PL 214695 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214695 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 380647 (51) Int.Cl. A01C 23/00 (2006.01) E03F 7/10 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 20.09.2006 (54) Wóz asenizacyjny i zespół napełniający wozu asenizacyjnego (43) Zgłoszenie ogłoszono: 31.03.2008 BUP 07/08 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.09.2013 WUP 09/13 (73) Uprawniony z patentu: MEPROZET KOŚCIAN SPÓŁKA AKCYJNA, Kościan, PL (72) Twórca(y) wynalazku: HENRYK JANKOWSKI, Krzywiń, PL JERZY KLUPSZ, Kościan, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Przemysław Sajewski
2 PL 214 695 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest wóz asenizacyjny i zespół napełniający wozu asenizacyjnego przeznaczone do wywożenia i rozlewania na pola i pastwiska płynnych nawozów, zwłaszcza gnojowicy. Ponadto przedmiot wynalazku służy do napełniania zbiornika wozu tymi nawozami. Znany wóz asenizacyjny zbudowany jest ze zbiornika umieszczonego na zestawie kołowym oraz z dyszla. Zbiornik zawiera właz napełniający zamykany pokrywą oraz wyposażony jest w pompę wirnikową i przewód opróżniający. Pompa położona jest w dolnej, przedniej części zbiornika i umieszczona w obudowie. Przewód opróżniający podłączony jest z jednej strony do części wylotowej pompy wirnikowej, a z drugiej strony zakończony jest dyszą i łyżką rozbryzgową. Przewód opróżniający wyprowadzony jest z pompy pionowym odcinkiem przechodzącym górą w poziomy odcinek położony wzdłuż zbiornika. Pompa uzyskuje napęd od wału odbioru mocy z ciągnika. Znany zespół napełniający wozu asenizacyjnego utworzony jest z węża wspartego na wysięgniku przymocowanym do obrotnika, który zamocowany jest do zbiornika wozu. Wąż jednym zakończeniem podłączony jest poprzez króciec ze zbiornikiem, a na swym swobodnym zakończeniu ma zainstalowaną pompę wirnikową zanurzeniową, która uzyskuje napęd od silnika hydraulicznego przymocowanego do boku pompy. Pionowo usytuowany obrotnik w dolnej części ma zamocowany siłownik hydrauliczny połączony z wysięgnikiem. Wąż od strony swobodnego zakończenia wsparty jest na wysięgniku, a od strony obrotnika zawieszony na łańcuchu przymocowanym do wysięgnika. Znane wozy asenizacyjne w wersji standardowej zapewniają realizację podstawowych prac i są rozpowszechnione wśród rolników. Jednak coraz częściej oprócz prawidłowej pracy w zakresie podstawowym, zwraca się uwagę na zapewnienie komfortu obsługi oraz zwiększenie uniwersalności wozu. Zastosowany napęd w standardowych wozach asenizacyjnych nie pozwala na rozbudowanie wozu poprzez wyposażanie jego w urządzenia dodatkowe. W celu wyeliminowania powyższych niedogodności opracowano wóz asenizacyjny oraz zespół napełniający, których budowa zwiększa użyteczność eksploatacyjną wozu. Wóz asenizacyjny według wynalazku mający zbiornik, podwozie kołowe i dyszel, napęd urządzeń wozu uruchamiany z ciągnika poprzez wał odbioru mocy, zespół napełniający z przewodem zakończonym pompą wirnikową zanurzeniową oraz wyposażony w pompę wirnikową do opróżniania zbiornika, charakteryzuje się tym, że napęd urządzeń wozu stanowi agregat hydrauliczny zamontowany na dyszlu wyposażony w co najmniej jedną pompę połączoną hydraulicznie ze zbiornikiem oleju i skrzynką rozdzielczą, z którą elektrycznie połączony jest panel sterowniczy. Natomiast zespół napełniający ma ramię połączone przegubowo z wysięgnikiem