HISTORIA - PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W GIMNAZJUM w roku szkolnym 2015/2016 nauczyciel: Tomasz Bieryłło klasy: 1b, 1d, 1g Program realizowany jest w ciągu 6 godzin w trzyletnim cyklu nauczania, w przedziale: kl. I - 2 godziny tygodniowo, kl. II - 2 godziny tygodniowo, kl. III - 2 godziny tygodniowo. Celem nauczania przedmiotu historia w gimnazjum jest: pogłębianie zainteresowania uczniów przeszłością, przedstawienie dziejów Polski w połączeniu z dziejami Europy i świata, kształtowanie umiejętności dostrzegania związków między historią ojczystą, a powszechną, rozwijanie myślenia historycznego i krytycyzmu, wprowadzanie i utrwalanie pojęć niezbędnych do zrozumienia życia politycznego, gospodarczego i społecznego, rozwijanie umiejętności dostrzegania złożoności związków przyczynowo-skutkowych w dziejach. Cele oceniania: poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie, pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju, motywowanie ucznia do dalszej pracy, dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach, specjalnych uzdolnieniach ucznia, umożliwienie nauczycielowi doskonalenie metod pracy dydaktyczno-wychowawczej. Przedmiotem oceny na lekcjach są: wiadomości, umiejętności, aktywność na lekcji (ocena wystawiana jest w oparciu o plusy i minusy). Formy wyrażania oceny: Oceny śródroczne i końcowe obowiązują w następującej skali: stopień celujący 6 stopień bardzo dobry 5 stopień dobry 4 stopień dostateczny 3 stopień dopuszczający 2 stopień niedostateczny 1 Oceny cząstkowe obowiązują w następującej skali: % materiału zaliczonego pozytywnie Stopień szkolny Poniżej 40 % Niedostateczny ( 1 ) 40 % - 54 % Dopuszczający ( 2 ) 55 % - 74 % Dostateczny ( 3 ) 75 % - 89 % Dobry ( 4 ) 90 % - 95 % Bardzo dobry ( 5 ) 96 % - 100% Celujący ( 6 ) Wprowadza się plusy i minusy jako odrębne znaki: trzy plusy - bardzo dobry trzy minusy - niedostateczny plus i minus - równoważą się Plus oznacza: odrobienie typowego zadania domowego, (trzy plusy dają ocenę bardzo dobrą) wykonanie ćwiczenia, przygotowanie materiałów do lekcji, 1
przygotowania krzyżówek, rebusów, innych ciekawych form przerw śródlekcyjnych, zgłaszanie się i aktywne rozwiązywanie problemów dotyczących treści nauczania, aktywną pracę w grupach, pomoc koleżeńską w szkole i poza szkołą w zakresie treści nauczania. Minus oznacza: brak zadania domowego (trzy minusy dają ocenę niedostateczną), brak zeszytu, w którym należało odrobić zadanie domowe, brak niezbędnych materiałów, potrzebnych do realizacji tematu lekcji, niewykonanie prostych, typowych czynności w toku lekcji (nie są one związane z wolnym tempem pracy ucznia), biernej, nieaktywnej pracy w grupach. Obowiązuje następująca hierarchia ważności ocen: oceny z prac klasowych, oceny z kartkówek, oceny z odpowiedzi ustnych, aktywność ucznia na lekcji, oceny z prac domowych, realizowanych projektów oraz inicjatyw własnych ucznia; uczestnictwo ucznia w uroczystościach szkolnych. Lektury historyczne: Na ocenę dobrą należy zaliczyć jedną lekturę Na ocenę bardzo dobrą należy zaliczyć dwie lektury Na ocenę celującą należy zaliczyć cztery (!!!) lektury Na ocenę dostateczną - nie trzeba zaliczać lektur. Możliwe jest również proponowanie i zdawanie własnych ulubionych lektur. W tym wypadku przynajmniej jedna z nich musi dotyczyć tematyki omawianej na zajęciach. Podstawą do wystawienia ocen okresowych nie jest średnia arytmetyczna. Prace klasowe są obowiązkowe i jeśli uczeń opuścił pracę klasową z przyczyn losowych, powinien napisać ją w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Praca klasowa obejmuje zwykle jeden dział programowy. Jeżeli dział jest obszerny uczniowie mogą pisać pracę klasową po zrealizowaniu znacznej jego części. Praca klasowa jest zapowiedziana co najmniej tydzień wcześniej i omówiony jest jej zakres oraz kryteria wymagań. Na koniec okresu nie przewiduje się pracy klasowej zaliczeniowej. Kartkówki nie są zapowiadane, materiał, który obejmują dotyczy najwyżej 3 ostatnich lekcji. Istnieje możliwość komunikacji z nauczycielem drogą elektroniczną na adres historia.zadania@gmail.com. Na ten adres można także wysyłać wykonane przez uczniów zadania domowe zadane przez nauczyciela. Uwaga: Próby plagiatów (praca metodą wytnij wklej będą oceniane negatywnie! 2
