polska przeciętne wynagrodzenie wzrosło w sierpniu o 9,7% w stosunku rocznym. Średnia pensja wyniosła 3165 zł (w porównaniu z lipcem obniŝyła się o 2%). Polska Inflacja w sierpniu wyniosła 4,8% i utrzymała się na poziomie z lipca. Polska według GUS zatrudnienie w przedsiębiorstwach było w sierpniu zaledwie o 4,2% wyŝsze niŝ przed rokiem i o 1,5 tys. osób niŝsze niŝ w lipcu. Przewidywano, Ŝe zatrudnienie będzie wyŝsze o 4,5%. Polska produkcja przemysłowa w sierpniu była o 3,7% mniejsza niŝ przed rokiem. W lipcu wskaźnik ten wyniósł +5,9%. Kalendarium na najbliŝszy tydzień poniedziałek Polska inflacja bazowa w sierpniu. USA raport o cenach domów w lipcu, publikowany przez Office of Federal Housing Enterprise Oversight (OFHEO). Prognoza: -0,3%. Euroland indeks PMI, sektor usług, dane wstępne. wtorek Euroland indeks PMI, sektor produkcyjny, dane wstępne. Polska sprzedaŝ detaliczna w sierpniu. Polska stopa bezrobocia w sierpniu. Polska Rada Polityki PienięŜnej rozpoczyna dwudniowe posiedzenie. Euroland rachunek obrotów bieŝących za lipiec. Niemcy indeks klimatu gospodarczego instytutu IFO we środa wrześniu. Prognoza: 94 pkt. USA sprzedaŝ domów na rynku wtórnym. Prognoza: -1,4%. Polska komunikat po posiedzeniu Rady Polityki PienięŜnej. USA zamówienia na dobra trwałego uŝytku w sierpniu. Prognoza: -1,3%. USA sprzedaŝ nowych domów w sierpniu. Prognoza: -0,6%. USA Ben Bernanke, szef Fed, czwartek zeznaje przed komisją Izby Reprezentantów ds. usług finansowych w sprawie ostatnich posunięć związanych z Fannie Mae i Freddie Mac. Polska sprzedaŝ detaliczna w sierpniu. piątek USA indeks nastroju Uniwersytetu Michigan (dane końcowe) za wrzesień. Prognoza: 71 pkt.
Podsumowanie tygodnia POLSKA Rynek akcji Ubiegły tydzień zaczął się od duŝych spadków wywołanych bankructwem banku inwestycyjnego Lehman Brothers. Giełdy na całym świecie notowały straty rzędu nawet 4%. Indeks WIG, przy generalnie niewielkich obrotach (1,1 mld zł), zakończył sesję z wynikiem -3,62%. śaden z blue chipów nie utrzymał się na powierzchni. Największe spadki, przekraczające 5%, były udziałem KGHM (na który przypadło takŝe 10% obrotów całej giełdy) oraz Cersanitu. Ostatecznie WIG20 zanotował zniŝkę w wysokości 3,81%. Wtorkowa sesja takŝe zakończyła się ze stratami, choć do południa to byki były w natarciu i sesja były rosnąca. Indeks szerokiego rynku WIG zakończył wtorek z wynikiem -3,03%, WIG20 spadł o 3,58%. W przypadku tego ostatniego indeksu było trochę lepiej niŝ dzień wcześniej straty odnotowało 19 spółek. Rodzynkiem był Polnord, wartość jego papierów nie uległa zmianie. Negatywnym bohaterem sesji był kolejny raz KGHM (-9,52%). Warty zwrócić uwagę na to, Ŝe amerykańskie indeksy zakończyły dzień na plusie. Nasi wschodni sąsiedzi mieli natomiast duŝe problemy rosyjska giełda zanurkowała (-11%). Na warszawskim parkiecie środa nie przyniosła Ŝadnych rozstrzygnięć. Nadal mieliśmy do czynienia ze spadkami, choć tym razem zniŝki były raczej symboliczne. Ostatecznie WIG stracił 0,035%, a WIG20 0,03%. W tym ostatnim indeksie najlepiej zachowywały się akcje z sektora medialnego (Agora +3,33%, TVN +2,72%). Nieźle radziły sobie takŝe: PKN Orlen, PKO BP oraz Cersanit. Złą