Scenariusz zajęć dla 5-latków Autor: Paulina Szmagier Obszar podstawy programowej: 6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. Grupa wiekowa 5-latki Obszar/blok tematyczny: Dbamy o swoje bezpieczeństwo Temat: Jestem ostrożny. Cele operacyjne: Dziecko: odczytuje całościowo proste wyrazy; posługuje się przyborami plastycznymi (prawidłowy chwyt kredki, odpowiedni nacisk); przelicza w zakresie 10 (lub wyższym, zgodnie z indywidualnymi możliwościami), stosuje się do ustalonych reguł gry; współpracuje w zabawach ruchowych ze śpiewem i tańcem; w zabawach parateatralnych wykorzystuje dostępne przedmioty jako rekwizyty; wypowiada się samorzutnie na temat bezpiecznych i niebezpiecznych zabaw oraz zachowań; potrafi chronologicznie uporządkować przebieg zdarzeń, łączy przyczynę ze skutkiem; rysuje obiekt zgodnie z prośbą nauczyciela (np. rysowanie postaci w ulubionym miejscu na placu zabaw lub z prawej/lewej strony określonego obiektu), potrafi rozplanować rysunek na kartce; udziela potrzebującym pomocy. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym, składniowym; stara się łączyć przyczynę ze skutkiem, próbuje przewidywać, co może się zdarzyć; uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej; odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską); wie, jak należy zachować się w sytuacji zagrożenia, gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić; zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt, unika ich; próbuje samodzielnie oraz bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie; umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych oraz przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji oraz form konstrukcyjnych;
potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać, a także zapamiętać to, co jest przedstawione na ilustracjach; interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania oraz pisania. Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, stosowanie form grzecznościowych wobec innych dzieci oraz dorosłych, porządkowanie po sobie miejsca zabawy, pomaganie innym, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób); rozwój mowy (wyraźne mówienie, wzbogacanie słownictwa czynnego, słowotwórstwo); przeliczanie w zakresie 10 lub więcej (zgodnie z indywidualnymi możliwościami); kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali i na powietrzu, współdziałanie w grupie podczas zabaw oraz gier, pomaganie innym dzieciom); ćwiczenie percepcji wzrokowej i koncentracji uwagi; posługiwanie się w zabawie mimiką, gestem, ruchem, rekwizytem; znajomość zasad bezpieczeństwa, ostrożność w kontaktach z nieznajomymi; kształtowanie sprawności fizycznej (uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali oraz na powietrzu, posługiwanie się w zabawie mimiką, gestem, ruchem); rozwijanie sprawności manualnej; czytanie globalne; rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (rysunek). Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. Zainteresowanie dzieci umieszczonymi w sali papierowymi figurami. Każde dziecko wybiera sobie jeden element i odkłada na swoją półkę (może wykorzystać go również w zabawie, uważając, aby nie zniszczyć). 2. Misia Krysia na placu zabaw: zabawa ruchowa przy muzyce z wykorzystaniem opowieści ruchowej (załącznik nr 2). N czyta tekst opowieści, a dzieci ilustrują ruchem jej treść. Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji W wybranym miejscu sali, widocznych dla dzieci, nauczyciel (N) umieszcza kolorowe kartki, złożone techniką orgiami w dowolne kształty, z napisami: Krysia, Krzyś, Zabawa, Uwaga (napisy ukryte są wewnątrz). Szablony wyrazów załącznik nr 1. Podkład muzyczny radosny utwór muzyki klasycznej, do wyboru przez N (np. fragment Eine kleine Nachtmusik, Allegro W.A Mozarta). Po skończonym ćwiczeniu
