Instrukcja dla Komisji Szkolnej 1. Nie wolno stawiać żadnych znaków na kartach odpowiedzi poza miejscami do tego wyznaczonymi! 2. Do oceny arkusza proszę używać długopisu lub pióra z niebieskim atramentem. 3. Za zupełnie prawidłowe rozwiązanie każdego zadnia niezależnie od jego typu należy przyznać 1 pkt. Za odpowiedź nieprawidłową lub brak odpowiedzi 0 pkt. Nie przyznaje się punktów cząstkowych. 4. Zadania otwarte należy oceniać wg zasad przesłanych przez KGOB. Sens prawidłowej odpowiedzi jest zawarty w kryterium przyznania 1 pkt. Każda merytorycznie poprawna odpowiedź będąca właściwą realizacją polecenia powinna zostać uznana za prawidłową. 5. Nie należy traktować przykładowych odpowiedzi jako ścisłego wzorca prawidłowego rozwiązania zadania. 6. Ocenę każdego zadania otwartego proszę zakodować na pierwszej stronie karty odpowiedzi w kolumnie przeznaczonej dla egzaminatora poprzez całkowite wypełnienie odpowiedniego koła 0 lub 1 pkt. 7. Podczas oceny zadań zamkniętych zalecamy skorzystać z załączonego szablonu, który po wydrukowaniu na przezroczystej folii należy przyłożyć do karty odpowiedzi. 8. Dopuszczalne jest zanotowanie oceny rozwiązania zadania zamkniętego (0 lub 1 pkt.) na szarym polu, w którym jest umieszczony numer zadania. 9. Kategorycznie zabronione jest stawienie jakichkolwiek znaków w pobliżu pól przeznaczonych do wypełnienia przez uczestnika. 10. Sumę uzyskanych punktów z zadań otwartych i zamkniętych (zadania 1 45) należy wpisać na pierwszej stornie karty odpowiedzi w wyznaczonej kratce w kolumnie przeznaczonej dla egzaminatora. 11. W razie wątpliwości zachęcamy do zapoznania się z załączoną prawidłowo ocenioną przykładową kartą odpowiedzi. 12. Wszelkie aktualne informacje ważne dla przebiegu zawodów pojawiają się systematycznie na naszej nowej stronie internetowej: http://www.olimpbiol.pl/index.php/aktualnosci/
Zasady oceniania rozwiązań zadań otwartych Zadanie 6 1 pkt. za określenie, że stwierdzenie jest nieprawdziwe i prawidłowe uzasadnienie odnoszące się do jednoznaczności kodu genetycznego. Nieprawda. Kod genetyczny jest jednoznaczny jeden zawsze koduje tylko jeden aminokwas. Przykładowe odpowiedzi niepoprawne Prawda. Kod genetyczny jest zdegenerowany, a więc jeden kodon może kodować różne aminokwasy. Zadanie 14 1 pkt. za poprawne sformułowanie problemu badawczego uwzględniające wpływ zagęszczenia na śmiertelność kijanek. Wpływ zagęszczenia kijanek na ich śmiertelność. Czy zagęszczenie populacji ma wpływ na przeżywalność kijanek? Przykładowe odpowiedzi niepoprawne Wpływ zagęszczenia na śmiertelność. (brak odniesienia do warunków doświadczenia w odpowiedzi brakuje badanego organizmu) Zagęszczenie wpływa na śmiertelność kijanek. (hipoteza zamiast problemu badawczego) Zadanie 15 1 pkt. za prawidłowe wyjaśnienie, uwzględniające losową zmienność pomiędzy kolejnymi powtórzeniami eksperymentu. W ten sposób można porównać np. wartości średnie między grupami, a nie pojedyncze obserwacje, które z przyczyn losowych będą nieco inne z powtórzenia na powtórzenie. Zastosowano cztery powtórzenia w celu uzyskania wyniku o większej wiarygodności zmniejszono wpływ przypadku na obliczoną przeżywalność w danej grupie. Zastosowanie czterech słoików w każdej grupie umożliwia uwzględnienie we wnioskowaniu zmienności, jaka towarzyszy replikacji eksperymentu. Błędem byłoby wyciąganie wniosków na podstawie różnic pomiędzy pojedynczymi obserwacjami, ponieważ zmienność wewnątrz grup może przekraczać tę pomiędzy grupami.
