TAAC Sp. z o.o. Newsletter 1/11/2011 Spółka Doradztwa Podatkowego Al. Niepodległości 120 lok. 13 02-577 Warszawa Tel.: 022 412 85 12 Fax.: 022 412 85 13 e-mail: biuro@taacsolutions.pl Spis treści I Dojazdy do pracy samochodem służbowym nie muszą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych... 2 II Dokumentacja cen transferowych polityka, optymalizacja czy źródło dowodowe... 3 1
I Dojazdy do pracy samochodem służbowym nie muszą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych Przekazanie samochodu służbowego pracownikowi w celu przejazdu z miejsca zamieszkania do siedziby spółki lub innego miejsca wykonywania pracy i z powrotem oraz zobowiązanie pracownika do garażowania samochodu w miejscu zamieszkania nie skutkuje dla spółki koniecznością ustalania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 1 września 2011r. nr ILPB2/415-642/11-2/JK. Z wniosku wynika, że spółka posiada samochody służbowe przeznaczone dla pracowników wykonujących obowiązki służbowe również poza siedzibą spółki. Z samochodów służbowych korzystają przede wszystkim pracownicy mobilni, których charakter pracy wymaga od nich przemieszczania pomiędzy siedzibą spółki, a innymi miejscami, w których mają być wykonywane określone obowiązki służbowe. W związku z tym większość pracowników wykorzystuje posiadane przez spółkę samochody przede wszystkim do celów służbowych. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym przyznanie pracownikowi prawa garażowania w miejscu zamieszkania pozwoli mu na należyte zabezpieczenie samochodu, a umożliwienie pracownikowi dojazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy daje spółce możliwość prowadzenia niezakłóconej działalności gospodarczej. Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że przejazdy z domu (miejsca garażowania samochodu służbowego) do pracy oraz z pracy do domu nie będą generowały przychodu ze stosunku pracy. Będą one stanowiły realizację obowiązków służbowych, w tym dbałości o powierzone mienie spółki, wyrażające się w garażowaniu samochodu służbowego w miejscu zamieszkania. Jedynie w przypadku wykorzystywania przez pracowników spółki samochodów służbowych do celów prywatnych wystąpi nieodpłatne świadczenie, którego wartość stanowić będzie przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zatem pracodawca, jako płatnik będzie miał wówczas obowiązek ustalić wartość tego świadczenia odnosząc jego wartość do wartości rynkowej oraz doliczyć do przychodów danego pracownika, a także odprowadzić do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy. Zgodnie z wydaną interpretacją przejazdy pracowników samochodem służbowym z miejsca zamieszkania do siedziby spółki lub innego miejsca świadczenia pracy w celach czysto służbowych oraz garażowanie samochodów w miejscu zamieszkania, gwarantujące bezpieczeństwo pojazdu nie będą stanowiły nieodpłatnego świadczenia, a zatem ich wartości nie będzie można uważać za podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychód pracowników ze stosunku pracy. Przedstawiona wyżej interpretacja została sformułowana dla indywidualnego wnioskodawcy i nie ma zastosowania, ani konsekwencji wiążących, w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego. Jeżeli zatem podatnik chciałby w podobny sposób ukształtować stosunek przekazania pracownikowi 2
samochodu służbowego, jego garażowania i przejazdów, powinien wystąpić o indywidualną interpretację, aby zabezpieczyć swoją sytuację prawno-podatkową. II Dokumentacja cen transferowych polityka, optymalizacja czy źródło dowodowe Tematyka cen transferowych zyskuje coraz większe znaczenie w działalności przedsiębiorstw międzynarodowych, zarówno z punktu widzenia optymalizacji podatkowej jak również właściwego przedstawienia polityki ustalania cen transferowych organom podatkowym. Zgodnie z szacunkami w ramach przedsiębiorstw wielonarodowych odbywa się od 40 do 60 procent światowego handlu. Również organy podatkowe coraz bardziej specjalizują się w transakcjach między firmami powiązanymi. Jest to związane m.in. z wejściem w życie we wrześniu 2009 r. dwóch rozporządzeń Ministra Finansów w sprawie sposobu i trybu określenia dochodów osób prawnych i fizycznych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych, które m.in. skonkretyzowały przepisy dotyczące analizy porównywalności transakcji oraz sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych. Walka z unikaniem opodatkowania poprzez przerzucanie dochodów do jednostek powiązanych jest jednym z priorytetowych zadań wytyczonych przez Ministra Finansów dla urzędów kontroli skarbowej 1 na 2010 r. Zgodnie z w/w dokumentem działania kontrolne organów kontroli skarbowej powinny prowadzić do ograniczenia wpływu powiązań pomiędzy podmiotami oraz przerzucania dochodów w związku ze stosowaniem cen transferowych na obniżanie dochodów z tytułu podatków. Polityka powyższa jest kontynuowana. Jednocześnie transfer dochodów za granicę jest kwalifikowany przez organy skarbowe jako jeden z obszarów szarej strefy. Zgodnie z opublikowaną przez Ministerstwo Finansów informacją o funkcjonowaniu szarej strefy w polskiej gospodarce i jej przeciwdziałaniu przez służby skarbowe 2 przerzucanie dochodów do podmiotów powiązanych odbywa się głównie poprzez stosowanie cen transferowych, wzajemne kredytowanie (cienka kapitalizacja), pozorne szkolenia, zawieranie fikcyjnych umów na świadczenie usług niematerialnych w zakresie zarządzania i marketingu. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik ma obowiązek udokumentować wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi przekraczającymi określone ustawowo progi. Jeżeli na żądanie organu kontroli w ciągu 7 dni nie przedstawi dokumentacji cen transferowych, a zweryfikowany przez organy podatkowe dochód do opodatkowania okaże się zaniżony, wówczas od różnicy pomiędzy dochodem wykazanym w zeznaniu podatkowym, a dochodem ustalonym przez organy podatnik zapłaci 50 procent podatku. 1 http://www.mf.gov.pl/_files_/ks/wyciag_z_zadan_2010.pdf 2 http://www.mf.gov.pl/dokument.php?const=7&dzial=617&id=204364 3
