WYDZIAŁ PEDAGOGIKI, SOCJOLOGII I NAUK O ZDROWIU UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI PROGRAM STUDIÓW III STOPNIA KIERUNEK: PEDAGOGIKA ROK AKADEMICKI 2015/2016 Zielona Góra, dnia 10.03.2015 r. Kierunek: Pedagogika 1
Spis treści 1. Charakterystyka studiów... 3 2. Sylwetka absolwenta... 3 3. Program studiów i jego realizacja... 4 4. Zasady rekrutacji... 5 5. Sposoby realizacji kierunkowych efektów kształcenia... 6 6. Opis modułów kształcenia... 9 7. Załączniki... 12 1. Program zajęć studiów doktoranckich z zakresu pedagogiki... 12 2. Katalogi przedmiotów... 13 Kierunek: Pedagogika 2
PROGRAM STUDIÓW DOKTORANCKICH Z ZAKRESU PEDAGOGIKI 1. Poziom kształcenia studia trzeciego stopnia 2. Profil kształcenia ogólnoakademicki 3. Forma studiów studia stacjonarne 4. Tytuł uzyskiwany przez absolwenta absolwent studiów doktoranckich w zakresie pedagogiki 5. Stopień naukowy doktor nauk społecznych w zakresie pedagogiki 6. Czas trwania studiów osiem semestrów 7. Przyporządkowanie do obszaru nauki społeczne kształcenia 1. Charakterystyka studiów Studia doktoranckie z pedagogiki prowadzone na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu UZ mają na celu przygotowanie do pracy naukowej, naukowo badawczej i dydaktycznej w zakresie pedagogiki. Wpisują się w obszar kształcenia w zakresie nauk społecznych. Są przeznaczone dla absolwentów studiów drugiego stopnia, którzy chcą zdobyć wiedzę na zaawansowanym poziomie w zakresie pedagogiki i dyscyplin pokrewnych, metodologii nauk społecznych, pracy naukowej i dydaktycznej. Studia trzeciego stopnia pogłębiają również wiedzę o charakterze szczegółowym, odpowiadającą obszarowi prowadzonych badań i analiz. Kształtują postawy obywatelskie i kompetencje społeczne, przejawiające się w świadomym pełnieniu roli uczonego, nauczyciela akademickiego oraz zaangażowanego członka współczesnego społeczeństwa. 2. Sylwetka absolwenta Absolwent studiów doktoranckich w zakresie pedagogiki dysponuje zaawansowaną wiedzą z zakresu metodologii badań społecznych, współczesnych nurtów myślowych i teorii pedagogicznych, psychologicznych i socjologicznych. Posiada kompetencje w zakresie prowadzenia samodzielnych badań naukowych oraz prowadzenia zajęć dydaktycznych na poziomie szkoły wyższej. Zna reguły i zasady etyczne obowiązujące w nauce i rozważnie je stosuje w swojej pracy naukowo badawczej i dydaktycznej. Kierunek: Pedagogika 3
3. Program studiów i jego realizacja Program studiów doktoranckich na kierunku pedagogika obejmuje zajęcia obowiązkowe, fakultatywne oraz praktyki zawodowe, w toku których realizowane są zakładane efekty kształcenia. Program ten stwarza warunki do: prowadzenia samodzielnych badań naukowych, w jednostce i poza jednostką prowadzącą kształcenie; współpracy naukowej w zespołach badawczych, w tym również o charakterze interdyscyplinarnym; przygotowania przez doktoranta publikacji naukowych; przygotowania do przystąpienia do egzaminów doktorskich; przygotowania dysertacji naukowej; uczestniczenia w życiu naukowym w kraju i za granicą prowadzenia zajęć dydaktycznych w szkole wyższej. Podstawowe sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia to: egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie. Końcowym elementem weryfikacji efektów kształcenia jest dysertacja naukowa i jej publiczna obrona. Tabela 1. Tabela kierunkowych efektów kształcenia dla studiów trzeciego stopnia na kierunku pedagogika Nazwa kierunku studiów: pedagogika Poziom kształcenia: studia trzeciego stopnia Profil kształcenia: ogólnoakademicki Symbol Kierunkowe efekty kształcenia WIEDZA K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 Posiada zaawansowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i nauk pokrewnych, zwłaszcza z zakresu pedagogiki jej subdyscyplin z uwzględnieniem historycznych i najnowszych osiągnięć nauki. Ma pogłębioną wiedzę o współczesnych procesach przemian struktur społecznych i więzi