MOŻLIWOŚCI I ZASADY POPRAWIANIA OCEN NIEDOSTATECZNYCH 1. Ocena okresowa i jej wpływ na ocenę końcową. Uczeń, który uzyskał ocenę niedostateczną za I okres ma obowiązek zaliczenia tego okresu w terminie uzgodnionym z nauczycielem, nie później jednak niż do 30 marca. Zaliczenie to oznacza, że przy wystawianiu oceny końcowej nauczyciel będzie I okres traktował jako zaliczony na ocenę dopuszczającą. 2. Ocena cząstkowa: a) odpowiedź ustna nie można jej poprawić bezpośrednio, po uzyskaniu oceny b) praca kontrolna uczeń może ją poprawić w terminie dwóch tygodni od momentu ogłoszenia wyników tej pracy, w terminie i formie uzgodnionej z nauczycielem. Przysługuje tylko jedno podejście do poprawy, c) kartkówka nie można jej poprawić MOŻLIWOŚCI I TRYB ZGŁASZANIA PRZEZ UCZNIÓW BRAKU PRZYGOTOWANIA DO LEKCJI BIEŻĄCEJ ORAZ ABSENCJA PODCZAS PRAC KONTROLNYCH 1. Brak przygotowania do lekcji bieżącej. Uczeń ma prawo do dwukrotnego w ciągu okresu, zgłoszenia swojego nieprzygotowania do lekcji bieżącej. Czyni to niezwłocznie na początku zajęć. Po wykorzystaniu tej możliwości każde kolejne zgłoszenie będzie uwzględnione tylko w przypadku udokumentowanego zdarzenia losowego lub na skutek dłuższej nieobecności ucznia w wyniku jego choroby (powyżej tygodnia). Podobna sytuacja dotyczy zadań domowych. 2. Absencja na pracy kontrolnej: a) usprawiedliwiona jeżeli uczeń nie uczestniczył w pracy kontrolnej z powodu choroby lub innych wypadków losowych, zobowiązany jest do poświadczenia tego faktu poprzez przedstawienie wiarygodnego usprawiedliwienia w ciągu tygodnia od powrotu do szkoły. Jeżeli nieobecność jest usprawiedliwiona, uczeń niezwłocznie na pierwszej lekcji od momentu powrotu do szkoły zgłasza się do nauczyciela, z którym ustala termin i formę zaliczenia zaległej pracy kontrolnej (nie później jednak niż dwa tygodnie od daty powrotu ucznia do szkoły), b) nieusprawiedliwiona w przypadku nieusprawiedliwienia tej nieobecności przez wychowawcę uczeń zalicza tę pracę w terminie narzuconym przez nauczyciela i nie przysługuje mu prawo do ewentualnej poprawy tej pracy. TRYB WYSTAWIANIA OCENY OKRESOWEJ I ROCZNEJ 1. Przy wystawianiu oceny okresowej uwzględniane będą wszystkie oceny cząstkowe, jakie uczeń uzyskał w ciągu okresu. Każdy okres musi się kończyć oceną pozytywną, aby uzyskać zaliczenie roku. Brak zaliczenia I lub II okresu powoduje niezaliczenie roku. 2. Ocenę celującą na koniec roku, okresu otrzymuje uczeń, którego oceny cząstkowe pozwalają na ubieganie się o taką ocenę oraz bardzo aktywnie uczestniczy w zajęciach, przygotowuje wystąpienia, referaty, uczestniczy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. 3. W indywidualnych przypadkach uczeń ma prawo pod koniec I okresu lub roku ubiegać się o ocenę wyższą niż proponowana przez nauczyciela. Warunkiem jest: - właściwy stosunek do przedmiotu, systematyczna praca w okresie (brak nieusprawiedliwionych nieobecności, spóźnień, nieobecności na sprawdzianach, kartkówkach itp.) - zdanie uzgodnionego materiału, napisanie testu, sprawdzianu itp. 3
