ZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE LESZEK MISZTAL Politechnika Szczeci ska Streszczenie Celem artykułu jest przedstawienie metody rozwi zania problemu dotycz cego zaanga owania pracowników w projekty informatyczne z wykorzystaniem modelu matematycznego. Na podstawie zebranych danych empirycznych wpływaj cych na zaanga owanie pracowników zostanie zaproponowany model matematyczny oraz przedstawione rozwi zanie w postaci wzoru, który umo liwi wyliczy, jak równie sterowa zaanga owaniem osób bior cych udział w projektach. Słowa kluczowe: projekty informatyczne, model matematyczny, zaanga owanie w projekty 1. Wst p i opis problemu Celem wykonywanego zadania jest rozwi zanie problemu zwi zanego z zaanga owania pracowników w projekty informatyczne w organizacji, w której wytwarzane jest oprogramowanie. Zaanga owanie jest bardzo wa nym czynnikiem, gdy wpływa na terminowo wykonanych prac, ch samodzielnego rozwi zywania cz sto trudnych problemów. Parametr ten wpływa w znacz cy sposób na działalno firmy, poniewa odzwierciedla wiarygodno zespołu pracuj cego przy projektach, gdy przy pracuj cej wydajnie grupie programistów, produkty w postaci programów oddawane s na czas oraz posiadaj odpowiednie cechy jako ciowe. Umo liwia to sprawne i terminowe wdro enie rozwi za wspomagaj cych funkcjonowanie firmy. Dlatego te wa ne jest aby mie informacje, w jaki sposób ró ne czynniki wpływaj na poziom zaanga owania pracowników. 2. Dane oraz ich opis W zwi zku z postawionym powy ej problemem zostały zebrane dane empirycznie dotycz ce stopnia zaanga owania w projekty informatyczne. Poni ej znajduje si tabela z zebranymi danymi Tabela 1. Dane empiryczne mo liwo rozwoju x1 Do wiadczenie x2 sposób kierowania x3 Stopie zaanga owania y 2 2 2 3 1 3 2 2 2 3 2 2 1 1 1 1 2 3 1 2 3 2 2 3
40 Zaanga owania pracowników w projekty informatyczne mo liwo rozwoju x1 Do wiadczenie x2 sposób kierowania x3 Stopie zaanga owania y ródło: badanie własne 3 3 2 3 1 1 3 1 2 2 3 3 2 1 3 2 1 3 3 1 1 1 3 2 3 3 3 3 3 1 3 2 3 2 3 3 1 2 3 2 Przy czym parametry wej ciowe x1, x2, oraz x3 maj nast puj ce znaczenie : Parametr x1 - mo liwo ci rozwoju zawodowego pracowników w postaci uczestnictwa w szkoleniach, seminariach, konferencjach, mo liwo ci zdobywania certyfikatów z wiedzy zawodowej (z dziedziny informatyki). Warto ci parametru mog si kształtowa w zakresie 0 <= x1 <= 3, natomiast warto ci zebrane w tabeli maj nast puj ce znaczenie: warto liczbowa 0 brak mo liwo ci skorzystania ze szkole warto liczbowa 1 - niska mo liwo skorzystania ze szkole dwa razy w roku warto liczbowa 2 - rednia mo liwo skorzystania ze szkole cztery razy w roku warto liczbowa 3 wysoka cz sta mo liwo korzystania z wymienionych mo liwo ci, powy ej sze ciu razy do roku Parametr x2 - do wiadczenie zawodowe pracownika w obszarze wykonywanych zada. Warto ci parametru mog si kształtowa w zakresie 0 <= x2 <= 3, natomiast warto ci zebrane w tabeli maj nast puj ce znaczenie: warto liczbowa 0 całkowity brak do wiadczenia zawodowego warto liczbowa 1 niskie dwu letnie do wiadczenie zawodowe warto liczbowa 2 rednia cztero letnie do wiadczenie zawodowe warto liczbowa 3 wysokie powy ej sze lat do wiadczenia Parametr x3 - sposób kierowania zespołem pod k tem nadzoru nad pracownikami. Warto ci parametru mog si kształtowa w zakresie 0 <= x3 <= 3, natomiast warto ci zebrane w tabeli maj nast puj ce znaczenie: warto liczbowa 0 brak nadzoru nad pracownikami warto liczbowa 1 - lekki nadzór kontrole, sprawdzanie pracy, pro by o raporty kilka razy do roku warto liczbowa 2 - redni nadzór - kontrole, sprawdzanie pracy, pro by o raporty kilka razy w miesi cu