uwzględnieniem najnowszych osiągnięć nauki. Posiada ugruntowaną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk społecznych z uwzględnieniem zaawansowanej wiedzy o wybranych metodach i narzędziach gromadzenia i analizy danych stosowanych we współczesnej pedagogice i naukach pokrewnych. Posiada zaawansowaną wiedzę o wybranych systemach norm i reguł związanych z pracą pedagoga i przedstawicieli innych nauk pokrewnych, z uwzględnieniem zapisów kodeksów etycznych. Posiada wiedzę na temat metod pracy dydaktycznej. Zna zasady ochrony własności intelektualnej oraz normy etyczne, zwłaszcza dotyczące nauki. Posiada wiedzę o najnowszych tendencjach w wybranych obszarach różnych dyscyplin nauki (innych niż dyscyplina kierunkowa). UMIEJĘTNOŚCI K_U01 Dysponuje umiejętnością wykorzystania zdobytej wiedzy w różnych zakresach i formach, z zastosowaniem krytycznej analizy jej skuteczności i przydatności. Kierunek: Pedagogika 4
K_U02 K_U03 K_U04 K_U05 K_U06 Potrafi trafnie analizować przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych, formułować własne opinie, stawiać oryginalne hipotezy i je weryfikować. Potrafi analizować i interpretować gromadzone dane stosując zasady rzetelności badawczej i zasady etyczne obowiązujące w nauce. Prowadzi samodzielne badania w zakresie wybranej subdyscypliny pedagogicznej oraz tworzy samodzielnie lub we współpracy z innymi specjalistami projekty badawcze, również interdyscyplinarne. Posiada umiejętności prezentowania treści z zakresu pedagogiki i nauk pokrewnych w formie prac pisemnych oraz publicznych prelekcji. Posługuje się swobodnie metodami dydaktycznymi i nowoczesnymi technikami, umożliwiającymi prowadzenie zajęć na poziomie akademickim. KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_K01 K_K02 K_K03 K_K04 K_K05 Potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać nabytą wiedzę i rozumie potrzebę nieustannego pogłębiania kompetencji profesjonalnych. Rozwija w sobie postawę respektu i otwartości na inne stanowiska, gotowość do weryfikacji swojego stanowiska pod wpływem rzetelnej argumentacji. Posiada świadomość odpowiedzialności za komunikowanie się ze społeczeństwem w zakresie propagowania wyników badań naukowych. Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując określone role oraz odpowiedzialność za skutki. Uczestniczy w życiu naukowym i społecznym angażując się w rozwiązywanie problemów społecznych i sumiennie wypełniając obowiązki wynikające z regulaminu studiów. 4. Zasady rekrutacji O przyjęcie na studia doktoranckie może ubiegać się osoba, która: posiada tytuł magistra w zakresie pedagogiki, socjologii lub innych dyscyplin lub tytuł stanowiący jego zagraniczny odpowiednik, złożyła komplet wymaganych dokumentów. O przyjęciu decydować będą predyspozycje kandydata ocenione w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, dotychczasowy dorobek kandydata, przedstawione opinie i wyniki studiów. Kandydaci ubiegający się o przyjęcie na studia doktoranckie będą podlegali ocenie według następującego systemu punktowego: Zasada przeliczania oceny (W) odpowiadającej wpisanemu na dyplomie wynikowi ukończenia jednolitych studiów magisterskich lub studiów drugiego stopnia, na punkty według wzoru: P = 2 W 5. Zasada uwzględniania osiągnięć naukowych. Za przygotowane publikacje, wystąpienia konferencyjne, udział w projektach badawczych, działalność w kołach naukowych, działalność organizacyjna, kandydat może uzyskać maksymalnie 4 punkty. Kierunek: Pedagogika 5