II. Zajęcia dydaktyczne 3. Już czytamy!: N siada z dziećmi na dywanie, każde dziecko trzyma swoją figurkę. Zachęcanie dzieci do rozpoznawania i nazywania papierowych figurek, określania ich koloru. Każde dziecko kładzie figurkę przed sobą, wspólnie liczą, ile ich jest. Następnie N zachęca dzieci, by rozłożyły swoje figurki, odnalazły ukryte w nich napisy i spróbowały je odczytać (zgodnie z indywidualnymi możliwościami; dzieciom, które mają z tym problem N pomaga w odczytaniu wyrazu). N stara się zainteresować dzieci tematem zajęć pytając: Czy chcecie poznać Krysię i Krzysia? Dowiedzieć się jak się bawiły i dlaczego muszą bardziej uważać?. 1. Przygoda Krysi i Krzysia: N przedstawia dzieciom prezentację multimedialną Wesoło i bezpiecznie (załącznik nr 7). Po wyświetleniu prezentacji N kontynuuje zajęcia czytając dzieciom opowiadanie Nieznajomy (załącznik nr 3). Następnie dzieci odtwarzają chronologiczny przebiegu zdarzeń, rozmawiają na temat zachowania Krysi i Krzysia. N podsumowuje wypowiedzi dzieci, zachęca je do odegrania scenek, w których zaprezentują, w jaki sposób Krysia oraz Krzyś powinny się zachować, kiedy spotkali nieznajomego pana. Zwrócenie uwagi, że Krysia wyciągnęła wnioski ze swej przygody i teraz jest już ostrożna. 2. Tu lubię się bawić: praca plastyczna kolorowanka (załącznik nr 4). Dzieci dorysowują siebie na ilustracji, następnie staranne kolorują całość. Na zakończenie zadania kontynuują wzór szlaczka umieszczonego pod rysunkiem. N może ponownie odtworzyć muzykę i zachęcić dzieci do swobodnej interpretacji ruchem słyszanych dźwięków. Po skończonych zajęciach dzieci mogą spróbować (samodzielnie bądź z pomocą N) ponownie złożyć figurki ze swych kartek. Dzieci, którym uda się to zrobić szybciej, mogą pomagać kolegom. W rozmowie można wykorzystać przykładowe pytania do tekstu lub wymyślić własne. Ilość pytań należy dostosować do możliwości dzieci tak, aby nie straciły zainteresowania zajęciami. N zwraca uwagę, by dzieci starały się zachować proporcje rysując postać na placu zabaw. Można również zmodyfikować zadanie i poprosić dzieci, aby narysowały siebie w innym miejscu wg instrukcji słownej N uwzględniającej stosunki przestrzenne
III. Zajęcia popołudniowe 1. Kto wygra zawody?: zabawy ruchowe na powietrzu z wykorzystaniem szarf, drążków, piłek, obręczy, woreczków. rzucanie woreczków do celu (obręczy ułożone w odległości ok. 1,5-2 m); dzieci idą po drążku (most na rzece) starając się utrzymać równowagę, by nie wpaść do wody; N dzieli dzieci na 4 grupy, każdej z nich przydzielając inny kolor szarf. N wydaje polecenia (np. podskakujemy na prawej nodze, biegniemy do piaskownicy i z powrotem, biegniemy po piłki i wracamy z nimi na miejsce) i podnosi w górę kartkę danego koloru zadanie wykonują tylko te dzieci, które mają dany kolor szarf. Można pokazać jednocześnie kartki w dwóch kolorach. 2. Jestem ostrożny: gra dydaktyczna (załącznik nr 6). (np. z prawej strony dużej zjeżdżalni, z lewej strony piaskownicy itp). Nauczycieli prosi dzieci o pomoc w przygotowaniu, a później uporządkowaniu miejsca zabawy. Gra dydaktyczna, w której pionkami są dzieci. N układa na podłodze w dowolnej kolejności pola zadaniowe, przeplatając je czystymi kartkami formatu A4 (wszystkich pól w grze powinno być co najmniej 30). Pionki stają na polu START. Każdy z nich ma do pomocy dziecko, które będzie rzucało dużą kostką. Grę zaczyna ten, komu pierwszemu wypadnie 6 oczek. Następnie dzieci przesuwają się o tyle pól ile wskazuje kostka i postępują zgodnie z instrukcjami czytanymi przez N. Wygrywa drużyna, która pierwsza dotrze do mety (drużyny można oznaczyć
3. Czas na gry!: dzieci mogą wybrać jedną z propozycji gier multimedialnych bądź w wersji stolikowej. np. szarfami, wstążkami zawiązanymi na nadgarstku). Przy większej ilości dzieci w grupie, można wykonać dwa zestawy plansz, tak by równolegle toczyły się dwie gry. Załączniki nr 5, 6, 8, 9, 10. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych, kierowanie własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku, czytanie globalne wg Glenna Domana, scenki darmowe, elementy metody B. Strauss. Słowne: rozmowy, objaśnienia. Percepcyjne: pokaz. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: kolorowe arkusze papieru formatu A4 dla każdego dziecka, białe arkusze papieru formatu A4, kredki, piłki, obręcze, drążki, szarfy, komputer z dostępem do Internetu lub tablica multimedialna, płyta CD z podkładem muzycznym, odtwarzacz płyt CD oraz pomoce dydaktyczne opisane poniżej zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Szablony wyrazów do globalnego czytania; 2. Treść opowieści ruchowej Misia Krysia na placu zabaw; 3. Tekst opowiadania Nieznajomy wraz z przykładowymi pytaniami; 4. Kolorowanka Tu lubię się bawić; 5. Plac zabaw - ilustracje różniące się 6 szczegółami; 6. Gra dydaktyczna Jestem ostrożny materiał do wydrukowania; 7. Prezentacja multimedialna Wesoło i bezpiecznie; 8. Puzzle multimedialne Na placu zabaw 1; 9. Puzzle multimedialne Na placu zabaw 2; 10. Multimedialna gra memory Czy mnie znajdziesz?.