PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE

Podobne dokumenty
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI. I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH SZKOŁA PODSTAWOWA

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 43

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 3

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI

Przedmiotowy system oceniania - informatyka

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W PUBLICZNYM GIMNAZJUM W GOGOLINIE

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI. dla klas I i II

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM

wdrażanie do systematyczności; dostrzeżenie postępów i odpowiednie ukierunkowanie;

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI. Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI

INFORMATYKA GIMNAZJUM. Przedmiotowy System Oceniania. Jarosław Olejnik. Przygotował:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH MULTIMEDIA I GRAFIKA KOMPUTEROWA W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE

Przedmiotowy System Oceniania z INFORMATYKI w klasach 4-6

PRZEDMIOTOWE SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI / ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH 2018/2019

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z INFORMATYKI DLA UCZNIÓW KLAS I III GIMNAZJUM I. DOKUMENTY OKREŚLAJĄCE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM

III. Obszary aktywności ucznia będące przedmiotem oceny:

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ TECHNICZNYCH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Zajęcia komputerowe Zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W KLASACH I III GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI W KLASACH 4-8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI *** GIMNAZJUM *** Tomasz Bylewski Zespół Placówek Oświatowych w Chociwlu 2016/2017

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W KLASIE VIISP

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI GIMNAZJUM NR 5 W LUBINIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA / WYMAGANIA EDUKACYJNE TSI - TWORZENIE STRON INTERNETOWYCH

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKA W KLASIE IV i VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM. OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH dla klas IV-VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII POZIOM PODSTAWOWY

Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH I INFORMATYKI. Informowanie uczniów o zasadach przedmiotowego systemu oceniania:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE KL. IV-VI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 10 IM.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z INFORMATYKI

P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z zajęć komputerowych w klasie IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MATEMATYKA, INFORMATYKA, ZAJĘCIA KOMPUTEROWE

Przedmiotowy system oceniania z informatyki w III Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej Curie w Opolu

PRZEDMIOTOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z INFORMATYKI DLA KLASY III GIMNAZJUM NR 1 W LĘBORKU KAZIMIERZ ZAJĄC

Przedmiotowe Zasady Oceniania z przedmiotu Informatyka

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. IRENY KOSMOWSKIEJ W KOTUNI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ I. OBSZARY AKTYWNOŚCI.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA W KLASACH I III

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z MATEMATYKI

Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych oraz informatyki dla Szkoły Podstawowej w Żarkach 1. Cele oceniania:

PZO - ZAJĘCIA KOMPUTEROWE. Przedmiotowy zasady oceniania

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA

OCENIANIE WEWNĄTRZSZKOLNE Z BIOLOGII W ZESPOLE SZKÓŁ W TUCHOWIE GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WOS W KLASACH II III

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII

Przedmiotowy system oceniania z matematyki w Publicznym Gimnazjum nr 9 w Opolu

Przedmiotowy System Oceniania z informatyki w klasach 4-6 szkoły podstawowej

Przedmiotowy system ocenienia z matematyki w Szkole Podstawowej nr 2 w Ustce

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU PRODUKCJA ROŚLINNA i PRACOWNIA ROLNICZA

Przedmiotowy system oceniania z informatyki w Szkole Podstawowej im. H. Sienkiewicza w Niedoradzu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

mgr Lucjan Lukaszczyk nauczyciel informatyki PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KAROLA MIARKI W PIELGRZYMOWICACH

Przedmiotowy system oceniania z matematyki w III Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej Curie w Opolu

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

KRYTERIA OCENIANIA Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Szkole Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dn.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIANIA Z INFORMATYKI. I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie:

WYMAGANIA EDUKACYJNE biologia gimnazjum

Przedmiotowy system oceniania z informatyki w klasach IV VIII i zajęć komputerowych w klasach VI w Szkole Podstawowej nr 30 w Łodzi

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTÓW ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

Przedmiotowy system oceniania z matematyki w Publicznym Gimnazjum nr 9 w Opolu

Przedmiotowy System Oceniania z matematyki zawodowej w Zespole Szkół w Pniewach

Przedmiotowy system oceniania z matematyki

3. Wypowiedzi ustne: - przynajmniej raz w semestrze, - mogą obejmować materiał co najwyżej z trzech ostatnich lekcji.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA GIMNAZJUM

Przedmiotowy System Oceniania z zajęć komputerowych w Szkole Podstawowej nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie.