Zasada uwzględniania opinii, rekomendacji dotyczącej doświadczenia zawodowego i naukowego kandydata (referencje), oceniana w skali od 0 do 3 punktów Rozmowa kwalifikacyjna jest oceniana w skali od 0 do 8 punktów. Od kandydata oczekuje się przedstawienia swoich zainteresowań i planów naukowych Wynik w rekrutacji jest równy sumie uzyskanych punktów i wynosi co najwyżej 20. Na studia mogą zostać przyjęci kandydaci w ramach limitu miejsc z największą liczbą punktów, jednak nie mniejszą niż 10. Jako kryterium dodatkowe przyjmuje się liczbę punktów uzyskaną z rozmowy kwalifikacyjnej. 5. Sposoby realizacji kierunkowych efektów kształcenia Podstawowymi metodami weryfikacji efektów kształcenia są: prace pisemne, kolokwia opisowe, testy z progami punktowymi, projekty z kryteriami oceny, kryteria egzaminacyjne (jeżeli przedmiot kończy się egzaminem). Wykaz przedmiotów, w ramach których są realizowane kierunkowe efekty kształcenia wraz z przypisanymi im sposobami weryfikacji został przedstawiony w tabeli nr 3. Tabela 3. Sposoby realizacji kierunkowych efektów dla studiów trzeciego stopnia na kierunku pedagogika Nazwa kierunku studiów: pedagogika Poziom kształcenia: studia trzeciego stopnia Profil kształcenia: ogólnoakademicki Symbol Kierunkowe efekty kształcenia WIEDZA Wykaz przedmiotów, w ramach których realizowane są kierunkowe efekty kształcenia Metody weryfikacji kierunkowych efektów kształcenia K_W01 K_W02 Posiada zaawansowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i nauk pokrewnych, zwłaszcza z zakresu pedagogiki i jej subdyscyplin, z uwzględnieniem historycznych i najnowszych osiągnięć nauki. Ma pogłębioną wiedzę o współczesnych procesach przemian struktur społecznych i więzi uwzględnieniem najnowszych osiągnięć nauki. Konwersatorium tematyczne; Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych; Współczesne prądy i nurty edukacyjne; akademickiego (Sztuka debaty i konsultacji społecznych); Wykład monograficzny; Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych; Współczesne prądy i nurty edukacyjne; Pedagogika wobec zmiany społecznej oceną Egzamin oceną, zaliczenie, egzamin Kierunek: Pedagogika 6
K_W03 K_W04 Posiada ugruntowaną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk społecznych z uwzględnieniem zaawansowanej wiedzy o wybranych metodach i narzędziach gromadzenia i analizy danych stosowanych we współczesnej pedagogice i naukach pokrewnych. Posiada zaawansowaną wiedzę o wybranych systemach norm i reguł związanych z pracą pedagoga i przedstawicieli innych nauk pokrewnych, z uwzględnieniem zapisów kodeksów etycznych. Warsztaty metodologiczne; Seminarium doktoranckie Konwersatorium tematyczne Wykład monograficzny; oceną, zaliczenie Zaliczenie K_W05 Posiada wiedzę na temat metod pracy dydaktycznej. akademickiego (Podstawy emisji głosu); Dydaktyka szkoły wyższej oceną K_W06 Zna zasady ochrony własności intelektualnej oraz normy etyczne, zwłaszcza dotyczące nauki. akademickiego (Podstawy edycji tekstu naukowego; Podstawy edycji raportu i diagnozy); Seminarium doktoranckie oceną, zaliczenie K_W07 Posiada wiedzę o najnowszych tendencjach w wybranych obszarach różnych dyscyplin nauki (innych niż dyscyplina kierunkowa). Wykład ogólnouniwersytecki Zaliczenie UMIEJĘTNOŚCI K_U01 Dysponuje umiejętnością wykorzystania zdobytej wiedzy w różnych zakresach i formach, z zastosowaniem krytycznej analizy jej skuteczności i przydatności. Wykład monograficzny; Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych; Współczesne prądy i nurty edukacyjne; Wykład ogólnouniwersytecki Zaliczenie, Egzamin K_U02 Potrafi trafnie analizować przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych, formułować własne opinie, stawiać oryginalne hipotezy i je weryfikować. Konwersatorium tematyczne; Warsztaty metodologiczne; Pedagogika wobec zmiany społecznej oceną, egzamin K_U03 K_U04 K_U05 Potrafi analizować i interpretować gromadzone dane stosując zasady rzetelności badawczej i zasady etyczne obowiązujące w nauce. Prowadzi samodzielne badania w zakresie wybranej subdyscypliny pedagogicznej oraz tworzy samodzielnie lub we współpracy z innymi specjalistami projekty badawcze, również interdyscyplinarne. Posiada umiejętności prezentowania treści z zakresu pedagogiki i nauk pokrewnych w formie prac pisemnych oraz publicznych prelekcji. akademickiego (Podstawy edycji tekstu naukowego; Podstawy edycji raportu i diagnozy); Seminarium doktoranckie Seminarium doktoranckie; Konwersatorium tematyczne; Warsztaty metodologiczne akademickiego (Podstawy emisji głosu; Sztuka debaty i konsultacji społecznych); Konwersatorium tematyczne; Współczesne prądy i nurty edukacyjne; oceną, zaliczenie Zaliczenie, zaliczenie z oceną oceną, egzamin Kierunek: Pedagogika 7
