ZNACZENIE TRANSPORTU SZYNOWEGO W OBSŁUDZE OBIEKTÓW GENERUJĄCYCH DUŻY RUCH NA PRZYKŁADZIE STADIONU PGE ARENA GDAŃSK Estera Górecka Politechnika Gdańska, Koło Naukowe Inżynierii Drogowej i Kolejowej KoDiK Stadion PGE Arena Gdańsk został wybudowany głównie z myślą o organizowanych mistrzostwach Europy w piłce nożnej, które odbywać się będą w Polsce w 2012 roku. Obiekt ten usytuowany został przy ulicy Pokoleń Lechii Gdańsk 1 w gdańskiej dzielnicy Letnica. 19 lipca 2011 roku obiekt został oddany do użytku. Sportowa arena zajmuje powierzchnię działki o wielkości ok. 25,5 ha i jest w stanie pomieścić 42 000 osób. Gdańska dzielnica Letnica, na której usytuowany jest stadion PGE Arena charakteryzuje się stagnacją gospodarczą oraz występowaniem na jej terenie wielu problemów infrastrukturalnych, przestrzennych oraz społecznych. Działania miasta skierowane zostały na poprawę tejże sytuacji dzięki czemu powstał projekt Rewitalizacja Letnicy w Gdańsku, który na celu ma ożywienie tego terenu w sensie ekonomicznym, społecznym i gospodarczym. Rysunek 1 Stadion PGE Arena Gdańsk na tle miasta Gdańsk [źródło własne]. Do stadionu w dni odbywających się imprez masowych za pomocą transportu publicznego dojechać będzie można za pomocą 3 środków transportu:
KONFERENCJA NAUKOWA ADVECTUS 2012 Korzystając z linii kolejowej nr 249 obsługującej pociągi SKM, Linia kolejowa nr 249 o długości 7,205 km łącząca stację Gdańsk Główny z przystankiem Gdańsk Nowy Port była pierwszą obsługującą pociągi SKM. Powstanie takiego połączenia kolejowego uwarunkowane było uprzemysłowieniem dzielnicy Nowy Port związanej z jej dostępem do morza Bałtyckiego. Rysunek 2 Linia kolejowa nr 249 obsługująca pociągi SKM [źródło własne]. Korzystając z 3 linii tramwajowych (linia nr 4, 7 oraz 10), Linia tramwajowa nr 4, która w kierunku dzielnicy Gdańsk Nowy Port przejeżdża przez takie dzielnice Gdańska jak: Zaspa, Wrzeszcz Dolny, Młyniska oraz Letnica. Linia tramwajowa nr 7, która swój bieg zaczyna w dzielnicy Gdańsk Chełm, następnie przez dzielnice Gdańsk Śródmieście, Młyniska oraz Letnica dociera do Nowego Portu. Linia tramwajowa nr 10 rozpoczynająca trasę w dzielnicy Gdańsk Siedlce oraz kolejno przejeżdżając przez dzielnice Gdańsk Śródmieście, Młyniska oraz Letnica dociera do Nowego Portu.
Rysunek 3 Linie tramwajowe w okolicach stadionu PGE Arena Gdańsk. Opracowanie własne na podstawie [3]. Korzystając z 3 linii autobusowych. (linia nr 124, 148 oraz 188). Rysunek 4 Linie autobusowe w okolicach stadionu PGE Arena Gdańsk [4].
Linia autobusowa nr 124, której trasa przebiega od dzielnicy Gdańsk Zaspa Rozstaje przez Gdańsk Brzeźno do Gdańsk Wrzeszcz Dolny. Linia autobusowa nr 148, która od dzielnicy Gdańsk Żabianka Wejhera przez dzielnice Przymorze Wielkie oraz Brzeźno dociera do Nowego Portu. Linia autobusowa nr 188, której trasa przebiega od dzielnicy Gdańsk Zaspa Młyniec przez Zaspa Rozstaje oraz Brzeźno do Nowego Portu. Na terenie stadionu PGE Arena Gdańsk znajduje się 5 parkingów, w tym 74 miejsca postojowe dla autokarów oraz 2 171 dla samochodów osobowych, co łącznie stanowi 5,35% całkowitej pojemności (42 000) sportowej areny w Gdańsku. Rysunek 5 Parkingi na terenie stadionu PGE Arena Gdańsk [5]. Istotnym czynnikiem wpływającym na obsługę transportową stadionu w Gdańsku jest rozmieszczenie oraz dostępność miejsc kluczowych, czyli takich na których możliwe jest gromadzenie się gości meczowych w godzinach poza odbywającymi się rozgrywkami i tak w promieniu [1]:
KONFERENCJA NAUKOWA ADVECTUS 2012 Rysunek 6 Odległości miejsc kluczowych. Opracowanie własne na podstawie [1]. Ø Do 2 km od Stadionu znajduje się 1 czynny przystanek SKM Gdańsk Politechnika, 5 nieczynnych przystanków SKM: Gdańsk Nowe Szkoty, Gdańsk Kolonia, Gdańsk Zaspa Towarowa, Gdańsk Brzeźno oraz Gdańsk Nowy Port, 10 przystanków tramwajowych oraz 6 przystanków autobusowych,
Ø Od 2 do 5 km od Stadionu umiejscowiony jest dworzec kolejowy Gdańsk Główny, dworzec autobusowy, przystań promowa w dzielnicy Nowy Port w Gdańsku, 5 szpitali oraz strefa fanów przy Placu Zebrań Ludowych, której pojemność wynosi 30 000 osób, Ø Od 5 do 10 km od Stadionu znajdują się miejsca pobytu VIP, strefy fanów np. Targ Węglowy, drogi ekspresowe S6 i S7 oraz autostrada A1. Dla gdańskiej floty dokonano zestawienia zdolności przewozowej w ciągu trzech godzin z częstotliwością kursowania równą 5 minut. Ilość danego środka transportu potrzebnego do zrealizowania założenia wynosi: Obliczenia rozpoczęto od takich typów środków transportu komunikacji miejskiej w Gdańsku których pojemność jest największa, zgodnie ze wzorem: Tabela 1 Zestawienie zdolności przewozowej gdańskiej floty [źródło własne]. Liczba Rodzaj środka transportu L.p. Typ Ilość miejsc ogółem 1 Konstal 114Na 1 289 Tramwaje 2 Pesa 120NaG Swing 32 245 3 Konstal NGd99 3 229 SUMA 36 8816 Autobusy 1 Solaris Urbino 18 36 176 SUMA 36 6336 1 EN 71 7 912 SKM 2 EN 57 29 680 SUMA 36 26 104 Z analizy wynika, iż w przeciągu 3 godzin gdańska flota z częstotliwością kursowania co 5 minut łącznie jest w stanie przewieźć 41 256 osób, przy czym tramwaje 8 816 osób, autobusowy 6 336 osób oraz pociągi SKM 26 104 osób. Dokonano procentowego zestawienia zdolności przewozowych wymienionych rodzajów środków transportu w mieście Gdańsku w czasie 3 godzin z częstotliwością kursowania równą 5 minut.