passę kontynuowała rosyjska giełda, której notowania zostały tego dnia wstrzymane do odwołania. Statystyki z czwartku wyglądały nieciekawie: notowania 97 spółek wzrosły, 208 spadły, a 45 pozostały bez zmian. Ostatecznie jednak WIG zyskał 0,4%, a indeks największych podmiotów, WIG20, 1,1%. Rosły i to w szybkim tempie indeksy na Wall Street. Technologiczny Nasdaq zyskał prawie 5%, a S&P ponad 4%. Wśród blue chipów ponadprzeciętnie wzrosły walory Polnordu (+10,43%), więcej niŝ 4% zyskał PKN Orlen, w którym to tego dnia zmienił się prezes. Wojciecha Heydla, który podał się do dymisji, zastąpił Jacek Krawiec. W czwartek opublikowane zostały dane na temat dynamiki produkcji przemysłowej i budowlano-montaŝowej. GUS podał, Ŝe była ona niŝsza o 3,7% niŝ przed rokiem. Na gorsze wyniki wpływ miała m.in. większa liczba dni wolnych w sierpniu, a takŝe spadek eksportu do spowalniającej gospodarczo Europy. Piątek był dniem trzech wiedźm, czyli dniem wygasania kontraktów terminowych na całym świecie. Trudno było przewidzieć, jak będą zachowywały się indeksy, choć czwartkowe wzrosty w Stanach mogły napawać optymizmem jak się okazało, był on słuszny. Polska giełda była jednak jedną ze słabszych w regionie, pomimo Ŝe WIG urósł o 4,87%, a WIG20 o 5,66%. Angielski FTSE wystrzelił prawie o 8%, węgierski indeks blisko o 10%, zaś czeski ponad 11%. Z grona 20 największych polskich spółek notowanych na GPW tylko Assecopol odnotował minimalny spadek, reszta podmiotów zyskała. GTC i Polimexms blisko 13%, BRE, BZ WBK oraz Cersanit prawie 8%. Obroty bliskie 2,2 mld zł świadczą o duŝym zainteresowaniu krajowym parkietem, jednak 2 mld zł przypadło na spółki z indeksu WIG20. Widać zatem, Ŝe inwestorzy są zainteresowani tylko duŝymi
podmiotami. Takie obroty mogą przemawiać za tym, Ŝe niektórzy gracze uznali, Ŝe obecne niskie wyceny stanowią dobrą okazją do zakupów. Wbrew początkowym wydarzeniom najwaŝniejsze warszawskie indeksy zakończyły tydzień na plusie. WIG 5 dni WIG20 5 dni swig80 5 dni Źródło: stooq.pl indeks 19 września 2008 r. 15 września 2008 r. zmiana tygodniowa [%] WIG 38360,99 37705,13 1,739 WIG20 2433,87 2363,69 2,969 swig80 9596,51 9629,26-0,340 mwig40 2369,35 2356,89 0,529 Podsumowanie tygodnia ZAGRANICA kraj nazwa 19 września 2008 r. 15 września 2008 r. zmiana tygodniowa [%] USA Dow Jones Industrial 11388,44 10917,51 4,314 USA NASDAQ 2273,90 2179,91 4,312 USA S&P 500 1255,08 1192,70 5,230 Niemcy DAX 6189,53 6064,16 2,067 Wlk. Brytania FTSE 250 8982,70 8708,40 3,150 Rosja RTX 1295,91 1277,60 1,433 Węgry BUX 19062,34 19223,14-0,836 Czechy PX 1316,20 1236,80 6,420 Chiny Shanghai Composite 2075,09 brak sesji Indie BSE 30 14042,32 13531,27 3,777 Japonia Nikkei 225 11920,86 brak sesji Singapur Strait Times 2559,07 2486,55 2,916 Brazylia Bovespa 52133,73 48416,33 7,678 Argentyna MerVal 1662,52 1562,14 6,426 Meksyk IPC 25701,03 24618,15 4,399