Dokumentacja cen między podmiotami powiązanymi może ograniczać się do opisu stanu faktycznego. Jednakże, profesjonalnie przygotowana analiza porównawcza wyników realizowanych na transakcjach między podmiotami powiązanymi z wynikami osiąganymi przez podmioty niezależne bardzo istotnie ogranicza ryzyko zakwestionowania stosowanych cen przez organy podatkowe. Jeżeli bowiem podatnik ustalił w dokumentacji wartość rynkową przedmiotu transakcji poprzez zastosowanie jednej z trzech metod: porównywalnej ceny niekontrolowanej, ceny odprzedaży lub rozsądnej marży, oraz rzetelnie przedstawił dane, na bazie których dokonał kalkulacji, organ podatkowy ma ograniczone możliwości zakwestionowania wybranych przez podatnika rozwiązań. Często spotykanym w praktyce problemem jest brak bieżącego sporządzania dokumentacji cen transferowych, a następnie konieczność dokumentowania transakcji z kilku wcześniejszych lat. Proces tworzenia jest wówczas nie tylko czasochłonny, ale przede wszystkim wymaga odnalezienia i zweryfikowania ogromnej ilości danych z przeszłych okresów. Problematyczne często okazuje się także ustalenie ceny rynkowej, wynikające z małej ilości podmiotów niezależnych, z którymi można się porównać i braku porównywalnych danych. Należy mieć na uwadze fakt, iż zdaniem sądów administracyjnych podatnik ma obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w momencie zawarcia transakcji 3. Podatnicy często wskazują, iż transakcję można zweryfikować na podstawie posiadanych przez spółkę czy spółki w grupie materiałów informacyjnych czy reklamowych, nie są one jednak przez sądy traktowane jako materiał dowodowy na etapie badania prawidłowości zastosowanych cen, gdyż zgodnie z orzecznictwem przedłożenie biuletynów czy broszur informacyjnych może świadczyć o ogólnej działalności spółki czy grupy, w ramach której działa, nie może jednakże pełnić roli dowodu potwierdzającego wykonanie konkretnej usługi 4. Jak wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny w jednym z najnowszych orzeczeń 5 dokumentacja podatkowa, której elementy określone są w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest z woli ustawodawcy podstawowym źródłem dowodowym zawierającym informacje umożliwiające przeprowadzenie analizy istoty działań gospodarczych oraz dokonanie ich oceny wskazującej, czy wynagrodzenie w transakcji zawartej pomiędzy podmiotami powiązanymi zostało ustalone na poziomie rynkowym, czyli nie różniącym się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty. Dane zawarte w dokumentacji mają na celu udowodnienie przez organy podatkowe czy dana transakcja nie została zawarta zgodnie z warunkami rynkowymi i umożliwia ustalenie, że jej celem było przenoszenie dochodów na podmioty będące w korzystniejszej sytuacji podatkowej. Znajomość przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa jest niezbędna, aby prawidłowo ustalić, czy dana transakcja w ogóle podlega obowiązkowi dokumentowania i uniknąć kosztów jej przygotowania. Przykładowo, masowo zawierane w ramach koncernów umowy cash poolingu, również masowo dokumentowane, nie będą 3 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 lutego 2008 r. III SA/Wa 1728/2007 4 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 16 sierpnia 2010 r.i SA/Wr 678/2010 5 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 marca 2011 r. II FSK 1924/2009 4
podlegały obowiązkowi dokumentowania, jeżeli każda ze stron porozumienia zawrze odrębną umowę z bankiem i to bank, a nie Wnioskodawca będzie pełnił rolę Pool Leadera 6. Jak można wywnioskować na podstawie powyższych danych, dokumentacja cen transferowych przygotowana zgodnie z wymogami ustawy, nie tylko zabezpiecza podatnika przed negatywnymi skutkami w postaci sankcyjnej stawki podatkowej, ale stanowi podstawowe źródło dowodowe w trakcie postępowania podatkowego mające wykazać, iż cena zastosowana przez strony przy zastosowaniu określonej metody, ustalona została na poziomie rynkowym. Odpowiednio wczesne zaś zastosowanie benchmarkingu pozwala na określenie ceny przedmiotu transakcji na poziomie stosowanym przez podmioty niezależne i odpowiednią optymalizację w tym zakresie. Aleksandra Serafin Doradca podatkowy Nr 10560 TAAC Sp. z o.o. www.taacsolutions.pl Informujemy, iż przegląd ma charakter wyłącznie informacyjny, został przygotowany wybiórczo i nie może być traktowany jako porada prawno-podatkowa. W celu uzyskania szczegółowych informacji lub porady prawnopodatkowej prosimy o kontakt. 6 Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 15 kwietnia 2011 r., sygn. ITPB3/423-31d/11/PS 5