RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 182107 (21) Numer zgłoszenia: 322577 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 26.03.1996 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 26.03.1996, PCT/FR96/00446 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 03.10.1996, W096/30664, PCT Gazette nr 44/96 (5 1) IntCl7 F16D 1/09 F16D 1/08 F16B 3/06 (54) Sprzęgło do mocowania koła na wale napędowym (30) Pierwszeństwo: 27.03.1995,FR,95/03540 31.05.1995,FR,95/06441 (73) Uprawniony z patentu: COLMANT CUVELIER, Lille, FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: 02.02.1998 BUP 03/98 (72) Twórcy wynalazku: Gilles Bacie, Armentieres, FR Patrick Salmon, Laventie, FR Alain Gaudre, Marco en Baroeul, FR (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.11.2001 WUP 11/01 (74) Pełnomocnik: Łuczak Jerzy, Biuro Usług Prawno-Technicznych, Dr. Andrzej Au & Co. PL 182107 B1 (57) 1. Sprzęgło do mocowania koła na wale napędowym, składające się przynajmniej z jednego elementu piasty posiadającej przecięcie promieniowe, mające śruby dociskowe do zaciśnięcia piasty na wale, znamienne tym, że między wałem (A) i elementem piasty (B) osadzony jest element pośredni (7). FIG.4
Sprzęgło do mocowania koła na wale napędowym Zastrzeżenia patentowe 1. Sprzęgło do mocowania koła na wale napędowym, składające się przynajmniej z jednego elementu piasty posiadającej przecięcie promieniowe, mające śruby dociskowe do zaciśnięcia piasty na wale, znamienne tym, że między wałem (A) i elementem piasty (B) osadzony jest element pośredni (7). 2. Sprzęgło według zastrz. 1, znamienne tym, że element pośredni (7) stanowi tuleja mająca wzdłużne przecięcie promieniowe (18), o średnicy wewnętrznej odpowiadającej średnicy zewnętrznej wału (A) i średnicy zewnętrznej odpowiadającej wewnętrznej średnicy otworu piasty (B). 3. Sprzęgło według zastrz. 1, znamienne tym, że element pośredni (7) stanowi piasta (B) koła (1). 4. Sprzęgło według zastrz. 1, znamienne tym, że piasta (B) przecięta wzdłużnie na część stożkową (8) o większej średnicy i część walcową (9) o mniejszej średnicy zewnętrznej, zakończoną częścią gwintowaną (10), przy czym na części walcowej (9) ma nasadzoną tuleję (11) ze stożkową powierzchnią zewnętrzną, natomiast na części gwintowanej ma nakręconą nakrętkę (12). 5. Sprzęgło według zastrz. 1, znamienne tym, że koło (1) ma wewnętrzny otwór o zarysie ścian (2) i (3) w kształcie podwójnego stożka, symetrycznego w stosunku do środkowej płaszczyzny głównej koła (1), przy czym każda ze ścian (2) i (3 ) ma parę półokrągłych otworów gwintowanych (4, 4'), (4, 4") rozstawionych względem siebie na obwodzie o kąt w przybliżeniu 190 i odpowiednio półokrągły, nieprzelotowy otwór (5), (6), usytuowany względem odpowiednio otworów (4,4') i (4, 4") o kąt w przybliżeniu 95. 6. Sprzęgło według zastrz. 1 albo 3, znamienne tym, że tuleja (11) w swej zewnętrznej powierzchni ma dwa gładkie, półokrągłe otwory (14, 14') i półokrągły otwór gwintowany (15), do osadzania śrub (16), przy czym usytuowanie otworów (14, 14') odpowiada usytuowaniu jednej pary z otworów (4,4 ), (4,4") koła (1), zaś otwór (15) odpowiada usytuowaniu odpowiednio jednego z otworów (5), (6). 7. Sprzęgło według zastrz. 1 albo 3, znamienne tym, że nakrętka (12) ma na obwodzie śruby dociskowe (17). * * * Przedmiotem wynalazku jest sprzęgło do mocowania koła na wale napędowym, mające zastosowanie w mechanizmach przenoszenia napędu zarówno pasowych jak i zębatych. Znane są sprzęgła składające się z elementu w kształcie ściętego stożka przeciętego promieniowo z osiowym otworem pozwalającym na wsunięcie go na wał napędowy oraz z zewnętrznej stożkowej obudowy i zespołu śrub umieszczonych na obwodzie piasty pozwalającym na umocowanie jej na elemencie obrotowym. Dla przykładu można wymienić wymienne piasty znajdujące się w sprzedaży pod marką VECOBLOC. Wpust umieszczony w rowkach wykonanych w wale i w piaście zapewnia przeniesienie napędu z wału na piastę (i na element, który jest na niej umocowany). Prezentowany wynalazek ma na celu wyeliminowanie montażu za pomocą wpustu, zapewniając optymalny zacisk systemu przenoszącego wymagany moment, jak również racjonalizację gamy piast, ich produkcji i magazynowania. Istota wynalazku, którym jest sprzęgło do mocowania koła na wale napędowym, składające się z przynajmniej jednego elementu piasty posiadającej przecięcie promieniowe, mające śruby dociskowe do zaciśnięcia piasty na wale, polega na tym, że między wałem i elementem piasty koła osadzony jest element pośredni.
