PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MUZYKI W KLASACH IV-V -VI Realizowany program Muzyczny Świat nr dopuszczenia 495/1/2012 TREŚCI PROGRAMOWE W KLASIE IV Zasady muzyki - taktowanie na dwa, na trzy, na cztery. - wartości rytmiczne nut i pauz (ćwierćnuta, ósemka, półnuta, cała nuta, szesnastka). - wartości rytmiczne przedłużane kropką i łukiem, oraz łuk łącznik. - odczytywanie i zapisywanie prostych ugrupowań rytmicznych z zastosowaniem zasad budowy taktu (oznaczenie taktowe, wartości rytmiczne nut i pauz, kreska taktowa). - artykulacja staccato i legato. - oznaczenia agogiczne, dynamiczne, artykulacyjne i skróty ich pisowni. - utrwalenie nazw solmizacyjnych i literowych dźwięków gamy C-dur oraz pisowni nut na pięciolinii. - ostinato rytmiczne. - synkopa. - repetycja, volta. Formy muzyczne - utrwalenie formy ABA. - kanon. Wiadomości o muzyce - twórcy i wykonawcy muzyki. - klasyfikacja instrumentów perkusyjnych. - polskie tańce narodowe. - obrzędy i zwyczaje ludowe. - muzyka krakowska.
Życie i twórczość kompozytorów - poznanie biografii i dorobku kompozytorskiego Fryderyka Chopina. - poznanie biografii i dorobku kompozytorskiego Wolfganga Amadeusza Mozarta. - poznanie utworów kompozytorów polskich i europejskich (m. in. G. Bacewicz, S. Moniuszko, P. Czajkowski, W.A. Mozart, J. Haydn, C. Saint-Saёns, L. van Beethoven, S. Prokofiew, R. Schumann, C. Debussy). Aktywność muzyczna Mowa i śpiew: - rytmizowanie tekstów wierszy, przysłów i powiedzonek, - śpiewanie piosenek okolicznościowych, patriotycznych i dziecięcych (różnorodnych tematycznie), - śpiewanie pieśni i przyśpiewek ludowych, - śpiewanie piosenek opartych na rytmach tanecznych, - śpiewanie solmizacją melodii piosenek i innych jednogłosowych utworów wokalnych, - wykonywanie ćwiczeń oddechowych, prawidłowej dykcji, intonacyjnych. Gra na instrumentach: - odtwarzanie na instrumentach prostych rytmów i motywów melodycznych, - granie melodii ludowych, - granie motywów muzycznych z utworów różnych kompozytorów, - granie melodii opartych na rytmach tanecznych, - granie motywów muzycznych i melodii z ostinato rytmicznym, - granie wstępów i zakończeń do piosenek, - granie akompaniamentów rytmicznych i melodycznych do piosenek. Słuchanie muzyki: - słuchanie utworów przeznaczonych na różne zespoły wykonawcze, - słuchanie utworów przeznaczonych na różne instrumenty,
- słuchanie utworów w formie kanonu, - słuchanie przykładów muzyki ludowej i stylizowanej, - słuchanie utworów muzycznych opartych na rytmach polskich tańców narodowych i tańców innych narodów, - słuchanie utworów o charakterze ilustracyjno-programowym. Ruch przy muzyce: - odtwarzanie ruchem i gestodźwiękami prostych rytmów i schematów rytmicznych, - realizacja ruchowa prostych form muzycznych, - tańczenie tańców ludowych i regionalnych, - inscenizowanie ruchem obrzędów ludowych, - tańczenie w parze podstawowych kroków i figur wybranych tańców narodowych. Twórczość muzyczno-ruchowa: - tworzenie na instrumentach ilustracji muzycznych do tekstów literackich, - improwizacje ruchowe do muzyki, - układanie melodii do tekstów wierszy, - interpretacja utworów środkami pozamuzycznymi: ruchem, plastycznie.