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA KLASA I GIMNAZJUM OCENA NIEDOSTATECZNA Uczeń ma bardzo duże braki w zakresie podstawowej wiedzy (tzw. minimum), nie rozumie prostych poleceń, nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi odtworzyć fragmentarycznej wiedzy, wykazuje się brakiem systematyczności (nie odrabia prac domowych) i chęci do nauki. Nie podejmuje prób rozwiązywania najprostszych zadań, nawet przy pomocy nauczyciela. Jest całkowicie bierny, przeszkadza, nie uważa na lekcjach. POZIOM WYMAGAŃ KONIECZNYCH OCENA DOPUSZCZAJĄCA UMIEJĘTNOŚCI Opisuje środowisko geograficzne, w którym rozgrywały się wydarzenia z przeszłości. Dostrzega związek między przyrodą, osadnictwem, gospodarką. Szereguje wydarzenia w ciągach chronologicznych. Rozróżnia podstawowe typy źródeł historycznych. WIEDZA Dysponuje niepełną wiedzą określoną programem. Przedstawia najważniejsze informacje z przeszłości. Przedstawia na osi czasu najstarsze ślady życia człowieka. Odtwarza i opisuje warunki życia człowieka pierwotnego. Posługuje się pojęciami: prahistoria, człowiek pierwotny, archeologia. Potrafi zlokalizować na mapie najstarsze cywilizacje. Dostrzega przejawy świadomej ingerencji człowieka w świat przyrody. Potrafi charakteryzować wierzenia religijne ludów starożytnego wschodu. Zna odmienność religijną Żydów. Rozumie pojęcia: hieroglify, piramida, Biblia, polis, Hellada, olimpiada, demokracja, niewolnicy, republika, imperium, barbarzyńcy, chrześcijaństwo, islam, lokacja, przywilej, styl romański, kronika, uniwersytet. Opisuje środowisko st. Grecji. Rozumie, dlaczego Grecy żyli w rozproszeniu. Rozróżnia, gł. warstwy społeczne w Atenach i Sparcie. Zna pobieżnie najważniejsze mity. Wymienia najważniejsze bóstwa greckie i rzymskie. Potrafi wyjaśnić miejsce i rolę sportu w życiu starożytnych Greków. Charakteryzuje środowisko geogr. Italii. Pobieżnie wyjaśnia mechanizm sprawowania władzy w republice rzymskiej. Opisuje życie codzienne w Rzymie. Wymienia główne osiągnięcia greckie, rzymskie, bizantyjskie i arabskie. Potrafi wymienić władców z dynastii Piastów. Zna znaczenie piastowskich koronacji. Potrafi odtworzyć układ miasta średniowiecznego. Rozpoznaje gł. style architektury średniowiecza. POZIOM WYMAGAŃ PODSTAWOWYCH OCENA DOSTATECZNA Uczeń posiada kompetencje określone w poziomie pierwszym na ocenę dopuszczającym UMIEJĘTNOŚCI Sytuuje wydarzenia w czasie i w przestrzeni. 4
Zna podstawowe źródła wiedzy o przeszłości, wyciąga proste wnioski z otrzymanych informacji. Wskazuje elementy tradycji w życiu współczesnym. Dysponuje podstawowymi umiejętnościami umożliwiającymi uzupełnienie braków i luk w wiedzy niezbędnej do dalszego kształcenia. WIEDZA Potrafi wytłumaczyć wpływ rewolucji neolitycznej na organizację społeczności ludzkich. Rozumie ciągłość życia społecznego, przechodzenia jednych form w drugie. Rozumie, dlaczego w obszarach nadrzecznych rozwinęły się pierwsze cywilizacje. Zna zasady funkcjonowania monarchii despotycznej i strukturę społeczeństwa egipskiego. Rozpoznaje różne rodzaje pisma. Ocenia znaczenie religii w życiu Żydów. Potrafi wskazać trwałe osiągnięcia kultury Starożytnego Wschodu. Opowiada mity, objaśnia sentencje antyczne. Odróżnia teatr grecki od współczesnego. Wyjaśnia przyczyny rozwoju terytorialnego Rzymu. Potrafi wymienić elementy kultury antycznej przejętej przez Rzymian. Potrafi ustalić, co z dziedzictwa antycznego przetrwało do naszych czasów. Wyjaśnia przyczyny podziału i upadku Cesarstwa Rzymskiego. Rozumie, na czym polegała rola Arabów w przekazie dziedzictwa kulturowego starożytności. Ocenia przemiany w mieście i na wsi. Opisuje modele życia codziennego różnych stanów. Zna i ocenia wartości życia człowieka średniowiecza. Opisuje obyczaje i modele wychowania. Posługuje się pojęciami: rewolucja neolityczna, monarchia despotyczna, stanowa, dekalog, mitologia, obywatel, wychowanie spartańskie, prowincja, legiony, cesarstwo, konsul, kościół, lenno, chrystianizacja, immunitet. POZIOM WYMAGAŃ ROZSZERZAJĄCYCH OCENA DOBRA UMIEJĘTNOŚCI: uczeń posiada kompetencje określone w poziomach na ocenę dopuszczającą i dostateczną. I ponadto: Porównuje wydarzenia z przeszłości dostrzega analogie historyczne. Ustosunkowuje się do dzieł sztuki w kategoriach estetycznych, obserwuje je, wyciąga wnioski. Dostrzega dynamikę zmian w przeszłości. Odtwarza