Zadanie 20 1 pkt. za prawidłowe podanie dwóch dwuczłonowych nazw polskich. Prawidłowa odpowiedź: A. klon jesionolistny, B. klon polny Zadanie 31 1 pkt. za podanie czterech niezależnych prawidłowych cech świadczących o przystosowaniu ptaków do latania. Przekształcenie kończyn przednich w skrzydła, Aerodynamiczny kształt ciała, Wykształcenie piór, Kości pneumatyczne, Grzebień na mostku stanowiący przyczep dla mięśni poruszających skrzydłami, Lekka czaszka, Wykształcenie worków powietrznych i mechanizmu podwójnego oddychania, Usztywnienie lędźwiowego i ogonowego odcinka kręgosłupa, Zrośnięte obojczyki tworzące widełki. Przykładowe odpowiedzi niepoprawne: Brak zębów (brak narządu nie stanowi przystosowania, właściwym przystosowaniem jest lekka czaszka) Zadanie 32 1 pkt. za prawidłowe wyjaśnienie uwzględniające zrastanie się kości w czasie rozwoju. Przykładowa odpowiedź poprawna: Wraz z rozwojem szkieletu człowieka dochodzi do zrastania się niektórych kości, np. kości miednicy czy kości czaszki, co skutkuje zmniejszeniem się ich liczby. Szkielet noworodka w dużej mierze składa się z chrząstek, które kostnieją w dzieciństwie. Kostnienie to powoduje zrastanie się niektórych kości ze sobą, co powoduje zmniejszenie liczby kości. Zadanie 37 1 pkt. za prawidłowe podanie obydwu nazw. Prawidłowa odpowiedź: Receptor: wrzeciono mięśniowe; Efektor: mięsień czworogłowy uda
NIE KSEROWAĆ! DRUK DWUSTRONNY! Miejce na odpowiedzi do zadań zamkniętych 1 1 T N 17 1 p f 30 1 p f 2 T N 2 p f 2 p f 3 T N 3 p f 3 p f 2 1 a b c 18 1 1 2 3 4 33 1 a b c 2 a b c 2 1 2 3 4 2 a b c 3 a b c 19 1 p f 34 a 1 3 1 T N 2 p f b 2 2 T N 3 p f 3 3 T N 21 1 p f 35 1 x y z 4 1 a b c d 2 p f 2 x y z 2 a b c d 3 p f 3 x y z 3 a b c d 22 1 p f 36 a 1 5 1 a b 2 p f b 2 2 a b 3 p f c 3 3 a b 4 a b 23 a b c d 38 1 1 2 3 2 1 2 3 7 1 a b c d 24 1 a b c 3 1 2 3 2 a b c d 2 a b c 3 a b c d 39 1 x y z 4 a b c d 25 1 T N 2 x y z 2 T N 3 x y z 8 a b c d e 3 T N 40 1 p f 9 a b c d e 26 a 1 2 p f b 2 3 p f 10 a b c d 3 41 a b c d 11 1 p f 27 1 T N 2 p f 2 T N 42 1 a b 3 p f 3 T N 2 a b 12 1 p f 28 1 p f 43 a 1 2 p f 2 p f b 2 3 p f 3 p f 3 13 a 1 29 1 a b c d 44 1 T N b 2 2 a b c d 2 T N 3 3 a b c d 3 T N 4 a b c d 16 a 1 45 1 p f b 2 2 p f 3 3 p f *47S*