182 107 3 Korzystnym jest, gdy element pośredni stanowi tuleja mająca wzdłużne przecięcie promieniowe, o średnicy wewnętrznej odpowiadającej średnicy zewnętrznej wału i średnicy zewnętrznej odpowiadającej wewnętrznej średnicy otworu piasty. Korzystnym jest też, gdy element pośredni stanowi piasta koła. Również korzystnym jest, gdy piasta, przecięta wzdłużnie, ma część stożkową o większej średnicy i część walcową o mniejszej średnicy zewnętrznej, zakończoną częścią gwintowaną, przy czym na części walcowej ma nasadzoną tuleję ze stożkową powierzchnią zewnętrzną, natomiast na części gwintowanej ma nakręconą nakrętkę. Także korzystnym jest, gdy koło ma wewnętrzny otwór o zarysie ścian w kształcie podwójnego stożka, symetrycznego w stosunku do środkowej płaszczyzny głównej koła, przy czym każda ze ścian na parę półokrągłych otworów gwintowanych, rozstawionych względem siebie na obwodzie o kąt 190 i odpowiednio nieprzelotowe, półokrągłe otwory usytuowane względem odpowiednich otworów gwintowanych o kąt 95. Poza tym korzystnym jest, gdy tuleja w swej zewnętrznej powierzchni ma dwa gładkie półokrągłe otwory i półokrągły otwór gwintowany do osadzania śrub, przy czym usytuowanie półotworów gładkich tulei odpowiada usytuowaniu półotworów gwintowanych koła, a usytuowanie półotworu gwintowanego tulei odpowiada usytuowaniu półotworu gładkiego koła. Korzystnym jest też, gdy nakrętka na obwodzie ma śruby dociskowe. Dzięki wynalazkowi uzyskano możliwość trwałego i pewnego połączenia wału z kołem, możliwość szybkiej wymiany koła, możliwość stosowania na wale bez wykonywania wpustów na klin, możliwość dwustronnego, wymiennego montażu, prostota konstrukcji, łatwość montażu. Przedmiot wynalazku, w przykładowym wykonaniu, uwidoczniono na rysunku, gdzie fig. 1 przedstawia widok zespołu z przodu koła, fig. 2 przedstawia przekrój zespołu w płaszczyźnie przechodzącej przez oś wału i jeden z otworów nieprzelotowych, fig. 3 przedstawia przekrój elementów sprzęgła w płaszczyźnie przechodzącej przez oś wzdłużną, a fig. 4 przedstawia schemat montażowy zespołu. Na figurach 1 i 2 pokazano koło pasowe 1, którego ścianka wewnętrzna, w kierunku szerokości koła pasowego, posiada kształt dwóch stożków 2, 3 o nachyleniu 4, które są symetryczne w stosunku do pionowej osi X - X' koła pasowego. Stożek 2 posiada dwa gwintowane półokrągłe otwory 4,4' rozstawione o kąt 190, które służą do mocowania piasty wymiennej B (która nie jest pokazana na tych rysunkach). Posiada ona również jeden półokrągły otwór nieprzelotowy 5, który służy do ściągnięcia piasty wymiennej B i który tworzy kąt 95 z każdym z półokrągłych otworów 4 i 4'. Stożek 3 posiada dwa gwintowane półokrągłe otwory 4 i 4", które są rozstawione o kąt 190 aby służyć do mocowania piasty wymiennej B. Posiada on również jeden półokrągły otwór nieprzelotowy 6, który służy do ściągnięcia tej piasty wymiennej B, który tworzy kąt 95 z każdym w półokrągłych otworów 4 i 4". Ma się rozumieć, że w zależności od dostępu do koła pasowego 1, można zamontować na nim tradycyjną wymienną piastę B posiadającą zewnętrzną stożkowatość 4, obojętnie od strony części stożkowej 2 lub z drugiej strony będącej częścią