P R Z E D M I O T O W Y S Y S T E M O C E N I A N I A

Przedmiotowy System Oceniania

Edukacja dla bezpieczeństwa

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

Adam Buczek Zespół Szkół w Laszkach PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - INFORMATYKA PRZEDMIOT OCENY:

2. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów 1. Sprawdzanie pracy uczniów odbywa się za pomocą narzędzi takich jak: Ø Sprawdziany, testy Ø Kartkówki

3. Dostarczanie uczniom, rodzicom i nauczycielom informacji o uzdolnieniach, postępach i trudnościach

PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z GEOGRAFII W SZKOLE PODSTAWOWEJ W CHORZEWIE

Przedmiotowy system ocenia z matematyki. w klasach I, II, III gimnazjalnych. Zespołu Szkół w Baczynie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM.

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z CHEMII

Przedmiotowe Zasady Oceniania z chemii w Zespole Szkół Sportowych

Oceny bieżące przekazywane są uczniowi bezpośrednio po ich uzyskaniu, a oceny niedostateczne są uzasadniane.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA TECHNICZNE SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 TOWARZYSTWA SZKOLNEGO IM. M. REJA W BIELSKU BIAŁEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 16 W SIEMIANOWICACH ŚLASKICH. Autorzy Grażyna Słabicka Krzysztof Ślęzak

Transkrypt:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE I. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów w szkołach oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. 2. Programu nauczania informatyki. 3. Podstawy programowej kształcenia ogólnego z informatyki na poziomie gimnazjum. 4. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. 5. Statutu szkoły. II. Przedmiotem oceny są: wiedza i umiejętności oraz wykorzystywanie własnych możliwości; wiadomości i umiejętności ucznia wynikające z podstawy programowej nauczania informatyki oraz wymagań programu nauczania; wysiłek wkładany przez ucznia; aktywność i systematyczność. III. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego z informatyki na poziomie gimnazjum nauczyciel ma tak ukierunkować młodego człowieka, aby ten umiejętnie poruszał się w gąszczu informacji, stosował różne multimedialne źródła informacji i narzędzia informatyczne do rozwiązywania problemów oraz dostrzegał i korzystał z wartościowych źródeł unikając zagrożeń związanych z rozwojem komputeryzacji. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania: zmobilizowanie do aktywności poznawczej; wdrażanie do systematyczności; dostrzeżenie postępów i odpowiednie ukierunkowanie; 1

wskazanie ewentualnych braków w wiedzy i umiejętnościach; kształcenie umiejętności samooceny. IV. Ocenie podlegają: 1. Praca na lekcji: ćwiczenia praktyczne; odpowiedzi ustne (znajomość danych zagadnień, posługiwanie się terminami i pojęciami informatycznymi); prezentowanie samodzielnie opracowanych zagadnień; aktywność, systematyczność oraz jakość pracy; współpraca w grupie; stosowanie zasad bezpieczeństwa i właściwej organizacji pracy oraz higieny na stanowisku komputerowym. 2. Sprawdziany wiadomości i umiejętności. 3. Kartkówki. 4. Prace domowe. 5. Prace podejmowane z własnej inicjatywy na przykład: referaty, prezentacje, plansze poglądowe, instrukcje itp. 6. Wykonane prace dodatkowe. 7. Udział w konkursach, olimpiadach. 8. Udział w kole przedmiotowym; pomoc w pracach związanych z prawidłowym funkcjonowaniem pracowni. V. Obszary aktywności ucznia będące przedmiotem oceny: posługiwanie się pojęciami, narzędziami oraz prawidłową terminologią informatyczną; stosowanie zasad bezpieczeństwa i właściwej organizacji pracy oraz higieny na stanowisku komputerowym; efektywna praca z poznanymi programami komputerowymi służąca osiąganiu przewidzianych rezultatów; umiejętność rozwiązywania problemów oraz dobór skutecznych metod; zastosowanie zdobytej wiedzy i umiejętności w sytuacjach praktycznych; aktywność i systematyczność. 2