TREŚCI PROGRAMOWE W KLASIE V Zasady muzyki - znaki notacji muzycznej - półton i cały ton - znaki chromatyczne - kropka przy nucie - przedtakt - trójdźwięk - triada harmoniczna gamy C-dur - system dur i mol Wiadomości o muzyce - instrumenty strunowe szarpane, strunowe uderzane, - kwartet smyczkowy, - orkiestra symfoniczna - opera: główne części opery, głosy śpiewaków - kultura ludowa: etnografia, tradycje, obrzędy, pieśni, instrumenty Formy muzyczne - utrwalanie form: kanon, AB, ABA - rondo - elementy opery Życie i twórczość kompozytorów - Stanisław Moniuszko, Ludwik van Beethoven: poznanie biografii i dorobku kompozytorskiego - poznanie utworów kompozytorów polskich i europejskich, tj. J. Haydn, W. A. Mozart, J.S. Bach, A. Vivaldi, N. Paganini, F. Chopin, C. Debussy, J. Strauss
Aktywność muzyczna Mowa i śpiew: - rytmizowanie tekstów wierszy i przysłów - śpiewanie piosenek: z pamięci 10 różnorodnych tematycznie piosenek, pieśni i przyśpiewek ludowych solo, w zespole z akompaniamentem lub a capella - śpiewanie solmizacją gam, melodii piosenek i fragmentów utworów instrumentalnych - wykonywanie ćwiczeń dykcji, oddechowych i intonacyjnych Gra na instrumentach - granie na instrumentach z zapisu nutowego i ze słuchu, solo i w zespole -odtwarzanie na instrumentach prostych rytmów i motywów melodycznych - granie melodii ludowych - granie motywów muzycznych z utworów różnych kompozytorów - granie akompaniamentów rytmicznych i melodycznych do piosenek i utworów z literatury muzycznej - improwizacje instrumentalne Słuchanie muzyki - słuchanie utworów przeznaczonych na różne instrumenty - słuchanie utworów w wykonaniu orkiestry symfonicznej i innych zespołów wykonawczych - słuchanie utworów opartych na rytmach tanecznych - słuchanie fragmentów oper Ruch przy muzyce - podstawowy krok samby i cza-czy - improwizacje ruchowe do słuchanych utworów i piosenek - odtwarzanie ruchem i gestodźwiękami prostych schematów rytmicznych, akompaniowanie do piosenek - realizacja ruchowa poznawanych form muzycznych
Twórczość muzyczno-ruchowa - tworzenie ilustracji muzycznych do tekstów literackich - improwizacje ruchowe do muzyki - interpretacje utworów środkami pozamuzycznymi: ruchem, plastycznie, słowem
TREŚCI PROGRAMOWE W KLASIE VI Zasady muzyki - notacja muzyczna - elementy muzyki - budowa okresowa utworu, w tym: fraza, zadanie, okres muzyczny - takty proste i złożone Wiadomości o muzyce - epoki stylistyczne w muzyce: średniowieczne, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzyka współczesna (charakterystyczne cechy epoki, przykłady utworów, twórcy muzyki przedstawiciele danej epoki) - aerofony instrumenty dęte drewniane, dęte blaszane, organy - przykłady instrumentów z epoki renesansu - muzyka programowa - muzyka filmowa - tańce z różnych stron świata - style muzyki rozrywkowej Formy muzyczne - utrwalanie form: AB, ABA, ABA1, rondo, kanon, opera - elementy baletu, musicalu - wariacja Życie i twórczość kompozytorów: - Jan Sebastian bach - Witold Lutosławski Poznanie twórczości przedstawicieli z poszczególnych epok stylistycznych
Aktywność muzyczna Mowa i śpiew - rytmizowanie tekstów, wierszy i przysłów - śpiewanie pieśni: 10 różnorodnych piosenek patriotyczne, historyczne, z repertuaru młodzieżowego ludowe wykonanie z pamięci, solo, w zespole, z akompaniamentem lub a capaella - śpiewanie solmizacją ćwiczeń lub fragmentów utworów muzycznych - wykonanie ćwiczeń prawidłowej emisji głosu Gra na instrumentach: - odtwarzanie na instrumentach prostych rytmów i motywów melodycznych, - granie melodii ludowych, - granie motywów muzycznych z utworów różnych kompozytorów, - granie melodii opartych na rytmach tanecznych, - granie motywów muzycznych i melodii z ostinato rytmicznym, - granie wstępów i zakończeń do piosenek, - granie akompaniamentów rytmicznych i melodycznych do piosenek, -granie utworów dwugłosowych. Słuchanie muzyki: - słuchanie utworów przeznaczonych na różne zespoły wykonawcze, - słuchanie utworów przeznaczonych na różne instrumenty, - słuchanie fragmentów baletów i musicalu, -słuchanie przykładów muzyki programowej, -słuchanie przykładów muzycznych z różnych epok stylistycznych, - słuchanie przykładów muzyki ludowej i stylizowanej, - słuchanie utworów muzycznych opartych na rytmach polskich tańców narodowych i tańców innych narodów.