zamocowanym przegubowo do obrotnika, który dolną częścią przymocowany jest do tulei obrotowej. Zespół napełniający wozu asenizacyjnego mający przewód wsparty na wysięgniku połączonym z obrotnikiem zamocowanym do zbiornika wozu asenizacyjnego, przy czym na swobodnym zakończeniu przewodu zamontowana jest pompa wirnikowa zanurzana z silnikiem hydraulicznym, charakteryzuje się tym, że wysięgnik ma przedłużenie w postaci ramienia i swym jednym zakończeniem połączony jest przegubowo z ramieniem, a drugim zakończeniem połączony przegubowo z obrotnikiem, natomiast obrotnik dolną częścią przymocowany jest do tulei obrotowej i ma połączenie poprzez wąż ze zbiornikiem. Pomiędzy wysięgnikiem a ramieniem oraz obrotnikiem a wysięgnikiem zamontowane są cylindry hydrauliczne. Do wysięgnika przymocowany jest cylinder hydrauliczny połączony drugim zakończeniem ze zbiornikiem. Obrotnik w górnej części ma czop osadzony w łożysku zabudowanym w gnieździe. W pobliżu pompy wirnikowej zanurzeniowej, na przewodzie znajduje się odpowietrznik. W pierwszej odmianie, pomiędzy obrotnikiem a wężem umieszczone jest kolano. W drugiej odmianie, pomiędzy obrotnikiem a wężem umieszczony jest rozdrabniacz mający silnik hydrauliczny przymocowany do jego pokrywy. Rozdrabniacz wyposażony jest w wirnik z nożami osadzony na osi połączonej z silnikiem hydraulicznym poprzez tarczę sprzęgłową. Wirnik współpracuje z tarczą tnącą zawierającą przelotowe otwory. Wóz asenizacyjny według wynalazku, dzięki zastosowaniu napędu w postaci agregatu hydraulicznego napędzanego z ciągnika poprzez wał odbioru mocy i wał przegubowo-teleskopowy można wyposażyć w urządzenia dodatkowe zasilane tym napędem, co niewątpliwie wpływa na zwiększenie uniwersalności wozu. Wynalazek umożliwia sterowanie z kabiny ciągnika całym procesem napełniania i opróżniania wozu, poprawiając tym samym komfort obsługi. W procesie napełniania wozu, gnojowicę można doprowadzać z obrotnika bezpośrednio kolanem i wężem do króćca zbiornika lub pośrednio poprzez rozdrabniacz, co stanowi opcję umożliwiają-
PL 214 695 B1 3 cą dokładne homogenizowanie gnojowicy na linii przewód - zbiornik. W tej odmianie rozdrabniacz montuje się pod kolumną obrotnika w miejsce kolana. Przedmiot wynalazku pokazany jest w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia wóz asenizacyjny w widoku z boku z opcją rozdrabniacza, fig. 2 - zespół napełniający w widoku z boku w odmianie bez rozdrabniacza, fig. 3 - obrotnik zespołu napełniającego, fig. 4 - obrotnik w widoku od strony przedniej zbiornika, fig. 5 - gniazdo obrotnika, a fig. 6 - rozdrabniacz. Wóz asenizacyjny według wynalazku zbudowany jest ze zbiornika 1 umieszczonego na ramie 2, do której przymocowany jest dyszel 3, zestawu kołowego 4, zespołu napełniającego 5 mającego przewód 6 zakończony pompą wirnikową 7 zanurzeniową wsparty na wysięgniku 8 połączonym przegubowo z ramieniem 9 i zamocowanym przegubowo do obrotnika 10, który swą dolną częścią przymocowany jest do tulei obrotowej 11. Do zbiornika 1 zamocowana jest pompa wirnikowa 12 do opróżniania zawartości zbiornika 1. Wóz posiada agregat hydrauliczny 13 zamontowany na dyszlu 3, wyposażony w co najmniej jedną pompę 14 połączoną hydraulicznie ze zbiornikiem 15 oleju i skrzynką rozdzielczą 40, z którą elektrycznie połączony jest panel sterowniczy 16 w ciągniku. Zespół napełniający według wynalazku ma przewód 6 do transportowania płynnego nawozu do zbiornika 1 