WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO w Szkole Podstawowej im. prof. Stanisława Srokowskiego w Srokowie z Filią w Solance na rok szkolny 018/019 Gdy widzę dziecko, ogarniają mnie dwa uczucia: czułość do tego, kim ono jest, oraz szacunek do tego kim może zostać w przyszłości L. Pasteur 1
1. PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 9 ze zm.). Ustawa z dnia 6 stycznia 198r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 00 r., Nr 118, poz. 111, Nr 17, poz.104, Nr0, poz. 1966, Nr 8, poz.58 oraz z 004 r., Nr 96, poz. 959 i Nr 179, poz. 1845). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 maja 001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 001r. Nr 61, poz. 64, z 00 r. Nr 10, poz. 96, z 00 r. Nr 146, poz. 1416). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 017.1591 z dnia 5 sierpnia 017r.). Ustawa z 14 grudnia 016r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 017 r. poz. 59) art. 47 ust. 1 pkt lit. C i pkt 4, art. 109 ust. 1 pkt 7 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 018 w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. 018 poz. 1675) Statut Szkoły Podstawowej im. Stanisława Srokowskiego w Srokowie z Filią w Solance. ZAŁOŻENIA Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru dalszej drogi kształcenia. WSDZ opiera się na założeniu, że wybór ścieżki rozwoju zawodowego jest procesem, na który składają się wiedza na temat samego siebie, zawodów, szkół oraz rynku pracy. Wybór zawodu jest procesem będącym sekwencją decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia. Na wybór zawodu wpływają głównie cechy osobowościowe jednostki (temperament, charakter, zdolności), zainteresowania, umiejętności, doświadczenia, wyznawane wartości, czynniki emocjonalne, zdrowotne, a także wpływ otoczenia i aktywność własna Działania w ramach WSDZ muszą być systematyczne, zaplanowane i realizowane wg harmonogramu pracy szkoły. Szkolnym koordynatorem doradztwa zawodowego jest mgr Magdalena Chodubska, a realizatorami doradztwa zawodowego w szkole są: - dyrektor szkoły dopuszcza program do użytku po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej; - szkolny koordynator doradztwa zawodowego czuwa nad sprawnym przebiegiem realizacji programu nauczania; - pedagog/psycholog wspierają wychowawców w realizacji programu nauczania, udzielają wsparcia indywidualnego w sytuacjach tego wymagających, prowadzą zajęcia grupowe z uczniami; wspierają uczniów w poszerzaniu wiedzy na temat oferty edukacyjnej oraz rozwijają zainteresowania i talenty uczniów pomocne przy wyborze kierunku drogi zawodowej; - nauczyciel bibliotekarz gromadzi aktualne publikacje związane z ofertą edukacyjną; - pozostali nauczyciele dbają o poszerzanie wiedzy dotyczącej zawodów oraz predyspozycji uczniów zgodnie z uczonym przedmiotem. Adresatami podejmowanych działań są: uczniowie, wychowawcy i specjaliści oraz rodzice.
WSDZ jest kompatybilny z: Programem Doradztwa Zawodowego dla klasy VII i VIII Szkoły Podstawowej im. Stanisława Srokowskiego w Srokowie. Programem Wychowawczo Profilaktycznym Szkoły Podstawowej im. Stanisława Srokowskiego w Srokowie. Zadania podejmowane w ramach WSDZ mają charakter działań planowych i są one koordynowane przez szkolnego doradcę zawodowego. Przewidywanym rezultatem działań WSDZ jest nabycie przez uczniów umiejętności podejmowania ważnych decyzji w sprawie wyboru miejsca pracy, sposobu podnoszenia swoich kwalifikacji do ewentualnej decyzji o zmianie zawodu przy odpowiednim wsparciu rodziców i nauczycieli.. CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE Cel ogólny: Przygotowanie uczniów do podjęcia trafnych wyborów edukacyjno-zawodowych, wyboru szkoły ponadpodstawowej zgodnej z zainteresowaniami i uzdolnieniami oraz do roli pracownika na współczesnym rynku pracy. Cel główny wykazuje konieczność kształcenia u uczniów konkretnych umiejętności niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych. Jest zobowiązaniem całej społeczności szkolnej do systematycznych oddziaływań wychowawczo doradczych. Cele szczegółowe: Uczniowie : doskonalenie umiejętności pracy zespołowej oraz kształtowania właściwych relacji społecznych; pomoc w poznawaniu samych siebie; uświadomienie czynników pomagających i przeszkadzających w procesie uczenia się; umożliwienie prezentacji swoich zainteresowań, pasji i talentów; zapoznanie uczniów ze specyfiką wybranych zawodów. nauka podejmowania decyzji w oparciu o wiedzę o swoich zasobach. Wychowawcy i specjaliści: informowanie o potrzebach, zasobach uczniów i ich predyspozycjach oraz konieczności ich rozwoju; uświadamianie o konieczności wspierania rodziców w procesie doradczym, udzielania informacji lub kierowania do specjalistów; uświadomienie o konieczności podejmowania tematu preorientacji zawodowej w różnych sytuacjach dydaktycznych. wspieranie talentów, zainteresowań, zdolności, predyspozycji uczniów. wspieranie rodziców z procesie doradczym, udzielanie informacji. znajomość ścieżek edukacyjnych, ofert szkół, zasad rekrutacji.