Pedagogika wobec zmiany społecznej K_U06 Posługuje się swobodnie metodami dydaktycznymi i nowoczesnymi technikami, umożliwiającymi prowadzenie zajęć na poziomie akademickim. Dydaktyka szkoły wyższej oceną KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_K01 Potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać nabytą wiedzę i rozumie potrzebę nieustannego pogłębiania kompetencji profesjonalnych. akademickiego (Podstawy emisji głosu); Dydaktyka szkoły wyższej; Współczesne prądy i nurty edukacyjne; Pedagogika wobec zmiany społecznej oceną, egzamin K_K02 Rozwija w sobie postawę respektu i otwartości na inne stanowiska, gotowość do weryfikacji swojego stanowiska pod wpływem rzetelnej argumentacji. Wykład monograficzny; Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych; Wykład ogólnouniwersytecki Zaliczenie, egzamin K_K03 Posiada świadomość odpowiedzialności za komunikowanie się ze społeczeństwem w zakresie propagowania wyników badań naukowych. akademickiego (Podstawy edycji tekstu naukowego; Podstawy edycji raportu i diagnozy); Seminarium doktoranckie oceną, zaliczenie K_K04 Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując określone role oraz odpowiedzialność za skutki. Konwersatorium tematyczne; Warsztaty metodologiczne oceną K_K05 Uczestniczy w życiu naukowym i społecznym angażując się w rozwiązywanie problemów społecznych i sumiennie wypełniając obowiązki wynikające z regulaminu studiów. akademickiego (Sztuka debaty i konsultacji społecznych); Seminarium doktoranckie oceną, zaliczenie Kierunek: Pedagogika 8
6. Opis modułów kształcenia F1 akademickiego: zajęcia fakultatywne rozwijające warsztat pracownika naukowego i nauczyciela akademickiego, umiejętności w zakresie edycji tekstów naukowych oraz prezentacji publicznych i emisji głosu; wybór z oferty studiów doktoranckich na WPSiNoZ (spośród dwóch propozycji w semestrze student wybiera jedną). Wykaz proponowanych warsztatów (sem. III, IV): sem. III o Podstawy edycji tekstu naukowego o Podstawy edycji raportu i diagnozy sem. IV o Podstawy emisji głosu o Sztuka debaty i konsultacji społecznych F2 Wykład monograficzny: wykład fakultatywny, wybór z oferty studiów doktoranckich na WPSiNoZ (spośród dwóch propozycji w semestrze student wybiera jedną). Wykaz proponowanych wykładów monograficznych (sem. I, III): sem. I Wykład monograficzny 1 o Pokoleniowa mapa Polski o Aktywizacja społeczności lokalnych sem. III Wykład monograficzny 2 o Kapitał społeczny w działaniu o Teoria i praktyka opieki w Polsce i na świecie F3 Konwersatorium tematyczne: zajęcia fakultatywne, wybór z oferty studiów doktoranckich na WPSiNoZ (spośród dwóch propozycji w semestrze student wybiera jedną). Wykaz proponowanych konwersatoriów: (sem. I, II, V, VII): sem. I Konwersatorium tematyczne 1 o Rewitalizacja społeczna jako strategia rozwiązywania sytuacji kryzysowych o Współczesne zagrożenia dla przebiegu procesu wychowania sem. II Konwersatorium tematyczne 2 o Socjologia płci i gender studies czyli na pograniczu dyscyplin o Uczeń w teatrze życia szkolnego sem. V Konwersatorium tematyczne 3 o Partycypacja polityczna i obywatelska o Teoria i praktyka kształcenia ustawicznego sem. VII Konwersatorium tematyczne 4 o Elementy socjologii i psychologii polityki o Edukacja osób niepełnosprawnych Kierunek: Pedagogika 9
