Otrzymanie zapłaty przez spadkobiercę za umorzone udziały Wyrok NSA z dnia 2 sierpnia 2018 r. II FSK 2149/16 Tomasz Siennicki doradca podatkowy KNDP 2019
Stan faktyczny Umorzenie udziałów miało następować automatycznie z chwilą śmierci wspólnika, z zastrzeżeniem wymogu obniżenia kapitału zakładowego spółki w sytuacji braku wystarczającej kwoty zysku Wynagrodzenie za automatycznie umorzone udziały zmarłego wspólnika było ustalone przez Zarząd spółki zgodnie z art. 199 2 k.s.h Czy kwoty otrzymywane od skarżącej przez spadkobierców zmarłych wspólników spółki z tytułu spłaty umorzonych automatycznie udziałów zmarłych wspólników podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn czy PIT? www.kndp.pl 2
Tezy uzasadnienia Otrzymanie przez spadkobierców wspólnika środków pieniężnych z tytułu posiadanej wierzytelności nie stanowią przychodu z prawa majątkowego, przychód nie jest bowiem wynikiem prawa, które przysługuje spadkobiercy, lecz jego ekwiwalentem Po otrzymaniu spłaty od spółki spadkobiercy nie przysługuje już żadne prawo, z którego mógłby osiągać przychód w wyniku korzystania z niego lub zbycia Spłata jest odpowiednikiem nabytego tytułem dziedziczenia prawa majątkowego, zaś z chwilą spłaty przysługujące spadkobiercy prawo majątkowe przestaje istnieć www.kndp.pl 3
Tezy uzasadnienia Nabyte przez spadkobiercę prawo do spłaty równowartości umorzonych udziałów po zmarłym wspólniku jest przysporzeniem uzyskanym na podstawie dziedziczenia, niezależnie od terminu faktycznego otrzymania spłaty. Spłata niej jest zatem przychodem z praw majątkowych, lecz je zastępuje, będąc jego konsekwencją Wysokość przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych byłaby przy tym tożsama wartości prawa opodatkowanego na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji ta sama wartość podlegałaby opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych www.kndp.pl 4
Komentarz Roszczenie i jego realizacja przez spadkobierców jest jednym i tym samym przychodem, który nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jako wchodzące do spadku prawo majątkowe podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Realizacja roszczenia, czyli wykonanie prawa majątkowego, jest tylko technicznym etapem jego istnienia. Nie jest to odrębny akt obrotu, ani odrębna czynność prawna. Wyrok NSA z dnia z dnia 19 czerwca 2015 r. II FSK 1216/13 www.kndp.pl 5
Komentarz Tezy powyższe dotyczą również nabycia w drodze darowizny, w tym także innych niektórych praw majątkowych, np. wierzytelności Co ze świadczeniami akcesoryjnymi takimi jak odsetki naliczone i realizowane po nabyciu spadku/otrzymaniu darowizny? Oczywiście nie da się go zastosować (a szkoda) do odpłatnego zbycia praw majątkowych nabytych w drodze spadku lub darowizny www.kndp.pl 6
Komentarz W przypadku umorzenia przymusowego oraz automatycznego z obniżeniem kapitału zakładowego moment umorzenia będzie późniejszy (uchwała zgromadzenia wspólników albo wpis obniżenia kapitału do rejestru). Czy uzasadnione jest różnicowanie skutków umorzenia np. tylko z powodu tego, czy spółka może lub chce sfinansować umorzenie z zysku, czy nie? Czy uzasadnione jest nadal różnicowanie skutków podatkowych umorzenia, jeśli następuje umorzenie dobrowolne odziedziczonych/darowanych udziałów? www.kndp.pl 7
Tomasz Siennicki doradca podatkowy wspólnik KNDP Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. Spółka Doradztwa Podatkowego ul. Miodowa 1 00-080 Warszawa e-mail: tomasz.siennicki@kndp.pl tel.: +48 22 826 00 62 kom.: +48 782 985 223 www.kndp.pl 8