Rodzice: przygotowanie do pełnienia roli doradców ; wskazanie czynników ważnych przy wyborze szkoły i zawodu; zapoznanie ze strukturą szkolnictwa; znajomość mocnych i słabych stron swojego dziecka znajomość ścieżek edukacyjnych, ofert szkół, zasad rekrutacji 4. OBSZARY DO REALIZACJI Za realizację WSDZ odpowiada dyrektor szkoły, doradca zawodowy, pedagog, psycholog szkolny, bibliotekarz, nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy i inne osoby wspomagające działania doradcze. Wspólne planowanie działań systemowych przez specjalistów i nauczycieli pozwoli podzielić się poszczególnymi zadaniami adekwatnie do posiadanej przez nich wiedzy, doświadczeń, kompetencji w obszarze wychowania, przedsiębiorczości, doradztwa i orientacji zawodowej. Treści z zakres u doradztwa zawodowego są realizowane w szkole w ciągu roku szkolnego, zgodnie harmonogramem działań. WSDZ: - kl. VII 10 godzin lekcyjnych, - kl VIII 10 godzin lekcyjnych, - kl. VII i VIII realizacja zagadnień doradztwa zawodowego podczas lekcji wychowawczych minimum 5 godzin. - kl. I III prowadzenie orientacji zawodowej. - kl. IV VI prowadzenie preorientacji zawodowej przez nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących. Klasa i termin realizacji Zakres tematyczny Termin realizacji Liczba godzin Realizator Klasa VII Zawodowy start Wrzesień 018 styczeń 019 10 Doradca zawodowy Poznajemy zawody Klasa VII Zawody przyszłości analiza rynku pracy Moje miejsce na rynku pracy kim chcę zostać w przyszłości Jak skutecznie podejmować decyzje? Rok szkolny 018/019 Luty czerwiec 019 Rok szkolny 018/019 1 1 10 Wychowawca Doradca zawodowy Wychowawca 4
Doradca w ramach WSDZ ma: dostarczać uczniowi niezbędnych informacji, kształtować przydatne umiejętności, cechy i zachowania, kierować uczniów i rodziców w sprawach trudnych, do innych specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno pedagogicznych adekwatnie w miejscach zamieszkania, udzielać indywidualnych porad edukacyjnych uczniom i rodzicom, systematycznie podnosić własne kwalifikacje, wzbogacać warsztat pracy o nowoczesne środki przekazu informacji (internet, CD) oraz udostępnić je osobom zainteresowanym, współpracować z instytucjami wspierającymi WSDZ Doradca zawodowy tworzy w każdym roku szkolnym plan realizacji WSDZ w Szkole Podstawowej w Srokowie, który jest załączony do teczki Dokumentacja Doradcy Zawodowego. Zadania szkoły: Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz na pomoc w planowaniu kształcenia, Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych, Prowadzenie działalności informacyjno doradczej, Udzielanie indywidualnych porad rodzicom i uczniom, Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej, Współpraca z instytucjami wspierającymi WSDZ, Pomoc i udostępnianie informacji o szkołach ponadpodstawowych, Współpraca wszystkich pracowników szkoły w celu realizacji zadań. Wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny, Modyfikacja samooceny w przypadku, gdy odbiega ona od realnych możliwości (zawyżona lub zaniżona), Współdziałanie z rodzicami w realizacji powyższych zadań. Zadania Rady Pedagogicznej: Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania WSDZ zgodnie ze statutem szkoły, Określenie priorytetów dotyczących orientacji informacji zawodowej, Realizacja działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, umiejętności poruszania się na rynku pracy, Identyfikacja potrzeb uczniów i rodziców oraz zmian na rynku pracy i dostosowywanie do nich oferty edukacyjnej placówki, Prowadzenie zróżnicowanych metod aktywnego poznawania zawodów, osobowości, kierunków kształcenia oraz rynku pracy, Zapewnienie uczniom profesjonalnej pomocy doradczej, Poszerzanie wiedzy z zakresu współczesnych zawodów oraz zawodów przyszłości na rynku krajowym i unijnym, możliwości rozwoju zainteresowań i talentów uczniów. 5