Fundusze inwestycyjne rodzaj funduszu najlepszy fundusz rok wynik najlepszy fundusz 3 lata wynik akcji Allianz FIO Subfundusz Allianz -28,08% Legg Masson Akcji FIO 41,94% papierów dłuŝnych PKO Credit Suisse Obligacji Dł 13,21% KBC Alfa SFIO 21,50% rynku pienięŝnego UniWibid SFIO 5,77% KBC Gamma SFIO 15,16% stabilnego wzrostu DWS Polska FIO Bezpiecznego Wz 1,44% Commercial Union FIO Ochrony Kap. 23,84% zrównowaŝone PKO/CS ZrównowaŜony + -8,91% ARKA BZWBK ZrównowaŜony FIO 22,50% rodzaj funduszu najlepszy fundusz ostatni tydzień wynik 1 tydzień wynik 12 miesięcy akcji CU FIO Nowoczesnych Techn. -3,15% papierów dłuŝnych SKOK FIO Obligacji 1,22% 9,09% rynku pienięŝnego ING FIO Gotówkowy 0,16% 3,90% stabilnego wzrostu DWS FIO Bezp. Wzrostu Plus -0,33% 1,44% zrównowaŝone PZU FIO Optymalnej Alokacji -1,03% Fundusz tygodnia nazwa funduszu UniFundusze FIO SUB UniDolar Obligacje waluta zarządzane aktywa data utworzenia wynik 6 miesięcy PLN 7 883,80 tyś. 26.04.2004 r. 5,21% Fundusz moŝe lokować aktywa w obligacje i inne papiery dłuŝne denominowane w USD i emitowane przez podmioty, których siedziba mieści się w krajach OECD innych niŝ USA. Udział papierów dłuŝnych w portfelu nie powinien być niŝszy niŝ 80% wartości aktywów. W portfelu mogą znaleźć się papiery dłuŝne zarówno o stałym, jak i zmiennym oprocentowaniu. Nie mniej niŝ 80% portfela stanowić powinny papiery denominowane w USD. Co najmniej 90% wartości portfela to papiery wartościowe posiadające rating inwestycyjny. Źródło: multifund.pl
Rynki walutowe średni kurs 19 września 2008 r. 15 września 2008 r. tygodniowa zmiana [%] USD/PLN 2,2784 2,3623-3,552 EUR/PLN 3,2844 3,3532-2,052 CHF/PLN 2,0571 2,112-2,599 EUR/USD 1,446 1,4273 1,310 USD/JPY 107,44 104,37 2,941 W ubiegłym tygodniu złoty umocnił się wobec dolara, euro i franka szwajcarskiego. Waluta amerykańska od początku, ze względu na bankructwo Lehman Brothers oraz zawirowania wokół AIG, mocno traciła wobec euro. Później ten trend na parze EUR/USD się odwrócił. Ostatecznie jednak droŝejąca ropa naftowa pomogła europejskiej walucie umocnić się w stosunku do dolara. USD/PLN 5 dni CHF/PLN 5 dni EUR/USD 5 dni Źródło: stooq.pl Z rynku W poprzednim tygodniu pisałem na temat Fannie Mae i Freddie Mac. Kończąc komentarz giełdowy, zastanawiałem się, co będzie dalej z bankiem Lehman Brothers. Niestety nie przetrwał on poprzedniego weekendu. Miało dojść do transakcji i przejęcia go przez bank koreański, ale ten w ostatnim momencie się wycofał. Bliski przejęcia LB był Bank of America, jednak takŝe zrezygnował z tego zamiaru (zamiast LB kupił ostatecznie inny bank inwestycyjny Merrill Lynch). Lehman Brothers był czwartym największym bankiem inwestycyjnym USA (z 160-letnią historią). Zbyt duŝe zaangaŝowanie w instrumenty pochodne powiązane z rynkiem nieruchomości w Stanach Zjednoczonych doprowadziło jednak tę instytucję do bankructwa. Jeszcze w 2007 r. firma osiągała przychód na poziomie 3,1 mld dolarów, w tym roku była juŝ pod kreską. II kw. br. bank zakończył stratą wysokości 2,8 mld dol. Fed nie wyciągnął pomocnej dłoni, co dla niektórych analityków mogło być zaskoczeniem. Czy był to dobry ruch? Zdania na ten temat są podzielone. W krótkim okresie ta decyzja moŝe doprowadzić do upadku innych powiązanych z tym bankiem instytucji oraz zwolnień tysięcy pracowników. W długim horyzoncie czasu ograniczy to tzw. moral hazard. NajróŜniejsze instytucje będą musiały szacować ryzyko i nie będą miały pewności, czy w razie kryzysu Fed im pomoŝe.