Rysunek 7Procentowe zestawienie zdolności przewozowej danego środka transportu [źródło własne]. Z powyższych obliczeń jednoznacznie wynika, iż podczas odbywających się imprez masowych transport szynowy jest niezbędny w obsłudze obiektu generującego duży ruch jakim jest stadion PGE Arena Gdańsk.
Rysunek 8 Obsługa transportowa stadionu podczas UEFA Euro 2012 w Gdańsku. Opracowanie własne na podstawie [2]. Zatem obsługa transportowa gdańskiej areny zmagań sportowych podczas mistrzostw UEFA Euro 2012 będzie wyglądała następująco: bezpośrednio w okolice stadionu korzystając z transportu publicznego dotrzeć będzie można tylko za pomocą linii kolejowej nr 249 po której poruszać się będą pociągi kolei miejskiej, linie tramwajowe dowozić będą podróżnych do pętli Kliniczna od której do stadionu dotrzeć będzie trzeba pieszo, uruchomiona będzie dedykowana linia autobusowa, która obsługiwać będzie potoki podróżnych z lotniska w Gdańsku, Wszyscy kibice, którzy zapragną dotrzeć bezpośrednio za pomocą transportu zbiorowego w okolice stadionu zostaną niejako zmuszeni do skorzystania z SKM poprzez planowane wstrzymanie ruchu tramwajowego w gdańskiej dzielnicy Letnica. W tym celu zostanie wprowadzona strefa wyłączona z ruchu, obejmująca obszar po którym odbywa się wyłącznie ruch pieszy. Ograniczenie to nie dotyczy pojazdów UEFA, służb miejskich oraz wszelkich innych
pojazdów z identyfikatorami. Celem tego działania jest wyeliminowanie przypadków przecinania się potoków ruchu oraz sprawne, szybkie i bezpieczne dotarcie kibiców na stadion. Poniżej przedstawiono mapę przedstawiającą strefę wyłączoną z ruchu wokół stadionu. Rysunek 9 Strefa wyłączona z ruchu [2]. Transport szynowy odgrywa szczególną rolę w obsłudze transportowej obiektów generujących duży ruch - przede wszystkim na terenie dużych aglomeracji miejskich. Ze względu na brak możliwości stworzenia systemu dróg i parkingów, które umożliwiałyby szybkie i swobodne korzystanie z samochodu niezbędnym jest zapewnienie dobrze zorganizowanego transportu publicznego. Środki transportu szynowego jako priorytetowe w porównaniu z
pojazdami transportu indywidualnego/drogowego posiadają dużą zdolność przewozową oraz są niezależne od ruchu samochodowego. Korzystanie z transportu drogowego na terenie aglomeracji miejskich znacznie wydłuża czas niezbędny do wykonania przemieszczenia. Środki transportu szynowego bezkolizyjnie obsługują ogromne potoki podróżnych oraz są w stanie w krótkim czasie przewieźć kibiców do miejsc kluczowych. Zapewniają bezpieczeństwo, małe zużycie energii oraz znikome oddziaływanie na środowisko Argumenty te są kluczowymi w planowaniu obsługi transportowej imprez masowych na różnych typach obiektów generujących duży ruch. BIBLIOGRAFIA: [1] Fundacja Rozwoju Inżynierii Lądowej, Koncepcja obsługi transportowej stadionu PGE Arena Gdańsk w mieście Gdańsku na czas mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA Euro 2012 (synteza opracowań), Gdańsk, październik 2010 [2] Zarząd Dróg i Zieleni w Gdańsku, Materiały z danymi odnośnie koncepcji obsługi transportowej podczas mistrzostw UEFA Euro 2012 w Gdańsku [3] http://www.ztm.gda.pl/img/plik_duzy_946.jpg [4] http://www.ztm.gda.pl/img/plik_duzy_914.jpg [5] http://lechia.pl/26489