PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z przedmiotu wiedza o kulturze 1. Wymagania edukacyjne treści i umiejętności podlegające ocenie. Osiągnięcia uczniów, szczególnie te, które wykraczają poza poziom podstawowy, powinno się oceniać indywidualnie, w zależności od profilu klasy, możliwości i zainteresowań uczniów, przede wszystkim zaś biorąc pod uwagę zaangażowanie, rozwój i postępy danej osoby. Przy ocenianiu są uwzględniane następujące kryteria, odnoszące się do sześciostopniowej skali ocen. Stopień niedostateczny (1) nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności; nie interesuje się procesem dydaktycznym; nie uczestniczy w lekcji; nie przygotowuje zadań domowych; lekceważy obowiązki szkolne. Stopień dopuszczający (2) ma wiedzę określoną w podstawie programowej ze znacznymi brakami; sytuuje najważniejsze wydarzenia z dziejów kultury w czasie i przestrzeni; dostrzega związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy zjawiskami w kulturze; przedstawia z pomocą nauczyciela, w formie ustnej i pisemnej, poglądy na temat tekstów kultury; odszukuje najważniejsze informacje w źródłach pisanych. Stopień dostateczny (3) ma wiedzę określoną w podstawie programowej z niewielkimi brakami; wiąże zjawiska kulturowe w łańcuchy przyczynowo-skutkowe; w opisie wytworów kultury odróżnia fakty od opinii; formułuje ustne i pisemne wypowiedzi zawierające własne poglądy na temat tekstów kultury; uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych. Stopień dobry (4) ma wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej, potrafi się nimi posłużyć w typowych sytuacjach;
porównuje informacje zawarte w różnych źródłach i korzysta z nich ze zrozumieniem; przeprowadza krytyczną analizę źródeł informacji; samodzielnie dokonuje analizy i interpretacji tekstu kultury; uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych i formułuje opinie na ich temat. Stopień bardzo dobry (5) ma wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej, potrafi się nimi posłużyć w sytuacjach problemowych; analizuje i porównuje dane zawarte w różnych źródłach, a także samodzielnie je interpretuje; potrafi odnieść się do kilku odmiennych interpretacji danego tekstu kultury; uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych i samodzielnie je ocenia; aktywnie wykorzystuje swoją wiedzę na lekcji. Stopień celujący (6) Uczeń spełnia wszystkie wymagania niezbędne do uzyskania stopnia bardzo dobrego, a ponadto: zgłębia literaturę dotyczącą sztuki oraz wydarzeń kulturalnych i stosuje tę wiedzę w różnych sytuacjach problemowych; samodzielnie rozwija zainteresowania związane z kulturą i sztuką; potrafi zainteresować swoją wiedzą innych uczniów; uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych i podejmuje własne inicjatywy kulturotwórcze. Ocena pełni funkcję zarówno dydaktyczną, jak i wychowawczą, zatem powinna być zindywidualizowana, konsekwentna, systematyczna, obiektywna, rzetelna oraz przede wszystkim jawna. Jej celem jest mobilizowanie uczniów do poszerzania już zdobytej wiedzy, a także do opanowywania nowych umiejętności. Dlatego nauczyciel zobowiązany jest do ustalenia jasnych kryteriów oceniania i do przekazywania uczniowi informacji zwrotnej. Przyjęcie klarownych zasad jest potrzebne w przypadku istnienia ograniczeń czasowych uniemożliwiających poświęcenie lekcji np. na samoocenę, wzajemne ocenianie się przez uczniów czy ich odnoszenie się do stopni zaproponowanych przez nauczyciela. 2. Kryteria oceniania. Ocenie z wiedzy o kulturze podlegają następujące obszary aktywności ucznia: a) poziom wiadomości określony w programie nauczania w danej klasie, b) analiza i interpretacja dzieła sztuki: uogólnianie, samodzielne wnioskowanie, wygłaszanie opinii, kształtowanie swobodnej wypowiedzi, dostrzeganie różnic między kulturą wysoką a niską,
