Szybkie czytanie. Poradnik z ćwiczeniami Wizualizacja Wizualizacja (łac. videre widzieć, dostrzegać, ujrzeć, zobaczyć) to technika polegająca na koncentrowaniu umysłu na informacjach do zapamiętania czy też na ich wyobrażeniach. Wizualizacja odgrywa znaczącą rolę, szczególnie przy stosowaniu mnemotechnicznych sposobów zapamiętywania. Dotyczy to ćwiczeń, w których należy zapamiętać np. dużą liczbę słów. Efektywne zapamiętanie wielu informacji zależy od precyzji zwizualizowania pojedynczego słowa (informacji), które musimy zapamiętać. Zapamiętaj Zwizualizować to znaczy zobaczyć wewnątrz siebie słowo, przedmiot, barwę, akcję, sytuację. Obraz odgrywa ważną rolę w komunikacji i w nauce. Odwołuje się do emocji i lepiej przykuwa uwagę niż monotonna wypowiedź. Wiele przekazywanych informacji wymaga użycia kolorów czy ruchomych obrazów, które są bardzo istotne dla uczących się, a szczególnie dla wzrokowców. Jaką siłę ma wyobraźnia? Z pewnością ma duży wpływ na podejmowane przez nas działania. Sposób, w jaki myślimy o sobie i w jaki wyobrażamy sobie naszą przyszłość, wpływa na nasze sukcesy lub porażki. Dzięki twórczej wyobraźni możemy wiele osiągnąć w pracy czy życiu osobistym. Umiejętność zobrazowania wiedzy, informacji zasłyszanych bądź przeczytanych pomaga też zwiększyć efektywność i uwagę osób uczących się. 28 www.samosedno.com.pl
Rozdział 1. Pamięć uczenie się Ćwiczenie 6 Czytaj powoli, słowo za słowem, wizualizując znaczenie każdego z nich kojarz je z jakimiś obrazami. Nie zapominaj o zaangażowaniu zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, węch, smak). mysz, sowa, dom, szkoła, wróbel, plaża, rzeka, szklanka, pomarańcza, burak, książka, MP3, radio, kreda, tablica szkolna, biurko, lampa, komputer, róża, telefon komórkowy, gazeta, lody, słoń, telewizor, statek, długopis, łódka, kajak, trawa itd. Teraz poproś drugą osobę, aby przygotowała ci zestaw słów do wizualizacji. Możesz też samodzielnie sięgnąć po jakiś tekst i spróbować zwizualizować słowa, które się w nim znajdują. (Zastanów się nad wykorzystaniem w tym celu słownika ortograficznego jednocześnie uczyłbyś się nowych wyrazów). Stopniowo przyspieszaj tempo wykonywania ćwiczenia. Ćwiczenie to daje bardzo dobre rezultaty w zapamiętywaniu słówek obcojęzycznych! Zapamiętaj Wizualizacja polega na koncentrowaniu umysłu na informacjach do zapamiętania, a także ich wyobrażeniach oraz skojarzeniach. Mózg nasze centrum dowodzenia Trzeba wiedzieć, że z mózgu samego płyną nasze przyjemności, radości, śmiech, wesołość, a także nasze smutki, bóle, żałości i łzy. Hipokrates Mózg to wyspecjalizowany organ, a jego pojemność jest nieograniczona. Steruje wszystkimi istotnymi dla życia funkcjami organizmu, m.in. oddychaniem, ruchem mięśni, obiegiem krwi czy przemianą materii. 29