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 14, 2008 41 warto liczbowa 3 - intensywny nadzór - kontrole, sprawdzanie pracy, pro by o raporty co najmniej raz na dzie Parametr wyj ciowy y przedstawia sposób zaanga owania osób w projekty informatyczne. Zakres parametru wyznacza si od warto ci zero, czyli całkowitego braku zaanga owania po 3, czyli całkowite zaanga owanie. Warto ci po rednie, które s wyra nie identyfikowalne, to 1 niskie zaanga owanie oraz 2 rednie zaanga owanie. 3. Model oraz rozwi zanie problemu Model dla problemu mo na przedstawi za pomoc poni szego schematu funkcjonalnego [1]: Rys.1. Model matematyczny układu Ze wzgl du na okre lenie charakterystyki systemu na podstawie danych do wiadczalnych oraz model z liniowym układem statycznym o jednym wyj ciu, nale y zastosowa metod najmniejszych kwadratów z zastosowaniem zadania statycznego. Funkcja celu przyjmuje wówczas nast puj c posta : F(x 1, x 2, x 3 ) = a 1 *x 1 + a 2 *x 2 + a 3 *x 3 (1) Ograniczenia : gdzie, x 1 mo liwo rozwoju zawodowego x 2 do wiadczenie zawodowe x 3 sposób kierowania 0 <= x 1 <= 3 (2) 0 <= x 2 <= 3 (3) 0 <= x 3 <= 3 (4) Obliczenia parametrów dla równania w postaci macierzowej przedstawiaj si nast puj co [3] : A = Y*X T (X*X T ) -1 (5)
42 Zaanga owania pracowników w projekty informatyczne Y = 3 2 2 1 2 3 3 1 3 2 1 2 3 2 3 2 X = 2 1 2 1 2 3 3 1 2 2 1 1 3 3 3 1 2 3 3 1 3 2 3 1 2 1 3 1 3 1 2 2 2 2 2 1 1 2 2 3 3 3 3 3 3 3 3 3 Po obliczeniach macierz A przedstawia si w nast puj cy sposób : A = a 1 a 2 a 3 0,648816936 0,220423412 0,189290162 W zwi zku z powy szym ostateczna funkcja celu przybiera nast puj c posta : F(x 1, x 2, x 3 ) = 0,648816936*x 1 + 0,220423412*x 2 + 0,189290162*x 3 (6) Funkcja jest stale rosn ca, dla podanych ogranicze dla danych wej ciowych i osi ga minimum dla x1=0, x2=0 oraz x3=0, natomiast maksimum dla x1=3, x2=3 oraz x3=3. redni bł d bezwzgl dny pomi dzy warto ci empiryczn, a warto ci obliczon według wzoru wynosi w procentach = 5,34%, natomiast redni bł d wzgl dny wynosi = 0,014. 4. Wnioski Po odnalezieniu funkcji celu (6) na podstawie zebranych danych empirycznych mo na jednoznacznie stwierdzi, e w celu zwi kszenia zaanga owania w projekty informatyczne osób pracuj cych nad nimi, nale y zwi kszy mo liwo rozwoju zawodowego, anga owa osoby z wi kszym do wiadczeniem, oraz zapewni odpowiednio wysoki poziom nadzoru. Wielko w/w trzech parametrów mo na odpowiednio dopasowywa wykorzystuj c odnalezion funkcj celu, aby osi gn zamierzony poziom zaanga owania. Nale y równie uwzgl dni fakt, e zebrane dane dotycz pewnej specyficznej grupy ludzi w okre lonej organizacji, tak wi c wyniki przedstawione w artykule nale y odnie do tego konkretnego przypadku. Bibliografia 1. Orest S. Popov Elementy teorii systemów systemy dynamiczne, Politechnika Szczeci ska., Szczecin 2005 2. CRM S.A. Zarz dzanie projektami informatycznymi zgodnie z PRINCE2 oraz RUP, Warszawa 2005 3. Orest S. Popov Metody numeryczne i optymalizacja, Politechnika Szczeci ska, Szczecin 1999
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 14, 2008 43 WORKERS ENGAGEMENT FOR COMPUTING PROJECTS Summary The goal of the article is to present method of solving problem connected with employees motivation in the IT projects with usage of mathematical model. On the basis of collected empirical data that influences employees motivation, there will be proposed mathematical model and presented solution in the form of equation, which allows to calculate and also steer level of motivation of employees team that work in the projects. Keywords: IT projects, mathematical model, motivation in projects lmisztal@wi.ps.pl Instytut Systemów Informatycznych, Wydział Informatyki, Politechnika Szczeci ska ul. ołnierska 49, 71-210 Szczecin