Nie znaczy to jednak, Ŝe banki centralne całkowicie zrezygnowały z pomocy zagroŝonym instytucjom. W postaci krótkoterminowych poŝyczek Europejski Bank Centralny wpompował w poniedziałek w system międzybankowy 30 mld euro, a Bank Anglii 5 mld funtów. Zainteresowanych banków było kilka razy więcej niŝ dostępnych w puli pieniędzy. Dzień później zabieg ten został powtórzony EBC dołoŝył 70 mld euro, Bank Centralny Japonii 14 mld dolarów, a Bank Anglii 18 mld funtów. W środę Fed pomógł gigantowi American International Group (AIG). W zamian za pakiet prawie 80 proc. akcji dofinansował go kwotą 85 mld dolarów. Grupa AIG działa bezpośrednio na polskim rynku. Pojawia się pytanie, czy te wszystkie zawirowania, bankructwa i przejęcia będą miały wpływ na funkcjonowanie polskich banków, czy jest jakieś zagroŝenie? Niewielkie po pierwsze, naleŝy rozróŝnić działalność inwestycyjną (taką zajmował się Lehman Brothers) od depozytowej (taką głównie trudnią się banki w Polsce). Jaka jest między nimi róŝnica? Choćby taka, Ŝe banki depozytowe muszą posiadać rezerwy na przyszłe zobowiązania, podlegają większemu nadzorowi i mają duŝo mniejsze moŝliwości wykorzystania dźwigni finansowej. Amplico Life, członek grupy AIG, działa w Polsce jako samodzielna polska spółka prawa handlowego. Na wypłatę bieŝących i przyszłych świadczeń dla klientów towarzystwo dysponuje kwotą 6,4 mld złotych. Środki te ulokowane są w Polsce i podlegają polskiemu nadzorowi. Przekraczają teŝ wartość wymaganą prawem. Po drugie, w pewnym stopniu jesteśmy chronieni przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Jedynym minusem, jaki moŝe nas bezpośrednio dotknąć, jest większa awersja do ryzyka. Banki na rynku międzybankowym mniej chętnie niŝ dotychczas poŝyczają sobie pieniądze (dlatego m.in. mamy tak wysoko oprocentowane lokaty), co moŝe przełoŝyć się na wzrost marŝ kredytów. Generalnie, Polacy posiadający lokaty mogą spać spokojnie. Co z tymi, którzy inwestują? Inwestowanie wiąŝe się z pewnym horyzontem czasowym. JeŜeli są to inwestycje w fundusze akcyjne, to dotyczą one okresu 5 lat i dłuŝej. Samemu naleŝy sobie odpowiedzieć na pytanie, jaki wpływ na moje inwestycje mają kilkudniowe spadki, skoro zainwestowałem na 7 czy 10 lat. Najsłynniejszy inwestor giełdowy, Warren Buffet, na pytanie dziennikarza czy inwestycja w akcje Coca-Coli jest ryzykowna, odpowiedział tak: JeŜeli miałbym zainwestować na okres 5 dni, to są bardzo ryzykowne, jeŝeli na 5 lat, to ryzyko jest znikome. Piszę o tym, byśmy wnikliwie analizowali doniesienia mediów. Choć giełda z dnia na dzień traci czasem nawet ok. 5%, w długim okresie jednak rośnie. JeŜeli jesteśmy inwestorami długoletnimi i systematycznymi, podchodźmy do gwałtownych wahań ze spokojem i pewnym dystansem. Źródło: stooq.pl, multifund.pl, onet.pl, wiof.com, analizy.pl Maciej Borowiak Doradca Finansowy Money Expert SA