Rozdział 2. Badanie szybkości czytania i stopnia zrozumienia Przepływ informacji u osoby wolno czytającej: czytany materiał kanał wzrokowy kanał słuchowy mózg Źródło: Z. Szkutnik, Szybkie czytanie. Wskazówki metodyczne, CINTiE, Warszawa 1979, s. 21. Czytanie wolne Źródło: K. Wassus, Jak szybciej czytać, Przekrój, nr 1337/1970, s. 10. Przepływ informacji u osoby szybko czytającej: czytany materiał kanał wzrokowy mózg Źródło: Z. Szkutnik, Szybkie czytanie. Wskazówki metodyczne, CINTiE, Warszawa 1979, s. 21. Czytanie szybkie Źródło: K. Wassus, Jak szybciej czytać, Przekrój, nr 1337/1970, s. 10. Ćwiczenie 7 Wybierz dowolny artykuł z gazety z wąskimi szpaltami. Na początek spróbuj czytać na jedno zatrzymanie oka. Przy następnych ćwiczeniach tego typu przyspieszaj czytanie w miarę swoich możliwości. Uwaga: Do wykonywania powyższego ćwiczenia powinieneś używać artykułu z łatwym tekstem albo już ci znanego i pracować z nim tak długo, aż wyeliminujesz nawyk złego czytania. 67
Szybkie czytanie. Poradnik z ćwiczeniami Ćwiczenie 23 Patrząc na kropki, spróbuj przeczytać słowa po lewej i prawej stronie. sok bas las głos kruk stuk rola kwas zraz sowa pies ręka wilk mit stuk głaz stok dym bas mgła stuk para cień rola dola waza Ćwiczenie 24 Ćwiczenie wykonaj tak jak poprzednie. 88 www.samosedno.com.pl
Szybkie czytanie. Poradnik z ćwiczeniami Ćwiczenie 54 Patrząc na gwiazdkę znajdującą się w środku, staraj się dostrzec litery po bokach. Schodź coraz niżej, aż litery te zaczną ci się zamazywać. Zastosuj regułę plus jeden. E * U W * A R * M K * C C * V Z * D B * K P * C Z * O U * R Y * Z H * D J * M M * U F * L J * O Możesz sam sporządzić takie zestawy liter lub cyfr, coraz bardziej od siebie oddalonych, i ćwiczyć dalej. Ćwiczenie 55 W tym ćwiczeniu zamiast liczb znajdziesz słowa. Zacznij od czteroliterowych, potem przejdź do pięcio-, sześcio-, siedmio-, w końcu do ośmioliterowych. Początkowo możesz je układać w trzech słupkach, a później w czterech. W przypadku długich wyrazów wystarczy, jeśli zastosujesz dwa oddalone od siebie słupki. Wyrazy czteroliterowe fala dryf ptak opis lala kura sito pion gips mały stok port piła runo ugór pies ryba gruz oaza osad rosa hala piła pływ hurt rysa opal rosa Uwaga: To ćwiczenie możesz przygotowywać samemu, stopniowo wydłużając słupki. Słowa wyszukuj w słowniku. Kiedy będziesz już bardziej zaawansowany w czytaniu szerokich szpalt, spróbuj czytać po trzy, nawet po cztery wyrazy w kolumnach. 112 www.samosedno.com.pl
Szybkie czytanie. Poradnik z ćwiczeniami Ćwiczenie 75 Czytanie co drugą linię Rozszerzaj obejmowany wzrokiem obszar do czterech słów na jedno zatrzymanie, następnie do sześciu, ośmiu itd. Obejmuj wzrokiem dwie linijki tekstu jednocześnie i pamiętaj o likwidacji regresji. Wskaźnik przesuwaj spokojnym ruchem poniżej dwóch kolejnych linijek. Technika ta przygotowuje mózg do wykorzystania widzenia peryferyjnego i pionowego w równym stopniu. Źródło ćwiczeń 75 84: T. Buzan, Podręcznik szybkiego czytania, tłum. G. Walota-Czekaj, Ravi, Łódź 1999, s. 105 109; przykładowy tekst: J. Tomczyk, Inteligencja emocjonalna. Jak panować nad uczuciami, Samo Sedno, Warszawa 2014. 130 www.samosedno.com.pl