DECYZJA Nr 9 / ŻG / 2011

Łódzki Wojewódzki Inspektor Łódź, dnia 11.02.2011 r. Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG - 47 85 / 10 DECYZJA Nr 9 / ŻG / 2011 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy PHU Basia Barbara i Krzysztof Tuzin sp. j. z siedzibą w Łodzi, ul. Brzezińska 56 karę pieniężną w kwocie 3.000 zł (słownie: trzy tysiące złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego zafałszowanych, w rozumieniu art. 3 pkt 10 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), filetów z pangi mrożonych glazurowanych wartości 21.750 zł, oznaczonych numerem partii produkcyjnej SC-KR-APOL-ASEA-10018 i datą minimalnej trwałości 06.04.2012, pochodzących z Wietnamu, importowanych przez APOL Sp. z o. o. w Świnoujściu, ul. Bohaterów Września 5/3, z uwagi na ujawnienie zawyżonej zawartości glazury w odniesieniu do deklaracji producenta podanej na opakowaniu zbiorczym. Uzasadnienie W dniach od 08 do 10 listopada 2010 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej nr ŻG-42-359/10 z dnia 08.11.2010 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę w hurtowni PHU Basia Barbara i Krzysztof Tuzin Sp. j., zlokalizowanej w Łodzi przy ul. Brzezińskiej 56. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.), art. 3 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2 oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.) w obecności właścicielki firmy. 1

W toku kontroli w dniu 09 listopada 2010 r. pobrano do badań laboratoryjnych próbkę głęboko mrożonego fileta z pangi w glazurze, oznaczonego numerem partii produkcyjnej SC-KR-APOL-ASEA-10018 i datą minimalnej trwałości 06.04.2012, pochodzącego z Wietnamu, a importowanego przez Apol Sp. z o. o. w Świnoujściu, ul. Bohaterów Września 5/3, która została opisana w protokóle pobrania próbki nr 059525. Próbkę przekazano do badań w Laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów we Wrocławiu, ul. Ofiar Oświęcimskich 15 A. Na podstawie sprawozdania z przeprowadzonych badań numer 539/2010 z dnia 22 listopada 2010 r. stwierdzono, że badana próbka nie odpowiadała deklaracji podanej na opakowaniu zbiorczym ze względu na podwyższoną zawartość glazury (deklarowano 20 %, a stwierdzono 33 % przy niepewności pomiaru ± 4 %). Uwzględniając niepewność zastosowanej metody dla oznaczenia tego parametru wynoszącą 4,0 % w wyżej wymienionym laboratorium, dla wyniku 33 % przedział w jakim wynik się zawiera, wynosi 31,7 % - 34,3 %. Po zapoznaniu się z wynikami badań przedsiębiorca oświadczył, iż rezygnuje z badania próbki kontrolnej pismo z dnia 26 listopada 2010 r. Pomimo, iż spółka nie złożyła wniosku o badanie próbki kontrolnej, to biorąc pod uwagę tak duże różnice w zawartości glazury pomiędzy deklaracją, a ilością stwierdzoną w laboratorium, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej podjął decyzję o przeprowadzeniu z urzędu badań próbki kontrolnej. Próbka kontrolna została pobrana i zabezpieczona w trakcie tej samej kontroli w dniu 09 listopada 2010 r. za protokółem numer 059526. Przeprowadzona, w Laboratorium Kontrolno Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, ul. Sienkiewicza 3 analiza wykazała, że próbka kontrolna również nie odpowiadała deklaracji podanej na opakowaniu zbiorczym ze względu na podwyższoną zawartość glazury (deklarowano 20 %, a stwierdzono 27 ± 1 %). Uwzględniając niepewność zastosowanej metody dla oznaczenia tego parametru wynoszącą 1,0 % w wyżej wymienionym laboratorium, dla wyniku 27 % przedział w jakim wynik się zawiera, wynosi 26,7 % - 27,3%). Powyższa nieprawidłowość została udokumentowana w sprawozdaniach z badań numer 539/2010 z dnia 22 listopada 2010 r. i numer 644/2010 z dnia 07 grudnia 2010 r., protokole oględzin numer 1 z dnia 08 listopada 2010 r. wraz ze zdjęciem etykiety z opakowania zbiorczego i w protokóle kontroli numer ŻG 42-382/10 z dnia 26 listopada 2010 r. W związku z powyższym w dniu 30 grudnia 2010 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005r. nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o jakości kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu produktu zafałszowanego. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. W dniu 17 stycznia 2011 r. do tutejszego Inspektoratu wpłynęło pismo, w którym PHU BASIA Barbara i Krzysztof Tuzin Sp. j. przedstawiła argumenty wskazujące, iż to nie ona odpowiada za wprowadzenie do obrotu zafałszowanych filetów z pangi, a przez to nie może być podmiotem postępowania ponieważ: nie dokonała żadnych czynności mających na celu zmianę składu tego artykułu; była jedynie dystrybutorem przedmiotowych filetów, a do obrotu w kraju zostały wprowadzone przez importera spółkę APOL ze Świnoujścia. obowiązek oznakowania produktu w sposób, który nie wprowadza konsumentów w błąd ciąży na firmie APOL, 2