dostrzeganie analogii między zjawiskami kulturowymi, wartościowanie, komunikatywność. c) Praca z materiałem źródłowym czytanie ze zrozumieniem, d) Postawa: kultura języka, zaangażowanie, aktywne uczestnictwo w życiu kulturalnym, praca w zespole, wdrażanie kształtowanych humanistycznych wartości. Kryteria oceny odpowiedzi ustnych na każdą odpowiedź składa się zawartość merytoryczna, argumentacja, wyrażanie sądów i ocen, stawianie tez lub hipotez, uzasadnianie wypowiedzi, poprawne użycie języka polskiego, literackiego. Dodatkowe pytania naprowadzające wpływają na obniżenie oceny. Wymagania związane z oceną za odpowiedź ustną będą przedstawiane na bieżąco na każdej jednostce lekcyjnej i będą uwzględniały wymagania edukacyjne wynikające z realizowanego programu nauczania zapisane w planie realizacji materiału nauczania. 3. Sposoby oceniania, częstotliwość, formy (ustne i pisemne), wagi ocen. Warunki poprawy oceny w ramach oceniania bieżącego. Oceny cząstkowe wyrażone są w stopniach: 1; 2; 3; 4; 5; 6. Przy ocenach cząstkowych stosuje się plusy i minusy. W ocenieniu stosuje się średnią ważoną. Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych ucznia dokonywane jest następującymi metodami: a) odpowiedź ustna (stopień opanowania wiadomości z ostatnich trzech lekcji i aktywność w ciągu jednej jednostki lekcyjnej) na bieżąco (waga oceny 4), b) prace klasowe (sprawdziany, testy) nie mniej niż jeden w półroczu (waga oceny 5), c) kartkówki (z trzech ostatnich zajęć) na bieżąco (waga oceny 4), d) notatka według potrzeb (waga oceny 3), e) praca domowa co najmniej jedna (waga oceny 4), f) praca w grupie według potrzeb (waga oceny 3), g) referat (projekt, prezentacja multimedialna) według potrzeb (waga oceny 4). 2). Zasady dotyczące przeliczania punktów z prac pisemnych na oceny: celujący 100% + zadanie dodatkowe (jeśli nauczyciel je zaproponuje) bardzo dobry 90% - 100%
dobry 80% - 89% dostateczny 60% - 79% dopuszczający 41% 59% niedostateczny 40% i mniej 3). Ocenianie śródroczne i roczne: Ocena śródroczna i roczna jest ustalana na podstawie średniej ważonej ocen cząstkowych według następujących kryteriów: Średnia poniżej 1,5 Ocena szkolna ndst 1,51 2,59 dop 2,60 3,59 dst 3,60 4,59 db 4,60 5,00 bdb powyżej 5,50 cel 4). Ustalenia dodatkowe: a) Nauczyciel może odstąpić od stosowania powyższego sposobu ustalania oceny śródrocznej i rocznej w przypadku, gdy uczeń osiąga bardzo wysokie wyniki w konkursach przedmiotowych (etap wojewódzki, ogólnopolski) lub posiada zaświadczenie o poważnych dysfunkcjach (w tym drugim przypadku należy kierować się dobrem dziecka). b) Pisemne prace klasowe są obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie mógł napisać zadania klasowego z całą klasą, to ma obowiązek uczynić to w terminie 2 tygodni od dnia powrotu do szkoły. Miejsce i termin pisania sprawdzianu ustala nauczyciel na wniosek ucznia. W przeciwnym razie otrzyma on ocenę niedostateczną z danego sprawdzianu. c) Poprawa pracy klasowej (sprawdzianu, testu) jest dobrowolna. Jej poprawa może nastąpić w terminie dwóch tygodni od daty rozdania prac. Miejsce i termin poprawy sprawdzianu ustala nauczyciel na wniosek ucznia. d) Nauczyciel ma prawo odpytać bez zapowiedzi, z przewidzianego sprawdzianem zakresu wiedzy i umiejętności ucznia, który nie napisał w terminie pracy klasowej. e) Stopień uzyskany podczas poprawy sprawdzianu (testu) wpisuje się do dziennika obok pierwszego stopnia uzyskanego z tego sprawdzianu. f) Nauczyciel ma prawo przerwać sprawdzian uczniowi lub całej klasie, jeżeli stwierdzi na podstawie zachowania ucznia niesamodzielność jego pracy. Stwierdzenie faktu
odpisywania podczas pracy klasowej może być podstawą ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej. g) Wszystkie pisemne prace kontrolne są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem i wpisane do dziennika elektronicznego. h) Kartkówki mogą być niezapowiedziane. Zakres treści tych sprawdzianów obejmuje 3 ostatnie tematy. i) Wszystkie pisemne prace kontrolne powinny być sprawdzone w ciągu dwóch tygodni, a oceny podane do wiadomości uczniów. j) Obowiązkiem nauczyciela jest przechowywać pisemne prace kontrolne do końca każdego roku szkolnego. k) Na napisanie dłuższej formy (referatu, prezentację multimedialną) uczeń ma tydzień. l) W ocenie pracy pisemnej bierze się pod uwagę selekcję materiału, celność argumentacji, wyrazistość myśli przewodniej, spójność wywodu, poprawność językową i estetykę. m) Aktywność ucznia na lekcji za poprawną odpowiedź, której uczeń udziela podczas lekcji przyznawany jest plus (+). Trzy plusy wpisanie do dziennika równe są ocenie celującej. n) Brak pracy domowej, brak zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń, podręcznika do literatury czy