fragmenty rzeczywistości historycznej na podstawie źródeł i literatury. Samodzielnie pracuje z mapą. Wchodzi w role. Prawidłowo posługuje się terminologią historyczną. Wypowiada się płynnie; poprawnie pod względem stylistycznym i gramatycznym. Wypowiedzi jego są samodzielne. WIEDZA: uczeń posiada kompetencje na ocenę dopuszczającą i dostateczną. Ponadto: Dostrzega przejawy świadomej ingerencji człowieka w świat przyrody. Ustala zasięg przestrzenny wielkiej kolonizacji, rozumie jej istotę. Rozróżnia formy ustrojowe, porównuje z wcześniej poznanymi ustrojami państw starożytnych. Wskazuje elementy tradycji starożytnej we współczesności. Potrafi opisać grecki kanon estetyczny. Potrafi opracować notę biograficzną postaci historycznej. Wyjaśnia przyczyny kryzysu i upadku republiki rzymskiej. Rozumie znaczenie chrystianizacji Słowian. Wyjaśnia przyczyny rozłamu w kościele i próby przywracania jego jedności. Wymienia przyczyny wypraw krzyżowych i ich skutki. Opisuje style w architekturze. 5
Zestawia osiągnięcia władców z dynastii Piastów w polityce zewnętrznej i zagranicznej. Wskazuje trwałe osiągnięcia kultury średniowiecza i ich elementy w kulturze współczesnej. Posługuje się pojęciami: judaizm filozofia, tyrania, senat, cenzor, dyktator, gospodarka towarowopieniężna, schizma, renta feudalna. POZIOM WYMAGAŃ DOPEŁNIAJĄCYCH OCENA BARDZO DOBRA UMIEJĘTNOŚCI: uczeń posiada kompetencje na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą i ponadto: Formułuje i przedstawia własne opinie na forum publicznym w debatach i dyskusjach. Dostrzega ciągłość i zmienność w różnych formach życia społecznego Podejmuje i wykonuje zadania o charakterze dobrowolnym, np. gromadzi materiały, przygotowuje referaty. Interpretuje źródła historyczne. Integruje wiedzę uzyskaną z różnych źródeł. Wypowiada się płynnie i samodzielne. Wnioskuje i rozumuje w kategoriach przyczynowo-skutkowych. WIEDZA: uczeń posiada kompetencje na ocenę dopuszczającą, dostateczną i dobrą. Ponadto: Symuluje obrady różnych gremiów oraz objaśnia funkcjonowanie ustroju w działaniu. Rozumie, że cechą starożytnych cywilizacji była wielokulturowość Dostrzega zmiany w kulturze społeczeństwa rzymskiego, jego status prawny i rolę gospodarczą niewolników. Wyjaśnia przyczyny rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa w krajach cesarstwa rzymskiego. Rozumie, na czym polegała współpraca państwa i kościoła w czasach Karola Wielkiego Rozumie rolę państwa w życiu społeczeństw słowiańskich. Porównuje i interpretuje różne opinie na temat tych samych wydarzeń historycznych Potrafi wyjaśnić istotę sporu o inwestyturę. Wyjaśnia zasady nowego prawa osadniczego, dostrzega ich związek z rozwojem gospodarczym. Porównuje i rozróżnia różne typy monarchii, (m. patrymonialna, stanowa) Dostrzega związki między historią powszechną, narodową, regionalną. Posługuje się pojęciami; politeizm, monoteizm, periojkowie, heloci, oligarchia, inwestytura, m. patrymonialne, schizma. OCENA CELUJĄCA Uczeń w zakresie swojej wiedzy wykracza poza podstawy programowe danego szczebla nauczania. Dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł. Uczeń samodzielnie interpretuje wydarzenia, dokonuje selekcji, porównań. Jego wypowiedzi ustne i pisemne charakteryzują się wzorowym językiem. Na lekcjach jest bardzo aktywny, odgrywa rolę pomocnika nauczyciela, gromadzi materiały. W myśleniu historycznym wykazuje wiedzę z innych pokrewnych przedmiotów. Potrafi sam formułować pytania i rozwiązywać problemy. Bierze udział w konkursach historycznych. Uczeń w ciągu okresu zalicza u nauczyciela cztery lektury historyczne. WYMAGANIA DODATKOWE: Na ocenę dobrą należy zaliczyć jedną lekturę historyczną w okresie. Na ocenę bardzo dobrą należy zaliczyć dwie lektury historyczne w okresie. Na ocenę celującą należy zaliczyć cztery lektury historyczne w okresie. Lista lektur dostępna jest na gazetce ściennej w sali. 6