stożkową symetryczną 3. W pierwszym przypadku mocowanie piasty B na kole pasowym odbywa się za pomocą śrub 16 wkręconych w gwintowane półokrągłe otwory 4 i 4' stożka 2 i znajdujące się naprzeciw nich półokrągłe otwory 5, które posiada piasta B podczas gdy w drugim przypadku, mocowanie piasty odbywa się przez wkręcanie śrub 16 w gwintowane półokrągłe otwory 4 i 4" stożka 3 i w półokrągłe otwory 6 znajdujące się naprzeciw nich wykonane w piaście B. Na kole pasowym 1 według wynalazku jest zamontowana piasta wymienna B bez wpustu taka jak przedstawiono na figurach 3 i 4. Wytoczona piasta B, do otworu której dopasowuje się przecięta tuleja 7, posiada część stożkową przeciętą 8 o większej średnicy i część prostoliniową przeciętą 9 o zmniejszonej średnicy i posiadającą na swym końcu gwint 10. Na część prostoliniową 9 wsuwa się przeciętą tuleję 11, o stożkowatości symetrycznej do części stożkowej piasty B w stosunku do płaszczyzny pionowej, która jest utrzymywana na miejscu przez tuleję 12 o gwincie wewnętrznym wkręconą na część 10 piasty B.
4 182 107 Ma się rozumieć, że piasta B może być używana w takim kierunku jak to pokazano lub w innym kierunku w stosunku do części stożkowej 2 i 3 elementu obrotowego. Obecność przeciętej tulei 7, która może być wykonana z materiału innego niż piasta B, umożliwia znaczne zwiększenie przyczepności do wału A poprzez zdeformowanie tulei 7, która zapewnia napęd piasty B przez wał A czyniąc zbędnym wpust. Przecięcia 18 stosowane na połowie długości tulei 7 ułatwiają odkształcenie. Garby nie pokazane na rysunku ściany zewnętrznej tulei 7 mogą współpracować z częściami wydrążonymi piasty B, aby umożliwićnapęd między tuleją 7 i piastą B. Tuleja 7 umożliwia racjonalizację gamy piast B, a więc również upraszcza produkcje i magazynowanie. Zwraca się uwagę, że korzystnie, przecięcie tulei 7 może mieć szerokość rowka znormalizowanego wpustu dla średnicy wału A. Zauważa się na fig. 4, że powierzchnia 13 części 8 piasty B, która znajduje się naprzeciw tulei 11 tworzy kąt rozwarty z częścią prostoliniową 9. Tak jak to ma miejsce na fig. 4, tuleja stożkowa 11 posiada dwa gładkie półokrągłe otwory 14, 14' przeznaczone do znalezienia się naprzeciw półokrągłych otworów 4, 4' koła pasowego 1. Posiada ona dodatkowo jeden półokrągły otwór gwintowany 15, który znajduje się naprzeciw nieprzelotowego półokrągłego otworu 5 w kole pasowym 1. Trzy śruby montażowe 16, 16', 16" wchodzą w otwory wyznaczone przez półokrągłe otwory 14, 14', 15 tulei 11 i przez znajdujące się naprzeciw półokrągłe otwory w kole pasowym 1. Pochylona płaszczyzna 13 stara się docisnąć śruby w półokrągłych otworach gwintowanych koła pasowego 1 zwiększając nacisk wywierany na powierzchnię 13 w chwili demontażu. Śruby 17 usytuowane w nakrętce 12 służą podczas montażu, do dociskania przeciętej tulei 11 w kierunku części stożkowej 8 piasty B. Zwraca się uwagę, że powyższy opis został podany jako przykład, o charakterze nie limitującym, oraz że uzupełnienia i konstruktywne modyfikacje mogą zostać do niego wniesione bez wychodzenia poza ramy wynalazku.
FIG.4 182 107
182 107 FIG.2 FIG.1 FIG.3 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.