filety nabyła w dobrej wierze, opierając się na zapewnieniu dostawcy o ich właściwej jakości. żaden akt prawny nie nakłada na dystrybutorów obowiązku badania pod względem jakościowym artykułów nabywanych od producentów czy też importerów. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził: Ustawa o jakości stanowi w art. 40a ust. 1 pkt 4, że każdy kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1000zł. Zgodnie z art. 3 pkt 10 ustawy o jakości artykuł rolno spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Procentowa zawartość glazury, a tym samym masa netto filetów z pangi bez glazury została zadeklarowana przez producenta na opakowaniach zbiorczych tego produktu. W niniejszej sprawie badania próbek ( produktu i kontrolnej) filetów z pangi pobranych w hurtowni należącej do kontrolowanego przedsiębiorcy PHU Basia Barbara i Krzysztof Tuzin sp. j. z siedzibą w Łodzi, ul. Brzezińska 56 wykazały, że w oznakowaniu produktu podano niezgodnie z prawdą zawartość glazury, a co za tym idzie dane w zakresie zawartości netto filetów bez glazury. Wprowadzenie do obrotu produktu o masie netto ryby bez glazury niższej od podanej w oznakowaniu wskazuje na popełnienie czynu opisanego w art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości, a zatem stanowi podstawę do nałożenia kary pieniężnej przewidzianej tym przepisem. Zgodnie z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości przy określaniu wysokości kary bierze się pod uwagę m.in. stopień zawinienia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych, które są ustalane w późniejszym etapie postępowania. Ustawodawca zakłada więc istnienie zawinienia w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu naruszenia przepisów prawa żywnościowego, a rolą organu jest jedynie ustalenie stopnia zawinienia. Przedsiębiorca w nadesłanym piśmie wyraził przekonanie, iż w ustawie o jakości ustawodawca nie sprecyzował określenia wprowadzenia do obrotu w tej sytuacji należy posiłkować się definicją ujętą w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. nr 166, poz. 1360 ze zm.), a także w oparciu o orzecznictwo sądów w podobnych 3