wozu asenizacyjnego, wsparty na wysięgniku 8. Na swobodnym zakończeniu przewodu 6 zamontowana jest pompa wirnikowa 7 zanurzeniowa wyposażona w silnik hydrauliczny 17. Wysięgnik 8 ma przedłużenie w postaci ramienia 9. Wysięgnik 8 swym jednym zakończeniem połączony jest przegubowo z ramieniem 9, a drugim zakończeniem przegubowo z obrotnikiem 10, który dolną częścią zamocowany jest do tulei obrotowej 11. Pomiędzy wysięgnikiem 8 a ramieniem 9 oraz obrotnikiem 10 a wysięgnikiem 8 zamontowane są cylindry hydrauliczne 18, natomiast do wysięgnika 8 przymocowany jest cylinder hydrauliczny 19 zamocowany drugim zakończeniem do zbiornika 1. Obrotnik 10 w górnej części ma czop 20 osadzony w łożysku 21 zabudowanym w gnieździe 22. Obrotnik 10 ma połączenie poprzez wąż 23 ze zbiornikiem 1. W pierwszej odmianie, pomiędzy obrotnikiem 10 a wężem 23 umieszczone jest kolano 24, a w drugiej odmianie, pomiędzy obrotnikiem 10 a wężem 23 umieszczony jest rozdrabniacz 25 z przymocowanym do jego pokrywy silnikiem hydraulicznym 26. Rozdrabniacz 25 ma postać zbiornika 27 wewnątrz którego znajduje się wirnik 28 z nożami 29 osadzony na osi 30 połączonej z silnikiem hydraulicznym 26 poprzez tarczę sprzęgłową 31. Wirnik 28 współpracuje z tarczą tnącą 32, która zawiera przelotowe otwory 33. W górnej dennicy zbiornika 27 zamontowany jest króciec zasilający 34, a w dnie króciec spustowy 35 i króciec wyczystny 36. W pobliżu pompy wirnikowej 7 zanurzeniowej, na przewodzie 6 znajduje się odpowietrznik 37. Napęd z ciągnika poprzez wał odbioru mocy i wał przegubowo-teleskopowy przekazywany jest na przekładnię pomp 14 agregatu hydraulicznego 13. Po uruchomieniu obie pompy 14 pracują jednocześnie, w wyniku czego olej krąży pomiędzy skrzynką rozdzielczą 40 a zbiornikiem 15 oleju i może napędzać silnik hydrauliczny 26 rozdrabniacza 25, silnik hydrauliczny mieszadła 38, silnik hydrauliczny 17 pompy wirnikowej 7 zanurzeniowej, silnik pompy wirnikowej 12 do opróżniania oraz siłowniki hydrauliczne 18, 19 podnoszenia węża, łamania jego ramion i obrotu kolumny obrotnika 10. Uruchomienie urządzeń wozu następuje po naciśnięciu odpowiedniego przycisku na panelu sterowniczym 16. Wydajność pomp 14 agregatu hydraulicznego 13 pozwala na uruchomienie kilku urządzeń jednocześnie np. pompy wirnikowej 7 zanurzeniowej i silnika hydraulicznego 26 rozdrabniacza 25. Zespół napełniający 5 uruchamia się po naciśnięciu odpowiedniego przycisku na panelu sterowniczym 16. W pierwszym etapie podnosi się ramię 9 przewodu 6 do momentu wyczepienia z gniazda wsporczego. Obracając kolumną obrotnika 10 naprowadza się ramię 9 przewodu 6 nad miejsce, z którego nastąpi zasysanie gnojowicy. Następnie łamiąc ramię 9 i wysięgnik 8 zanurza się pompę wirnikową 7 i otwiera zasuwę w zbiorniku 1 wozu. Po uruchomieniu pompy wirnikowej 7 i ustaleniu jej obrotów wypompowuje się gnojowicę, aż do zapełnienia nią zbiornika 1, co jest widoczne podczas obserwacji poziomowskazu 39. Po napełnieniu zbiornika 1 zamyka się zasuwę i wyłącza napęd pompy wirnikowej 7. Później unosi się pompę wirnikową 7 nad lustro nawozu. Automatyczny odpowietrznik 37 pozwoli na spłynięcie resztek cieczy z przewodu 6. W końcowej fazie procesu napełniania zbiornika 1 podnosi się ramię 9 wysięgnika 8 i umieszcza na wsporniku w położenie transportowe. Opróżnianie zbiornika 1 z gnojowicy następuje po przełączeniu hydrauliki z zasuwy bocznej na tylną i włączeniu pompy wirnikowej 12.