Ruch przy muzyce: - odtwarzanie ruchem i gestodźwiękami prostych schematów rytmicznych, - realizacja ruchowa prostych form muzycznych, - tańczenie tańców ludowych i regionalnych, - tańczenie w parze podstawowych kroków i figur wybranych tańców : polka, walc angielski. Twórczość muzyczno-ruchowa: - tworzenie na instrumentach ilustracji muzycznych do tekstów literackich, - improwizacje ruchowe do muzyki, - układanie melodii do tekstów wierszy, - interpretacja utworów środkami pozamuzycznymi: ruchem, plastycznie.
KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Przy określaniu poziomu nabytych umiejętności i stopnia opanowania wiadomości przewidzianych w programie nauczania uwzględnia się: - poziom uzdolnień i indywidualne możliwości ucznia, - jego wysiłek wkładany w wywiązywanie się z powierzonych zadań, - stosunek do zajęć, - aktywność i zaangażowanie w czasie zajęć, - uzyskany poziom wiedzy i umiejętności w zakresie różnych form aktywności muzycznej i wiadomości z teorii oraz historii muzyki, - rozwijanie własnych umiejętności i zainteresowań muzycznych, - podejmowanie dodatkowych zadań, - włączanie się w życie artystyczne szkoły i środowiska, - postawę wobec wytworów sztuki i dóbr kultury.
ELEMENTY OCENIANE ORAZ METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ I POSTĘPÓW UCZNIÓW 1.Umiejętności praktyczne: śpiew sprawdzenie stopnia opanowania utworów wokalnych: - śpiewanie piosenek, pieśni, przyśpiewek ludowych lub ich fragmentów solo, w małej grupie lub w zespole klasowym, gra na instrumentach - sprawdzenie stopnia opanowania utworu instrumentalnego: - zagranie utworu lub jego fragmentu na dzwonkach lub flecie, - zagranie akompaniamentu rytmicznego na instrumencie perkusyjnym, - zagranie w zespole odpowiedniej partii instrumentalnej utworu, taniec sprawdzenie stopnia opanowania kroków i figur tanecznych wybranych tańców ludowych, narodowych, towarzyskich: - tańczenie solo, - tańczenie z partnerem, - tańczenie w zespole układu choreograficznego wybranego tańca, umiejętność formułowania problemów, wyciągania wniosków i poszukiwania własnych rozwiązań, umiejętność współpracy w grupie. 2. Wiedza z zakresu kultury muzycznej: - krótkie sprawdziany wiadomości uczniów. (Obejmują zazwyczaj jeden zakres tematyczny), - muzyczne ćwiczenia, quizy, zagadki, - wypowiedzi: na temat słuchanych utworów, twórczości kompozytorów, głównych osiągnięć epoki muzycznej, wybrany temat związany z muzyką, - przygotowanie materiałów do lekcji na określony temat. 3. Aktywność na zajęciach - oceniane jest czynne uczestnictwo ucznia podczas zajęć w rozwiązywaniu problemu, zbiorowej dyskusji, itp. 4. Praca z zeszytem ćwiczeń. Ocenie podlega: systematyczność, poprawność oraz estetyka wykonywanych ćwiczeń, prac domowych, podejmowanie zadań dodatkowych, np. Ćwiczenie dla mistrza.
5. Odpowiedź ustna oceniane są krótsze lub dłuższe ustne wypowiedzi ucznia na pytanie skierowane do niego przez nauczyciela. Oceniając na stopień odpowiedź ustną nauczyciel bierze pod uwagę: - zawartość rzeczową, wyrażanie sądów, uzasadnianie, umiejętność formułowania myśli, 6. Praca domowa - oceniana jest praca pisemna, ustna lub zadanie praktyczne zlecone przez nauczyciela do samodzielnego wykonania w domu. 7. Stosunek ucznia do przedmiotu. 8. Praca pozalekcyjna, np. udział w konkursach, występach artystycznych, kołach zainteresowań, pracy na rzecz szkoły i środowiska, itp.
KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW W SKALI OCEN SZKOLNYCH Ocenę celujący otrzymuje uczeń, który opanował 100% wymagań podstawowych i 95 % ponadpodstawowych, a także: - szczególnie interesuje się muzyką, posiada rozszerzone wiadomości z zakresu wiedzy o muzyce oraz umiejętności twórcze z zakresu tworzenia i ekspresji muzycznej, - ma wzorowo zorganizowany warsztat pracy, - jest wyróżniająco aktywny na lekcjach, - samodzielnie i twórczo rozwija indywidualne uzdolnienia artystyczne i zainteresowania muzyczne na zajęciach pozalekcyjnych, np. w zespole wokalnym, zespole instrumentalnym, zespole tanecznym, - sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w praktycznych i teoretycznych zadaniach muzycznych, - proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy, - prezentuje swoje umiejętności muzyczne w szkolnych i środowiskowych uroczystościach, akademiach, imprezach artystycznych, - reprezentuje szkołę w konkursach muzycznych, - uczestniczy w życiu kulturalnym poprzez udział w koncertach i spektaklach muzycznych. Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń, który opanował 90% wymagań podstawowych i 80 % ponadpodstawowych, ponadto: - posługuje się w szerokim zakresie zdobytymi wiadomościami w praktycznych i teoretycznych zadaniach muzycznych, - realizuje pomysły muzyczne rozwijając własne uzdolnienia i zainteresowania muzyczne, - ma bardzo dobrze zorganizowany warsztat pracy, - wykazuje dużą aktywność na lekcji, - starannie wykonuje ćwiczenia praktyczne, - bardzo dobrze wywiązuje się z powierzonych zadań, - potrafi bronić swój pogląd i postawę twórczą, - jest zawsze przygotowany do zajęć.
Ocenę dobry otrzymuje uczeń, który opanował 80 % wymagań podstawowych i 50 % wymagań ponadpodstawowych a także: - potrafi wykorzystać zdobyte wiadomości i umiejętności w ćwiczeniach i zadaniach muzycznych, - stara się wywiązywać ze swoich obowiązków, - ma dobrze zorganizowany warsztat pracy, - samodzielnie rozwiązuje typowe zadania praktyczne i teoretyczne, - zazwyczaj pracuje systematycznie i efektywnie (indywidualnie i w zespole), - poprawnie formułuje wnioski, - dobrze wywiązuje się z powierzonych zadań, - bierze czynny udział w zajęciach lekcyjnych. Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń, który opanował 75% wymagań podstawowych, ponadto: - wykonuje typowe ćwiczenia i zadania muzyczne o średnim stopniu trudności, często z pomocą nauczyciela, - nie zawsze pracuje systematycznie, - rzadko uczestniczy w dyskusjach i pracach zespołowo-grupowych, - przejawia niezdecydowanie i powściągliwość w działaniach muzycznych, - ma słabo zorganizowany warsztat pracy. Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który opanował 50% wymagań podstawowych, a także: - z pomocą nauczyciela realizuje ćwiczenia i zadania muzyczne o łatwym stopniu trudności, nie potrafi samodzielnie wykonać działań w poszczególnych formach aktywności, - nie pracuje systematycznie, - niestarannie wykonuje ćwiczenia, - niechętnie podejmuje działania muzyczne, - biernie uczestniczy w zajęciach. - trudno organizuje swój warsztat pracy - nie wywiązuje się z obowiązków i powierzonych zadań. Ocenę niedostateczny otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum wiadomości określonych programem nauczania oraz: - nie przejawia zainteresowania przedmiotem oraz żadnej aktywności muzycznej, - wyraża lekceważący stosunek do przedmiotu, - nie opanował żadnych umiejętności muzycznych, - jest nieprzygotowany do lekcji,
- nie prowadzi zeszytu przedmiotowego, nie uzupełnia ćwiczeń, - nie wykazuje żadnej chęci poprawy oceny, - wykazuje całkowitą niechęć do przedmiotu oraz pracy. Ocena niedostateczna nie jest wynikiem braku możliwości i uzdolnień muzycznych ucznia, ale wynika z jego całkowitej niechęci do realizacji zadań edukacyjnych i lekceważącego stosunku do przedmiotu.