Skala Wyników w Chorobie Parkinsona Funkcjonowanie Poznawcze (SCOPA-Cog) imię i nazwisko osoby badanej: badający: data badania: Pamięć i uczenie się 1. Zapamiętywanie słów Instrukcja: Za chwilę zostanie Panu/Pani pokazanych 10 słów zapisanych na kolejnych tablicach (przez 4 sekundy każde). Proszę przeczytać je na głos i spróbować zapamiętać jak najwięcej z nich. Po przeczytaniu wszystkich słów, proszę je wymienić w dowolnej kolejności. Należy podkreślić każde słowo, które zostało wypowiedziane przez osobę badaną. Pacjent nie otrzymuje punktów ujemnych za podanie słów spoza listy. Za poprawną odpowiedź przyznajemy 1 punkt. 10 słów: MASŁO RAMIĘ BRZEG LIST KRÓLOWA CHATA SŁUP BILET TRAWA SILNIK (10 poprawnych odpowiedzi = 5, 8-9 = 4, 6-7 = 3, 5 = 2, 4 = 1, 3 = 0) /10 2. Cyfry wspak Instrukcja: Teraz w określonej kolejności odczytam ciągi cyfr. Proszę o ich powtórzenie wspak (czyli w odwrotnej kolejności). Jeśli powiem 2-7-3, Pan/Pani odpowie 3-7-2. Cyfry powinny być odczytywane oddzielnie, w tempie 1 cyfra w czasie 1 sekundy. Jeśli nie zostaną powtórzone prawidłowo, podaj alternatywną wersję z drugiej kolumny. Badanie kontynuuj tak długo, aż osoba badana nieprawidłowo przywoła obie serie w rzędzie. Odnotuj najdłuższą serię powtórzoną prawidłowo przynajmniej raz. Wspak: Wynik: 2-4 5-8 = 1 * 6-2-9 4-1-5 = 2 3-2-7-9 4-9-6-8 = 3 1-5-2-8-6 6-1-8-4-3 = 4 5-3-9-4-1-8 7-2-4-8-5-6 = 5 8-1-2-9-3-6-5 4-7-3-9-1-2-8 = 6 9-4-3-7-6-2-5-8 7-2-8-1-9-6-5-3 = 7 /10 wynik: /7 pkt. * jeżeli żadna z serii cyfr nie zostanie powtórzona, przyznaj wynik = 0. 1
3. Wskazywanie kwadratów Instrukcja: Za chwilę wskażę palcem kwadraty w pewnej określonej kolejności. Pana/Pani zadaniem jest wskazanie ich w dokładnie tej samej kolejności. Uważnie obserwuj, czy pacjent prawidłowo powtarza kolejność. Jeśli zechce poprawić błąd, pozwól mu zmienić kolejność. Jednakże, jeżeli pacjent zapomni w jakiej kolejności wskazywane były kwadraty, to przeprowadzający badanie nie może pokazać mu jej ponownie, lecz przechodzi do kolejnego. a.1-2-4-2 b. 1-2-3-4-3 c. 3-4-2-1-4 d. 1-4-3-2-4-1 e. 1-4-2-3 /10 Uwaga 4. Odejmowanie (30 do 0) Instrukcja: Proszę od liczby 30 odjąć cyfrę 3, a następnie ponownie od każdego otrzymanego wyniku odejmować 3, aż do 0. Za błąd uważa się: nieprawidłową kolejność, pominięcie lub nieznanie wyniku odejmowania oraz niedokończenie serii. Zapisuj odpowiedzi udzielane przez pacjenta. Jeżeli zapyta, gdzie ma zacząć albo ile odjąć, należy powtórzyć instrukcję, ale odejmuje się wówczas jeden punkt od wyniku końcowego. Jeżeli pacjent popełni błąd, ale od otrzymanego wyniku poprawnie odejmie 3, proszę uznać to za jeden błąd. Jeśli pacjent przerwie odejmowanie i rozpocznie od początku, należy uznać to za jeden błąd. 30 27 24 21 18 15 12 9 6 3 0 (0 błędów = 2, 1 błąd = 1, 2 błędy = 0) wynik: /2 pkt. 2