lektury może być podstawą do ustalenia bieżącej oceny niedostatecznej. o) Zeszyt z wiedzy o kulturze nie podlega ocenie, jedynie prace w nim się znajdujące. p) Na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu końcowego (zaliczeniowego). q) Uczeń, którego braki wynikają z usprawiedliwionej, dłuższej nieobecności, ma prawo indywidualnie w porozumieniu z nauczycielem, zaliczać poszczególne partie materiału. r) Raz w półroczu uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji brak zeszytu, zadania domowego, ogólne nieprzygotowanie do zajęć (nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów, kartkówek i zadanych wcześniej obszernych zadań domowych, lektur). Fakt nieprzygotowania należy zgłosić nauczycielowi przed rozpoczęciem lekcji. s) Każdy uczeń ma prawo do zdobycia dodatkowych ocen za prace nadobowiązkowe zlecone przez nauczyciela bądź podjęte ze swojej inicjatywy. Za wykonanie dodatkowych prac nadobowiązkowych nauczyciel może wystawić uczniowi ocenę celującą, bardzo dobrą lub dobrą. Brak lub źle wykonana praca nadobowiązkowa nie może być podstawą do ustalenia uczniowi oceny niedostatecznej, dopuszczającej lub dostatecznej. t) W przypadku nieobecności przekraczającej 50% na zajęciach lekcyjnych w semestrze uczeń może być nieklasyfikowany.
4. Warunki i tryb uzyskania oceny wyższej niż przewidywana. 11). Uczeń może ubiegać się o wyższą niż proponowana ocenę klasyfikacyjną, jeśli: Pisał wszystkie sprawdziany, testy, prace klasowe. Korzystał z możliwości poprawy sprawdzianów, z których otrzymał ocenę niedostateczną. Uzupełniał wszystkie braki powstałe w wyniku nieobecności na lekcjach języka polskiego. W miarę możliwości podejmował samodzielną pracę lub współpracował z nauczycielem. Chęć poprawy oceny uczeń zgłasza nauczycielowi w terminie do dwóch dni po wpisaniu do dziennika przewidywanej oceny rocznej/śródrocznej. Nauczyciel wyznacza zakres materiału i sposób jego zaliczenia, jeszcze przed posiedzeniem klasyfikacyjnej Rady Pedagogicznej. Stopień trudności zadań odpowiada wymaganiom edukacyjnym na ocenę, o którą ubiega się uczeń. Ocena, do której aspiruje uczeń, może być wyższa tylko o stopień od oceny przewidywanej. Warunkiem poprawy oceny ucznia jest zaliczenie przez niego wyznaczonej partii materiału na minimum 90% punktów możliwych do uzyskania. 2). Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na koniec roku, może zdawać egzamin poprawkowy. 3). Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na półrocze, ma obowiązek zaliczyć dany materiał w drugim półroczu. 5. Sposób informowania uczniów o wymaganiach edukacyjnych. Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego na pierwszej lekcji organizacyjnej informuje uczniów o wymaganiach edukacyjnych, wynikających z realizowanego programu nauczania oraz sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów, a także o warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana śródrocznej oraz rocznej oceny klasyfikacyjnej z języka polskiego. Wymagania na poszczególne oceny są udostępniane wszystkim uczniom. Ponadto przedmiotowy system oceniania znajduje się do wglądu w pracowni polonistycznej oraz w dokumentacji w sekretariacie szkoły. 6. Określenie sposobu wglądu rodzica/opiekuna prawnego w sprawdzone i ocenione prace ucznia. a) Oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców. b) Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne uczeń i jego rodzice otrzymują do wglądu wg poniższych zasad:
uczniowie zapoznają się z poprawionymi pracami pisemnymi w szkole po rozdaniu ich przez nauczyciela; rodzice (prawni opiekunowie) uczniów mają wgląd do poprawionych prac pisemnych swoich dzieci w szkole na zasadach określonych przez nauczyciela podczas wywiadówek oraz dyżurów konsultacyjnych (prace uczniów nie mogą być kserowane); nauczyciel ma obowiązek przechowywać prace kontrolne uczniów do końca roku szkolnego. c) Na prośbę ucznia lub rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel dokonuje wpisu oceny w zeszycie przedmiotowym. d) Indywidualne rozmowy nauczyciela z rodzicami możliwe są w ciągu dnia pracy pod warunkiem, że nie zakłóca to organizacji pracy nauczyciela i zapewnienia bezpieczeństwa uczniów. Nauczyciel ma prawo do odmówienia rodzicowi rozmowy, gdy zajdą wyżej wymienione okoliczności. Anna Białek