F4 Dydaktyka szkoły wyższej: zajęcia fakultatywne przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela akademickiego, zajęcia kształcące umiejętności w zakresie nowoczesnych technik prowadzenia zajęć: wybór z oferty studiów doktoranckich na WPSiNoZ (spośród dwóch propozycji w semestrze student wybiera jedną). Wykaz proponowanych zajęć (sem. II): o Nowoczesne techniki prezentacji i wizualizacji danych o Kształcenie na odległość F5 Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych: wykład fakultatywny, sem. VI o Kreatywny potencjał człowieka o Etyka uprawiania nauki F6 Wykład ogólnouniwersytecki: wykład fakultatywny sem. VI: o Ewolucyjne podstawy zachowań społecznych o Zagadnienia z zakresu zdrowia publicznego F7 Warsztaty metodologiczne: zajęcia warsztatowe, fakultatywne z zakresu metodologii nauk społecznych, najnowszych metod i technik w naukach społecznych oraz innych nauk pokrewnych; zajęcia fakultatywne kształcące umiejętności w zakresie projektowania, organizowania i realizacji badań społecznych przygotowują doktoranta do pracy o charakterze badawczym lub badawczo-rozwojowym: wybór z oferty studiów doktoranckich na WPSiNoZ (spośród dwóch propozycji w semestrze student wybiera jedną). Wykaz proponowanych warsztatów (sem. IV, V) sem. IV o Nowe tendencje w badaniach ilościowych w naukach społecznych o Badania eksperymentalne sem. V o Nowe tendencje w badaniach jakościowych w naukach społecznych o Metoda biograficzna Praktyka ma wymiar 30 rocznie, w tym 10 prowadzenia zajęć dydaktycznych. Pozostałe 20 praktyk doktorant realizuje poprzez aktywny udział w pracach organizacyjnych na rzecz wydziału, w aktywnym udziale w organizacji konferencji i sympozjów naukowych. Liczba praktyki nie jest wliczana do liczby dydaktycznych realizowanych w ramach studiów. Studenta studiów doktoranckich obowiązuje znajomość nowożytnego języka obcego, udokumentowana przez egzamin doktorski. Seminarium doktoranckie prowadzone jest w wymiarze 60 rocznie dla studentów wszystkich czterech lat łącznie. Kierunek: Pedagogika 10
Zajęcia F1 akademickiego (F1 propozycje Podstawy emisji głosu / Sztuka debaty i konsultacji społecznych) oraz F4 Dydaktyka szkoły wyższej realizują wymogi w zakresie zajęć fakultatywnych przygotowujących doktoranta do wykonywania zawodu nauczyciela akademickiego 5 pkt (min. 5 pkt Rozporządzenie MNiSW z dnia 1 lipca 2013 r.) Zajęcia F1 akademickiego (F1 propozycje: Podstawy edycji tekstu naukowego / Podstawy edycji raportu i diagnozy) oraz F7 Warsztaty metodologiczne przygotowują doktoranta do pracy o charakterze badawczym lub badawczorozwojowym 6 pkt (min. 5 pkt Rozporządzenie MNiSW z dnia 1 lipca 2013r.) Wszystkie zajęcia z oznaczeniem symbolem F realizują wymogi w zakresie proporcji zajęć fakultatywnych i przypisanej im ilości punktów w stosunku do całego programu kształcenia na III stopniu. Kierunek: Pedagogika 11
7. Załączniki 1. Program zajęć studiów doktoranckich z zakresu pedagogiki Rozkład zajęć w poszczególnych latach i semestrach Ogółem rok I rok II rok III rok IV Lp. Nazwa przedmiotu w tym: I II III IV V VI VII VIII forma zajęć forma zaliczenia 1. akademickiego F1 ćw. 60 z.o. 4 30 2 30 2 2. Seminarium doktoranckie s 240 zal. 14 30 1 30 1 30 2 30 2 30 2 30 2 30 2 30 2 3. Wykład monograficzny F2 w 30 zal. 2 15 1 15 1 4. Konwersatorium tematyczne F3 k 120 z.o. 4 30 1 30 1 30 1 30 1 5. Dydaktyka szkoły wyższej F4 ćw. 30 z.o. 3 30 3 6. Współczesne prądy i nurty edukacyjne w 15 E 2 15 2 7. Pedagogika wobec zmiany społecznej w 15 E 2 15 2 8. Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych F5 w 15 E 1 15 1 9. Wykład ogólnouniwersytecki F6 w 15 zal. 1 15 1 10. Warsztaty metodologiczne F7 ćw. 60 z.o. 4 30 2 30 2 Praktyka 8 Razem 600 E - 3 45 90 5 90 5 90 7 90 6 90 5 60 4 60 3 30 2 Praktyka 120 h Kierunek: Pedagogika 12
2. Katalogi przedmiotów Seminarium doktoranckie Współczesne prądy i nurty edukacyjne Pedagogika wobec zmiany społecznej F1 akademickiego F2 Wykład monograficzny F3 Konwersatorium tematyczne F4 Dydaktyka szkoły wyższej F5 Wykład z dziedziny nauk społecznych i humanistycznych F6 Wykład ogólnouniwersytecki F7 Warsztaty metodologiczne Praktyka Kierunek: Pedagogika 13