5. Miesiące wspak Instrukcja: Proszę wymienić nazwy miesięcy w odwrotnej kolejności, czyli zaczynając od ostatniego miesiąca roku. Za błąd uważa się: nieprawidłową kolejność, pominięcie lub nieznajomość kolejnego miesiąca oraz niedokończenie serii. Za jeden błąd uznajemy także to, że pacjent zatrzyma się i rozpocznie wymienianie od początku lub zacznie wymieniać miesiące do przodu (w tym przypadku odczytaj instrukcję ponownie). Podkreśl miesiące wymienione prawidłowo. Jeśli miesiąc zostanie pominięty, uznajemy to za błąd, nawet jeżeli pacjent później się poprawi. Grudzień - Listopad - Październik - Wrzesień - Sierpień - Lipiec - Czerwiec - Maj - Kwiecień Marzec - Luty - Styczeń (bez błędów = 2, 1 błąd = 1, 2 błędy = 0) wynik: /2 pkt. Funkcje wykonawcze 6. Pięść-krawędź-spód Instrukcja: Za chwilę pokażę Panu/Pani 5 razy sekwencję trzech ruchów, nazywając je: «pięść-krawędź-spód». Najpierw proszę złożyć rękę w pięść częścią łokciową w dół, następnie przyłożyć zewnętrzną krawędź dłoni z rozprostowanymi palcami do stołu, a na koniec wewnętrzną część dłoni z rozprostowanymi palcami w dół. Teraz proszę powtórzyć te trzy ruchy 10 razy. Pokaż osobie badanej 5 razy powoli właściwą kolejność nazywając ruchy ręki ( pięść-krawędź-spód ). Poproś, aby uważnie obserwował, a następnie powtórzył te 3 ruchy. Powtórz kolejność 5 razy wraz z osobą badaną. Zanotuj liczbę poprawnych prób. Licz dokładnie, ale nie na głos. Liczymy tylko serię wykonaną w całości bezbłędnie. (10 poprawnych serii =3, 9=2, 8=1, poniżej/równe 7 = 0) wynik: / 3 pkt. 7. Fluencja semantyczna Instrukcja: Proszę w ciągu minuty wymienić jak najwięcej nazw zwierząt. Zapisz wszystkie odpowiedzi. Powtórzenia oraz przekształcenia wyrazów, takie jak tygrys-tygrysica, pies-psisko nie są punktowane. Kategorie są dozwolone, tak więc odpowiedzi ptak i orzeł są poprawne. Odnotuj liczbę prawidłowych nazw zwierząt. Jeżeli pacjent niemalże od razu stwierdza, że nie zna więcej zwierząt, można zachęcić go mówiąc: Proszę spróbować, pozostało jeszcze dużo czasu, ale nie należy podawać mu żadnych wskazówek. Jeżeli pacjent zacznie wymieniać inne obiekty niż zwierzęta, nie należy go poprawiać, a odpowiedzi te nie liczą się jako błąd. 3
Zapisz wszystkie wymienione nazwy zwierząt: ( 25 prawidłowych = 6, 20-24 = 5, 15-19 = 4, 10-14 = 3, 5-9 = 2, 1-4 = 1, 0 = 0) wynik: /6 pkt. 8. Kostka Użyj 2 kart: jedna z TAK = PARZYSTE, NIE = NIEPARZYSTE ; druga z TAK = WIĘCEJ, NIE = MNIEJ. Umieść prawidłową kartę odkrytą obok wyjaśnienia testu i upewnij się, że druga, nieistotna karta jest poza zasięgiem wzroku. Pierwsza runda (sytuacja 1) nie jest punktowana, a pacjent jest korygowany w razie potrzeby. Sytuacja 1: TAK = PARZYSTA (niepunktowana) Instrukcja: Za chwilę pokażę Panu/Pani na obrazku kostkę. Przy parzystej liczbie oczek proszę powiedzieć TAK, przy nieparzystej liczbie oczek NIE. Przykład 1: Pokaż osobie badanej dwa pierwsze przykłady (3 parzyste, 3 nieparzyste) i poproś o odpowiedź zgodnie z instrukcją. Powiedz osobie badanej czy udzieliła poprawnej odpowiedzi. Jeżeli odpowiedź będzie nieprawidłowa, wyjaśnij, jak brzmiałaby poprawna. Badany musi odpowiedzieć