VI. Kryteria i sposoby oceniania Oceny ustala się w stopniach według tradycyjnej skali: Stopień celujący - 6 Stopień bardzo dobry - 5 Stopień dobry - 4 Stopień dostateczny - 3 Stopień dopuszczający - 2 Stopień niedostateczny - 1 1. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: wyróżnia się wiedzą i umiejętnościami określonymi w programie nauczania przedmiotu obowiązującymi w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, zdobytą wiedzę stosuje w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych, samodzielnie i twórczo dobiera stosowne rozwiązanie w nowych, nietypowych sytuacjach problemowych, bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, chętnie podejmuje prace dodatkowe, służy pomocą innym, pomaga w pracach związanych z prawidłowym funkcjonowaniem pracowni. 2. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: opanował wiedzę i umiejętności określone w programie nauczania przedmiotu obowiązującego w danej klasie, potrafi zastosować zdobytą wiedzę w praktyce, samodzielnie stosuje właściwe algorytmy dla rozwiązania danych problemów i przewiduje ich następstwa, wie, jak poprawić ewentualne błędy, sprawnie posługuje się poznanymi programami użytkowymi. 3. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: dobrze opanował wiadomości określone programem nauczania, korzystając ze wskazówek nauczyciela rozwiązuje zadania i problemy, potrafi samodzielnie projektować algorytmy rozwiązań, zna podstawowe pojęcia i właściwą terminologię z przedmiotu, 3

czasem popełnia błędy, ale potrafi je wskazać i poprawić. 4. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: opanował podstawowe treści programowe określone programem nauczania danej klasy, posiadł umiejętności typowe i wykonuje zadania o średnim stopniu trudności, umie opisać przebieg wykonania zadania i rozumie sens jego rozwiązania, potrafi posługiwać się podstawowymi programami użytkowymi i wykonywać zadania o niewielkim stopniu trudności, 5. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: niewystarczająco opanował wiadomości określone programem nauczania w danej klasie, rozumie pojęcia informatyczne, ma trudności z obsługą systemu operacyjnego i podstawowych programów użytkowych, stosuje posiadane wiadomości tylko z pomocą nauczyciela, ma trudności z zastosowaniem swojej wiedzy w praktyce. 6. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania danej klasy, braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają kontynuację dalszej nauki z zakresu przedmiotu, nie potrafi wykonać zadań o podstawowym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. VII. Postanowienia końcowe 1. O zasadach przedmiotowego systemu oceniania uczniowie informowani są na pierwszych zajęciach lekcyjnych. 2. Na zajęciach obowiązuje zawarty w danym roku szkolnym kontrakt z uczniami, w którym szczegółowo określony jest sposób oceniania oraz zagadnienia dotyczące obowiązków ucznia i nauczyciela związanych z przedmiotem. 3. Jeśli uczeń otrzyma ocenę niedostateczną za pierwszy semestr, ma obowiązek zaliczenia materiału. Termin uzgadnia z nauczycielem. Zaliczenie odbywa się w formie ćwiczeń praktycznych. 4

KONTRAKT Z UCZNIAMI 1. Kontrakt z uczniami jest ustalany na pierwszych zajęciach lekcyjnych z przedmiotu i uwzględnia Przedmiotowy System Oceniania oraz obowiązki ucznia i nauczyciela związane z przedmiotem informatyka w danym roku szkolnym. 2. Każdy uczeń zobowiązany jest do przestrzegania Regulaminu szkolnej pracowni komputerowej. 3. Ocenianie uczniów zgodne jest z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania oraz Przedmiotowym Systemem Oceniania. 4. Oceny są jawne i na bieżąco odnotowywane w dzienniku lekcyjnym. 5. Ocenie podlegają: praca na lekcji: ćwiczenia praktyczne; odpowiedzi ustne (znajomość danych zagadnień, posługiwanie się terminami i pojęciami informatycznymi); prezentowanie samodzielnie opracowanych zagadnień; aktywność, systematyczność oraz jakość pracy; współpraca w grupie; stosowanie zasad bezpieczeństwa i właściwej organizacji pracy oraz higieny na stanowisku komputerowym. sprawdziany wiadomości i umiejętności, kartkówki, prace domowe, prace podejmowane z własnej inicjatywy na przykład: referaty, prezentacje, plansze poglądowe, instrukcje itp., wykonane prace dodatkowe, udział w konkursach, olimpiadach, udział w kole przedmiotowym; pomoc w pracach związanych z prawidłowym funkcjonowaniem pracowni. 6. Sprawdziany z zakresu danego działu programowego są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. 7. W przypadku nieobecności na sprawdzianie, uczeń ma obowiązek zaliczenia 5