4 PL 214 695 B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Wóz asenizacyjny mający zbiornik, podwozie kołowe, napęd urządzeń wozu uruchamiany z ciągnika poprzez wał odbioru mocy, zespół napełniający z przewodem zakończonym pompą wirnikową zanurzeniową oraz wyposażony w pompę wirnikową do opróżniania zbiornika, znamienny tym, że napęd urządzeń wozu stanowi agregat hydrauliczny (13) zamontowany na dyszlu (3) zawierający co najmniej jedną pompę (14) połączoną hydraulicznie ze zbiornikiem (15) oleju i skrzynką rozdzielczą (40), z którą elektrycznie połączony jest panel sterowniczy (16), a zespół napełniający (5) ma ramię (9) połączone przegubowo z wysięgnikiem (8) zamocowanym do obrotnika (10) przymocowanego do tulei obrotowej (11). 2. Zespół napełniający wozu asenizacyjnego mający przewód wsparty na wysięgniku połączonym z obrotnikiem zamocowanym do zbiornika wozu asenizacyjnego, przy czym na swobodnym zakończeniu przewodu zamontowana jest pompa wirnikowa zanurzeniowa z silnikiem hydraulicznym, znamienny tym, że wysięgnik (8) na którym umieszczony jest przewód (6) ma przedłużenie w postaci ramienia (9) i swym jednym zakończeniem połączony jest przegubowo z ramieniem (9), a drugim zakończeniem połączony jest przegubowo z obrotnikiem (10), natomiast obrotnik (10) dolną częścią zamocowany jest do tulei obrotowej (11) i ma połączenie poprzez wąż (23) ze zbiornikiem (1), przy czym pomiędzy wysięgnikiem (8) a ramieniem (9) oraz obrotnikiem (10) a wysięgnikiem (8) zamontowane są cylindry hydrauliczne (18), zaś do obrotnika (10) przymocowany jest cylinder hydrauliczny (19) połączony drugim zakończeniem ze zbiornikiem (1). 3. Zespół według zastrz. 2, znamienny tym, że obrotnik (10) w górnej części ma czop (20) osadzony w łożysku (21) zabudowanym w gnieździe (22). 4. Zespół według zastrz. 2, znamienny tym, że na przewodzie (6) w pobliżu pompy wirnikowej (17) zanurzeniowej znajduje się odpowietrznik (37). 5. Zespół według zastrz. 2, znamienny tym, że pomiędzy obrotnikiem (10) a wężem (23) umieszczone jest kolano (24). 6. Zespół według zastrz. 2, znamienny tym, że pomiędzy obrotnikiem (10) a wężem (23) umieszczony jest rozdrabniacz (25) mający silnik hydrauliczny (26) przymocowany do pokrywy rozdrabniacza (25). 7. Zespół według zastrz. 6, znamienny tym, że rozdrabniacz (25) wyposażony jest w wirnik (28) z nożami (29) osadzony na osi (30) połączonej z silnikiem hydraulicznym (26) poprzez tarczę sprzęgłową (31), przy czym wirnik (28) współpracuje z tarczą tnącą (32) zawierającą przelotowe otwory (33).
PL 214 695 B1 5 Rysunki
6 PL 214 695 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)