TAK lub NIE, a nie - PARZYSTE lub NIEPARZYSTE. Przykład 2: Pokaż dwa następne przykłady (z jedną kostką) i poproś o odpowiedź zgodnie z instrukcją TAK lub NIE. Powiedz osobie badanej, czy odpowiedź jest prawidłowa. Jeśli jest błędna, to wyjaśnij dlaczego. Następnie pokaż osobie badanej kolejne 10 kostek. Popraw go, jeżeli udzieli błędnej odpowiedzi. Sytuacja 2: TAK = WIĘCEJ (punktowana) Połóż na stole kartę TAK = WIĘCEJ, NIE = MNIEJ. Rozpocznij od Przykładu 1 (kostka z trzema oczkami). Instrukcja: Teraz nieznacznie zmienimy zadanie. Kiedy zobaczy Pan/Pani kostkę, na której jest więcej oczek, niż na poprzedniej kostce, proszę powiedzieć TAK. Jeżeli liczba oczek jest mniejsza, proszę powiedzieć NIE. Przykład 1: Powiedz: Proszę spróbować zapamiętać tę kostkę, a następnie obróć stronę i poproś o udzielenie odpowiedzi zgodnie z instrukcją. Udziel osobie badanej informacji zwrotnej, czy odpowiedź jest prawidłowa czy nie. Przykład 2: Powiedz: Teraz proszę zapamiętać tę kostkę, a następnie obróć stronę i poproś o udzielenie odpowiedzi zgodnie z instrukcją. Powiedz osobie badanej czy udzieliła prawidłowej odpowiedzi. Jeśli odpowiedź nie jest poprawna, wyjaśnij, dlaczego. 4
Punktowane zadanie. Pokaż osobie badanej 10 kostek, jedną po drugiej. Zadaniem osoby badanej jest udzielanie odpowiedzi TAK lub NIE zgodnie z instrukcją. Zmiany odpowiedzi nie są dozwolone. Nawet jeżeli osoba badana poprawi błędną odpowiedź, to nie otrzymuje punktu. Nie należy poprawiać osoby badanej, jeżeli udzieli błędnej odpowiedzi. Jeśli osoba badana prosi o ponowne odczytanie instrukcji, należy ją odczytać, ale jej powtórzenie liczone jest jako jeden błąd. (10 prawidłowych odpowiedzi = 3, 9 = 2, 8 = 1, 7 = 0) wynik: /3 pkt Funkcje wzrokowo-przestrzenne 9. Dopasowywanie kształtów Instrukcja: Otrzyma Pan/Pani 5 niekompletnych figur. Pana/Pani zadaniem jest wybranie 2 lub 3 kształtów, które pozwolą utworzyć wskazaną na obrazku figurę. Przykład A: Poproś osobę badaną o wybranie kształtu, który pozwoli utworzyć całą wskazaną w przykładzie figurę. Jeśli odpowiedź nie jest poprawna, przedstaw właściwe rozwiązanie. Przykład B: Ponownie poproś osobę badaną o wybranie kształtu, który pozwoli utworzyć całą wskazaną w przykładzie figurę. Jeśli odpowiedź nie jest poprawna, przedstaw właściwe rozwiązanie. Zadanie punktowane: Pokaż 5 figur i postępuj zgodnie instrukcją. Nie udzielaj żadnych informacji zwrotnych. Nie ma limitu czasu. Osoba badana ma prawo do poprawienia odpowiedzi. a. b. c. d. e 10. Odroczone przypominanie Instrukcja: Proszę spróbować przypomnieć sobie jak najwięcej spośród 10 słów, których nauczył(a) się Pan/Pani podczas pierwszego zadania. Podkreśl każde słowo, które zostało wymienione. Jeżeli pacjent poprawi błędną odpowiedź, należy przyznać mu punkt. MASŁO RAMIĘ BRZEG LIST KRÓLOWA CHATA SŁUP BILET TRAWA SILNIK liczba poprawnie podanych słów: /10 pkt. (10 poprawnych odpowiedzi = 5, 8-9 = 4, 6-7 = 3, 5 = 2, 4 = 1, 3 = 0) Całkowity wynik: /43 pkt. 5