Pomoc publiczna dla jednostek samorządu terytorialnego Grzegorz Karwatowicz Dyrektor Departamentu Funduszy Unijnych Kancelaria Prawna GWW Legal
Czym jest pomoc publiczna? Jak rozumieć to pojęcie?
Definicja legalna art. 107 ust. 1 TFUE Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.
Art. 107 ust. 1 TFUE (1) korzyść dla beneficjenta pomocy (2) pochodzenie pomocy od państwa lub ze źródeł państwowych (3) selektywność przyznania pomocy (4) zakłócenie konkurencji lub groźba zakłócenia konkurencji (5) wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi
Korzyść dla beneficjenta pomocy Poprzez korzyść ekonomiczną rozumiemy uprzywilejowanie podmiotu lub sektora gospodarki w stosunku do innych przedsiębiorców lub sektorów. J.W. Wiktor, Rynek Unii Europejskiej. Koncepcja i zasady funkcjonowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2005, s. 111. Chodzi tu o korzyść, jakiej przedsiębiorca nie uzyskałby w normalnych warunkach rynkowych bez wsparcia państwa, przez co jego pozycja jest silniejsza w stosunku do pozostałych podmiotów działających na rynku, które takiego wsparcia nie otrzymują. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Pomoc publiczna, Warszawa 2009, s. 16
Pochodzenie pomocy od państwa lub ze źródeł państwowych władze lokalne, regionalne i centralne w sprawach dotyczących pomocy publicznej mogą być bez zastrzeżeń uznane za państwo wyrok TSUE z dnia 14 października 1987 r. w sprawie C-248/84, European Court Report 1987, s. 4013
Selektywność przyznania pomocy Z selektywnością mamy do czynienia, gdy poprzez wsparcie uprzywilejowany jest określony przedsiębiorca/przedsiębiorcy, gałęzie produkcji, usługi lub region, na którym następuje koncentracja środków publicznych zapoznając się z orzecznictwem TSUE, można odnieść wrażenie, że prawie każdy środek wsparcia finansowany z zasobów państwowych jest w tym lub innym aspekcie selektywny. Ponadto trudno jest wskazać jednolite kryteria, którymi kieruje się Komisja, określając dany środek jako selektywny bądź nie P. Marquardt, Pomoc publiczna dla małych i średnich przedsiębiorców, Warszawa 2007, s. 44-45.
Zakłócenie konkurencji lub groźba zakłócenia konkurencji Trybunał w swoim orzeczeniu w sprawie Philip Morris zważył, iż udzielana pomoc publiczna uznana będzie za zakłócającą konkurencję lub grożącą takim zakłóceniem, w sytuacji, w której zmienia ona funkcjonowanie tejże konkurencji na rynku wewnętrznym. Przy czym powyższą kwalifikację implikuje jedynie taka zmiana, w ramach wystąpienia której dochodzi do wzmocnienia pozycji rynkowej podmiotu otrzymującego pomoc publiczną względem konkurentów na rynku, którzy takiej pomocy nie uzyskali. wyrok TSUE w sprawie C-730/79, European Court Report 1980, s. 2671
Zakłócenie konkurencji lub groźba zakłócenia konkurencji Przy czym należy jednocześnie uzupełnić, że jeżeli przyznający wsparcie uznaje, że dany środek pomocowy (w analizowanym kontekście: przyznanie dofinansowania) potencjalnie zakłóca konkurencję tj. (w istocie) grozi zakłóceniem konkurencji, to rozstrzygniecie takie musi on uzasadnić odnosząc się do występujących w sprawie okoliczności faktycznych, w tym zwłaszcza do sektora rynku na jakim występuje adresat środka pomocowego, transgraniczności i konkurencyjności tego sektora rynku, a także udziału adresata pomocy w tym rynku i zależności gospodarczych jakie występują pomiędzy adresatem pomocy a bezpośrednimi konkurentami będącymi przynależnymi UE wyrok TSUE w sprawie 296/82, 318/82, European Court Report 1985, s. 809.
Wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi W sprawie Hiszpania przeciwko Komisji TSUE zważył, iż ewentualny wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi winien być badany w aspekcie uczestnictwa beneficjenta pomocy w wymianie handlowej pomiędzy państwami, a także poprzez określenie sektora działalności beneficjenta pomocy jako sektora transgranicznego lub sektora nie mającego charakteru transgranicznego wyrok TSUE w sprawie C-42/93, European Court Report 1994, s. I-4175
Wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi Przy czym istotnym miernikiem nie jest tutaj sama transgraniczność (jako taka), ale jej intensywność tj. w im bardziej rozwiniętej w kontekście transgraniczności branży działa Beneficjent (a ściślej realizuje dane przedsięwzięcie) tym prawdopodobieństwo wpływu udzielonej pomocy publicznej na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi wzrasta A. Evans, European Community Law of State Aid, Oxford 1997, s. 92.
Test prywatnego inwestora Na czym polega, co daje i w jaki sposób należy go wykonać, aby odniósł planowany skutek?
Pojęcie przedsiębiorstwa, a pomoc publiczna Art. 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu: Za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną.
Pojęcie przedsiębiorstwa, a pomoc publiczna (art. 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014) Duże przedsiębiorstwo: powyżej pułapów średniego przedsiębiorstwa. Średnie przedsiębiorstwo: zatrudnia mniej niż 250 pracowników, roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR, roczna suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR. Małe przedsiębiorstwo: zatrudnia mniej niż 50 pracowników, roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 mln EUR. Mikroprzedsiębiorstwo: zatrudnia mnie niż 10 pracowników, roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 mln EUR.
Pomoc zgoda na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014
Pomoc publiczna, a dystrybucja środków unijnych w ramach programów operacyjny oraz regionalnych programów operacyjnych
Pomoc de minimis Art. 3 ust. 1 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis: Uważa się, że środki pomocy nie spełniają wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu i dlatego są zwolnione z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli spełniają warunki określone w niniejszym rozporządzeniu.
Pomoc de minimis Art. 3 ust. 2 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis: Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 200 000 EUR w okresie trzech lat podatkowych.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