sprawach. Z argumentacją tą nie można się jednak zgodzić, ponieważ ustawa o jakości w zakresie definicji odsyła do przepisów prawa żywnościowego Unii Europejskiej. W myśl art. 3 pkt 4 ustawy o jakości, pod pojęciem obrót mieszczą się czynności w rozumieniu art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.02.2002 r. s. 1 z późn. zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002 zgodnie z którym wprowadzenie na rynek oznacza posiadanie żywności lub paszy w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania. W związku z powyższym w prawie żywnościowym pojęcie wprowadzenia do obrotu dotyczy każdego etapu obrotu i nie jest zawężone jedynie do pierwszego wprowadzającego na rynek. Wniosek ten znajduje poparcie w treści art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002, który stanowi, iż podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 23 listopada 2006r. w sprawie C-315/05 (Dz. U. C 331 z 30.12.2006r. s.14) wydany w trybie prejudycjalnym, z którego wynika, iż wprowadzający do obrotu może być odpowiedzialny za jakość nawet w sytuacji gdy ogranicza się on, jako zwykły dystrybutor do wprowadzenia do obrotu produktu w postaci w jakiej został mu dostarczony przez producenta. Obowiązek zapewnienia zgodności artykułów spożywczych z wymogami prawa żywnościowego spoczywa zatem także na przedsiębiorcy PHU Basia Barbara i Krzysztof Tuzin sp. j. z siedzibą w Łodzi, ul. Brzezińska 56, więc może on być ukarany za nieprawidłowości w w/w zakresie. Nie zasługują na uwzględnienie argumenty strony przedstawiające definicje i interpretacje pojęcia wprowadzenia do obrotu funkcjonujące w prawie w odniesieniu do innych branży handlu tj. systemu oceny zgodności. Nie można przyjąć również jako potwierdzenia poglądu strony na temat wprowadzenia do obrotu treści wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 lutego 2009r. (VI SA/Wa 2028/08) czy też z dnia 24 stycznia 2008r. (VI SA/Wa 1864/07) ). Wyroki te zapadły na gruncie ustawy o jakości w odniesieniu do producentów, ponieważ artykuły niespełniające wymagań jakości handlowej zostały stwierdzone w toku kontroli przeprowadzonej bezpośrednio u producenta. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) zafałszowanego środka 4

spożywczego i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: najwyższy stopień szkodliwości czynu, gdyż wprowadzenie do obrotu filetów ze znacznie przekroczoną zawartością glazury w stosunku do zadeklarowanej w istotnym stopniu naruszało interesy ekonomiczne konsumentów. Konsumenci dokonując zakupu przedmiotowej ryby w dużej części płacili za wodę, gdyż otrzymywali znacznie mniejszą ilość ryby niż wynikało to z deklaracji, przez co zostali wprowadzeni w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości i składu, a to z kolei uniemożliwiało im dokonanie świadomego wyboru; średni stopień zawinienia, ponieważ stwierdzona wada jakościowa powstała na etapie procesu produkcyjnego z winy producenta. Jednak przedsiębiorca, jako podmiot prowadzący hurtową sprzedaż ryb i ich przetworów powinien dołożyć wszelkich starań, aby przed wprowadzeniem do sprzedaży produktu sprawdzić jego jakość, a tym samym zapewnić konsumentom wyrób właściwej jakości, a tego obowiązku nie dopełnił i wprowadził do obrotu produkt zafałszowany; wysoki zakres naruszenia, bowiem wprowadzony do obrotu środek spożywczy nie spełniał wymagań (bardzo istotnych z punktu widzenia konsumentów) w zakresie jakości handlowej zadeklarowanych przez producenta, a tym samym został wprowadzony do obrotu z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy o jakości. Przy określaniu zakresu naruszenia Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę fakt, że zakwestionowany filet z pangi pochodził z dużej partii liczącej 3.000 kg, w związku z czym znaczna ilość konsumentów zakupiła produkt nieodpowiadający jakości handlowej zadeklarowanej na opakowaniu; dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; średnią wielkość obrotów, podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości, dotyczące kar za produkty zafałszowane łączna wysokość kary w tym przypadku nie może być niższa niż 1000,00 zł i wyższa niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, a także w oparciu o treść art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 3.000 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca PHU Basia Barbara i Krzysztof Tuzin sp. j. z siedzibą w Łodzi, ul. Brzezińska 56 - powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. 5

Gdańska 38, 90-730 Łódź nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie Inspektoratu w Łodzi, ul. Gdańska 38 (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Otrzymują: 1. PHU Basia Barbara i Krzysztof Tuzin sp. j. ul. Brzezińska 56 92-111 Łódź 2. a/a Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 6