Zadania nauczycieli przedmiotów: Wprowadzanie elementów orientacji edukacyjnej i zawodowej do lekcji przedmiotowych, powiązanie treści przedmiotowych z możliwymi kierunkami kształcenia i zawodu, Wskazywanie korelacji treści przedmiotowych z praktyką zawodową, Promowanie swojego przedmiotu/dyscypliny w kontekście wyborów edukacyjno zawodowych, Wskazywanie zawodów, dla których umiejętności przedmiotowe są kluczowe, Informowanie o ścieżkach kształcenia prowadzących do zawodów, Wskazywanie przedmiotów pokrewnych dla prowadzonego przedmiotu, Uświadomienie uczniów o istotności danego przedmiotu szkolnego w karierach edukacyjno zawodowych realizowanych w innych dyscyplinach. Zadania nauczycieli przedszkola i wychowawców: Rozwijanie umiejętności społecznych ucznia przez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu i współdziałaniu w grupie, Współpraca z rodzicami w zakresie poznania zainteresowań dziecka, budowania mocnych stron ucznia oraz realizacji zainteresowań dzieci, Współpraca z nauczycielami przedmiotów, doradcą zawodowym, pracownikiem biblioteki, nauczycielami przedmiotów w zakresie realizacji zadań WSDZ. 5. FORMY I METODY PRACY Formy pracy adresowane do uczniów: zajęcia grupowe służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania własnego rozwoju i kariery zawodowej, umożliwiające poznanie siebie i swoich predyspozycji zawodowych; warsztaty doskonalące umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i współdziałania w grupie, radzenie sobie ze stresem; udostępnianie informacji o zawodach, szkołach; spotkania z przedstawicielami różnych zawodów; udzielanie indywidualnych porad uczniom; organizowanie wycieczek; udział w przedsięwzięciach lokalnych, np. targi szkół, wycieczki do firm zajęcia lekcyjne. Formy pracy adresowane do nauczycieli: indywidualne spotkania z doradcą zawodowym, pomoc w opracowaniu scenariuszy zajęć realizowanych podczas godzin wychowawczych Metody stosowane w poradnictwie grupowym: aktywizujące problemowe - burza mózgów, dyskusja; metoda dramy - inscenizacje i odgrywanie ról; metody testowe (kwestionariusze, ankiety, testy); metody audiowizualne - filmy edukacyjne, zasoby Internetu, programy multimedialne, prezentacje multimedialne; treningi umiejętności społecznych, mini wykłady, pogadanki; techniki plastyczne, wzmacniające myślenie kreatywne, gry i zabawy. 6
6. PRZEWIDYWANE EFEKTY Dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Uczniowie: potrafią pracować w grupie oraz kształtować relacje społeczne; znają swoje możliwości pomocne w wyborze ścieżki zawodowej; wiedzą jak się uczyć i rozwijać swoje zainteresowania, pasje i talenty; posiadają informacje o zawodach z najbliższego otoczenia; kształtują swoją aktywność zawodową; podejmują świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe; rozumieją mechanizmy rynku pracy świadomie planują swoje działania; znają konsekwencje złych decyzji; rozumieją rolę kształcenia ustawicznego Wychowawcy i specjaliści: znają potrzeby i zasoby uczniów; wspierają rodziców w procesie doradczym, udzielają informacji, lub kierują do specjalistów; znają strukturę szkolnictwa w rożnych sytuacjach dydaktycznych prezentują informacje dotyczące preorientacji pomoc rodzicom i opiekunom w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci Rodzice: są zaangażowani i przygotowani do pełnienia roli doradców ; znają czynniki ważne przy wyborze szkoły i zawodu; znają strukturę szkolnictwa; 7. WSPÓŁPRACA W ramach WSDZ doradca zawodowy współpracuje z: szkołą macierzystą (psycholog, pedagog, wychowawca) adekwatną do miejsca zamieszkania ucznia lekarzami, psychologami z poszczególnych oddziałów szpitalnych Poradnią psychologiczno pedagogiczną w Kętrzynie Powiatowym Urzędem Pracy w Kętrzynie Rodzicami jako przedstawicielami zawodów Komendą Powiatową w Kętrzynie, Strażą Graniczną w Kętrzynie oraz innymi instytucjami. 