sprawdzianu w terminie nieprzekraczającym tygodnia od momentu przyjścia do szkoły. W przypadku stwierdzenia, że uczeń unika zajęć (wagaruje) nauczyciel może wstawić za nie zaliczenie danego działu programowego ocenę niedostateczną. 8. Uczeń ma jednokrotną możliwość poprawy oceny ze sprawdzianu w ciągu tygodnia od otrzymania oceny, w terminie ustalonym z nauczycielem. 9. Uczniowi nie przysługuje prawo poprawy sprawdzianu i otrzymuje ocenę niedostateczną, jeśli podczas jej pisania ściąga, zmienia grupę, itp. 10. Jeżeli uczeń podczas poprawy sprawdzian uzyskał stopień wyższy, poprzedni stopień wykorzystywany jest do oceny systematyczności pracy ucznia. Jeżeli uczeń otrzyma stopień niższy to stopień ten wykorzystywany jest do oceny systematyczności pracy ucznia. 11. Kartkówki lub sprawdziany umiejętności w formie praktycznej z ostatnich trzech lekcji nie są zapowiadane. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności ucznia na kartkówce nauczyciel ma prawo sprawdzić wiadomości na następnej lekcji w wybranej przez siebie formie. 12. Każdy uczeń może wykonywać prace dodatkowe zaproponowane przez nauczyciela (referaty, prezentacje, plansze poglądowe, instrukcje itp.), które podlegają ocenie. 13. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który na sprawdzianie uzyska co najmniej 91% z obowiązkowych zadań oraz poprawnie rozwiąże zadanie dodatkowe (jeśli uczeń dobrze rozwiąże zadanie dodatkowe, ale nie uzyska 91% punktów z obowiązujących zadań, nauczyciel może mu doliczyć punkty i podnieść ocenę co najwyżej do bardzo dobrej). 14. Oceny z prac klasowych muszą być przedstawione najpóźniej po 2 tygodniach od ich napisania, zaś kartkówki po tygodniu. 15. Uczeń zobowiązany jest do starannego prowadzenia zeszytu przedmiotowego. Jego brak na lekcji rozumiany jest jako nieprzygotowanie i oznaczone minusem. Brakujące lekcje należy uzupełniać na bieżąco. 16. Ocena aktywności ucznia na lekcji może być pozytywna i negatywna. W przypadku, gdy uczeń nie wykonuje ćwiczeń ustnych czy pisemnych, nauczyciel wstawia minus do dziennika. Każde dwa kolejne minusy skutkują oceną niedostateczną. Uczeń ma obowiązek aktywnie uczestniczyć w lekcji. Aktywność na lekcji nagradzana jest plusami. Za każde 3 plusy uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. 17. Uczeń, który opuścił ostatnią lekcję, ma obowiązek nadrobić braki w wiadomościach, zapisach lekcyjnych, pracach domowych, itp. na następną lekcję. W przypadku 6

dłuższej nieobecności, braki należy uzupełnić w ciągu tygodnia od powrotu do szkoły. 18. Oceny ustala się w stopniach według tradycyjnej skali: Stopień celujący - 6 Stopień bardzo dobry - 5 Stopień dobry - 4 Stopień dostateczny - 3 Stopień dopuszczający - 2 Stopień niedostateczny - 1 19. Kryteria na poszczególne oceny zawarte są w Przedmiotowym Systemie Oceniania. 20. U uczniów ze szczególnymi trudnościami w przyswajaniu wiadomości i opanowywaniu umiejętności praktycznych z przedmiotu obniża się poziom wymagań stosownie do jego możliwości. 7