8. EWALUACJA Ewaluacja WSDZ jest stałym elementem wdrażania działań doradczych w szkole, aby propozycje warsztatów były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów i ich rodziców. Na podstawie kwestionariusza ewaluacji wypełnianego na bieżąco przez wychowawców (zał. Nr1) i nauczycieli, ankiety przeprowadzonej wśród uczniów kl. IV- VIII oraz rozmów z uczniami kl. I-III doradca zawodowy sporządzi sprawozdanie i przedstawi Dyrektorowi Szkoły i Radzie Pedagogicznej na koniec roku szkolnego. 7
9. PODSUMOWANIE W ramach Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Szkoła będzie przygotowywać uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu. Szkoła będzie prowadzić zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. Opis wiadomości i umiejętności zdobytych przez ucznia będzie zgodny z ideą europejskich ram kwalifikacji. Szkoła, doradca zawodowy oraz poszczególni nauczyciele będą prowadzić działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia od strony zawodowej stosownie do jego potrzeb, możliwości i stanu zdrowia. 8
PLAN PRACY W ZAKRESIE DORADZTWA ZAWODOWEGO W ROKU SZKOLNYM 018/019 Lp. Zadania Sposób realizacji Realizatorzy 1 Poznanie siebie 4 Świat zawodów i rynek pracy Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno - zawodowych 1 Poznanie siebie Świat zawodów i rynek pracy PRZEDSZKOLE - w pracy wychowawczej i dydaktycznej stwarzanie sytuacji umożliwiających wypowiedzi na temat własnych zainteresowań, określania swoich mocnych i słabych stron, opisywanie podjętych działań - zabawy naśladujące różne zawody - wycieczki, podczas których dzieci zapoznają się z różnymi zawodami - zapoznanie z zawodami wykonywanymi przez rodziców -oglądanie filmów o zawodach - spotkania z przedstawicielami różnych grup zawodowych - zapoznanie dziecka z nazwami etapów edukacji - określanie czynności, których dziecko lubi uczyć - wypowiedzi ustne dotyczące wymarzonego zawodu - dawanie dziecku możliwości decydowania w sprawach dla niego ważnych KLASY I III - stwarzanie możliwości rozwoju zainteresowań, zapoznanie się z zainteresowaniami rówieśników - autoprezentacja swoich zainteresowań, mocnych stron - zabawy w odgrywanie różnych ról zawodowych - oglądanie filmów o zawodach - wypowiedzi ustne i dyskusje na temat pracy, zawodów i ich znaczenia - wycieczki edukacyjne - spotkania z przedstawicielami różnych grup zawodowych - specjaliści - wszyscy nauczyciele -wychowawcy 9
4 Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno - zawodowych 1 Poznanie siebie 4 1 Świat zawodów i rynek pracy Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno - zawodowych Poznawanie własnych zasobów - określanie czynności, których dziecko lubi uczyć - praca plastyczna różne źródła wiedzy - wypowiedzi ustne dotyczące wymarzonego zawodu - dawanie dziecku możliwości decydowania w sprawach dla niego ważnych KLASY IV VI - określenie i autoprezentacja swoich zainteresowań, kompetencji, mocnych stron - ocena podejmowanych przez siebie działań, autokorekta - oglądanie filmów o zawodach - wypowiedzi ustne i dyskusje na temat pracy, grup zawodów i ich znaczenia - wycieczki dające możliwość poznania różnych zawodów - poznanie wartości pieniądza i jego związki z pracą - wskazywanie czynników wpływających na wybory zawodowe - spotkania z przedstawicielami różnych grup zawodowych - samodzielne docieranie do informacji i korzystanie z różnych źródeł wiedzy - wskazywanie ulubionych przedmiotów - samodzielne podejmowanie decyzji przez ucznia - współpraca grupowa oraz planowanie jej pracy, dążenie do realizacji celu - wypowiedzi ustne dotyczące planów na przyszłość, ścieżki kształcenia KLASY VII - VIII - rozpoznaje swoje zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) - charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy - określa aspiracje i potrzeby związane z własnym rozwojem i możliwe sposoby ich realizacji - ankiety -wychowawcy - wszyscy nauczyciele -wychowawca - specjaliści -wychowawca -wszyscy nauczyciele - wychowawca - wszyscy nauczyciele - wszyscy nauczyciele 10
4 Świat zawodów i rynek pracy Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno - zawodowych - testy - wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody - wskazuje drogi zdobycia wybranych zawodów - uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka - konfrontuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy oraz oczekiwaniami pracodawców - filmy o tematyce zawodowej - wycieczki zawodoznawcze - spotkania z przedstawicielami różnych grup zawodowych - charakteryzuje strukturę systemu edukacji - zapoznanie się z ofertami różnych szkół i szkół wyższych, analiza kryteriów rekrutacyjnych - rozumie znaczenie uczenia się przez całe życie - wycieczki na dni otwarte różnych szkół - określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów; - planowanie ścieżki kariery, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów; - identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery. - wychowawca - wszyscy nauczyciele - wszyscy nauczyciele OGÓLNE 1 Doskonalenie umiejętności pracy zespołowej oraz kształtowania właściwych relacji społecznych - w pracy wychowawczej i dydaktycznej stwarzanie sytuacji umożliwiających pracę zespołową - realizacja projektów grupowych - wprowadzanie elementów oceniania kształtującego - warsztaty kształtujące umiejętność współpracy w grupie - nauczyciele - specjaliści 11
Uświadomienie czynników pomagających i przeszkadzających w procesie uczenia się - przeprowadzenie zajęć w ramach godziny wychowawczej - dbanie o sprzyjające warunki uczenia się podczas zajęć dydaktycznowychowawczych - nauczyciele 4 5 6 Umożliwienie prezentacji swoich zainteresowań, pasji i talentów Zapoznanie uczniów ze specyfiką wybranych zawodów Informowanie o potrzebach, zasobach uczniów i ich predyspozycjach oraz konieczności ich rozwoju Wspieranie rodziców w procesie doradczym - włączanie uczniów w przygotowanie i przeprowadzenie zajęć zgodnie z ich predyspozycjami - angażowanie uczniów w konkursach, akcjach, kampaniach - zachęcanie uczniów do udziału w kołach zainteresowań, - organizowanie spotkań z przedstawicielami różnych zawodów - wykorzystywanie różnych sytuacji dydaktyczno-wychowawczych w celu prezentacji ciekawych zawodów - wycieczka do zakładu pracy - uświadomienie roli pracy w życiu człowieka (filmy, programy, książki) - rozmowy - dyskusje - przekazywanie informacji na radach pedagogicznych - analiza dokumentacji - udzielanie informacji na temat predyspozycji uczniów - kierowanie do specjalistów - przekazanie informacji dotyczących struktury szkolnictwa (ulotki, pogadanka) - nauczyciele i wychowawcy - nauczyciele - nauczyciele - specjaliści - nauczyciele - specjaliści 1
KWESTIONARIUSZ EWALUACJI na rok szkolny 018/019 realizacja zagadnień z doradztwa zawodowego 1. Klasa.. Wychowawca klasy.. Załącznik nr 1 LP. DATA TEMAT REALIZOWANEGO ZAGADNIENIA PODPIS 1 4 5 6 7 8 1
9 10 11 1 1 14 15 16 17 18 19 14
0 1 15